PAK DE TOEKOMST
Reportage
Schriftelijke
cursus
kent veel
afhakers
"Ster niet uitbreiden"
"Nee Jantjevanavond
geen Sesamstraat
Balinezen
komen niet
IN DE NIEUWE REVU VAN NU
Varia
J-
Ik vind het langzamerhand tame
lijk (om niet te zeggen: onbetame
lijk) irritant dat je voor een epi
goon van Joseph Goebbels wordt
uitgemaakt zodra je iets schrijft
ten nadele van Israël. We doen nu
al jarenlang normaal over West-
Duitsland. dat niet meer „onder''
de wet leeft, en daarom lijkt het
me logisch dat we ook normaal
over Israël gaan doen. dat niet
meer „boven" de wet leeft. Toen
ik, ter vergelijking met de moord
partij in het wilde weg door de
christelijke falangisten in de Pa
lestijnse kampen Sabra en Chati-
la aan Deir Yassin herinnerde,
was dat niet zo maar een geval
uit vele gevallen. In Promise
and Fulfilment" noemt Arthur
Koestier het bloedbad van Deir
Yassin de ergste gruwel die in
hun hele carrière door de terro
risten werd begaan, en een al
leenstaande episode in de oorlog
tussen de Arabieren en joden In
..Terror out of Zion" schrijft J.
Bowyer Bell over Deir Yassin:
„Voor miljoenen en miljoenen
Arabieren zou dat dorpje, een
groepje attractieve stenen huisjes
met platte daken bovenop een
heuvel, het symbool worden van
zionistische wreedheid en trou
weloosheid". En Ben Goerion
stuurde namens de Jewish Agen
cy een telegram vol spijt en af
schuw aan de Arabische emir
Abdullah van Transjordanië- ik
ben blijkbaar niet de eerste die
een hetze tegen het Israëlische
volk voerde. De Franse historicus
en oud-minister Jacques Soustel-
le liet overigens een ander geluid
horen in zijn boek „Israëls lange
weg":
„Op 9 april (1948) omsingelden de
soldaten van de IZL, versterkt
met onderdelen van de LEH1, het
dorp. Een van luidsprekers voor
ziene vrachtwagen reed naar de
ingang van de plaats. Zonder de
verrassingsfactor te benutten
waarschuwde de woordvoerder
van de Irgoen de bevolking, dat
men op het punt stond tot de aan
val over te gaan en spoorden hen
aan naar de heuvels te vluchten.
Talrijke vrouwen, kinderen en
grijsaards volgden deze raad op
en verlieten het dorp. Er ontstond
een bloedig gevecht. De joden, die
vanuit de huizen zwaar bescho
ten werden, leden grote verliezen.
Het hoofd van het detachement
kwam hierbij om het leven. Het
dorp moest huis voor huis ver
overd worden met behidp van
handgranaten. Het was onver
mijdelijk dat hierbij talrijke do
den en gewonden vielen onder de
burgerbevolkingdie met was ge
vlucht".
Er
veel
■orgsmaatre-
gelen genomen, en er was zoveel
menselijkheid betoond, dat de
goede afloop van de aanval hier
door zelfs op het spel werd gezet, -
schrijft Sous telle. Ook Menachem
Begin schrijft in zijn boek „The
Revolt" dat de burgerbevolking
van Deir Yassin gewaarschuwd
was voor de slag begon: „Een van
onze pantserwagens was voor
zien van een luidspreker en
waarschuwde bij de ingang van
het dorp alle vrouwen, kinderen
en bejaarden in het Arabisch hun
huizen te verlaten en hun toe
vlucht te zoeken op de heuvel.
Door deze humane waarschu
wing te geven, zagen onze strij
ders af van het element van com
plete verrassing waardoor zij
hun eigen risico in de strijd ver
grootten. Een aanzienlijk aantal
inwoners gaf gevolg aan de
waarschuiving en bleef onge
deerd. Een klein antal verliet hun
stenen huizen niet - misschien
door de ontstane verwarring".
