'Het stuk moet iets met
mij te maken hebben'
Duitse 'Flametti'
Interessante'Romeo en Juliette'
DINSDAG 12 OKTOBER 1982
Kunst
PAGINA 21
LEIDEN - Toneel en ca
baret deze week in de
Leidse theaters.
Op zaterdagavond 16
oktober is het Jan
Blaaser, die met zijn
derde solo-cabaret,
'Man Alleen', op het
schouwburgpodium
staat.
In het LAk-theater
treedt zondagmiddag
de Poppenkeet op. Dit
Leidse gezelschap
brengt een een nieuwe
voorstelling uit, 'Malle
Moe', een combinatie
van toneel- en poppen
spel.
Josée Ruiter speelt "Duet for one'
AMSTERDAM - Shakespeare's "Romeo en Juliet
te" is helemaal niet het romantische toneelstuk
over liefde tot in de dood, waar het altijd voor
gehouden wordt, meent Sam Bogaert. Liefdege
voelens komen er minder vaak in voor dan uitin
gen van haat en afgunst, en als liefde al een rol
speelt, is het nog maar zeer de vraag hoe echt die
is, aldus de regisseur van het Belgische gezel
schap De Witte Kraai. De groep, die haar eigen
versie van het stuk vorige week in Amsterdam in
première liet gaan, komt er vrijdagavond 15 okto
ber mee naar het LAK-theater. Romeo Montague
en Juliette Capulet, telgen van twee elkaar op
leven en dood bevechtende families, worden ver
liefd op elkaar en trouwen in het geheim. Romeo
doodt een man, en Juliette wordt uitgehuwelijkt
aan een graaf, zodat een ingewikkelde en riskan
te vluchtpoging op touw wordt gezet. Min of
meer per ongeluk komen de gelieven hierbij om
het leven.
Bogaerts zet grote vraagtekens bij die grote liefde
tussen Romeo en Juliette; Romeo ziet hü als een
romantisch warhoofd, en Juliette wil misschien
alleen maar aan haar ouderlijk huis ontsnappen.
Zij is degene die, vrijwel onmiddellijk, met het
huwelijksvoorstel komt, en Romeo daarmee voor
het blok zet. Bogaert heeft het hele stuk bewerkt
door "gekunstelde woordspelingen, overdadige
lyriek en beeldspraak" er uit te halen, maar enke
le scènes heeft hij wel ingrijpend veranderd. Zo
wordt bij de eerste ontmoeting tussen i
Juliette niet gesproken, maar alleen gefluisterd
en gegiecheld. De speech van Juliette waarin ze
onomwonden van haar verlangen naar Romeo
spreekt, wordt door haar hardop voorgelezen in
het Engels, alsof het een spannende scène uit de
Bouquetreeks betreft. De voorstelling eindigt bij
de dood van Juliette en niet bij de verzoening
tussen de twee families.
De zorgvuldige hand van de regisseur is in de hele
produktie te merken. Kleine eigenaardigheden
van de personages zijn met precisie aangebracht.
Ogenschijnlijk onbelangrijke regie-aanwijzingen
blijken goed doordacht te zijn en te verwijzen
naar elementen elders in de voorstelling. Een en
kele keer balanceert Bogaert op de rand van de
leukigheid om de leukigheid. Merkwaardig ge
noeg bevat zijn bewerking een aantal scènes die
de liefde tussen Romeo en Juliette onderschrij
ven en zijn eigen visie van het stuk betwisten. De
liefdeloosheid, willekeur en oppervlakkigheid
die de verhoudingen tussen de andere persona
ges kenmerken, zijn echter duidelijk aanwezig.
De acteurs leveren een grote prestatie door met z'n
vieren niet minder dan negentien verschillende
personages ten tonele te voeren, met behoud van
het (redelijke) spelpeil, ook al is het tempo wat
traag.
