Bont,
een
teer
punt
E",a
ZATERDAG 16 OKTOBER 1982
PAGINA 17
„Een teer punt is natuur
lijk: dragen we bont of
dragen we geen bont",
zegt lady-speaker Elles
Berger, nadat ze de be
zoekers van een bontmo
deshow in Haarlem heeft
begroet. „U draagt wel
bont, anders zat u hier
niet", concludeert de pre
sentatrice spits.
Mevrouw Berger, die meer be
kendheid geniet als VARA-
omroepster. vervolgt met
omfloerste stem: „Er zijn
mensen principieel tegen het
dragen van bont. Dat is hun
goed recht". Maar ze voegt er
aan toe er een beetje moeite
mee te hebben dat die tegen
standers van bont tijdens de
show voor de deur gaan staan
om hun standpunt uit te dra
gen.
„Ik vind ze hypocriet, want het
zijn wel mensen die leren jas
sen of leren schoenen dragen
en ook graag een biefstukje
eten", besluit de lady-spea
ker die later zou zeggen dat
„wasberen" haar favoriete
bontsoort is. Gelukkig beves
tigt ze niet dat alle demon
stranten gefrustreerde werk
lozen zijn, die niets anders te
doen hebben, zoals diverse
aanwezigen veronderstellen.
Rechercheurs
De demonstratie, waarvoor re
chercheurs binnenshuis en
agenten in uniform buiten
surveilleren, bestaat uit drie
jonge vrouwen. Ze tonen bor
den met teksten als „Wacht
maar tot uw vel in de mode
komt" en „U bent geen
pracht in dierenpracht".
door
Weert Schenk
Het is 5 oktober, de dag na die
rendag. „Nog een geluk dat
ik mijn show niet toevallig op
dierendag zelf heb gepland",
verzucht bonthandelaar Dick
Bartels.
De bontmantels die Dick Bar
tels die avond laat zien en die
in prijs variëren van 1500 tot
18.000 gulden, zijn werkelijk
prachtig, zonder twijfel door
vakbekwame handen ge
maakt. Er zijn weinig mensen
die bont niet mooi vinden.
Leidenaar J. van Egmond,
voorzitter van de Nederland
se Federatie van Bonthande
laren: "Vrouwen zien er in
bont heel charmant uit. Bont
is natuurlijk, het leeft en de
figuren die ze tegenwoordig
in bont kunnen maken, het is
onvoorstelbaar. Vroeger hing
een bontjas als een zak om
het lijf, moet je nu eens kij
ken".
Dick Bartels, bonthandelaar te
Haarlem: „Iedere normale
gezonde vent ziet graag een
vrouw in een bontjas; het
liefst met de blote kont er in".
W. Goezinnen, pelsdierenfok
ker: „Hoe lyrisch moet ik de
schoonheid van bont om
schrijven?"
Een folder van de Nederlandse
Vereniging voor Bontpromo-
tion: „Niets (er wereld geeft
een vrouw meer zelfvertrou
wen dan mooi bont. Wanneer
zij het zachte bont om zich
heen vleit, voelt zij zich vrou
welijker dan ooit, omdat zij
weet dat de zijdige zachtheid
van bont haar charme ver
hoogt".
E. P. Eichholtz, lid Anti-Bont
comité: „Persoonlijk vind ik
niet dat bont een vrouw aan
trekkelijker maakt of bij
draagt tot haar schoonheid.
Maar het gaat er niet om of
bont mooi is of niet. Het is ge
woon niet de moeite waard.
Bont is overbodig".
Onbegrip
In 1980 ging in Nederland voor
300 miljoen gulden om in de
bonthandel. Dat is veel min
der dan in de omringende
landen. De meest verkochte
bontsoorten in ons land zijn
nerts, bisam ien persianer.
Bijna 90 procent van het bont
is afkomstig van gefokte
pelsdieren. De omzet is ech
ter dalende. De bonthandela
ren weten niet of de oorzaak
daarvan gezocht moet wor
den in de acties van dierenbe
schermers of in de dalende
koopkracht. Wellicht is er
een samenhang van factoren.
Bonihandelaren begrijpen de
acties tegen bont niet, zeggen
ze. Ze vergelijken het fokken
van pelsdieren voor de bont
industrie met de productie
van vlees. De kalende Bar
tels: „Waarom mag vlees wel
en bont niet? Vlees is net zo
min nog een primaire levens
behoefte als bont. Voor vlees
zijn ook goede alternatieven.
