Nauwelijks boeken
voor kinderen
van
l£3PH>aiBIBa)a!I£SHWlBI2E
Speciaal voor jou: dit affiche
met Inspekteur Kaasjagerkado.
KINDER
BOEKEN
WEEK
zandvliet
v- BOEKHANDEL BV SINDS 1917
PAGINA 22
Extra
WOENSDAG 13 OKTOBER 1982
Het aantal buitenlandse kinderen in Nederland
is in de afgelopen 10 jaar vervijfvoudigd. In
diverse gemeenten zijn schoolklassen die voor
méér dan de helft bestaan uit kinderen van
gastarbeiders. Kinderen met een eigen taal en
cultuur, waarvan de meesten afkomstig zijn
uit Turkije er Marokko.
Voor deze buitenlandse kinderen zijn nauwe
lijks leesboeken in de eigen taal beschikbaar.
Het handjevol Turkse en Arabische kinderboe
ken dat in Nederland op de markt is, steekt
schril af tegen het overdadige aanbod aan Ne
derlandstalige kinderboeken. Er zijn maar
weinig boekwinkels die kinderboeken voor an
derstaligen verkopen. Alleen in sommige scho
len en bibliotheken is een bescheiden collectie
Turkse en Arabische literatuur aanwezig.
Een rondgang langs uitgevers en boekwinkels
leert dat de meesten er niets voor voelen boe
ken voor buitenlandse kinderen te verkopen.
De groep met belangstelling voor de boeken is
betrekkelijk klein. De omzet zou niet opwe
gen tegen de hoge kosten die het uitbrengen
van kinderboeken voor anderstaligen met
zich mee zou brengen. Laat scholen en biblio
theken maar in de leesbehoefte van buiten
landse kinderen voorzien, zeggen zij.
NBLC
Andere redeneringen gaan nog verder. "Een
Turks of Marokkaans kind in Nederland kan
richt, maar er is óók ruimte voor onderwijs in
eigen taal en cultuur.
Zo kunnen buitenlandse kinderen integreren in
de Nederlandse samenleving en toch in con
tact blijven met hun eigen cultuur. Daarbij
spelen ook grammofoonplaten, kranten en
boeken in de eigen taal een belangrijke rol,
aldus Hurioglu.
Niet gemakkelijk
De voorlichter van de NBLC vindt dat biblio
theken en scholen het lezen in de eigen taal
moeten stimuleren door een flinke collectie
aantrekkelijke boeken. Dat is niet gemakke
lijk, want vrijwel alles moet uit het buitenland
worden geimporteerd en eerst op bruikbaar
heid worden bekeken. Veel Turkse en Arabi
sche kinderboeken zijn slecht gedrukt, flod
derig uitgevoerd en nauwelijks geillustreerd:
geen boeken die uitnoden tot lezen. Daarom
probeert Hurioglu boeken te vinden van goe
de kwaliteit en aantrekkelijke vormgeving.
'Een buitenlands kind moet zich niet schamen
voor de boeken in zijn eigen taal, maar met
trots tegen zijn Nederlandse vriendjes kunnen
zeggen: kijk eens, dat komt nou uit mijn land'.
Belangstelling
Het vinden van kwaliteitsboeken is één ding.
Wat de populariteit van buitenlandse kinder
boeken vooral in de weg staat is volgens Hu
rioglu het traditionele denken bij gastarbei
ders, die boeken beschouwen als een onbe
taalbare en onnodige luxe. Verwonderlijk is
dat niet.
In Turkije volgen de meeste kinderen onder
wijs, al geeft dat op het platteland vaak pro
blemen. Veel plattelandskinderen uit Turkije
maken pas in Nederland kennis met leesboe
ken in hun eigen taal. Daar staat tegenover dat
in de steden boeken en kranten volop ver
krijgbaar zijn. De krant is duidelijk favoriet,
maar dat komt voornamelijk door de gepeper
de prijzen die voor leesboeken worden ge
vraagd. Alleen welgestelde Turken kunnen
het zich permitteren een boek aah te schaffen.
