„Tempo van bedrijfsleven
zoveel mogelijk benaderen"
Jos Fasewethouder van economische zaken:
Jos Fase:
liberaal van
huis uit
Getuigen gezocht
Vooral onderzoek naar
literatuur 1945-1955
NU SNEL BOEKEN BIJ VRIJ UIT:
KERSTFEEST-OP-MAATTUSSEN DEALPEN.
Expositie over ouder
worden in Nederland
ZATERDAG 16 OKTOBER 1982
LEIDEN - 'Toen ik hier begon
trof ik een situatie aan waarin het
klimaat tussen ondernemers en
de gemeente voor verbetering
vatbaar was. Op dat gebied zijn
de laatste jaren ook redelijke
successen bereikt".
"Ik onderhoud zoveel mogelijk de
contacten met het bedrijfsleven
en dat bedrijfsleven vindt tegen
woordig veel gemakkelijker de
weg naar het stadhuis. Er is een
goed gestructureerd overleg ge
komen".
"Tot mijn grote vreugde heb ik ge
zien dat de winkeliers van de
Haarlemmerstraat zich hebben
gebundeld. Niet meer een plukje
hier en een plukje daar. Men is
opgehouden met de klaagzang
en dat is ook goed: Een creatieve
ondernemer moet het zelf doen.
Hij moet profijt trekken van de
gegeven situatie".
"Winkelen in Leiden is nou een
maal niet te vergelijken met win
kelen in Leidschenhage. De stad
is gebouwd in een andere tijd en
dat zal niet wezenlijk verande
ren. De bereikbaarheid van de
binnenstad wordt nooit als bij
Leidschenhage".
"Maar alle negatieve verhalen heb
ben maar één effect. De mensen
denken: In Leiden moet je niet
wezen. De winkels deugen niet
en met je auto kun je er niet te
recht".
Tijd mee
Overleg en het onderhouden van
contacten, dat klinkt allemaal
erg mooi. Maar wat kan een wet
houder van economische zaken
nou eigenlijk uitrichten. V/at
kunt u bijvoorbeeld doen aan het
probleem van de werkloosheid?
"Heel cynisch gezegd heb ik de tijd
mee. Door de economische ma
laise is het werkgelegenheidsbe
leid meer in het brandpunt ko
men staan. Er is meer beleids
aandacht voor. Mijn voorganger
Van Aken begon met een nieuwe
portefeuille. Dat heeft tijd nodig
gehad. Zoiets moet zich 'zetten'
in het ambtelijk apparaat".
"De directie Economische Zaken
en Energie (EZE) is op poten ge
zet. De directie is uitgebreid tot
een bezetting van acht, per 1 no
vember van negen personen. En
dat in een tijd van bezuinigingen.
Het is beslist niet meer zo dat de
economische sector wordt on
dergesneeuwd door de sector
van de ruimtelijke ordening".
"Leiden heeft veel geld gekregen
voor de steun aan bedrijven in
stadsvernieuwingsgebieden en
veel geld op grond van de inte
rim saldo regeling voor de stads
vernieuwing. Dat is te danken
aan het feit dat Leiden zijn plan
nen op tijd klaar en een geïnte
greerde aanpak heeft".
"De inbreng in de planvorming
vanuit de economische hoek is
versterkt. In een projectgroep zit
steeds iemand van de directie
EZE. En we proberen het be
drijfsleven in zo'n wijk te mobiü-
door
Leo Maat en
Jan Rijsdam
Vermenging
"In het verleden was het wonen in
de binnenstad in het beleid te
veel boven alles verheven. Een
stad wordt juist gekenmerkt
door een vermenging van de
functies wonen en werken. Een
bewoner moet rekening houden
met een zekere overlast. Als je
dat niet wilt, moet je ergens an
ders gaan wonen".
"Eigenlijk al vanaf - '78 is de be
leidslijn dat bedrijven alleen
worden verplaatst als het per sé
moet. In Pancras-oost zijn uitein
delijk maar vijf bedrijven ver
trokken en die zijh allemaal el
ders in de stad gehuisvest. Er
zijn juist veel bedrijven in die
wijk geholpen met de steunrege
ling voor bedrijven in stadsver
nieuwingsgebieden".
