VVD-PvdA tegen
plan-Gardeniers
cn
'Overal Surinamers met coupplannen'
Onderwijs schuwt
harde actie niet
Dekassièresvan
Albert Heijn hebben
een smakelijke
verrassing voor u.
C
Actiecomité: snel dialoog met militaire leiders
Staatsgreep kreeg
vorm in Zeeuws café
Steun voor ziekenhuisraad
Kok verhardt eisen
FNV bij informateur
Drie doden
bij botsing
met trein
Kachel mag
in school
niet aan:
vrije dag
Van Agt: EG
ziet geen
heil in straf
voor Israël
Leeftijd voor
ontslag van
militairen
naar 58 jaar
Smaakvolle
keukens naar keuze
ICOATHIBÜ
OKTOBER 1982
Binnenland
DEN HAAG (ANP/GPD) - "Bin
nen de Surinaamse gemeen
schap in Nederland zijn ontwik
kelingen aan de gang waarbij we
ons afvragen of het wel zo moet.
Overal lopen hier nu mensen
rond met coupplannen. Als we
dit niet bespreken wordt het Su
rinaamse volk blootgesteld aan
gevaren".
Deze waarschuwing is afkomstig
van Rob Wormer, voorzitter van
het actiecomité herstel democra
tie Suriname en leider van de re
cente bezetting van de Suri
naamse ambassade. Volgens de
voorzitter van het actiecomité
moet er snel een dialoog komen
tussen de militaire leiders in Su
riname en zijn organisatie. Hij
sluit niet uit dat uiteindelijk har
dere middelen zullen worden ge
bruikt.
Wormer reageeerde gisteren op
een persconferentie in Den Haag
op onthullingen afgelopen week
einde van de Surinaamse minis
ter van leger en politie, Iwan
Graanoogst, over coupplannen
van leden van het actiecomité in
samenwerking met buitenlandse
huurlingen. De voorzitter her
haalde dat hij hier persoonlijk
volkomen buiten is gebleven. Hij
eiste dat Graanoogst de woorden
waarmee het actiecomité is zwart
gemaakt terug neemt.
Wormer gaf overigens opnieuw toe
dat leden van zijn comité bij
coupplannen betrokken zijn ge
weest en contacten met huurlin
gen hebben gehad. Voormalig
bestuurslid Mirza Joeman. die
als belangrijkste informant van
de militaire leiders over coup
plannen en contacten met huur
lingen optrad, heeft volgens Wor
mer op eigen houtje gehandeld.
Joeman vond, aldus Wormer, dat
de zaken binnen het actiecomité
te langzaam verliepen.
Volgens Wormer hebben de Suri
naamse ambassade en de mach
thebbers in Paramaribo beloften
voor een gesprek met twee verte
genwoordigers van het actieco
mité niet ingelost. Hij toonde een
brief van 18 september aan de
Surinaamse zaakgelastigde, drs.
Carlo Spier, waarin wordt ge
zegd dat het ultimatum van het
actiecomité aan de machtheb
bers is afgelopen. In de brief
wordt gezegd dat, nu de mach
thebbers in gebreke zijn geble
ven, het comité "zich thans ge
rechtigd acht alle middelen te ge
bruiken teneinde de democratie
in Suriname te herstellen".
Het actiecomité herstel democratie
Suriname ontstond in februari
na het gedwongen aftreden van
president Chin a Sen uit veront
rusting over de ontwikkelingen
in Suriname. In maart organi
seerde het comité een massale
demonstratie in Den Haag.
Volgens Wormer is sindsdien her
haaldelijk geprobeerd met de mi
litaire machthebbers in contact
te komen, üp verzoeken om een
gesprek werd echter nooit gerea
geerd. Na afloop van het ultima
tum werd de Surinaamse ambas
sade bezet "om de machthebbers
te laten zien dat het ons ernst is".
Surinamers in Nederland die de
bezetting afkeuren noemt Wor
mer "hielenlikkers die in een
goed blaadje willen komen bij de
militairen en uit zijn op goede
baantjes".