Gaan ze morgen bij de slager
voor de deur staan?"
De Nederlandse Vereniging van
Bontpromotion heeft oktober uitgeroepen
tot bontmaand. De grootscheepse
reclamecampagne wordt echter ondermijnd
door het Anti-Bont Comité, dat in de dag- en
weekbladen tegenadvertenties plaatst.
Bovendien werd onlangs het boek „Prooi
van de Mode" gepresenteerd, waarin het
leven van pelsdieren op de Westeuropese
bontfarms wordt beschreven. In november
wordt de mode voor volgend jaar oktober al
voorbereid met een massale slachtpartij op
de bontboerderijen in ons land.
Verslaggever Weert Schenk sprak met voor-
en tegenstanders van de bontindustrie.
De voorstanders. V.l.n.r roorzitter W' Goezinnen fan de Neder
landse Vereniging van Fokkers van Edelpelsdteren. rijksconsulent
J.H. Bouman voor de pelddierfokkerij en NFE-penmngmeester A.
van Hoeckel.
(foto GPDl
in de kooi. Als ze eens ont
snappen. keren ze meestal uit
zichzelf terug naar de kooi.
Pelsdieren kan men zo lang
zamerhand schikken in het
rijtje van de landbouwhuis
dieren. Het ministerie van
landbouw en vissery stimu
leert ook daarom de teelt"
Praatjes
Er bestaan geen wettelijke re
gels voor het fokken van
pelsdieren. In het kader van
een op handen zijnde wet
Welzijn Dieren bestudeert
een commissie momenteel
het doden van de pelsdieren.
Volgens de drie heren is hier
op weinig aan te merken. Het
doden gebeurt naar hun zeg-
van gefokte pelsdieren of van
wilde pelsdieren die schade
berokkenen, zoals de was
beer en de bisamrat"
Van Egmond: "Het is jammer
dat een kleine groep steeds
weer de gelegenheid krijgt te
proberen een bedrijfstak ka
pot te maken waarin veel
mensen een boterham ver
dienen. Vooral als je weet dat
in Nederland al jaren geen
beschermde diersoorten wor
den gebruikt. Wij waren de
eersten die het verdrag van
Montreal ondertekenden".
(Een verdrag waarin o.m is
opgenomen dat bont van met
uitroeiing bedreigde dieren
zoals zeehond, ocelot en nog
een hele lijst andere gevlekte
pelsdieren niet gebruikt zal
worden red). "Wij lopen daar
in echt voorop", zegt Van Eg
mond met een verwijzing
naar Duitsland en België
waar bont van beschermde
diersoorten volgens zijn zeg
gen nog volop te koop is.
Klanten is Van Egmond door
die acties nooit kwijt geraakt.
Maar, zegt hij: "Het doet de
handel beslist geen goed. Je
kunt als bonthandelaar na
tuurlijk verhalen van actie
groepen tegenspreken, pro
beren te vertellen hoe het
werkelijk zit. Dat hebben we
een keer geprobeerd voor de
televisie. Het heeft geen zin.
Mensen die tegen bont age
ren blijven dat doen. Ze pak
ken de slechtste voorbeelden
en proberen iedereen te laten
geloven dat het in de hele
pelshandel zo toegaat. Dat
slechte beeld kun je als han
delaar maar heel moeilijk uit-
En
Nederland wordt zoals
gewoonlijk weer het hardst
geprotesteerd. Terwijl het
hier allemaal zeer fatsoenlijk
is, zeker in vergelijking met
het buitenland. Wij verkopen
geen jassen van met uitster
ven bedreigde dieren. Alleen
De Amsterdamse bonthande
laar Emile Schrijver: „Kwe
ken van pelsdieren is busi
ness. Er is vraag naar bont,
dus wordt gezorgd voor aan
bod. Dan is het natuurlijk be
ter om te fokken dan de na
tuur leeg te plunderen"
Schrijver zegt enthousiast lid
van de dierenbescherming te
zijn: „We hebben een klere
vak. Als ik me dit allemaal
had gerealiseerd, was ik er
niet aan begonnen".
Bartels: „Het is geen pretje als
je hier met een klant staat en
kinderen, opgestookt door de
onderwijzers, gooien de deur
open en roepen „moorde
naar" of „dierenbeul".
