lijd voor eigen
N-bom niet rijp
D
Klachten
VS tegen
staal
EG-
export gegrond
Verkiezingen
in Ulster:
heilloze zaak
Polen: opnieuw onlusten
Inflatie Engeland opnieuw gedaald
-c
Franse president:
Carter
in
memoires:
"Vance was
ongehoorzaam"
Spaanse officieren
onder huisarrest
Beul Barbie
blijft
in Bolivia
'.ATERDAG 16 OKTOBER 1982
Record
JERUZALEM (DPA/AFP) -
De kosten van het levenson
derhoud in Israël zijn in sep
tember gestegen met 7,6 pro
cent, zo heeft het centrale bu
reau voor de statistiek in Je
ruzalem bekendgemaakt. Als
de ontwikkeling zo doorgaat
zullen de prijzen eind dit jaar
135 procent hoger zijn dan
eind vorig jaar. Zo groot is de
inflatie in Israël nog nooit ge
weest.
De economie van Israël wordt
zeer zwaar belast door de
kosten die de invasie in Liba
non met zich heeft gebracht.
Geschat wordt dat de acties
Israël drie millard dollar heb
ben gekost. Om die te betalen
zijn er belastingen verhoogd
en nieuwe belastingen van
kracht geworden.
Buitenland
LONDEN (GPD) - De inflatie in
Engeland is opnieuw gedaald en
bedraagt nu 7,3 procent op jaar
basis. Dat is het laagste cijfer
sinds tien jaar, aldus mededelin
gen van het ministerie van finan
ciën die gisteren zijn bekend ge
maakt.
De nieuwe cijfers bevestigen, dat
de Britten er steeds beter in sla
gen de geldontwaarding, aan het
begin van de regeerperiode van
de regering-Thatcher nog meer
dan 20 procent, onder controle te
krijgen. De afgelopen drie maan
den was de inflatie zelfs nul.
Het ministerie van financiën ver
wacht dat de inflatie de komende
maanden nog verder zal dalen.
Zelfs zou het onlangs door minis
ter Howe (financiën) voorspelde
cijfer van 6.5 procent voor het
eind van het jaar nog wel eens
lager kunnen uitpakken.
Dat de kosten van levensonder
houd het afgelopen kwartaal in
het geheel niet zijn gestegen, is
voor een belangrijk deel te dan
ken aan de lage seizoenprijzen
voor groenten, en aan het dalen
van de hypotheekrente. Naar al
gemeen wordt verwacht zullen
de Britse hypotheekbanken nog
deze maand hun rentevoet met
opnieuw twee procent naar be
neden brengen.
De jongste inflatiecijfers hebben
een schampere ontvangst gekre
gen op het congres van de So
ciaal-Democratische Partij
(SDP), dat momenteel in de bad
plaats Great Yarmouth bijeen is.
Partijleider Roy Jenkins noemde
het ..geen triomf een lagere infla
tie te bereiken ten koste van de
diepste malaise die enig Westers
land in 50 jaar heeft gekend".
Jenkins doelde daarmee op de
werkloosheid, die in het Ver
enigd Koninkrijk momenteel 14
procent van de beroepsbevol
king heeft getroffen, en nog
steeds snel stijgt.
Jenkins deed een scherpe aanval
op het economische beleid van
de regenng-Thatcher en verweet
de regering onder meer dat ze
het land in een staat van defaitis
me heeft gebracht „Wij moeten
de leugen doden dat er niets aan
werkloosheid kan worden ge
daan. De werkloosheid is er ge
komen door de politiek van een
regering. Een andere politiek
kan de mensen weer aan de slag
helpen".
^AMP DE CANJUERS/NEW YORK (AFP/GDP) - De Franse president Mitterrand heeft
gisteren gezegd dat "het ogenblik voor het vervaardigen van de neutronenbom nog niet
is gekomen".
dij zei dit bij manoeuvres die in Camp de Canjuers worden gehouden, in antwoord op
vragen over een desbetreffend bericht in de New York Times.