Nu is Begin als Irgoen-i
dant misschien niet de betrouw
baarste getuige, daarom wend ik
mij liever tot het 374 pagina's
dikke boek „Terror out of Zion"
dat J. Bowyer Bell over de 1 rgoen
schreef en dat in 1977 bij St. Mar
tin's Press in New York ver
scheen. In zijn voorwoord schrijft
Bowyer Bell: „Wat in Deir Yassin
gebeurde - bloedbad of militaire
operatie, of met het King David
Hotel - opzettelijke moord of niet,
heeft zelfs vandaag de dag nog
bijzondere betekenis voor hen die
toen nog niet geboren waren".
Welnu, ook Bowyer Bell maakt
melding van de luidspreker, die
mededeelde: „U wordt aangeval
len door een overmacht aan
strijdkrachten... De westelijke
uitgang van Deir Yassin naar
Ein Karim staat voor u open!
Maak onmiddellijk dat u weg
komt! Aarzel niet! Onze strijd
krachten rukken op! Ga naar Ein
Karim!"
Eén ding was echter vervelend. De
Irgoen-strijders waren exact op
de afgesproken tijd (4-.30 uur) bij
het dorp. Zij namen aan dat de
LEHl-manschappen met de pant
serwagen ook op tijd gearriveerd
waren en begonnen te schieten.
De pantserwagen kwam echter
vijf minuten te laat, kon niet
naar het midden van het dorp
rijden voor zijn waarschuwing,
maar raakte vast in een tankval
aan de rand van het dorp. Ter
wijl de LEHI-mannen de pant
serwagen weer op gang probeer
den te krijgen, werd het vuur op
hen geopend. De luidspreker be
gon plotseling om te roepen,
maar in het oplaaiende lawaai
waren de LEHI-mannen, opge
sloten in hun wagen door het
Arabische geweervuur, de enigen
die de boodschap konden horen.
Aldus Bowyer Bell. De voorstel
ling van zaken van Soustelle en
Begin is dus iets te rooskleurig.
Worden we herhaaldelijk
geconfronteerd met de
gebreken in onze eigen
kennis, voelen veel ou
deren zich voorbijge
streefd door jongeren
met een modernere op
leiding, dan grijpen ve
len naar het laatste red
middel uit het moeras
der onwetendheid: de
schriftelijke cursus.
Aan de keukentafel, in
geimproviseerde stu
deervertrekken of in
het geniep op donkere
zolderkamertjes met
een kaal peertje boven
het veelgeplaagde
hoofd zitten te blok
ken. Soms jaren achter
elkaar.
"U bent van plan om weer te
gaan studeren. Dat is verstan
dig". De eerste zinnen in het
voorwoord van alle studie
gidsen van PBNA in Arn
hem. PBNA is een instituut
dat schriftelijk onderwijs ver
zorgt over de meest uiteenlo
pende onderwerpen. Iedere
Nederlander die meer wil we
ten maar niet terug wil naar
de schoolbanken, is aange
wezen op dat schriftelijk on
derwijs. Vorig jaar waren dat
er zo'n tweehonderdduizend,
waarvan de PBNA er zestig
duizend heeft en de Leidse
Onderwijsinstellingen (LOI)
er maar liefst 90.000 voor haar
rekening neemt. In
werkelijkheid liggen die cij
fers een stuk lager, maar wor
den ze geflatteerd omdat ook
de mensen die al lang hebben
afgehaakt van de minister
van onderwijs nog een be
paalde tijd meegeteld moeten
worden.
Reclame
„Wees de toekomst te slim af*.
Vette letters in de adverten
ties en folders suggereren dat
voor iedere Nederlander de
poort naar meer kennis, en
achter die poort de weg naar
meer carrière, geld en macht
wagenwijd openstaat. Met
een reclamebudget van een
kleine vijf miljoen gulden per
jaar timmert bijvoorbeeld
PBNA flink aan de weg. Het
budget van de grootste instel
ling voor schriftelijk onder
wijs, de LOI, ligt nog hoger.