Handdoeken
In de nabijheid van het dorp
Buren voedert Roel Verkerk
zijn fokdieren: 600 zilvervos
sen en 3300 nertsen. Op de
kooi kwakt hy een slappe
bruine brij. De roofdieren lij
ken niet hongerig. Ze tonen
althans weinig lust om het
goedje tussen het gaas door
weg te likken. „Ach", zegt
Roel Verkerk, „ze hebben de
hele dag de tijd om te eten"
De zilvervossen zitten elk op
gaas in een kooi van één me
ter lang en zestig centimeter
breed. Ze zijn uiteraard niet
beschermd tegen de kou, wel
tegen regen en zonneschijn,
omdat dat slecht is voor de
pels. Sommige vossen heb
ben een kluif om de verveling
te verdrijven; de meeste zijn
verstoken van vertier. Klui
ven zijn moeilik te verkrij
gen, zegt Roel Verkerk.
„Je moet oppassen dat de band
met die dieren niet te nauw
wordt", zegt Roel Verkerk,
„dat zou het werken erg
moeilijk maken. Er zijn soms
vossen die kwispelstaarten
als je er aan komt. Dat moet
je van je afzetten"
De fokker zegt zijn dieren niet
te zien als bontmachines.
„Vossen zijn intelligent. Zijn
niet zo apathisch als een kip
of varken. Je denkt echt niet
alleen maar aan de opbrengst
van het vel. Ik geloof dat je
dan ook de motivatie niet zou
hebben om ze te verzorgen.
Je moet van dieren houden".
Om die reden noemt Roel Ver
kerk november de rotste
maand. De meeste dieren
worden dan gepelsd. „Een
varkensmester stuurt de
beesten naar het slachthuis
Wij maken van paring tot pel
zen alles zelf mee. Dat is een
zware belasting. Het doden
van dieren is niet prettig. We
zijn geen sadisten. Als je zo'n
beest een prik geeft, moet je
iets van jezelf wegdrukken
Zelf houdt Roel Verkerk niet
van bont. „Het interesseert
me niets. Ik heb ook niets in
huis. Het interesseert me niet
wat ze met de vellen doen
Voor mijn part maken ze er
handdoeken van"
Aangetast
In 1955 werden er in Nederland
21.000 nertsvellen geprodu
ceerd. Nu leveren 250 pels-
dierenfokkerijen jaarlijks
925.000 nerts- en 75.000 vos
senvellen (wereldproductie
25 miljoen vellen). Door die
toename van pelsdierfokke-
ryen is bont bereikbaar ge
worden voor lagere inko
mensklassen. Ongeveer 95
procent van de vellen gaat
naar het buitenland. Export
waarde: 80 miljoen gulden.
De bontfarms bieden werk
aan duizend mensen.
De meeste pelsdierenfokkers
zijn verenigd in de Neder
landse Vereniging van Fok
kers van Edel pelsdieren
(NFE). In een café in Buren
ontmoeten we voorzitter W
Goezinnen, penningmeester
A. van Hoeckel en de heer J.
H. Bouman. consulent van
het ministerie van landbouw
en visserij voor de pelsdie-
renfokkenj
Van Hoeckel. één van de groot
ste pelsdierenfokkers, ge
prikkeld „Door het liedje
„een tweedehands jas" van
de plaat Kinderen voor Kin
deren voel ik me in mijn eer
aangetast. We proberen ver
antwoord met dieren om te
gaan. Mensen moeten niet
oordelen vanuit hun eigen
gevoelens. Een dier heeft
geen ziel. Als mens mag je
dieren gebruiken, vind ik
Bont onnodig? Tabak en al
cohol net zo. Wat is het ver
schil".
Goezinnen „Men moet kijken
hoe de dieren worden behan
deld. Er is geen sprake van
dierenkwelling. De dieren
hebben geen stress, want er
is op tijd kwalitatief hoog
staand voedsel en optimale
medische verzorging Dat is
in de natuur wel anders. Als
het welzijn of de conditie van
het dier niet goed is, krygt
het een doffe huid. Dat is niet
goed voor de productie. Het
vel moet glanzen"
Bouman „Het dier is zich ner
gens van bewust. Het is niets
anders gewend dan het leven
gen op ethische wijze door
middel van een spuit in het
hart, door electrocutie of ver
gassing. Het is uitgesloten
dat nog levende dieren wor
den gevild.