Wormer formuleerde op de pers
conferentie voorstellen die in
een gesprek met de militairen op
tafel moeten komen. Voglens
Wormer moet er nu een "tussen
fase" komen van een tot ander
half jaar. "Omdat ook wij besef
fen dat we de militairen niet van
de een op de ander dag terug
kunnen sturen".
IJZENDIJKE (GPD) - De plannen voor de staatsgreep in Surina
me. die op 1 juli had moeten plaatsvinden maar niet doorging,
zijn grotendeels gesmeed in café „De vier Emmers" in LJzendy-
ke. Daar logeerde in juni en juli met tussenpozen de 33-jarige
Surinaamse ex-onderwijzer Mirza „Edo" Joeman, de initiatief
nemer van de coup. In die tijd had hij intensief contact met
andere Zeeuwsvlamingen, die hem in contact brachten met Bel
gische huurlingen. Het grote organisatorisch brein achter de
plannen was de Nederlander Cor Dol, die sinds ruim vier maan
den een polderhuisje in de buurt van IJzendyke bewoont
De staatsgreep ging uiteindelijk niet door omdat Joeman niet met
het geld over de brug kwam. Bovendien twyfelde zijn medestan
ders aan zijn capaciteiten. Toen Joeman door kreeg dat hij ge
wipt zou worden, nam hij eind juli contact op met de Surinaam
se ambassade in Den Haag. Daar kreeg hij een vliegticket naar
Paramaribo en vertelde het plan voor de machtswisseling tegen
Desi Bouterse, de regeringsleider.
DEN HAAG (GPD) - Een meerderheid van WD en PvdA in de Tweede Kamer verzet
zich tegen de voorstellen van minister Gardeniers (volksgezondheid) om het totaal
aantal ziekenhuisbedden in ons land snel met 8000 te verminderen. Intrekking van
de lijst met namen van te sluiten ziekenhuizen en afdelingen zal worden geëist. Dat
zal dinsdag 12 oktober blijken als over deze, omstreden, zaak een plenair debat
wordt gehouden.
WD en PvdA denken aan een mo
tie, waarin deze afwijzing zal
worden geformuleerd. Deze par
tijen voelen meer voor de alter
natieve voorstellen, die de Natio
nale Ziekenhuis Raad heeft ge
daan en waarin wordt gesteld,
dat het om 4300 bedden te veel
gaat. Ook bij het CDA en bij D'66
leven grote bezwaren tegen het
plan-Gardeniers. Hoe de minis
ter zich - mede gezien haar de
missionaire status - zal opstellen
is nog niet duidelijk.
Het verzet in de Kamer werd giste
ren opnieuw gevoed doordat
twee belangrijke partijen tijdens
een hoorzitting hun standpunten
kwamen toelichten. Dat waren
de NZR en de provincies zelf.
Overeenkomst in de visies van
deze betrokkenen is in iéder ge
val dat beide vinden dat de voor
stellen, zoals mevrouw Garde
niers die op 7 juli deed, „van tafel
moeten". Haar plannen komen
neer op sluiting van 25 zieken
huizen en 70 afdelingen van zie
kenhuizen.
Ook zijn provincies en NZR van
mening dat de minister handelt
in strijd met de Wet Ziekenhuis
voorzieningen, waarbij de plan
ning van gezondheidszorgvoor
zieningen aan provincies is toe
bedeeld. De NZR spreekt van
„een oneigenlijk gebruik" van
deze wet, omdat daarin decentra
lisatie is voorzien. Bovendien
wordt de rechtszekerheid van de
ziekenhuizen onnodig aangetast.
Zowel de provincies als de NZR
gaan uit van de noodzaak van
beddenvermindering om te vol
doen aan de richtlijn 3,7 zieken
huisbedden per duizend inwo
ners. In veel provincies is men
DEN HAAG (GPD) - Een nieuw
aantredend kabinet, dat de be
vriezing van ambtenarensalaris
sen en uitkeringen handhaaft,
heeft een „brok ingebouwde
maatschappelijke weerstand" in
zich door het verzet van de vak
beweging. Bij een dergelijk be
leid van de regering is samen
werking met de FNV immers on
mogelijk. Deze boodschap heeft
FNV-voorzitter Kok gisteren aan
informateur Scholten overge
bracht.