„Ik daag u uit", zo roept de di-
Schriftelijke cursussen: de onderscheidene instituten opteren
jaarlijks een miljoenenbudget voor reclame.
recteur van het Nederlands
Taleninstituut ons toe. Dat
het instituut niet erkend is
door de minister van onder
wijs, is geen probleem voor
deze met het postorderbe
drijf Keurkoop samenwer
kende instelling. Met gratis
geschenken, studiegidsen,
studeeragenda's en nep-an-
tieke wereldkaarten (de zoge
naamde fraaie reprodukties)
kan de toekomstige cursist
zijn of haar studeerkamer al
vast een beetje sfeervol in
richten. Dan nog even een
proefpakket aanvragen én
Nederland heeft er weer een
schriftelijke bolleboos bij.
net gezinsleven zal geaurenae
enkele jaren minstens tien
uur per week plaats moeten
maken voor absolute rust en
stilte. „Nee Jantje, geen Se
samstraat vanavond, 'papa
moet studeren...". In het
schriftelijk onderwijs treft
men nog steeds twee keer zo
veel mannen aan als vrou
wen. De dictatuur van de ont
luikende wijsheid tast het ge
zinsleven aan, om nog maar
te zwijgen van de nasleep van
een mislukte studie.
PBNA. Het feit dat zeventig
procent van de cursisten
voortijdig afhaakt (ze worden
aangeduid met de term drop
outs) was voor de instellingen
aanleiding om een nieuw gat
in de markt te ontdekken.
Cijfers
Leren studeren is geen overbo
dige luxe voor wie zich met
het oog op de toekomst via
het schriftelijk onderwijs ver
der wil ontwikkelen. Het Am
sterdamse Kohnstamminsti-
tuut heeft vanaf 1976 onder
zoek gedaan naar het volwas
senenonderwijs. Medewer
kers van dit instituut hebben
becijferd dat van alle r
die mavo-, havo- of i
ploma's willen halen, slechts
tien tot vijftien procent hij
gend over de eindstreep
komt.
Geen goed nieuws voor de di
recties van de onderwijsin
stellingen die aan hun goede
naam, hun omzetten en hun
winsten moeten denken en
dus met heel andere cijfers
over de brug komen. Veertig
procent van de cursisten
haalt het diploma, zo wordt
beweerd. Volgens het Kohn-
stamminstituut is dat laatste
gegeven volledig uit de lucht
gegrepen
Een medewerker van het on
derzoekinstituut: „Ons cijfer
is misschien iets te laag, om
dat we de mensen die stop
pen en een paar jaar later op
nieuw beginnen niet hebben
meegerekend. Als je dat wèl
doet, komen we hoogstens op
twintig procent geslaagden".
Dat wil zeggen dat minstens
vier van de vijf studenten
voortijdig afhaken. Als reden
om ermee op te houden
wordt door de helft tijdge
brek genoemd. Hoewel in de
advertenties tien tot vijftien
uurtjes per week als niet erg
veel wordt voorgesteld, blijkt
het voor de meesten onhaal
baar te zijn om naast een
drukke baan zoveel uur per
week te studeren. Een op de
tien cursisten noemt het ge
zin of de partner als reden om
op te houden met de cursus.
Meer
„Maak meer van uw leven",
roepen LOI. NTI. PBNA en
in hun kielzog talloze andere
kleine cursusinstituten ons
toe. Jaarliiks gaat er voor mil
joenen de deur uit aan adver
tenties in bladen als Tussen
de rails, de Kampioen en de
televisiegidsen.
Zeker in een tijd van economi
sche teruggang, bezuinigin
gen en werkloosheid grijpen
velen naar de schrift tl ijke
cursus als laatste redmiddel.
