Amsterdam in oorlogssfeer
Er komt geen eind aan!
Lage prijzen bij Shell.
Shell helptóók met lage prijzen.
Duizenden actievoerders bestoken politie na ontruiming kraakpand
Neem nou de opvouwbare paraplu van f 13,50 voor f 6,75.
DINSDAG 12 OKTOBER 1982
Wat die duikboot van onbekende
nationaliteit is voor Zweden, is
radio De Vrije Keyzer voor Am
sterdam: hij is er wel, maar hij is
ongrijpbaar. Of zou die duikboot
er dan toch niet zijn. of niet
meer? Vorige week heb ik mij, af
gaand op de reputatie die
Zweedse kwaliteit nog altijd
heeft (Volvo, Saab, Husqvarna,
Ikea, Zwaluwlucifers), lichtelijk
vrolijk gemaakt over de Sowje-
trussische-autoriteiten, die ver
klaard hadden dat Zweden het
sprookje van de onderzeeër al
leen maar verzonnen had om de
spanningen tussen Zweden en de
Sowjet-Unie te vergroten. Ik was
er van uitgegaan dat ook de
Zweedse informatie, en de
Zweedse kustmarine, van hoge
kwaliteit waren. Maar zijn die
Zweden echt wel zo bij de pinken
als het om het opsporen van on
derzeeërs gaat? Én om de bericht
geving daarover?
Na vier dagen werd gesteld, dat het
type onderzeeër dat in de val zat
niet langer dan vijf dagen onder
water kon blijven. Daarna was
de zuurstof op. en moest de boot
boven water komen om weer even
lucht te happen. De hele wereld,
vertegenwoordigd door de inter
nationale pers, keek vanaf de
vijfde dag zijn ogen uit naar het
wateroppervlak, want in tegen
stelling tot het Monster van Loch
Ness, dat op de meest onverwach
te ogenblikken opduikt, was er
nu een monster voorhanden dat
met mathematische zekerheid op
de Vijfde Dag zou moeten opdui
ken. De Vijfde Dag ging voorbij...
geen topje van de duikboot te
zien. De Zesde Dag ging voorbij...
wat zouden die Sowjetrussen
daar beneden het benauwd heb
ben! Ze zouden voornamelijk lig
gen, werd ons uitgelegd, want
dan verbruik je de minste zuur
stof, en bovendien konden hun
voetstappen dan niet gehoord
worden door de verfijnde Zweed
se apparatuur, die het absolute
gehoor had. Ik zag die Russen
daar liggen, in pijama, zoals ze
dat ook in treinen altijd doen om
hun goeie goed te sparen. Dassen
af, boordje open, tenslotte werk
ten ze niet bij V D!
Zouden ze nog mogen eten en drin
ken, voor zover de rantsoenen
toereikend waren? Ik dacht het
wel, als ze maar niet smakten en
slurpten, want dat zou de sonar
onverbiddellijk opvangen en via
de computer uitwerkën tot smak-
geluiden van officieren, of slurp-
geluiden van Georgiërs, want o,
die Zweedse techniek was zo hoog
ontwikkeld! De Zevende Dag
ging in, en nog altijd ken de
Zweedse marine geen duikboot
van enigerlei nationaliteit aan
de pers tonen. Wilt u geloven dat
ik toen enige schik in die dekselse
Russen begon te krijgen? Zouden
ze toch nog een geheim achter
deurtje in die baai geweten heb
ben, dank zij eerdere verkennin
gen? Of zouden ze zichzelf onpeil
baar kunnen maken, net als in
jongensboeken: „De Onpeilbare
Duikboot S.U. 82"?
Ik zag ook de drinkgelagen voor
me, die in het Kremlin aan de te
ruggekeerde bemanning werden
aangeboden. Daarna een
toast (die kwam van de minister
van cultuurop de achtergeble
ven glimlach van de onderzeeër:
adfundum! En toen lag iedereen,
ladderzat en uitgelachen, op het
tapijt van het Kremlin zijn roes
uit te slapen, inmiddels in het ge
heim begiftigd met de Orde van
Lenin en Ademinhouden.