Kok herhaalde dat voor de FNV
het bevriezingsbesluit van het
demissionaire kabinet, dat tot
ontkoppeling van lonen en uitke
ringen leidt, van tafel moet. Hij
verlangde hetzelfde ook van de
vorige informateur, Van Keme-
nade, maar Kok stelde zich nu
duidelijk harder op. Ook CNV-
voorzitter Harm van der Meulen,
die eveneens aan Scholten zijn
gedachten over het te voeren be
leid uiteen heeft gezet, heeft dit
van een nieuw kabinet geëist.
Volgens Kok wil de FNV medeve
rantwoordelijkheid nemen voor
het vragen van loonoffers van ie
dereen, maar „dan moet men
niet de hoekstenen van een mini
maal door ons gewenst beleid
weghalen". Daarmee doelde hij
op de koppeling tussen lonen en
uitkeringen en op het trendbe-
leid voor de ambtenarensalaris
sen.
Kok herinnerde Scholten verder
fijntjes aan het commentaar van
de Raad van State, waarvan de
informateur vice-president is, op
de Miljoenennota van het inte
rimkabinet Van Agt-Terlouw.
Daarin verwerpt de Raad van
State de eenzijdige offers voor
bepaalde groepen, die het kabi
net vraagt. Bovendien zette de
Raad van State vraagtekens bij
de door het kabinet voorgestelde
inkomensverdeling, waarbij de
laagste inkomens veel meer inle
veren dan de hogere inkomens.
Geheim
Inmiddels zijn de twee werkgroe
pen uit CDA en WD, die maan
dag door de informateur zijn in
gesteld, met hun werkzaamhe
den begonnen. Zij vergaderden
op een geheime plaats buiten het
kamergebouw en hebben van
Scholten de opdracht gekregen
van hun gesprekken niets naar
buiten te brengen.
De werkgroepen moeten zaterdag
aan Scholten en de fractieleiders
van CDA en WD rapport uit
brengen. De onderhandelaars
hopen dat tegelijk de besprekin
gen over het vrede- en veilig
heidsbeleid voorlopig afgerond
kunnen worden. De punten,
waarover geen overeenstem
ming is bereikt, zullen dan vol
gende week in de echte onder
handelingen tussen Lubbers en
Nijpels opgelost moeten worden.
De CDA-fractie heeft in een verkla
ring op het afhaken van D'66 la
ten weten dat zij er prijs op stelt
dat „te gelegener tijd" de eind
voorstellen van de informateur
ook door D'66 worden getoetst.
Dit met het oog op deelname aan
een kabinet dat verder bestaat
uit CDA en WD, aldus het CDA.
De beslissing van D'66 om niet aan
de onderhandelingen deel te ne
men, wordt door het CDA „ten
zeerste" betreurd. Volgens de
christen-democraten ligt samen
werking tussen CDA en D'66
voor de hand, omdat de pro
gramma's van de partijen dicht
bij elkaar liggen. Bovendien is
D'66 in het interimkabinet geble
ven toen de PvdA er in mei uit
stapte.
bezig met het opstellen van zoge
naamde regio-adviezen over de
planning van (onder meer) zie
kenhuizen. Men wil niet dat deze
gang van zaken door de versnel
de manoeuvre van minister Gar
deniers wordt doorkruist.
Het alternatieve plan van de NZR
voorziet in een procedure, die
ministerie, provincies en NZR
samen zouden moeten uitwer
ken. Daarvoor voelen de provin
cies niet, gezien hun standpunt
dat het hier primair om hun ei
gen verantwoordelijkheid gaat.
Wel reageerden ze positief op de
oproep van de ziekenhuisraad
aan zijn leden om medewerking
aan de provinciale planning te
geven.
De NZR betoogde verder dat bed
denvermindering op de manier,
die de minister wil, op korte ter
mijn geen werkelijke bezuini
ging oplevert. De raad heeft gro
te zorgen over de werkgelegen
heid van 17.000 mensen (veel
vrouwen, part-timers en mini
mumloners) die met de voorstel
len wordt bedreigd. Voor deze
mensen worden onvoldoende al
ternatieven geboden.