De Leidse onderwijsinstellin
gen zien een duidelijke ten
dens naar de beroepsgerichte
opleidingen, die ten koste
gaat van de vnje-tijdscursus-
sen. Voorlichter De Vries van
de LOI: „De mensen worden
kritischer bij het besteden
van hun gelden. De cursisten
van nu zijn doelgerichter aan
hun studie begonnen"
Kleinere opleidingsinstituten,
die vaak plaatselijk werken,
merken een grote teruggang
in het aantal mensen dat een
vreemde taal wil leren. Stij
ging is er daarentegen in de
vakgerichte opleidingen
De voorlichter VU1 PBNA. J J
Esmeijer: „Het eind van de
jaren '60 was tevéns het einde
van een opbouwpenode van
de Nederlandse samenleving
van na de oorlog Tot dat mo
ment was de belangstelling
voor techniek groot. Daarna
is er veel kritiek gekomen op
de technologie, de luchtver
vuiling. het lawaai, het hoge
energieverbruik en het op
maken van de grondstoffen
Misschien dat nu onder in
vloed van de economische
crisis die idecen weer een
beetje op hun retour zijn Dat
mensen toch zeggen „We
hebben techniek nodig om
bepaalde problemen op te
lossen En ik vind dat ze daar
in gelijk hebben
Behoefte
De opleidingsinstituten passen
hun pakket cursussen voort
durend aan de veronderstel
de behoefte aan. Grote be
drijven. die vaak voor een he
le club werknemers tegelijk
lesmateriaal aanvragen, wor
den zelfs op hun wensen be
diend. Zijn er speciale wen
sen. dan wordt de cursus
daaraan aangepast Komen er
steeds meer computers in de
samenleving? Binnen de
kortste keren is er een cursus
of tien beschikbaar voor
geïnteresseerden in elektro
nisch spul
Moet binnenkort de moderne
mens in het computertijd
perk weer opnieuw leren le
zen en schrijven? Geen nood!
Hat schriftelijk onderwijs
geeft les in vele computerta
len PBNA in een folder „Ge
brek aan kennis zal direct al
een niet reele houding tegen
over automatisering ten ge
volge hebben, waardoor de
invoering van noodzakelijke
toepassingen belemmerd
wordt Veel mensen missen
systematische kennis over
computers. Een cursus op
het desbetreffende gebied is
dan ook een zeer zinvolle
zaak".
PBNA-man Esmeijer noemt
het steeds veranderende cur
susaanbod van de schriftelij
ke onderwijsinstellingen een
van de grootste voordelen er
van. Esmeijer: „Hoe lang
wordt er nu binnen de over
heid al gepraat over de invoe
ring van computers in het
middelbaar onderwijs? En
hoe lang zal het nog duren
voordat al die studiecommis
sies het met elkaar eens zijn
geworden"' Ze zijn misschien
tien jaar geleden al begonnen
met praten en als het zo door
gaat zal het nog wel tien jaar
duren. Voor het land is dat
een ramp. We kunnen veel
sneller inspelen op nieuwe
ontwikkelingen".
T ijdschriftensector:
amsterdam )gpd) - Voorko
men moet worden dat de
STER-reclame wordt uit
gebreid. Dat is mogelijk
indien voorlopig niet
wordt overgegaan tot ver
meerdering van de tv-
Milieustichting
Sprokkelwoede
moet ingedamd
UTRECHT (ANP) - De Stichting
Kritisch Bosbeheer vindt dat via
aanvullende wettelijke maatre
gelen paal en perk moet worden
gesteld aan het sprokkelen van
hout in onze bossen. Met name
onder de bezitters van open haar
den is er sprake van een onge
breidelde sprokkelwoede Dode
bomen worden aan mootjes ge
hakt om in de open haard te ver
dwijnen terwijl dat dode hout
juist van vitaal belang is voor het
bos en daarom als het even kan
op de bosbodem moet blijven
liggen, zo stelt de stichting in een
nota.
Het dode hout speelt een belangrij
ke rol bij de vorming van de
vruchtbare humuslaag in het bos
en schept belangrijke levens
voorwaarden voor vele honder
den soorten paddestoelen, mos
sen, varens, insecten en vogels.
LEIDEN - Het optreden van de
dansers van Bali morgenavond
in de Leidse Schouwburg gaat
niet door.
De komst van het dansgezelschap
is vertraagd als gevolg van
moeilijkheden met het uitreis
visum. Het is niet uitgesloten
dat de Balinezen morgenoch
tend uit Indonesië vertrekken,
te laat om 's avonds in Leiden
op te treden. Er zullen pogingen
in het werk worden gesteld om
de groep alsnog naar deze stad
te halen.
zendtijd. Alleen dan zal de
tijdschriftsector niet nog
verder achterop raken.