De dnc ontkennen dat met ge
neesmiddelen wordt experi-
menteerd. Hormonen, die on
der meer worden verkregen
uit de urine van zwangere
moeders via de actie Moeders
voor Moeders, worden niet
gebruikt om de bronst van
nertsen te regelen; anti-agrcs-
siemiddelen niet om de in
stincten van de dieren te on
derdrukken „Het zyn volko
men uit de lucht gegrepen
praatjes", zegt consulent
Bouman
Het valt de vertegenwoordigers
van de bontindustrie wel wat
moeilijk de noodzaak te ver
dedigen van het fokken en
doden van dieren, teneinde
het beminde bont te verkry
gen
Bonthandelaar Dick Bartels
overhandigt een folder, waar
in een verklaring van het We
reldnatuurfonds dat het geen
bezwaren heeft UflH ImI Ifl
gen van gekweekt bont of
bont van niet bedreigde die
ren Voorzitter Goezinnen
van de pelsdierenfokkersver
eniging noemt het WNF de
enige organisatie die de za
ken nuchter en realistisch be
kijkt Vandaar ook schenking
van 5000 gulden aan deze na-
t u urbesch ermers
Dekmantel
Ofschoon het WNF zich nooit
heeft gedistantieerd van de
bontindustrie, ergert direc
teur Halbertsma zich er wel
aan dat zijn organisatie wordt
gebruikt als dekmantel. Hy
zegt dat de bonthandel zeer
verouderde WNF standpun
ten citeert. Bovendien is Hal-
bersma boos dat de pelsdie
renfokkers er niet bij vertel
len dat de 5000 gulden zijn
geretourneerd. Hij wil eer
daags een gesprek met de
bontindustrie
Halbertsma zegt dat het WNF
zich niet met acties tegen
bont bemoeit. Dat laat men
graag aan andere groeperin
gen over „Onze taak is het
om op te komen voor met uit
sterven bedreigde fiora en
fauna. Dat wil met zeggen dat
we het kweken van bont
goed praten Het doden van
niet bedreigde dieren mag
ons inziens alleen als het ge
hele dier benut kan worden,
zoals dat in de veeteelt ge
beurt"
„Elke mooie advertentie voor
bont leidt tot verkoop van
bontjassen. Als je dus het
fokken en vangen van dieren
daarvoor wilt uitbannen,
moet je zorgen dat de vraag
naar bont vermindert. Van
daar dat we in deze bont
maand tegenadvertenties
plaatsen om het publiek voor
te lichten hoe die bontjassen
worden gemaakt"
Ton Dekker uit Heiloo is één
van de oprichters van het An
ti-Bont Comité. ABC is een
samenwerkingsverband tus
sen de Dierenbescherming,
actie Lekker Dier, stichting
Kritisch Faunabeheer en het
Europees Comité tot be
scherming van Pelsdieren
Het comité kreeg begin 1982
vorm, maar treedt in deze
door de bonthandel uitgeroe
pen bontmaand voor het
eerst naar buiten.
Ontwikkeld
Dekker „De meeste
weten niets van bont, niets
van de fokkeryen en niets
van het leed dat met de bont-
productie gepaard gaat Al
leen van zechondebont is dat
bekend Wij willen de men-
MB Ma Ék n dal bal belang
van bont miniem is tegen
over het leed van de dieren.
Er zyn genoeg andere moge
lijkheden om je mooi en
warm te kleden"
Volgens Dekker proberen de
pelsdierenfokkers een mislei
dend verhaal op te hang. n
Hy erkent dat ze de dieren
niet mishandelen het kwaad
zit m het gystaau />-if
„De dieren worden degenerees
Alles is gencht op bont" De
ABC-man zegt dat productie
geen maatstaf is voor welzyn.
„Het blyven roofdieren. Ze
hebben een natuurlyke code,
ook al zyn ze gefokt op een
farm De vacht wordt mooi,
omdat ze een groot incasse
ringsvermogen hebben. Maar
ze hebben zeker gevoelens
angst. pyn. blydschap. Het
zyn hoogontwikkelde we-
„Ik vind dat je voorzichtig
moet omgaan met levende
wezens. Leer is ook een pro
duct waarby je goed moet na
denken. Er zyn weinig alter
natieven voor leren schoe
nen. wel voor leren bankstel
len. Bovendien is leer een af
valproduct van de vleesin
dustrie En de meeste men
sen denken toch dat ze vlees
nodig hebben voor het in
standhouden van het li
chaam".
J H Bouman. ryksconsulent
voor de pelsdierenfokkery.
gelooft dat de anti-bontacties
geen effect hebben „Zeker
wereldwyd niet En als ik zie
wat er in myn kerk op zondag
aan bont loopt, zeg ik men
trekt zich er mets van aan"