JACQUELINE MAHIEU
LEIDEN - In Zurich kwam in
1915 een groep kunstenaars
bij elkaar, door de Eerste We
reldoorlog naar het neutrale
Zwitserland gedreven. Zij
werden gekenmerkt door
desillusie over wat de be
schaafde samenleving heette,
waartegen zij zich met alle
kracht wilden afzetten. Sys
temen, conventies en tradi
ties dienden doorbroken te
worden, de rede bestond niet
meer. Een lukraak uit het
woordenboek geprikt woord
werd de vlag van deze bewe
ging: Dada.
In 1916 stichtte Hugo Ball het
Cabaret Voltaire, dat uiting
gaf aan bovengenoemde op
vattingen. Niet conformeren
maar met opzet kwetsen was
het devies. Van Ball is ook de
roman Flametti', dat de basis
vormde van de gelijknamige
voorstelling door Schlick-
supp Teatertrupp uit Frank
furt. De groep is op uitnodi
ging van de Rotterdamse To-
neelraad naar Nederland ge
komen, en heeft onder lei
ding van Paul Binnerts een
muziektheater stuk gemaakt
dat weliswaar sterk verwijst
naar Cabaret Voltaire, maar
er geen historische recon
structie van wil tonen. De
groep die zaterdagavond a.s.
in het LAK-theater speelt,
put ook uit de eigen ervaring
als alternatieve vrije theater
groep en ziet tevens parallel
len tussen vroeger en nu: ook
in deze tijd heerst angst voor
oorlog, is men bezorgd over
de toekomst en doet zich de
vraag voor of men nog moet
meedoen in het gekkenhuis
of er uit stappen en alleen
verder gaan.
In de voorstelling wordt ge
toond hoe een groepje, feite
lijk als los zand aan elkaar
hangende artiesten, een caba-
Fragment uit 'Flametti'
ret begint in een kroeg, die
juist door dat cabaret met
sluiting bedreigd wordt. Vrij
snel valt de groep weer uit
een. Haar plaats in het café
wordt ingenomen door de
eens gevierde Flametti, die
na de voorstelling wegens
verkrachting gearresteerd
wordt. De voorstelling, waar
in de tekst toch een belangrij
ke plaats inneemt, wordt in
het Duits gespeeld.
JACQUELINE MAHIEU.
LEIDEN - In vrije produkties,
tot voor kort vrijwel syno
niem aan "zorgeloos amuse
ment", wordt steeds vaker
een serieuze toon aangesla
gen. Zo ook in "Duet for one"
("Duet voor één persoon")
van de Engelse Tom Kem-
pinski. Josée Ruiter en Dolf
de Vries spelen in dit stuk,
dat aanstaande woensdag en
donderdag in de Leidse
schouwburg te zien is, een
psychiater en zijn patiënte,
een beroemde violiste die
door multiple sclerose in een
rolstoel terecht komt en nooit
meer zal kunnen spelen. Over
de vraag waar het in dit stuk
om gaat hoeft Josée na een
periode van intense voorbe
reiding niet lang na te den-
door
Jacqueline Mahieu
ken. "Die vrouw kan haar le
vensvervulling niet meer rea
liseren, en dat heeft gevolgen
voor haar privéleven, voor
haarzelf, voor de relatie met
haar man. Zij is nooit aan
zichzelf toegekomen, ze heeft
geoefend en geoefend op die
muziek. De vrouw heeft een
enorme honger naar liefde;
toen haar moeder stierf heeft
ze zich als een idioot op de
viool gestort. Nu realiseert ze
zich dat ze heel veel gemist
heeft, dat liefde het belang
rijkste in het leven is.
Maar ook de psychiater heeft
waanzinnige problemen om
zijn gevoelens te tonen. Hij
heeft het over hoe mensen
vroeger dit en dat, en over
hoe je alles kan overwinnen
met je verstand, de warmte
tussen twee mensen, en het
contact dat de vrouw mate
loos heeft gemist, dót slaat hij
over. Wanneer hij dan een
uitbarsting krijgt, zich in fei
te vergalloppeert, is dat het
enige moment waarop zij ge
holpen had kunnen worden
als hij verder was gegaan.