Dit heeft voorzitter Cl. Schellens
van de organisatie van tijd
schrift-uitgevers (NOTU) van
daag tijdens de NOTU-jaarverga-
Ohra kleineert
in advertentie
AMSTERDAM (ANP) - De verze-
keringsmaatschappij Ohra uit
Arnhem heeft zich onnodig deni
grerend ten opzichte van andere
verzekeraars uitgelaten door in
een advertentie de tekst "stap zo
snel mogelijk over. Des te eerder
bent u echt goed verzekerd..." op
te nemen. Het feit dat men bij
Ohra goed verzekerd is, betekent
nog niet dat men elders niet
"echt goed" verzekerd zou kun
nen zijn. Dit heeft de reclame co
de commissie gezegd naar aan
leiding van een klacht over de
advertentie van Ohra.
De commissie vond in de adverten
tie negen punten, die in strijd
zijn met de Nederlandse code
voor het reclamewezen. Ohra
dient zich dan ook in de toe
komst te onthouden van dergelij
ke reclame-uitingen, aldus het
vonnis van de reclame code com
missie.
Volgens de commissie wekte Ohra
in de advertentie ook ten onrech
te de indruk dat uitsluitend ver
zekerden bij een andere maat
schappij onderverzekerd kun
nen zijn en dat het opgaveformu-
lier van bezittingen een waar
borg vormt tegen onderverzeke-
ring. Ook de stelling van Ohra
dat "het aan haar schade-afwik
keling te merken is, dat zij onder
toezicht staat van een raad van
verzekerden" wekt volgens de
commissie een foute indruk.
VOETBAL Ondanks een blessu
re is Liam Brady opgenomen in
de selectie voor het Ierse voet
balelftal, dat 13 oktober in Du
blin tegen Malta speelt. Het re
sultaat van de wedstrijd geldt
voor groep 7 van de voorronde
voor het toernooi om het Euro
pees kampioenschap. De overige
landen in deze groep zijn IJs
land, Spanje en Nederland
dering in Amsterdam gezegd. Hij
wees erop dat 1981 voor de be
drijfstak een slecht jaar was. Niet
alleen het advertentievolume
loopt terug, maar ook de oplagen
verminderen. Vooral de omroep
bladen en de publiekstijdschrif
ten moeten het ontgelden.
De terugloop van het aantal abon
nementen wijt Schellens aan de
afnemende koopkracht van het
huishoudbudget. Daarom moet
een nieuw kabinet ook niet al
leen bezuinigen, maar ook stre
ven naar handhaving van de
koopkracht (tweesporenbeleid).
Behalve waardering had Schellens
ook kritiek op het mediarapport
van de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid (WRR).
Hij vond dat de raad de gevolgen
van introductie van elektroni
sche reclamemogelijkheden
voor de grafische bedrijfstak
sterk onderschat. Compensatie
regelingen zijn geen oplossing.
Als overigens over compensatie
wordt gesproken, dan zal ook de
tijdschriftsector daarin op gelijk
niveau moeten kunnen meede
len.
- "De gouden dolk" door Thea Beek
man, Lemniscaat, prijs 24,50.
- "Zolang het nog kan" door Susan Sal-
lis, Lemniscaat, prijs 18,50.
- "Wobbe met de wondermuts" door Ot-
fried Preussler, Lemniscaat, prns
18,50.
- Leesboekjes voor dove kinderen (8-12
jaar): "Het goud van de Santa Maria" en
"Het ongeluk" door Jettv Krever en
"Het asiel" door René van Harten. Uit
geverij Leopold, pnjs 16.90 per stuk
- "Geloven, een avontui - -- -
mut Thielicke. Zomer c
ƒ39,90.
- "Octavia" en "Emily", romantiek met
een knipoog door Jilly Cooper. SijthofC,
prijs 15.- per deel.
- "De derde doodzonde", thriller van
Lawrence Sanders, Luitingh, prijs
22,50.