"De nota Zicht op Werk is een bij
drage om mensen aan een baan
te helpen. Maar het is een illusie
om te denken dat je daarmee de
ruim vijfduizend werklozen van
Leiden aan de slag krijgt. De ge
dachte van volledige werkgele
genheid is verlaten. Een werk
loosheid van praktisch nul; die
situatie bereiken we niet meer".
"Dat is niet pessimistisch. Dat is
realistisch. Er is altijd wel een
bepaalde arbeidsreserve ge-
kloof tussen overheid en be
drijfsleven. Ik vind dat we het
tempo van het bedrijfsleven zo
veel mogelijk moeten benade
ren. Dat is met een zuiver poli
tiek verschil. Dat ligt ook in myn
aard".
'Dat er bij de collegevorming zo'n
overeenstemming bestond over
het te voeren economisch beleid
toont de collegiale samenwer
king. Wat dat programma betreft
vind ik het overigens van groot
belang dat er een werkgelegen-
heids-effect-rapportage komt".
Wat zxjn de belangrijkste wapen
feiten uit de afgelopen periode en
wat staat er op stapel?
"Belangrijk is de totstandkoming
van het economisch beleidsplan
geweest. Dat is het toetsingska
der'voor het hele economisch be
leid. Verder het Schuttersveld-
plan. Dat ziet er goed uit en biedt
perspectief op arbeidsplaatsen
voor de toekomst. Ten slotte ben
ik ontzettend blij met de goede
ontwikkeling van de kantoren
rond de Plesmanlaan"
'Wat met vergeten mag worden is
dat de gemeentebedrijven het
over het algemeen goed doen. En
dat is ook een van de dingen die
op stapel staan: Ik heb goede
hoop om volgend jaar de eerste
paal te slaan voor de nieuwbouw
van de reinigingsdienst Dat is
trouwens ook hard nodig".
Parkeergarage
De bouw van een parkeergarage
met daaronder een super-doe-
winkel van V D lijkt ran de
baan. Volgens de afdeling ruim
telijke ordening zou zo'n super-
doe-vestiging voor teveel ver
keersoverlast zorgen en teveel
ruimte in beslag nemen. V D
was bereid in zo'n parkeergara
ge te investeren Andere Leidse
ondernemers hebben er tot dus
ver weinig blijk ran gegeven te
willen bijdragen in de exploita
tie van een parkeergarage op het
Sandersterrein. Vindt u dat on
dernemers zich meer bereid moe
ten tonen om over de brug te ko-
"Ik ben er nog niet zo zeker van dat
zo'n parkeergarage met een su
per-doe er niet komt. Het liefst
heb ik een garage die totaal be
stemd is voor parkeren, maar ik
vind dat we geen enkele moge
lijkheid. mogen uitsluit-A
die garage er maar komt
"Van het ondememersdom heb ik
ook altijd gehoord dat er een par
keergarage moet komen. Nu dit
binnen bereik is vind ik het rede
lijk dat ondernemers daaraan
een steentje bydragen, bijvoor
beeld door het afnemen van een
bepaald aantal parkeerplaatsen
Dat maakt de kans groter dat er
een garage komt met een grotere
capaciteit".
Bij de collegeonderhandeling heeft
u bouwzaken erbij gekregen
Vindt u dat een verzwaring ran
uw portefeuille?
"Ik denk van wel. Het heeft te ma
ken met de voorbereiding van
gemeentelijke bouwprojecten,
de onderhandelingen met aanne
mers. de architecten-keu.II
is erg interessant om in de huidi
ge tijd met minder middelen een
optimaal resultaat te bereiken
Dat vergt een grote inventiviteit
in de onderhandelingen".
Emancipatie
De emancipatie is uit uw porte
feuille gelicht en naar een PvdA-
wethouder gegaan. Betreurt u
dat?