Maar hij kén het niet.
In dit stuk wordt verder het ta
boe op de zelfmoord doorbro
ken. Ik ben er altijd vanuit
gegaan dat de vrouw tenslot
te zelfmoord pleegt".
De psychiater lijkt zo gebrand
op het naar boven halen van
problemen, dat hij haar de
zelfmoord bijna aanpraat.
"Daar kan het inderdaad op lij
ken, maar het is nu eenmaal
absoluut noodzakelijk dat de
psychiater te weten komt of
iemand tot zelfmoord ge
neigd is of niet. Hij moet ook
echt met medicijnen aanko
men om de depressies te ver
minderen, en pas dan gaat
zijn echte werk beginnen. Hij
moet er gewoon achter zien
te komen, en daar is de eeste
sessie voor. Psychiater Jan
Swinkels is bij de produktie
betrokken geweest om Dolf
de Vries de achtergronden
van sommige merkwaardig
lijkende vragen te verduide
lijken. Hij was in zekere zin
een steun voor regisseuse E li-
se Hoomans door te vertellen
dat de reacties van de vrouw
heel normaal waren".
"Een goede vriendin van mij
had het in Londen gezien en
gezegd dat ik het moest gaan
spelen. Ik heb geprobeerd
om het bij Globe te doen,
waar ik toen nog aan verbon
den was, maar de groep vond
het niet interessant. Een paar
maanden later werd ik door
Dolf de Vries gevraagd het
stuk met hem te doen in een
vrije produktie. Toen dacht
ik: het stuk zal dan wel iets
met mij te maken hebben, als
het met zo'n grote boog weer
bü mij terugkomt".
De voorstelling bevat heel wei
nig actie: in de zes gesprek
ken tussen psychiater en pa
tiënt zit de een tn de rolstoel
en de andere in de bureaus
toel.
"De voorstelling in Londen
was nog veel statischer. We
hebben geprobeerd de voor
stelling zo bewegelijk moge
lijk te maken, maar eerlijk ge
zegd heb ik ook met de be
hoefte om meer te bewegen
in deze rol. eerder minder
dan meer Het stuk is voor
mij een uitdaging, waar ik nu
eigenlijk alweer genoeg van
heb. want ik zie er mateloos
tegenop om het zo eindeloos
lang te spelen (er zyn nu al
meer dan 125 voorstellingen
verkocht, red.)".
Was dit stuk de reden om btj
Globe weg te gaan?
"Ik heb heel veel geleerd by
Globe, maar ik had het me to
taal anders voorgesteld. Het
werken met Paul Vermeulen
Windsant (evenals met Ge
rard Jan Reinders de vaste
regisseur van Globe) beviel
me helemaal met, "Hamlet"
ging niet door... Ik geloof dat
het heel erg met jezelf te ma
ken heeft; dat je ergens op
het juiste moment moet ko
men. Voor mij is het niet het
juiste moment geweest, zo
simpel ligt dat. Misschien
had ik het heel anders erva
ren als ik daar nu of over een
jaar was gekomen. Het is zo
negatief wat ze doen. In een
recent krantenartikel zegt
Gerard Jan dat hy niet wil
moraliseren, toneel is voor
hem een uitingsmiddel en
geen doel. Hij wil ook geen
rose bril opzetten om de we
reld zoals hij die ervaart posi
tiever te maken. Ik vind wel
dat hij daarin gelijk heeft, ik
vind het ook een rotwereld
waarin we leven, koud en kil,
echt niks aan. Maar dat waar
ik toch steeds weer naar op
zoek ben. dat contact, die
warmte, die liefde tussen
mensen, waarvan ik zeker
weet dat ze bestaan; ik kan
me voorstellen dat je een
glimp daarvan laat zien. en
dan daarenboven laat zien
dat dat met meer kan. dat dat
aan alle kanten wordt onder
graven. Toen de mogelijk
heid zich voordeed om iets
met Canci Geraedts te doen
("Medea") en, later dit stuk.
ben ik door het totaal der fac
toren uit Globe gestapt".