- "Doodlopende weg", thriller van Eve
lyn Anthony, Luitingh, prijs 15.90
- "Wanneer mijn vader sterft, laat mij
dan staan", poezie van Simon Vestdijk,
Bert Bakker, prijs 14,90
- "Heer. bewaar de kattemepper". ge
dichten van Simon Knepper, Bert Bak
ker. prjjs 17,90.
- "Bij Berebeest in huis", tekeningen
Philippine Heering met versjes van
Bumy Bos, J.H. Gottmer
- "Het oneindige verhaal" door Michael
Ende. Sijthoff. prijs 39.50
- "Zomermarkt". science fiction door
Ansen Dibell. Meulenhoff. prijs 16 50
- "Alles teruggevonden niets bewaard
.gedichten van J Bernlef. Querido, prijs
19.50
- "Op eigen tenen verhalen van Han
nes Meinkema. Bert Bakker, prijs
29.50
- "Dit is werkelijk voor jou geschreven",
gedichten van Hans Warren. Bert Bak
ker. prijs 14,50.
- "Geheim dagboek 1945-1948", Hans
Warren. Bert Bakker, prijs 29,50.
- "Stille waters thriller van Jacques
Post, Uitgeverij Veen
- "Als weefsel is ons leven", romande
buut van Anke Jongerden. Zomer en
Keuning. prys 19.50
- "Als het leven je lief is" door Hans
Bouma, Zomer en Keuning. prijs
19.90
- "De ooievaar van Joris", kinderboek
van Rosemary Harris, Van Holkema en
Warendorf. prijs 19.90
- "Drie is te veel kinderboek van Rita
Tömqvist, Ploegsma, pnjs 13 90
- "Medisch gezondheidsboek". eind
redactie dr. G T Hanevcld, Zomer en
Keuning, pnjs 79,90
- "Het rekenfeest van Anno", kleuter
boek van Mjtsumasa Anno, Ploegsma
prys 24,90
"Speelgoedwijzer" door dr A Miche-
let. Stichting Goed Speelgoed, prijs
ƒ14.50
- Werken met lapjes" en "Borduurste
ken-encyclopedie". Doe-boeken van
Zomer en Keuning. prijzen resp 14.50
en 27.90.
- "De wervelstorm" door Ivan Southall.
Kosmos, pnjs 1 27,50
-"Admiraal Muis" door Tony Ross. Kos
mos. prijs 12.50
"De domme duivel" en andere Slo
waakse sprookjes. Kosmos, pnjs
29,50
- "De jongen en de vis" door Max Velt
huijs. Kosmos, prys 12.50
"Het Walvismecr" (over Greenpeace)
door Midas Dekker. Meulenhoff prijs
14.50
EDE (ANP) - Het zuivere en ge
zonde imago van zuivelproduk-
ten dreigt te worden verstoord
door besmetting van die produk-
ten met verontreinigingen uit het
milieu en met hulpstoffen die als
residu in het eindprodukt achter
blijven. zoals diergeneesmidde
len en reinigingsmiddelen In het
eerste geval zal h^hooronc» wan
Imago zuivel
bedreigd
milieuverontreiniging een oplos
sing moeten bieden Een in voor
bereiding zijnde wijziging van de
landbouwkwaliteit moet het
daarnaast mogelijk maken be
paalde grondstoffen uit te sluiten
of slechts onder strikte voor
waarden toe te laten bij de agrari
sche produktie
Da1 ad mini iter J de Koning van
landbouw en visserij gisteren in
Ede ter gelegenheid van het 25
jarig bestaan van het Centraal
Orgaan voor Melkhygiëne
(COM)
ADVERTENTIE
Nieuwe Revu kijkt ook deze week weer
vooruit in de tijd. Met een dikke bijlage
over plezier-computers, waarin een
compleet overzicht van het flitsende
amusement van straks. Van de onfeil
bare schaakvriend tot stratego per
computer. En maak kennis met Pino,
de toekomstige huiswerkhulp van uw
kinderen.
Plus: een flinke korting op het
allernieuwste computerspel.
En natuurlijk: deel 2 van de super
poster van Rowan, het sexsymbool van
het jaar 2000.