"Ja. dat betreur ik wel. Maar het
was altijd een vreemde eend in
de bijt. Het is meer juist de
emancipatie onder te brengen in
de portefeuille van wethouder
Peters. Ik heb personeelszaken
gehouden en daar komt het
emancipatiestreven ook by ky-
ken. Het aanstellen van meer
VTouwen in gemeentelijke dienst
en bevorderen van deeltydar-
beid zijn dingen die al aardig in
gang zijn gezet
Personeelszaken doe ik heel graag
Ik vind het erg belangrijk dat
mensen in een organisatie lekker
kunnen werken. Daar besteed ik
naar verhouding vry veel aan
dacht aan".
-( Lelden
weest. Het niet hebben van werk
lijkt me iets vreselijks. Na drie
weken loop je met je kop tegen
de muur. Maar het rijk kan er
niet voor zorgen dat er voor ie
dereen een baan is. De overheid
kan hooguit het bedrijfsleven sti
muleren".
'We kunnen hooguit ernaar stre
ven om zoveel mogelijk arbeids
plaatsen te scheppen die aanslui
ten op de Leidse behoefte. Zo
kun je ook het woon-werk ver
keer terugdringen, al zul je een
stuk pendel altijd wel houden".
'De gedachte achter de nota Zicht
op Werk is het bundelen van wat
er allemaal gebeurt op het gebied
van werkgelegenheidsbeleid. Er
is niets zo verkwistend als din
gen die naast elkaar gebeuren".
'Wat we ook doen in onze eigen or
ganisatie is dat we proberen het
personeel een opleiding te ge
ven. Want het is wel bewezen:
hoe meer opleiding, des te meer
kans op een baan".
'Het verdelen van het bestaande
werk in de vorm van deeltijdar
beid is een middel om arbeids
plaatsen te scheppen. Maar deel
tijd is beslist geen tovermiddel.
Er is veel meer nodig dan dat.
Een gemeente kan niet veel meer
doen dan deeltijd bevorderen,
ook in de eigen organisatie".
Zakelijk
De portefeuille van economische
zaken is nu in handen van de
WD. Wat is het verschil met uw
voorganger, de PvdA-er Van
Aken? Waaruit spreekt het libe
rale van uw beleid?
'Bij het slaan van de eerste paal
voor Aramco Overseas Company
werd door de bedrijfsleiding ge
zegd: Er zyn zaken gedaan met
mensen die zakelijk reageren. Ik
denk dat het zakelyk reageren in
onze partij wat meer vertegen
woordigd is".
'Snel beslissen, adequaat reage
ren. Dat zyn belangrijke dingen.
Het tempo van beslissen veroor
zaakt voor een groot deel de
„In het verleden is het wonen in de binnenstad teveel boven alles verheven." "Het is redelijk als ondernemers een steentje bijdragen aan een parkeergarage
Jos Fase wilde eigenlijk jour
naliste worden, maar een
opleiding daarvoor bestond
indertijd niet. Met een rech
tenstudie kon je alle kanten
op, dus ook die van de jour
nalistiek, zo redeneerde zij
toen ze ervoor koos om in
Groningen een wetenschap
pelijke juridische opleiding
te gaan volgen.
Jos Fase werd op 10 mei 1941
in het Drenthse Westerbork
geboren als Jos Dubbelboer.
"Een combinatie van data
en namen die vaak vervelen
de associaties oproept" zegt
zij verontschuldigend. Zij
doorliep het gymnasium in
Assen om vervolgens rech
ten te gaan studeren in Gro
ningen. De richting van het
privaatrecht.
Haar ouders waren zakenmen
sen en dreven een garagebe
drijf. "Ik kom uit een libe
raal denkend nest. Het was
altijd een vanzelfsprekend
heid dat mensen verant
woordelijk zijn voor eigen
daden en handelen. Het be
naderen van mensen op een
open manier heb ik van huis
uit meegekregen".
In 1968 studeerde zij af en was
inmiddels getrouwd. Dat
had belangrijke gevolgen en
niet alleen in de vorm van
twee kinderen. Er volgde
ook het meeverhuizen met
manlief als dit in verband
met zijn werk nodig was.
