"De eend in de pot"
"Voor en achter"
"Muis.
mol en rat"
'Tnspekteur Kaasjager"
Gidsen voor
jeugdboeken
MET DE
MET DE
vanaf 6 jaar)
ZILVER -i
(vanaf 10 jaar)
Dit Jaar wordt van 13 tot en met
23 oktober de 28ste Kinderboe
kenweek gehouden. Elke Kinder
boekenweek heeft een eigen the
ma, dit keer gaat het over 'reizen'.
Ook wordt elk jaar een speciaal
boek uitgebracht De bijzondere
uitgave van deze Kinderboeken
week heet 'Retourtje ver weg' en
staat vol verhalen, spelletjes en
andere leuke dingen over reizen.
Het Is een soort kalenderboek
met afscheurbare zijkanten. 'Re
tourtje ver weg' Is te koop voor
3,75 bij aankoop van een
kinderboek.
Bibliotheken en boekwinkels
organiseren allerlei activi
teiten rond de Kinderboeken
week. Er worden tentoonstellin
gen van de bekroonde boeken
gehouden, er zijn toneelvoorstel
lingen en schrijvers komen In
boekwinkels voorlezen en vertel
len over hun boeken.
Zaterdag 23 oktober komt In de
Lefdse boekhandel De Kier Joost
Roelofsz, de winnaar van de Gou
den Penseel. Eveneens op 23 ok
tober komt In het filiaal van De
Kier In Leiderdorp (In de Winkel
hof) Nannie Kuiper, winnares van
de Gouden Griffel.
In het Centraal Station In Den
Haag wordt voor de zesde maal
een kinderboekenmarkt gehou-
op zaterdag 16 en zondag 17
>ber van 11.00 en 17.00 uur.
groot aantal uitgevers en
rijvers zal aanwezig zijn.
Voor wie door de bomen het bos
niet meer ziet: er is een
aantal heel bruikbare gidsen
in de handel met informatie
over jeugdboeken en uitge
breide besprekingen.
De meeste complete gids is
'Boek en Jeugd' (uitgave van
de CPNB en NBLC, prijs
f8,90) met een beknopte be
schrijving en beoordeling
van honderden titels. De gids
is ingedeeld naar leeftijds
groepen en rubrieken.
'Kinderboek vanuit een andere
hoek' is een serie gidsen uitge
bracht door de Werkgroep
kinder- en jeugdlektuur uit
Eindhoven. Een gids met be
sprekingen die de werkgroep
als 'positief beoordeelt. De
boeken worden beoordeeld
naar vorm, inhoud, thema en
wereldbeeld. Tot nu toe zijn 5
delen verschenen. Prijs per
deel bedraagt 5,75.
De werkgroep kinderboeken in
Leiden van de actiegroep
Man-Vrouw-Maatschappij
heeft een gids uitgebracht met
40 besprekingen van prenten
boeken, verschenen in de af
gelopen 2 jaar.
De prentenboeken worden
beoordeeld op inhoud van het
verhaal, de uitvoering van de
prenten, de manier waarop
prenten en tekst met elkaar in
verband staan, thema en we
reldbeeld (met als uitgangs
punt de filosofie van de MVM-
groep die onder meer verha
len afwijst die sterk rolbeves-
tigend, normbevestigend of
-versterkend zijn) en de ge
bruiksmogelijkheden van de
prentenboeken.
De waardering voor de diverse
onderdelen wordt uitgedrukt
in een plus of een min. Van
daar de naam van de gids:
Plus Min Prentenboek.
Een handig naslagwerk voor ie
dereen die geïnteresseerd is
in prentenboeken. De doelstel
lingen van de MVM-groep en
de wijze waarop de boeken
zijn beoordeeld worden uitge
breid verantwoord.
Aparte vermelding verdient de
slotopmerking in de inlei
ding. 'Wij zouden tenslotte
met kracht het vooroordeel
willen bestrijden dat pren
tenboeken bedoeld zijn voor
kleuters'.
Prijs van de gids bedraagt
f7,50 en is verkrijgbaar bij
boekwinkels of door overma
king van f7,50 op gironum
mer 1690670 t.n.v. penning
meester MVM onder vermel
ding van Plus Min Prenten
boek.
De Gouden Griffel is dit jaar
toegekend aan 'De eend op
de pot' van de Leiderdorpse
Nannie Kuiper. Een opmer
kelijke bekroning. In de eer
ste plaats vallen boeken voor
kleuters meestal niet in de
eerste prijzen. Bovendien is
het thema bepaald niet alle
daags. Nannie Kuiper be
schrijft de angst van veel
kleuters voor 'de grote men-
Hoofdpersoon in 'De eend op
de pot' is de 3-jarige Marijke.
De peuter wil alleen haar be
hoefte doen op een vertrouw
de po met de kop van een
eend. Marijke is erg gehecht
aan haar po. Behalve om te
plassen en te poepen ge
bruikt ze de po ook als speel
goed. Volgens Nannie Kuiper
is 'De eend op de pot' één van
de weinige boeken, zo niet
het enige, voor jonge kinde
ren over zindelijk worden en
het leren gebruiken van de
wc. Vreemd, omdat het zin
delijk worden in veel gezin
nen aanleiding is tot drama's
tussen ouders en kinderen.
Veel peuters vinden het eng
om naar de grote 'officiële'
wc te moeten. Marijke zegt
boos:/ 'Ik doe het niet- N e e!'/
(Ze durft niet te zeggen,/
waarom ze niet durft:/ als je
er doorzakt./ neemt het water
bekroond
GOUDEN
GRIFFEL
je mee), schrijft Nannie Kui
per over Marijkes angst.