WASHINGTON (UPI) - Oud-
president Jimmy Carter
schrijft in zijn gisteren ver
schenen memoires dat zijn
minister van buitenlandse za
ken Cyrus Vance een recht
streeks presidentieel bevel
naast zich neerlegde en in fei
te als minister aftrad nog
vóór het begin van de misluk
te actie om de Amerikaanse
gijzelaars in Teheran te be
vrijden.
In zijn boek "Keeping Faith",
vertelt Carter dat hij nauwe
verwantschap met Vance had
maar dat de minister als eni
ge onder zijn adviseurs tegen
het ondernemen van de mis
lukte actie was.
Op 21 april 1980, drie dagen
vóór het begin van de actie,
vroeg Carter aan Vance of hij
methodistische leiders te
woord wilde staan over hun
oppositie tegen elk militair
optreden in Iran.
"Ik zei tegen Cy dat ik wilde
dat hij hen zou ontvangen.
Hij zei dat hij het niet kon. Ik
stond op en hij ging weg",
schrijft de oud-president.
"Dit was een zeer ernstig
ogenblik - de eerste keer dat
ik, als president, te maken
kreeg met iemand die op de
man af weigerde een dienst
bevel op te volgen".
De actie in Iran begon op 24
april 1980 en Vance maakte
zijn aftreden bekend op 26
april. Carter schrijft over een
verschil van mening met
bondskanselier Helmut
Schmidt op de westerse eco
nomische top van juni 1980 in
Venetië. Hij noemt het "de
onprettigste persoonlijke
woordenwisseling die ik ooit
met een buitenlandse' leider
had".
De oud-president vertelt dat hij
Schmidt een brief had ge
schreven onder tegenstrijdi
ge berichten over diens
standpunt ten aanzien van
een moratorium op kernwa
pens op het Europese oorlog
sterrein.
"Kort na mijn aankomst had ik
een ongelooflijke ontmoeting
met een Helmut Schmidt die
raasde en tierde over een
brief die ik hem had geschre
ven maar die een goed be
doelde boodschap was. Hij
beweerde dat hij was bele
digd en ik zei tegen hem dat
de brief niet beledigend
was", aldus Carter. De oud
president geeft in zijn me
moires zijn mening over an
deren:
oud-president Valéry Giscard
d'Estaing - "een zeer sterk,
bekwaam man, nog altijd
mijn favoriet van de hele (Eu
ropese) groep".
premier Margaret Thatcher
"geen katje om zonder hand
schoenen aan te pakken,
heeft zo haar eigen opvattin
gen, sterke wil, kan niet toe
geven dat ze iets niet weet",
vice-premier Deng Xiaoping -
"hij is klein, hard, intelligent,
openhartig, moedig, aardig,
zelfverzekerd, vriendelijk en
het is een genoegen zaken
met hem te doen",
oud-premier Jitzhak Rabin van
Israël - "ik vond hem erg ti
mide, erg koppig en ook een
beetje slecht op z'n gemak".
Het Amerikaanse blad had giste
ren gezegd dat de Franse autori
teiten enkele bondgenoten offi
cieus hadden meegedeeld dat
Frankrijk besloten had de neu
tronenbom te maken. Dit z
ven voor de nucleaire wapens
met 15 procent omhoog, waar
mee het aandeel voor kernwa
pens binnen de begroting in de
buurt van de 20 procent komt (in
1982 is het 18 procent).
sprake zijn gekomen tijdens het De noodzaak om de „force de frap-
bezoek dat bondskanselier Hel
mut Kohl twee weken geleden
aan president Mitterrand in Pa
rijs had afgelegd.
Een goed ingevoerde Westerse di
plomaat in de Franse hoofdstad
kon dit bericht uit de New York
Times niet bevestigen, maar
noemde het wet "allészins waar
schijnlijk". Het besluit neutro
nenwapens in het arsenaal op te
kan
pe" op peil te houden en te mo
derniseren, wordt door geen en
kele politieke partij in FYankrijk
betwist. In de loop van 1977 en
1978, voor de verkiezingen van
maart 1978, gingen eerst de com
munisten en later de socialisten
„om". En sindsdien is de PS
roomser dan de paus als het aan
komt op het handhaven van de
eigen kernmacht.