DRIEBERGEN (ANP) - Drie
mensen zijn gisteravond om het
leven gekomen door een ongeval
op een spoorwegovergang in
Driebergen. De auto waarin zij
zaten kwam kort na tien uur op
de spoorwegovergang op de
spoorlijn Utrecht-Arnhem in
botsing met een trein. De drie in
zittenden van de auto waren op
slag dood, aldus een woordvoer
der van de rijkspolitie.
Bij het ongeluk kwam het echtpaar
Wierts uit Zeist, alsmede de moe
der van de vrouw van dit echt
paar om het leven. De oorzaak
van het ongeluk is nog steeds
niet bekend.
ADVERTENTIE
AC Leiderdorp organiseert van 9 september tot
cn met 23 oktober een zestal voordelige diner-weken.
Met om de twee weken een andere specialiteit van de
chefkok als hoofdgerecht. Albert Heijn wil dat culinaire
feestje graag meevieren en biedt zijn klanten bij dat diner
een uitstekende fles wijn (rood, wit of rosé) uit eigen
kelder aan.
Dinerwaardebonnen (voor extra voordelig diner
van f25,- per persoon gratis fles wijn per 2 personen) I
ontvangt u elke donderdag, vrijdag en zaterdag van onze
kassières. Vraag er even om als ze het door de drukte per
ongeluk vergeten.
AC Restaurant Leiderdorp trakteert u
op een voordelig diner
En Albert Heijn schenkt u de wijn.
Deze waardebonnen zijn alleen verkrijgbaar in onderstaande
Albert Heijn winkels: AH Leiden. Bevrijdingsplein 50 AH Leiden,
De Kopcrmolen 44 AH Oegstgeest. trislaan 83 AH Wassenaar.
Stadhoudcrsplcin 4 AH Voorschoten, Schoolstraat 1 AH Extra
Leiderdorp, Winkelhof 29
DEVENTER (ANP) - De leer
lingen van de openbare Ho-
venschool in Deventer zijn
gisteren door schoolhoofd G.
Heitsma naar huis gestuurd
omdat het te koud was in de
leslokalen. Het aanzetten van
de centrale verwarming was
niet toegestaan in verband
met de bezuiniging bij de ge
meente Deventer. Ook de
verwarming van andere ge
meentelijke gebouwen mag
niet eerder worden ontstoken
dan nadat B en W hiertoe
hebben besloten.
Schoolhoofd Heitsma vond de
temperatuur dinsdagmorgen
zo laag - 14 graden - dat hij
het onverantwoord vond de
kinderen in de klassen te
houden. Wethouder B. Dui-
mel van onderwijs is bijzon
der ontstemd over de handel
wijze van het schoolhoofd.
Het incident is aanleiding
van een gesprek met alle
hoofden van de gemeentelij
ke scholen en de wethouder,
vandaag.
Geen aantasting van de onderwijskwaliteit, geen extra salarisoffer
voor lesgevenden. Dat bleken gisteren in de Amsterdamse Jaap Edenhal
de twee hoofdstellingen van het aldaar door vier onderwijs-vakbonden
verzamelde schoolpersoneei
DEN HAAG (ANP) - Alle EG-lan-
den en "een hoogst belangrijk
Arabisch land" vinden dat het
niet goed zou zijn om Israël te
straffen met sancties, naar aan
leiding van de bloedbaden in de
Palestijnse vluchtelingenkam
pen Sabra en Sjatila. Dit ver
klaarde minister Van Agt (bui
tenlandse zaken) gistermiddag
tegenover de vaste commissie
voor buitenlandse zaken van de
Tweede Kamer.
Van Agt vertelde dat tijdens de
VN-vergadering in New York vo
rige week zijn collega van dat
Arabische land hem waarschuw
de dat sancties van de EG in Is
raël zal leiden tot het sluiten van
de gelederen rond de regering
Begin. "Het versterkt in Israël
het gevoel van iedereeen is tegen
ons", zo zei Van Agt uit de Arabi
sche hoek begrepen te hebben.