Radio De Vrije Keyser schijnt net
zo onpeilbaar te zijn als de ge
heimzinnige duikboot, en zoniet
onpeilbaar dan toch ongrijp
baar. Ik zat gisteren niets ver
moedend in mijn auto in het har
tje van Amsterdam, toen ik door
wegomleggingen, politiebusjes,
en hollende punkers op gympies
begreep dat het zoveelste kraker-
soproer in de hoofdstad was uit
gebroken. Gauw de krachtigste
zender aangezet die ik op mijn
autoradio kon vinden: de Vrije
Keyser. Muziek, afgewisseld door
berichten van het front, in de
meest letterlijke zin.
Berichten als: de motoren van de
ME-overvalwagens in de Jan
Luykenstraat zijn gaan draaien,
er mag dus elk ogenblik een aan
val in de richting van het Con
certgebouw worden verwacht.
Of: er staan bij het Concertge
bouw een paar bouwketen in
brand, er kunnen gasflessen in
staan, wees dus voorzichtig als je
daar in de buurt bent (ook een
goeie raad zou geweest zijn: steek
dus geen bouwketen in brand...).
De vraag om niet alleen telefo
nisch te melden dat er arrestaties
zijn gedaan, maar ook naam en
adres te noemen, om later als ge
tuige te kunnen dienen.
Dit soort berichten zou je nog onder
de medisch-humane kunnen reke
nen, maar er zaten ook andere
bij. Een meisje dat met een sle
pend stemmetje niks geen ouder
wets revolutionair gebral!) meld
de dat op dat ogenblik de hekken
voor het Amerikaanse consulaat
werden gesloopt, wat ze toejuich
te, want dan kon het consulaat
eindelijk weer eens worden aan
gevallen. En het bericht dat er
ME uit de provincie werd aange
voerd, die men het beste bij de
Nieuwe RAI met wat gooi- en
smijtwerk kon gaan staan op
wachten. Dit ging mij zelf te ver
verder in elk geval dan die twee
rijen reclameborden die niet in
Studio Sport mogen. De burge
meester van At 'Sterdam blijk
baar ook. Om ze uur haalde hij
de Vrije Keyser uit de ether. Nu
die duikboot nog.
In de Hobbemastraat achter het Rijksmuseum gooiden demonstranten een busje i
AMSTERDAM Met een onge
kende hebben enkele duizenden
actievoerders gisteren gerea
geerd op de ontruiming van het
pand Lucky Luijk door de mo
biele eenheid. Er volgde een kei
harde confrontatie met de poli
tie. waarbij tientallen gewonden
vielen, onder wie 24 politiefunc
tionarissen. De materiële schade
was enorm. Een tram ging in
vlammen op. Uitgebrande auto's
en bouwketen, uit de grond ge
rukte parkeermeters en ver
keersborden markeerden gister-
Historie
van "Lucky
Luijk"
AMSTERDAM (GPD) - Het
pand Lucky Luijk, dat inzet
is geworden van een van de
hardste confrontaties tussen
krakers en politie, werd op 4
april 1981 gekraakt. Op 12 ok
tober van dat jaar verjoeg een
knokploeg namens eigenaar
Luske de krakers. Maar twee
dagen later besloot de officier
van justitie dat het pand weer
moest worden teruggegeven
aan de krakers. De officiële
huurder spande hiertegen
een kort geding aan en deed
dit later nog een keer. Op 20
oktober namen de krakers
het pand opnieuw in bezit.
Op 2 november bepaalde de
president van de Haagse
rechtbank dat het pand on
verwijld moest worden ont
ruimd. Burgemeester Polak
ging hiertegen in beroep,
maar op 15 juli van dit jaar
bekrachtigde het gerechtshof
in Den Haag het vonnis van
de Haagse rechtbank. Een
week later liet Polak aan de
krakers weten dat de ge
meente overwoog het pand te
kopen. Hij vroeg hun het
pand vrijwillig te verlaten.
De krakers zeiden dit wel te
willen doen, maar dan moest
de gemeente het pand be
stemmen voor jongerenhuis
vesting.