RIBADEO - De leider van de Spaanse socialistische partij. Felipe Gon
zalez, hanteert voor de verandering eens zelf de camera. Algemeen wordt
verwacht dat zijn partij bij de verkiezingen van 28 oktober de winst zal
binnenhalen.
strekkende gevolgen hebben.
Tijdens een bezoek dat een groep
Nederlandse journalisten kort
geleden aan Parijs bracht, werd
steeds benadrukt dat over de N-
bom nog geen beslissing was ge-
Frankrijk ver Een beweging tegen de kernwa
pens ontbreekt nagenoeg geheel
onder de Franse bevolking, die
aldus het socialistische parle
mentslid Chauveau, geen onder
scheid maakt tussen kernwa
pens en andere wapens.
vallen. Maar tussen de regels Na het trauma van de capitulatie i
door werd duidelijk dat een i
gatieve beslissing zo goed als uit
gesloten is. Er is al voor miljar
den guldens in het project gesto
ken, voor onderzoek en ontwik
keling van het nieuwe kernwa
pen.
Kernmacht
In de vorige week door minister
Hernu gepubliceerde defensie
begroting voor 1983 bleek al dat
de regering prioriteit wil geven
aan de modernisering van de
kernmacht. Terwijl de begroting
als geheel voorziet in een zeer
lichte stijging van 0,6 procent
(als de inflatie uitkomt op de ge
raamde 8 procent), gaan de uitga-
de Tweede Wereldoorlog is een
sterke defensie voor de Franse
bevolking een vanzelfsprekend
heid. Dat de kernmacht het land
ook nog de status geeft van een
(middel)grote macht, is voor de
chauvinistische Fransman mee
genomen. Zeker omdat het onge
veer het enige is waarin Frank
rijk de oude rivaal Duitsland nog
de baas is.
Toch wordt wel toegegeven dat de
betrekkelijk kleine kernmacht
geen echte onafhankelijkheid
biedt: zoals Le Monde-commen
tator André Fontaine het uit
drukte: het is een „parachute"
voor als de Amerikaanse atoom
paraplu niet werkt.
MADRID (GPD) - Een nog onbekend aantal Spaanse officieren, betrok
ken bij het begin van deze maand ontdekte complot om daags voor de
verkiezingen van 28 oktober aanstaande een staatsgreep uit te voeren,
is woensdag onder huisarrest gesteld, zo meldde het betrouwbare Ma-
drileense blad El Pais gisteren. Deze voorlopige maatregelen, genomen
in afwachting van het verdere onderzoek naar de graad van medeplich
tigheid van de bewuste officieren, zouden met name plaatsgevonden
hebben in Madrid, Valencia en Zaragoza, volgens El Pais de broeines
ten van de samenzweerders.
Terwijl de geherstructureerde militaire inlichtingendienst Cesid naarstig
blijft speuren naar de verdere vertakkingen van het complot, blijken
andere sectoren binnen het Spaanse leger minder initiatieven te tonen
om het complot tot op de bodem uit te zoeken. Naar nu pas bekend is
geworden, heeft de militaire rechter van onderzoek bij de ondervraging
van de drie gearresteerde officieren, twee kolonels en een overste, wei
nig moeite gedaan om van de arrestanten aanvullende informatie los te
krijgen. De houding van de militaire aanklager is eveneens als „pas
sief' bestempeld.
De lankmoedige houding van sommige militairen en de terughoudend
heid van de Spaanse regering zal door de samenzweerders zeker uitge
legd worden als een teken van zwakte en in feite een aanmoediging
betekenen om rustig verder te complotteren. Intussen circuleert bin
nen het leger al weer een pamflet van de clandestiene radicaal rechtse
Spaanse Militaire Unie (UME), dat de veelzeggende titel draagt „Bas
ta". In dat pamflet worden de leden van de Spaanse strijdkrachten
opgeroepen een eind te maken aan de huidige situatie van terrorisme,
autonomieën en gebrek aan veiligheid.