Wie dat niet kan, koopt een goedkope krant.
Papier in Turkije is duur, omdat er een staats
monopolie op rust. De militaire junta heeft om
politieke redenen de papierprijs voor boeken
nog eens extra opgeschroefd, terwijl ze de
kranten subsidieert.
Marokko
In Marokko wordt veel minder gelezen. Een
groot deel van de bevolking is analfabeet,
ruim éénderde van de kinderen gaat niet naar
school. Vooral op het platteland zijn de onder
wijsvoorzieningen slecht. Daardoor zijn er
vrijwel geen leesboeken van eigen bodem. De
boeken die er zijn komen overwegend uit
Egypte, Libanon en Irak, waar het ministerie
van cultuur een speciale afdeling neen voor
kinderliteratuur. Deze boeken zyn geschre
ven in het Arabisch en houden geen rekening
met het grote aantal dialecten dat in Marokko
wordt gesproken. Degenen die Berbers spre
ken zijn helemaal slecht uit, want deze taal
bestaat alleen in gesproken vorm.
Ook in Marokko heerst de opvatting dat boeken
een onbereikbare luxe zijn. Veel Marokkaanse
kinderen komen in ons land voor het eerst in
aanraking met hun eigen literatuur.
Boekwinkels
In de boekwinkels zijn geen boeken voor Tur
ken of Marokkanen te vinden. Hurioglu ge
looft ook niet dat het zin heeft om de boekhan
dels te interesseren voor Turkse en Arabische
boeken. De boekhandels durven het risico
niet te nemen en de buitenlanders zelf komen
vrijwel niet in de winkels. Ook al hebben ze
het geld om boeken te kopen, dan nog is de
traditionele gedachte 'een boek is luxe' spel
breker. Er zijn in Amsterdam twee boekhan
dels die uitsluitend Turkse én Arabische boe
ken verkopen. In de rest van het land zijn hier
en daar boekwinkels waar naast Nederlandse
kinderboeken ook enkele buitenlandse kin
derboeken verkrijgbaar zijn. Scholen en bi
bliotheken blijven volgens Hurioglu de beste
plaatsen waar buitenlanders hun drempel
vrees voor boeken kunnen overwinnen om
soms voor het eerst kennis te maken met hun
eigen literatuur.
beter zo snel mogelijk zijn eigen taal en cul
tuur vergeten en zich aanpassen aan de taal en
gebruiken van het land waar hij hoogstwaar
schijnlijk zijn hele leven zal wonen". Wie zo
denkt zit helemaal fout, volgens Rolan Hu
rioglu, medewerker van het Nederlands Bi
bliotheek en Lectuur Centrum (NBLC) in Den
Haag.
Hurioglu, zelf afkomstig uit Turkije, geeft sinds
twee jaar scholen en bibliotheken informatie
over literatuur voor buitenlandse kinderen.
Naar zijn mening is het juist belangrijk dat
buitenlandse kinderen de kans krijgen boe
ken in hun eigen taal te lezen. 'Een kind dat
van nature een andere taal spreekt, moet de
kans krijgen die taal te behouden. Het kan je
persoonlijkheid verrijken', zegt hij.
Suriname
Als voorbeeld hoe het niet moet, noemt Hu
rioglu het koloniale onderwijs vroeger in Suri
name. 'Daar bestond alleen aandacht voor de
Nederlandse taal en cultuur'. Het gevolg was
dat Surinaamse kinderen lazen over sneeuw
en ijs - onbekende begrippen voor een land in
de tropen - en alles moesten weten over Ne
derlandse provincies, terwijl ze niets leerden
over hun eigen land.
Zo erg is het niet meer. Turkse en Marokkaanse
kinderen komen weliswaar in een onderwijs
systeem dat overwegend op Nederland is ge
Activiteiten van Nederlandse
uitgevers en instanties op
bet gebied van leesboeken
voor Turkse en Marokkaan
se kinderen:
De NBLC komt in deze kinder
boekenweek uit met 'Mou-
raonk en de letters' en 'Mou-
mouk en het speelgoed'. Een
2-delig prentenboekje, ver
krijgbaar in 10 talen: Neder
lands, Turks, Arabisch,
Spaans, Portugees, Grieks.