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "First monday in Oc
tober", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, al.
LIDO 1: (124130): "Van de koele meren
des doods", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 2: "Rocky 3", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 3: "The Nightporter", da. 19.00 en
21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30
uur. 16 jr.
LIDO 4: "Veel liefs uit Moskou", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45
uur, 12 jr.
STUDIO (133210): "Porky's pikante
pretpark", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
TRIANON (123875): "De schorpioen
prikt raak", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur,
zo. 14.15.16.30.19-00 en 21.15 uur, 16 jr.
REX (125414): "Onverzadigbaar", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Het wilde bloed",
vr. 23.30 uur. 18 jr.
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Missing", da. 13.30 (beh. za.,
zo. en woe.), 18.30 en 21.15 uur, zo. ook
15.45 uur. 16 jr.
Scheepvaart
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
EURO 2: "Porky's pikante pretpark",
da. 13.30, 18.45 en 21.15 uur, zo. 13.30,
16.00,18.30 en 21.00 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: 'The red warrior",
za. 00.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "The soldier", da. 13.30, 18.45
en 21.15 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.45 en
21.15 uur, za. ook 24.00 uur, 16 jr.
EURO 4: "Rocky 3", da. 13.30, 18.45 en
21.00 uur. zo. 13.45, 16.15, i8.45 en 21.00
uur, 12 jr.
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
dry 1; "Paradise", do., ma., di. en
20.00 uur, do. en woe. ook 14.45, vr., z
en zo. 14.45,18.45 en 21.15 uur. 12 jr.
CITY 2: "Hot bubblegum", zelfde aan
vangstijden als City 1, 12 jr.
CITY 3: "Stingray", zelfde aanvangsty-
Bioscopen Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Paradise", vr. 19.30, 2
15.45 en 19.30 uur. zo. en woe. 15.45 ut
12 jr.
den als City 1, 16 jr.
CITY 4: "Ilsa, de harembewaakster",
do. 14.45 en 20.00 uur, vr. 14.45,18.45 e
21.15 uur. woe. 20.00 uur, 16 jr.
CITY 4: "Dr. Sjivago". za.. zo., m
20.00 uur, zo. 14.45 uur, 12 jr.
Exposities
Kunstcentrum Lange Voort - Lange
Voortplein 1, Oegstgeest, tot 24/10. ten
toonstelling van werk van recent afge
studeerden van de Koninklijke Acade
mie van Beeldende Kunsten, di t/m vr
van 13.30-17.30 uur, vr van 19-21 uur en
za van 12-17 uur.
Gemeentearchief - Boisotkade 2a,
"Leiden in koper gesneden", kopergra
vures en etsen, t/m 6 november, maan
dag t/m vrijdag 9-17 uur, donderdag
9.30-21.30 uur, zaterdag 10-12 uur.
Stadhuis - t/m 19 december, foto-im
pressie van het popfestival gehouden in
het Van der Werffpark, van de groep Re
flex '82, maandag t/m vrijdag van 9-17
Leiderdorp - Muzenhof. tot 27/10, Cora
van Veen en Marianne Geertsma aqua
rellen, ma. t/m vr. van 9-18 uur.
Rijksmuseum v
toonstelling va
tot 9/1, ma. t/m za. van 10-17 i
en feestdagen van 13-17 i
LAK-foyer, Levendaal 150iii, t/m 29/10,
Wim Lamboo, politieke foto-collages,
politieke, performance; Academiege
bouw, Rapenburg 73, abstracte schilde
rijen, ma. t/m vr. 10-17 uur.