WASHINGTON (GPD) - De export
van Hoogoven-staal naar de Ver
enigde Staten is niet schadelijk
voor de Amerikaanse staalindus
trie. Deze conclusie kan worden
getrokken uit de uitspraak vah
de Amerikaanse Commissie vooi
Internationale Handel, dat
porten uit België, Frankrijk. Ita
lië, Luxemburg, Groot-Brittan
nië en Wet-Duitsland wel scha
delijk moeten worden geacht.
De handelscommissie zal op 21 ok
tober het ministerie van handel
formeel op de hoogte brengen
van haar bevindingen. Het de
partement moet dan heffingen
vaststellen op de schadelijke im
port, met terugwerkende kracht
tot juni. De procedure is op gang
gekomen, nadat de Amerikaanse
staalindustrie, die in grote moei
lijkheden verkeert, een reeks Eu
ropese landen beschuldigde van
concurrentievervalsing door
overheidssubsidies op de staal-
produktie.
Intussen heeft de commissie ook
laten weten dat deze maatrege- -
len, die beogen de import uit Eu
ropa terug te dringen, de Ameri
kaanse bedrijven niet kunnen
redden. Momenteel zijn 150.000
Amerikaanse arbeiders in de
staalindustrie zonder werk. Zelfs
wanneer alle Europese importen
worden geweerd, betekent dit
niet meer dan 2200 arbeidsplaat-
De staalbedrijven in de VS hebben
zich tijdens de langgerekte reces
sie minder goed staande kunnen
houden dan Europese bedrijven,
omdat zij modernisering hebben
uitgesteld, ter wille van profijt op
korte termijn; omdat de dollar is
overgewaarderd en omdat zij
zich vanwege een ogenschijnlijk
comfortabele binnenlandse afzet
nooit zorgen hebben gemaakt
over een concurrerend prijsni
veau.
Een lid van de commissie zei te
veronderstellen dat invoerbeper
king 4500 banen in de staalindus
trie en 15.750 in andere bedrijfs
takken zou veilig stellen. Van
Europese zijde wordt nog steeds
gestreefd naar een compromis,
maar zeker vlak voor de verkie
zingen is het onwaarschijnlijk
dat de Amerikaanse regering
daartoe bereid is. Met name in
staalkringen wordt van werkge
vers- en werknemerszijde de
rampspoed aan goedkopere im
porten toegeschreven en worden
importbelemmerende maatrege
len geeist.
LA PAZ (UPI) - Klaus Barbie,
voormalig chef van de Gestapo
in Lyon, is van plan in Bolivia te
blijven omdat de Boliviaanse
verjaringswetten nu toch geen
uitlevering meer toestaan, zo
heeft Barbie's advocaat Carrion
gisteren gezegd. De Bolivaanse
pers had géspeculeerd over een
mogelijke vlucht van Barbie
naar Brazilië, omdat de nieuwe
burger-president, Harnan Siles
Zuazo, Bolivia niet langer wil la
ten fungeren als toevluchtsoord
voor internationale misdadigers
en drughandelaren.
Eerder deze week werd een Ita
liaanse rechtse extremist naar
Italië gedeporteerd
LONDEN - De Britse minister
Prior (Noord-Ierland) krijgt
dus toch zijn zin De bevol
king van Noord-Ierland gaat
woensdag (20 oktober) naar
de stembus om een parle
ment te kiezen waarin nie
mand gelooft
De katholieken hebben gezegd
alleen aan de verkiezingen
mee te doen om het parle
ment daarna te boycotten, de
protestanten dat zij er niet
over denken hun katholieke
medemensen ook maar het
geringste beetje macht te ge
ven. De Ierse premier Haug-
hey verfoeit Prior's plan
Bovendien is het voorstel van
de ambitieuze minister om de
Noordieren een parlement te
laten kiezenalleen maar door
het Britse Lagerhuis geko
men omdat hij zelf zo door-
dramde. Want ook in zyn ei
gen partij, de Conservatie
ven. is weinig enthousiasme
te vinden.
door
Henk Dam
Het is bekend dat premier me
vrouw Thatcher eigenlijk
niets in Priors plannen ziet,
maar hem uit opportunisti
sche overwegingen maar zijn
zin heeft gegeven. En be
stuursambtenaren in Belfast
hebben onlangs gezegd dat
Prior zo heeft doorgezet om
zfjn gezicht niet te verliezen
Kortom, niemand ziet ook
maar iets in het nieuwe parle
ment van Ulster, dat bedoeld
is om geleidelijk aan een eind
te maken aan de huidige
praktijk, waarbij Noord-Ier
land direct vanuit Londen
wordt bestuurd. Toch is
Priors plan op zichzelf niet zo
gek, en zelfs uitermate rede
lijk.