Italiaans, Papiamento, Viet
namees en Joegoslavisch.
Bij de Rotterdamse Kunst
stichting zijn diverse Turk
se uitgaven verschenen o.a.
'De walvis en de manderijn'
en 'De vredestaart'.
Bij uitgever Zwijssen komen
binnenkort 8 boekjes uit in
het Turks, die al eerder in
bet Nederlands zijn versche
nen. Het zijn prentenboeken
voor kinderen tot en met de
6e klas lagere school.
Het NBLC heeft ook een poster
uitgebracht met het Turkse
alfabet in beeldvorm ten be
hoeve van de bibliotheken.
Vele aastarbeiders vinden boeken overbodige en onbetaalbare luxe. Ook voor kinderen.
Ralph Steadman, Zilver*
Penseel-winnaar, tekende
dit aifiche speciaal voor dl
Libris-boekhandel.
■n.W-Wrtad
De poster is in kleur en
40 x 60 cm groot.
Leuk voor op je kamer.
Het is Kinderboekenweek. En dat
betekent: méér jeugd- en kinderboeken dan
ooit. Er valt volop te kijken en te snuffelen.
Natuurlijk hebben we alle bekroonde
boeken in huis. Zoals „De eend op de Pot*.
Een leuk prentenboek voor drie jaar en ouder.
De schrijfster Nannie Kuiper kreeg er de
Gouden Griffel voor. En het is lachen met het
boek „Voor en Achter" van Joost Roelofs.
Bekroond met de Gouden Penseel.
Veel plezier zul je ook beleven aan Inspek-
teur Kaasjager. De illustrator Ralph Steadman
heeft er een Zilveren Penseel voor gekregen.
De Kinderboekenweek gaat dit jaar over
reizen. En daarom vind je bij onze boekhandel
het prachtige boek „Op reis, uit de kunst".
Een kunstboek voor jou; leuk, mooi en interes
sant om te lezen. En om te bekijken en te
bewonderen.
Over reizen gaat ook „Een retourtje ver
Weg". Dat is een kinderboek en weekkalender
inéén. Bij aankoop van een jeugd- of kinderboek
kost het maar f 3,75.
Daarbovenop krijg je bij ons nóg een
origineel kado.
Een pracht van een poster, getekend door
Zilveren Penseel- winnaar Ralph Steadman.
Speciaal voor jou!
BOEKHANDEL
DE KLER
Nieuwe Rijn 45 - 46, Leiden. Tel. 071-120885/143370
Winkelcentrum Winkelhof 36, Leiderdorp.
Winkelcentrum De Kempenaerstraat, Passage, OegstgeesL
Van 13 t/m 23 oktober 1982
Bij aankoop van een Under- ol jeugdboek een bijzon
der leuke kinderboekenweekkalender over reizen
"RETOURTIE VER WEG"
tdeeén. verhalen
spelletjes, gedichten
tekeningen, agenda, strips...
voor slechts 3.75
prijs na de kinderboekenweek 8.95
VAN DER LEE
BOEKHANDEL
In verband mei de uitverkoop n
uitsluitend HOORNESPLEIN
Ter gelegenheid van de
KINDERBOEKENWEEK
signeert woensdagmiddag 20 oktober a.s.
van 14.00 U.-16.00 u.
in Galerie Art Tea House "De Oude Rijn"
Stille Mare 4 - Leiden
NANNIE KUIPER
haar met de GOUDEN GRIFFEL
bekroonde boek
DE EEND OP DE POT
tevens zal deze middag worden opgevrolijkt
door een MUZIKALE KINDERVOORSTEL
LING.
yvrvi
U aangeboden door: rS' ft
Haarlemmerstraat 117 - Lelden