Toch is 'De eend op de pot'
geen probleemboek, al gaat
het wel over een probleem.
Dat komt door de uitwerking
van het thema. De ouders van
Marijke dwingen Marijke
niet op de wc haar behoefte
te doen en gunnen het meisje
de tijd vanzelf over haar
angst heen te groeien. De
dichtvorm waarin Nannie
Kuiper haar verhaal heeft ge
goten is speels - hetgeen er
ook toe bijdraagt dat 'het pro
bleem' niet loodzwaar wordt -
en uiterst knap gecompo
neerd.
ander metrum en stijlfiguren
die passen bij de inhoud.
Geen clichés, maar een geva
rieerd woordgebruik. Een he
le prestatie, omdat de groep
jonge kinderen waar de au
teur voor schrijft uiteraard
beperkingen geeft wat
woordkeuze betreft. De
speelse inhoud wordt vaak
versterkt door speels woord
gebruik. Een voorbeeld: De
pot is de pan/ om soep in te
koken./ Het gras is de groen
te./ het zand is het zout./ Ma
rijke is moeder/ en Jasper is
vader./ De eend is het kind-/
maar soms wel heel stout!.
Elke bladzijde levert een ver
rassende vorm, waardoor de
'kinderdreun' wordt voorko
men. Herhalingen in de tekst
zijn goed over het geheel ver
deeld en hebben ook een dui
delijke functie. De versjes lig
gen goed in het gehoor, zijn
afwisselend en toch strak van
vorm. Nannie Kuiper ge
bruikt overwegend éénletter
grepige woorden, soms twee-
en meerlettergrepige. De illu
straties van Dagmar Stam
bouwen het verhaal van Ma
rijke verder uit Er is veel op
de plaatjes te zien, dat niet in
de tekst staat. Dat 'De eend
op de pot' is bekroond mag
een doorbraak worden ge
noemd voor de weinige au
teurs die zich serieus inzetten
voor lectuur voor jonge kin
deren.
Marijke is gek op honden en
katten./ Marijke houdt veel/
van haar kleine marmot/
'Maar mijn lievelingsdier.'/
zegt Marijke, staat hier!/ en
dat is de eend/ op mijn pot.'
(De eend op de pot Nannie Kuiper,
illustraties Dagmar Stam. uitg.
Leopold, prijs f 14.90.)
'Voor en achter' is een gran
dioos prentenboek van Joost
Roelofsz, waarin allerlei te
genstellingen worden uitge
beeld. Voor en achter, dik en
dun, nat en droog, stout en
lief, klein en groot enz. In pa
ginagrote tekeningen worden
deze abstracte begrippen uit
gebeeld en voor kinderen
concreet gemaakt.
Drie vriendjes - Charles, Kees
en Wim - keren steeds in elke
tekening terug. Elke illu
stratie is tot in details een af
spiegeling van het begrip dat
uitgebeeld wordt. Zelfs de
woorden die het begrip aan-
bekroond
GOUDEN
PENSEEL
duiden zijn erbij betrokken.
Het woord 'dun' staat ge
schreven met smalle letters.
de tegenstelling 'dik' wordt
weergegeven door middel
van uitpuilende vormen.
Uitleg wordt bijna overbodig,
alles spreekt voor zichzelf.
Bij voorlezen is het wellicht
een nadeel dat de tekst niet
tegelijk met de bijbehorend
illustraties kan worden beke
ken. Noodzakelijk is dat niet.
Evengoed kan het niet gelijk
tijdig lezen en kijken een sti
mulans vormen de eigen fan
tasie aan het werk te zetten.
De illustraties bieden er alle
gelegenheid toe.
MARGOT KLOMPMAKER
'Muis, mol en rat', geschreven
door Jetty Krever en van illu
straties voorzien door Jenny
Dalenoord, is in alle opzich
ten een fantastisch kijk-lees-
boek voor kinderen vanaf 6
jaar. Drie dieren worden ver
dreven uit hun hol en gaan op
zoek naar een nieuwe plek
om te wonen.
Een eenvoudig gegeven dat
toch heel levendig en span
nend wordt uitgewerkt. Een
hele prestatie, omdat tekst en
tekeningen ook daadwerke
lijk zijn afgestemd op kinde
ren die pas kunnen lezen.
De tekst bestaat uit éénletter
grepige woorden zonder
hoofdletters en weinig leeste
kens. waarbij de illustraties
verduidelijkend en emotio
neel versterkend werken.
Ook de ontwikkeling van het
verhaal sluit aan bij wat kin
deren vaak willen: een goede
afloop.
(Muis, mol en rat, Jenny Dalenoord
en Jett.v Krever, uitg. Wolters
Noordhoff, f 14,50.)
bekroond'
MET DE-
is daar een hol voor mij, rat?
o ja, muis.
De humor in de tekst van Ber
nard Stone ligt vooral in al
lerlei woordspelingen die
met kaas te maken hebben.
In namen bijvoorbeeld Har
ry Goudkuipje, Ruudje Ro
quefort, Thijs Camembert,
Brammetje Brie...
'Inspekteur Kaasjager' is een
humoristisch èn goed pren
tenboek voor iedereen vanaf
10 jaar. Het is het verhaal van
een muizemnspekteur die
sterke gelijkenis vertoont
met Humphrey Bogart) en
zijn assistent Samen moeten
zi] een kaasdiefstal oplossen.
De illustraties van Ralph
Steadman zijn met recht be
kroond met een Zilveren
Penseel: ze zijn weergaloos
en van een geheel eigen tech
niek. Op een trefzekere ma
nier versterken ze de sfeer en
de emoties die de loop van
het verhaal met zich mee
brengt.