Maar met redelijkheid kom je
er niet in Noord-Ierland, dat
blijkt keer op keer. Terreur,
angst en wantrouwen bepa
len sinds tientallen jaren daar
het beeld. En daar zal een
nieuw parlement niets aan
veranderen. Integendeel,
naar men zelfs mag vrezen
Hoe ziet het door Prior bedach
te plan er uit? De essentie
van het ontwerp is dat de
Noordierse politici zelf zullen
kunnen bepalen hoeveel zelf
bestuur zij willen hebben, en
dus hoeveel macht zij zullen
krijgen.
Het parlement, Prior zelf
spreekt in zijn wetsontwerp
over 'de raad', kan geleidelijk
aan steeds meer bevoegdhe
den opeisen, steeds meer het
bestuur over Noord-Ierland
van Londen naar Belfast
overhevelen. Maar dat kan al
leen als zeker is. dat een bre
de meerderheid van de
Noordierse bevolking daar
ook achter staat
Waar het natuurlijk op neer
komt. is dat Prior heeft wil
len vermijden dat de protes
tanten, tweederde van de be
volking van Ulster, gaan uit
maken wat goed is voor
Noord-Ierland, met voorbij
zien van alle wensen en ver
langens van de katholieke
minderheid.
En dus. aldus het plan. moet
tenminste 70 procent van de
raad achter een raadsbeslis-
sing staan wil deze door de
Britse regering worden geho
noreerd. Katholieken en pro
testanten moeten dus samen
zo'n voorstel steunen, en daar
zit 'm nou precies de moei
lijkheid.
Want de simpel klinkende,
maar gruwelijke werkelijk
heid in Ulster is nu eenmaal
dat deze twee groepen niets
samen willen, zoals de bloe
dige geschiedenis van Noord-
Ierland afdoende bewezen
heeft Het katholieke volks
deel streeft door de bank ge
nomen naar aansluiting by
de Ierse republiek, het pro
tcstantse handhaving van de
band (de Unie) met Groot
Bnttannie. 'and never the
twain shall mm I
Waar Prior op gegokt heeft, is
de behoefte van politici, ook
die in Noord-Ierland, aan sta
tus en maent. want het is on
vermijdelijk dat de Noordier
se politici opnieuw langdung
buiten spel zullen worden ge
zet, als ook dit initiatief niet
lukt
En. zoals gezegd, het staat zo
goed als vast dat Priors gees
teskind een wiegedood zal
sterven, net zoals alle andere
voorstellen die sinds de in
voering van direct bestuur
vanuit Londen (dat gebeurde
in 1972, toen de onlusten op
hun hoogtepunt waren) zijn
mislukt.
Je hoeft alleen maar een aantal
verklaringen die de politieke
partijen van Ulster de afgelo
pen weken publiek hebben
gedaan, op een rijtje te zetten
om aannemelijk te maken dat
het met het nieuwe parle
ment niets kan worden. Eerst
de katholieke partijen
De grootste partij (nog) voor
het katholieke volksdeel is de
Social Democratic and La
bour Party (SDLP) onder lei-
ding van John Hume Hume
heeft laten weten slechts aan
de verkiezingen mee te doen,
om daarna de gewonnen ze
tels niet in tv nemen.
Alleen al daarom moet het par
lement wel mislukken daar
gedane voorstellen zullen
nooit op een voldoende brede
meerderheid kunnen reke
nen omdat er geen katholie
ken in zitten. Want ook de
tweede partij voor de katho
lieken. de Sinn Fein, wil geen
zitting in het parlement
De Sinn Fein is de politieke
vleugel van de terroristische
groepenng provisional IRA.
en de leider ervan, Gerry
Adams, heeft gezegd aan de
verkiezingen mee te doen om
da maar gematigde SDLP
een hak te zetten, en om te
bewijzen dat de geweldda
digheden van de IRA brede
steun bij het katholieke
volksdeel hebben.