Zo vertrok Fase in '69 naar Su
riname, waar het gezin drie
jaar woonde. "Het is heel
vormend om eens ergens an
ders te leven dan in het klei
ne Nederland". In '72 keerde
zij terug naar haar geboorte
plaats. Haar echtgenoot had
werk gekregen in Assen en
in Westerbork vonden zij
'toevallig' een huis. Daar be
gon haar politieke loopbaan.
Ze werd dat jaar lid van de
WD, nadat zij in haar jeugd
al lid was geweest van de li
berale jongerenorganisatie
JOVD.
Bij de raadsverkiezingen van
'74 werd zij gekozen in de ge
meenteraad van haar woon
plaats. Zij was daarmee de
eerste vrouw die plaats nam
op een raadszetel in die ge
meente. Fase kreeg het voor
elkaar dat er - tegen de wil
van de burgemeester in
raadscommissies werden in
gesteld.
Zij streefde naar overleg tus
sen de partijen, hetgeen tot
dan geheel had ontbroken,
en - het kan toeval zijn -
sinds '78 werd het in Wester
bork traditionele CDA/
PvdA-college vervangen
door een PvdA/WD-college.
"Op zich ben ik een warm
voorstander van de combi
natie PvdA/WD. Door het
vertrek van Van Agt en wel
licht binnenkort ook van
Den Uyl komt die combina
tie ook landelijk in zicht.
Natuurlijk zijn er landelijk
veel principiëler kwesties
op te lossen, maar ik vind
het niet goed voor de demo
cratie als grote partijen el
kaar blijven uitsluiten".
Aan haar raadswerk in Wes
terbork kwam voortijdig
een einde. Opnieuw in het
kielzog van haar echtgenoot
verhuisde zij in 1976 naar
Leiden. "Leiden sloeg met
een goed aan. Ik ben geen
stadsmens, maar de Leidse
binnenstad boeide me
enorm. Zelfs zozeer dat ik
meteen lid werd van de
VVD-werkgroep binnen
stad".
Het duurde niet lang of Fase
kreeg een telefoontje van
WD-fractieleider Kuijers,
die op zoek was naar een
nieuwe fractie-assistente.
Zo kwam zij in aanraking
met het werk van de Leidse
gemeenteraad en korte tijd
later - in 1978 - prijkte Fa
se op de vierde plaats van de
WD-kandidatenlijst.
De intrede van Fase in de ge
meenteraad viel samen met
de intrede van de WD in het
college van B en W. Fase
werd meteen wethouder van
een stad die zij nog maar
twee jaar kende. Zij kreeg
de portefeuille van economi
sche- en personeelszaken,
een post waarvoor zij ook
een sterke voorkeur had.
LEIDEN - Prof. dr. Anbeek van
der Meijden wil aan de Leidse
universiteit vooral de literatuur
tussen 1945 en 1955 gaan onder
zoeken. Gistermiddag aanvaard
de hij het ambt van gewoon
hoogleraar in de moderne Neder
landse letterkunde aan de Leidse
universiteit met het uitspreken
van de rede "In puinhopen voel
ik mij prettig, ergens anders hoor
ik niet thuis". Ondertitel: Over
de wederopbouw van de Neder
landse literatuurgeschiedschrij
ving.
De literatuurgeschiedschrijving is
de laatste vijftien jaar in Neder
land niet bijzonder populair ge
weest. De eerste reden van dit
verval is volgens de Leidse hoog
leraar dat het onderzoek zich de
laatste decennia voornamelijk
heeft beziggehouden met de be
studering van 'losse' teksten.
"Steeds ging het om de minutieuze
lezing van van één bepaalde lite
raire tekst waarvan men de com
positie wilde blootleggen. Hier
door werd de belangstelling voor
grotere, historische verbanden
afgezwakt Voor wie is opge
groeid in de traditie van grondi
ge analyse, lijkt het beoefenen
van literatuurgeschiedschrijving
een uitnodiging tot oppervlak
kigheid, tot het aaneenrijgen van
een reeks banale en vaak nog
hoogst aanvechtbare samenvat
tingen, bovendien gelardeerd
met allerlei sterk persoonlijke
waardeoordelen"
'De literatuurgeschiedschrijver
kan zich niet beperken tot een
weergave van de toenmalige
reacties op het pas verschenen
boek. Hij kan echter de latere in
terpretatie niet buiten bechou-
wing laten, een interpretatie die
recht doet aan de elementen in
het boek die door de toenmalige
kritiek eenvoudig over het hoofd
zyn gezien".