Van Agt vindt dat de Europese lan
den via geheime diplomatie moe
ten proberen een synthese te be
reiken tussen het vredesinitiatief
van VS-president Reagan en het
Arabisch vredesvoorstel, gefor
muleerd in Fez (Marokko). "Een
compromis, zo dat ooit valt te be
reiken, zal zeker Fez-elementen
moeten bevatten", verklaarde de
minister.
Hij noemde het vanzelfsprekend
dat de VS er bezwaar tegen heb
ben dat de Sowjet-Unie bij het
probleem wordt betrokken via
de VN, zoals de Arabische lan
den hebben voorgesteld.
AMSTERDAM (GPD) - De onder
wijsvakorganisaties bereiden
zich voor op een langdurige en
harde confrontatie met minister
Deetman. Inzet van de acties zijn
de bezuinigingen die de minister
heeft voorgesteld in de onder
wijsbegroting 1983.
Dat bleek gisteren tijdens een door
duizenden onderwijsgevenden
bezochte demonstratieve bijeen
komst in de Jaap Edenhal in Am
sterdam. De vier grootste onder
wijsvakorganisaties, de Katho
lieke Onderwijs Vakorganisatie
(KOV), de Protestants Christelij-
ke Onderwijsvakorganisatie
(PCO), de Algemene Bond van
Onderwijzend Personeel (ABOP)
en het Nederlands Genootschap
van Leraren (NGL), hadden hun
kaderleden bijeen geroepen als
een soort opwarmertje voor de
komende confrontatie met mi
nister Deetman over de bezuini
gingsvoorstellen uit de onder
wijsbegroting 1983.
Centraal in de acties tegen de be
zuinigingsvoorstellen van Deet
man staan de aantasting van de
werkgelegenheid en de eenzijdi
ge salariskorting. In een resolu
tie hebben de bonden parlement
en regering opgeroepen aantas
ting van de kwaliteit in het on
derwijs tegen te houden.
De eerste eisen zijn inmiddels by
de minister op tafel gelegd door
de ABOP, aangesloten bij de
FNV. Deze bond eist intrekking
van de plannen om de onderwijs-
salarissen met 1,65 procent te
korten en daaraan gekoppeld
een gesprek over werkgelegen
heid in het onderwijs. De ABOP,
die in de komende weken de
scholen langs gaat om de sta
kingsbereidheid te peilen, heeft
de saalariskorting voorop gezet.
omdat Deetman deze het eerst
wil doorvoeren.
KOV en PCO, beide aangesloten
bij het CNV, stellen zich voor
zichtiger op. De actiebereidheid
bij het KOV is volgens Frans van
Moorsel erg groot. Hij voegde
daaraan toe dat „onderwijsge
venden stakingen over het alge
meen een afschuwelijk middel
vinden". Het is echter niet uitge
sloten dat ook de KOV zich re
gionaal zal aansluiten bij acties
van andere bonden. Van Moorsel
liet daarbij doorschemeren dat
ook staking daarbij niet uitgeslo
ten wordt
De PCO is traditioneel, wat acties
betreft, de meest terughoudende
onderwijsbond. In het verleden
hebben de PCO-leden bij stakin
gen in het onderwijs steeds ver
stek laten gaan. Ook nu ziet het
ernaar uit dat deze bond zich zal
beperken tot regionale protestac
ties. Leen ter Haar, de nieuwe
voorzitter van het PCO, zette
echter voorzichtig een stap ach
ter de andere bonden aan. „Wij
staan voor een nieuwe fase in het
onderwijs, de grenzen zijn over
schreden en de traditionele mid
delen om dat te voorkomen heb
ben gefaald. Misschien is het
voor de PCO tijd voor een histo
rische stap".
Het NGL heefl, naast mogelijke ac
ties, nog een ijzer in het vuur. Sa
men met de onderwijsorganisa
ties die aangesloten zijn bij het
Ambtenaren Centrum, een over
koepelende organisatie van amb
tenaren, zal een kort geding wor
den aangespannen tegen de mi
nister. Daarin zal de aantasting
van het overgangsrecht en de
eenzijdige korting op de onder-
wyssalanssen aangevochten
worden.