Aan de protestantse kant is
(nog) de grootste party de Of
ficial Unionist Party (OUP)
onder leiding van James Mo-
lyneaux. Zoals een van de
voormannen van deze partij
onlangs zei: 'Wy moeten niets
hebben van de onzin van
machtsverdeling. Er zal geen
overgave zyn
Men moet hierby in het oog
houden dat de OUP gema
tigd is vergeleken by de con
currerende protestantse poli
tieke party, de Democratic
Unionist Party (DUP) onder
leiding van de macabere do
minee Ian Paisley. Die is nog
minder van plan ook maar
het kleinste stukje macht aan
de katholieken over te laten
Paisley presenteerde onlangs
zyn partyprogramma achter
een tafel die was bedekt met
de Union Jack en waarop
zich een bijbel bevond Zrn
campagne is tot dusver niet
eens zozeer gericht geweest
tegen de katholieken, maar
tegen de OUP, die als een
slappe hap wordt gezien.
Zo gaan de verkiezingen voor
een Noordiers parlement ei-
genlyk vooral om de stryd
tussen gematigd en extreem
binnen de respectievelijke
bevolkingsgroepen zelf Als
vooral de OUP en de SDLP
aardig uit de bus komen, dan
zyn de verhoudingen in Ul
ster gewoon nog even slecht
als altyd
Maar als Sinn Fein en de DUP
w innen, dan zou dat als een
teken aan de wand mogen
worden gezien. De burger
oorlog is dan een stapje na-
derby gekomen.
Politie treedt op met traangas
MUNCHEN - Momka Strauss, dochter van de Beierse deelstaatpresident FranzJosef Strauss, trad gisteren t
het huwelijk met Michael Holmeier. Strauss lachte goedkeurend toen de jonggehuwden elkaar na afloop ran o
plechtigheid kusten.
WARSCHAU (Reuter) - De Poolse
oproerpolitie is gisteravond met
traangas en waterkanon opgetre
den tegen enkele honderden de
monstranten in het staalcentrum
Nowa Huta bij Krakau, waar
woensdag een demonstrant was
doodgeschoten
De onlusten ontstonden bij de
plaats waar dit gebeurd was en
waar inwoners een primitief ge
denkteken hebben opgericht dat
zij met bloemen en kaarsen heb
ben versierd.
Vernv lijk begonnen de onge-
regt den nadat enkele hon
derden aanhangers van Solidan
teit by de grote, moderne kerk
van Nowa Huta waren byeenge-
komen en leuzen voor de vak
bond begonnen te roepen.
Een westelyke televisiecamera -
man die er getuige van was zei
dat de politie ook lichtfakkels en
schokgranaten had gebruikt om
de menigte te verspreiden
Om negen uur in de avond was de
menigte uiteengejaagd maar
duurden in de omgeving scher
mutselingen voort
In verscheidene belangryke Pool
se steden is de werkende bevol
king gisteren opgeroepen zich
klaar te houden voor protestac
ties volgende week, zo is uit krin
gen van de ondergrondse vak
bond vernomen liet initiatief
zou zyn uitgegaan van onder
grondse comités van Solidan teit
die willen dat werknemers van
hun werk wegblyven in plaats
van dat ze het werk neerleggen
In pamfletten werden werknemers
in Warschau, Gdansk en Krakow
opgeroepen zich voor te be rei
den op nieuwe acties tegen de
opheffing van Solidariteit. Na
een "bepaald teken" zouden de
werknemers niet aan het werk
moeten gaan. dit in tegenstelling
tot in Polen gebruikelyke stakin
gen waarby
dryf platleggen. In Warschau zou
dat maandag moeten gebeuren
en in Gdansk en Krakow w
dag Met zulke acties wil men
kennelyk de overheid voor zyn
die by stakingen in Gdansk be
gin deze week vergaande maatr<
gelen zoals militarisering van d>
Lenin-werf nam