De Lakenhal: 'Under the arches', tien
kunstenaars uit Oxford, di. t/m za. 10-17
u; zo. en feestdagen 13-17 u.. t/m 24 okt
Waaggebouw - t/m 3M0. beeldenten
toonstelling Triënnale', ma t/m zo van
10-17 uur. do ook van 17-21 uur.
Jacques van Bellen - Lange Voort,
Oegstgeest. t/m 20/11. expositie Batik -
Paintings van Jan Piet Enklaar, di t/m
za van 8-18 uur, vr tot 21 uur.
Ars Studio - Pieterskerkgracht 9, tot 6/
11, werken van Fer Hakkaart, Peter
.Cox, Popco Bakkers, ma t/m do 19-21
uur, di t/m do 9.30-12 uur.
Lisse - Artopa Grevelingenstraat 50:
zestig foto's van de Hennemangroep
die bestaat uit vier fotografen uit
Haarlem en een fotografe uit Lisse. Te
zien van 2 t/m 17 oktober, donderdag,
zaterdag en zondag van 13.30 tot 16.30
uur en donderdagavond van 19.30 tot
21.30 uur.
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren Si. Eiisabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage
lijks van 11.15-12.00 uur. van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot)
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.0C
18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Kinderal deling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling: 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen
voor ouders 14.30-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het
FRED BASSET
(L Ik kruip er ook in.
Das toch veiliger! J
KWARKTAART
ÏC::
Daarna ford tatm uit
lekken en noj^vocht er
ker*'j voUe^lMwk^-ü
grrarptr itnaaaappri
ach il en een mrapunt
kaneel Mrnf rr dr rt
dooiers door. 75 g gr
zeefde bloem, een snuf
pers. 25 g bigarreau:
(Frante vruchtje» i m 25
geanedrn Klop dr ei
witten «tgf en spatri die
n Strooi er na
I «uikrr over
WINA BORN
(0Mdc) Lieuius
12 oktober 1982
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Eene welbekende dame te
Parijs ging met hare kamenier
een rijtoer maken. Zij mende
zelve, toen de paarden op hol
gingen. Daar het tuig was ge
broken. was het onmogelijk de
hollende dieren tot staan te
brengen, zoodat den dames
niets anders overschoot dan te
beproeven door een gewaagden
sprong het gevaar te ontkomen.
Het waagstuk gelukte, behou
dens eenige lichte kneuzingen
en... het verlies van een haar
kam ter waarde van 4000 fr.
Geen wonder dat honderden
leegloopers aan het zoeken gin
gen in de Avenue Van Dijck,
waar het onheil voorviel. Zij de
den echter vergeefsche moeite,
of de gelukkige vinder heefl
"vergeten" het kostbare voor
werp aan de eigenares terug te
brengen.
- Een jong heer trad onlangs
bij een photograaf te Brussel
binnen om zijn portret te laten
maken. Hij zeide den photo
graaf dat hij tn de haast verge
ten had zijn horloge mede te ne
men en verzocht dezen geduren
de het poseeren het zijne te mo
gen hebben, hetgeen met de
meeste bereidwilligheid werd
toegestaan Ten einde te zien of
de proef gelukt was, begaf zich
de photograaf naar de donkere
kamer, doch was bij zijne te
rugkomst niet u'einip teleurge
steld toen zijn cliënt mèt het
horloge verdwenen bleek te zijn.
Vu/l 10 jaar geleden
- Te Moskou is tn een officieel
rapport medegedeeld, dat zich
in de Communistische party
een comra-mx>Jutionaire
groep ran negentien personen
heeft geiurmd, die i\x>rstan-
ders zijn van particulier initio-
tief en min of meer kapitalisti
sche methoden De groep heeft
de verwijdering van de huidige
leiders met inbegrip pan Slalin
geeischt Leiders ran de groep
zyn Sinowjeu Org la now en
Kamenew. die ervan beschul
digd worden de politieke denk
beelden van Trotski aan te han
gen Het centrale partijcomité
heeft besloten alle leden van de
contra-revolutionaire groep uit
de party te zetten.