DEN HAAG (GPD) - Staatssecreta
ris Van Houwelingen (defensie)
is het gisteren met de militaire
belangenverenigingen eens ge
worden overeen geleidelijke ver
hoging van de ontslagleeftijd. Al
leen de bond van marineperso
neel, de VBZ, blyft zich tegen de
plannen verzetten Voorzitter So-
hier voelt zich „grandioos in de
steek gelaten door de anderen".
Van Houwelingen blyft streven
naar een ontslagleeftyd van 58
jaar voor de dne krygsmachton-
derdelen. Nu ligt die by de mari
ne op 50 jaar en bij de land- en
luchtmacht op 55 jaar. In het be
reikte compromis is echter spra
ke van meer geleidelijkheid dan
in de eerste plannen. Bovendien
gaat het de eerste jaren gedeelte
lijk vrijwillig.
Wat voor de belangenverenigingen
de doorslag gaf om hun verzet op
te geven, was het feit dat de
staatssecretaris voor 1985 een
evaluatie toezegde. Tot die tyd
zal alleen bij de marine de forme
le ontslagleeftyd met twee jaar
worden verhoogd tot 52. Daar
naast wil hij zowel bij de marine
als bij het leger en de luchtmacht
propageren dat het personeel
vrijwillig drie jaar langer blyft
werken.
De staatssecretaris verwacht dat
veel mensen die drie jaar extra
zullen blyven. Maar de bonden
noemen dat een verkeerde voor
stelling van zaken. Zij verwach
ten dat de belangstelling gering
zal zijn. De VBZ schat de bereid
heid bij de marine om na te die
nen zelfs op „nul komma nul".
Alle belangenverenigingen verzet
ten zich aanvankelijk tegen de
plannen van Van Houwelingen.
Omdat bleek dat de bewindsman
niet van plan was zijn voorne
men op te geven, legden de
meeste organisaties zich gisteren
toch mokkend by zyn compro
misvoorstel neer. Tot grote te
leurstelling van de schepelingen-
vereniging VBZ. Volgens voor
zitter Sohier had alleen al de ver
hoging van de formele grens by
de marine tot 52 jaar voor alle
bonden reden moeten zyn het
compromis te verwerpen.
Sohier voelt zich „grandioos in de
steek gelaten". Bovendien is hy
„des duivels op de staatssecreta
ris, omdat de marinemensen ex
tra worden gepakt". Volgens de
VBZ zijn de werkomstandighe
den bij de marine zo zwaar, dat
een lagere ontslagleeftyd daar
gerechtvaardigd is. „Na een ja
renlang ontwricht gezinsleven
mag je de marinemensen niet
nog eens een paar jaar langer op
zee houden".
Vooral de vereniging van marine
officieren heeft het by de VBZ
verbruid met haar aanvaarding
van het compromis van Van
Houwelingen. De zee-officieren
hebben minder bezwaar tegen
een langer dienstverband, omdat
zij op latere leeftijd doorgaans
niet meer varen maar een hoge
ftmetie aan de wal hebben.
De VBZ (13.000 leden in actieve
dienst) zal zich de komende tyd
beraden op eventuele acties.
Daarby valt te denken aan het
demonstratief ziekmelden van
alle marinemensen op de dag dat
ze 50 jaar worden
ADVERTENTIE
In de showrooms bij Ico/Athibu
staat de keuken van üw keuze
Toegespitst op uw wensen
presenteren wij hier vele klasse-keukens
die even funktioneel als smaakvol zijn
ingericht Kompleet met inbouw-
apparatuur en tegels voor
vloer en wand.
Ook voor uw specifieke wensen
staan wij klaar om in ons verkoop
centrum uw keukeq-op-maat te
ontwerpen die ook qua prijs voldoet
aan uw budget
Showrooms geopend:
dinsdag t/m vrijdag 9 - 5 uur,
donderdagavond 7 - 9 uur,
zaterdag 9.30 1.30 uur of na
afspraak ook 's avonds.