In september bereikte de ge
meente overeenstemming
met de vastgoedmaatschap
pij Chidda Beheer over de
aankoop van het pand voor
de som van 350.000 gulden.
Krakers en gemeente bleven
het intussen oneens over de
bestemming van het huis. De
gemeente wilde er vier drie
kamerwoningen van maken
voor gewone woningzoeken
den, de krakers eisten dat het
pand voor jongerenhuisves
ting zou worden ingericht.
Op 23 september ging de ge
meenteraad met de aankoop
akkoord onder de voorwaar
de dat de krakers het pand
zouden verlaten en het huis
vervolgens zou worden ver
bouwd voor gewone woning
zoekenden.
avond laat het slagveld waarop
de gehele dag was gestreden tus
sen 200 ME'ers, geassisteerd
door 575 marechaussees, en de
actievoerders. Een tijdelijke
noodverordening, die door de
Amsterdamse burgemeester Po
lak werd afgekondigd, gaf de po
litie de mogelijkheid overal in de
stad mensen te arresteren van
wie werd vermoed dat ze de
openbare orde zouden gaan ver
storen.
Gisteravond dreigde op en rond
het Koningsplein opnieuw een
harde confrontatie tussen politie
en ongeveer tweehonderd jonge
lui. Met een aantal charges wer
den de stenen gooiende actie
voerders uiteengedreven. Even
daarvoor had de radiocontrole
dienst van de PTT in samenwer
king met twee pelotons gemeen
tepolitie de bekende krakerszen
der „De vrije Keijser" uit de
lucht geplukt. De zendappara
tuur werd in beslag genomen.
Onverwacht
Gistermorgen om elf uur werd vrij
onverwacht de aanzet tot de ont
ruiming van de Lucky Luijk ge
geven, die bijna geruisloos be
gon toen de politie zich met een
bevel tot huiszoeking toegang
verschafte tot het pand Jan Luij-
kenstraat 5. Het was een foef.
„Juridisch waterdicht", zegt de
politie, die met behulp van een
motorzaag via het dak het er
naast gelegen kraakpand Lucky
Luijk binnendrong.
Zeven minuten later werden de vijf
krakers aangehouden, beschul
digd van diefstal van bouwmate
rialen en dergelijke. Zij zijn en
kele uren ondervraagd in het ge
barricadeerde pand dat omringd
wordt door een soort ondiepe
loopgraaf.
Verschillende wethouders en
raadsleden zijn verontwaardigd
over het onverwachte optreden
van burgemeester Polak. Voor
morgen was er al een gesprek af
gesproken tussen krakers, buurt
centrum en wethouder Walter
Etty.
Rook en roet
Al snel na de ontruiming zouden
rook en roet de gehele dag het
zicht op de herenhuizen in de
Amsterdamse Museumbuurt be
lemmeren. Traangas dreef voor
bij. Hier en daar werden tegels
stukgesmeten en uit de ME-wa-
gen schalde een stem: „Wilt u
zich verspreiden anders wordt er
geweld tegen u gebruikt". Op
nieuw oorlog in Amsterdam.
Oorlog tussen de politie en grote
groepen jongeren, krakers, scho
lieren en relzoekers.
Het telefonische krakersalarm
ging gistermorgen snel door de
stad en toen de Jan Luykenstraat
voortijdig was vrijgegeven door
de politie stroomde het publiek
toe. Op de kruispunten in de
doorgaans kalme Museumbuurt
werden barricaden opgeworpen.
Brandende autobanden gaven
een stinkend rooksignaal dat in
de hek 'ad zichtbaar was. Au
to's wer ^n omver gegooid en in
brand gestoken. En terwijl de
ME zich hergroepeerde groeide
de massa op het Museumplein.