LEIDEN - De Leidse politie zoekt
getuigen van een aanrijding tus
sen een bromfietser en een fiets-
ter, woensdagochtend op het
fietspad langs de Gooimeerlaan.
Bij deze aanrijding raakte de 53-
jarige fietster A. Roozendaal uit
Leiden vrij ernstig gewond. Met
een verbrijzelde elleboog is zij
overgebracht naar het Diacones-
senhuis.
Het ongeluk gebeurde rond negen
uur ter hoogte van het Zwarte
Pad. Het slachtoffer werd achter
opgereden door een bromfietser
die na de aanryding doorreed.
Het merk van zyn bromfiets is
waarschijnlyk Puch terwijl de
letters H, G en J de lettercombi
natie van zyn kentekenplaatje
vormèn.
LEIDEN - "Ouder worden in Ne
derland". zo luidt het thema van
de tentoonstelling die vanaf aan
staande maandag is te zien in het
gebouw van K O aan de Oude
Vest. De Vereniging van Huis
vrouwen, in samenwerking met
de Leidse Vrouwenraad, huurde
dfi trntoon.st.'lling van CRM. De
expositie wordt officieel ge
opend door burgemeester Goe-
koop.
Naast de tentoonstelling zyn er in
K 8e O ook verscheidene stands
aanwezig waar voorlichting
wordt gegeven over by voorbeeld
gezondheid, veiligheid, creativi
teit en ouderenbonden 's Och
tends (behalve op woensdag en
zaterdag) worden mogelyk films
gedraaid die een facet van de ten
toonstelling belichten
Ook zit er in het programma van de
tentoonstelling lezingen en een
voorlichtingsfilm. Dinsdag 19
oktober. 2 uur een film over me
dicynen. 21 oktober, 2 uur drs
Hamer over 'eenzaamheid', 22
oktober, 10 uur 'Onze voeding
als we ouder worden'; 25 okto
ber. 2 uur 'De gang naar de nota
ris' door mevrouw Karstens. 26
oktober, 2 uur: een huisarts over
'Ouder worden is geen ziekte'. 28
oktober. 2 uur mr. Krykamp
over 'Als het werk ophoudt'
De tentoonstelling is niet alleen be
doeld voor oudere mensen Ook
jongeren zullen zich aangespro
ken voelen door de thema's van
tentoonstelling en bijbehorende
lezingen.
Nieuwe hoogleraar letterkunde:
Vier dit jaar gezellig Kerst tijdens een
wintersportvakantie. Vrij Uit biedt u
keus uit een groot aantal comfor
tabele hotels, pensions en apparte
menten in Oostenrijk. Duitsland.
Zwitserland en Frankrijk. En u bent
met gebonden aan volle weken
Tussen 18 december en 3 januari kunt
ti veelal naar keuze 9,12 of 14 over
nachtingen boeken Vrij Uit brengt u
ook snel en gerieflijk naar Oostenrijk
en Zwitserland per luxe touringcar,
wanneer u liever de auto thuis laat.
De twee uitgebreide Vrij Uit Vakantie
]sr\ programma's Wintersport en
Weekendje Weg zijn gratis verkrijg
baar bij
Alle ANWB-kantoren, een aantal Shell
stations, bij assurantie-tussenperso
nen. herkenbaar aan het VRIJ UIT
embleem, samenwerkend met Natio
nale Nederlanden, bij de Rabobank.de
ABN banken. deSpaarbanken
en de reisburo's van Toerkoop,
Holland International. Perry Sport
Wagons-lits en Vroom Dreesmann
Of bel A
VrijUit
YhkantieVfcrbl ijven
TcL02968-1300.