Burgemeester Polak kondigde
rond het middaguur de nood
maatregel af die de openbare or
de moet beschermen. Een derge
lijke noodtoestand is eerder bij
grote betogingen in Amelis-
weerd en bij Dodewaard toege
past maar nog nooit in Amster
dam. Het had er in de Museum
buurt de schijn van dat recher
cheurs naar willekeur mensen
konden oppakken. Soms werden
wegvluchtende relschoppers
achtervolgd door burger-busjes
met rechercheurs. De klemgere
den jongelui werden hals over
kop in de auto gepropt en afge
voerd. Rechercheurs sprongen
ook door het kordon van mobiele
eenheid heen om arrestaties te
verrichten onder stenengooiers.
Ziekenauto's
De confrontatie was gisteren heftig
en gewelddadig. Relzoekers be
stookten de ME met stenen en
flessen. Verschillende keren
moest de marechaussee zich ook
terugtrekken voordat een grote
re aanval werd ingezet. Bij het
Stedelijk Museum naderde het
agressieve publiek de afzetting
zelfs tot minder dan drie meter.
De jonge relschoppers wierpen
steenbrokken naar hun leeftijd
genoten in het uniform van de
ME, die voor zover zij niet wer
den getroffen star voor zich uil
bleven kijken. Ziekenauto's
baanden zich met moeite een
weg tussen de ME-busjes en de
geparkeerde auto's.
In de Van Baerlestraat sneuvelden
alle ruiten van de AMRO-bank
en van de Banque de Paris et des
Pays Bas. Bij het Concertge
bouw gingen barricaden van ste
nen, hout en aankondigingsbor
den in vlammen op. Aangezien
in de hele stad wordt gewerkt
aan de wegen was het niet moei
lijk om brandbaar materiaal te
vinden. Een teerwagen vatte
stinkend vlam, een brandende
werkkeet ontplofte met een he
vig knal, van de barricaden
droop brandende olie op de rails
en stroomde onder een ontspoor
de tram in de Van Baerlestraat.
De geschrokken chauffeur werd
uit zijn wagen getrokken voordat
lijn 10 totaal uitbrandde en vast
smolt aan het asfalt.
"Vive Algérie"
Het waterkanon verspreidde de
menigte, maar zodra het gevaarte
de natte straat uitreed doken de
jongens en meisjes met hun bi
vakmutsen, geruite sjaals en hel
men van alle kanten op. Een be
jaarde Franse toerist met rugzak
en camera werd door de geur van
traangas herinnerd aan de woeli
ge jaren '60 en riep „Vive Algé
rie" alvorens de marechaussee
hem uit het schootsgebied ver
dreef.
Bij het Amerikaanse consulaat
probeerden demonstranten de
hoge hekken neer te halen en
van de daken nepen krakers be
ledigingen naar de marechaus
see op straat. Toen de ME-busjes
zich langzamerhand terugtrok
ken, brachten krakers op een
balkon de Hitlergroet.
De krakersradio De Vrije keizer
die de hele dag informatie had
gegeven werd tegen zes uur uit
de lucht gehaald. Tijdens een
persconferentie heeft de kraak
beweging aangekondigd dat de
ontruimde Lucky Luijk opnieuw
zou worden gekraakt. Er zitten
bij toerbeurt zes man mare
chaussee van de afdeling bijzon
dere diensten in het pand op
wacht.
De krakers richten hun woede
vooral op de verantwoordelijke
man achter de ontruimingsactie
burgemeester Polak. Zij vinden
dat hij moet aftreden en ze eisen
bovendien meer actie tegen zo
genaamde knokploegen. Een
krakersdemonstratie die voor
gisteravond was aangemeld bij
het stadhuis en ongemoeid zou
blijven, werd op het laatste mo
ment verboden.
ADVERTENTIE
Bij Shell blijven de prijzen laag Op
vrijwel al onze stations - ook langs de snel
weg - is de benzine scherp geprijsd
Maar ook voor allerlei andere arti
kelen betaalt u geen cent te veel. Zo heb
ben we op 't ogenblik een opvouwbare
paraplu voor u, die geen f 13.50 maar
slechts f 6,75 kost. Daarmee houdt u 't
hoofd koel en droog, zodat er geen Shell
station aan uw aandacht ontsnapt
Op het dak van het kraakpand "Lucky Luijk" vond de politie
onder meer twee oude ijskasten, klaargezet om als projectiel te
dienen.
