Sï/fk
Zomiewoiiiiigen
Leiderdorp een
uniek experiment
Energiebesparing van tachtig procent mogelijk
Gemeentelijke tarieven 4 omhoog
Sfeervolle zang
en orgelmuziek
Weidse
agenda
Expositie van
tekenleraar
Adelbert
College
WASSENAAR - Gisteren was het
de dag waarop de kunstenaar Jo
zef Smolders 25 jaar in het onder
was werkzaam is. Hij is geduren
de deze tijd als tekenleraar ver
bonden geweest aan het Adel
bert College. Op deze school
werd gisteren een jubileumten
toonstelling geopend met werk
van Smolders. Een rijke sorte
ring aan tekeningen, aquarellen,
olieverfschilderijen en plastie
ken.
De indrukwekkende variatie en
het vaardig vakmanschap zullen
ieek en kenner imponeren. Zo
was menig collega verrast over
de capaciteiten van de tekenle
raar. Een bezoekje aan de jubi
leum-expositie maakt duidelijk
dat Smolders een serieuze, veel
eisende werker is.
Op de foto geeft Smolders uitleg
bij een van zijn werkstukken.
Expositie (1)
In het Oude Raadhuis van War
mond exposeert deze maand
Rob Lucassen en Theo van der
Zalm. Lucassen werkt op dit
moment met steengoedklei.
Geen abstract werk, maar aan
trekkelijk. Van der Zalm is ge
specialiseerd in het drogen van
boeketten en inlijsten daarvan.
Van beiden is hiervan werk te
zien in het Raadhuis.
Expositie (2)
Aquarellen van Cora van Veen en
Marianne Geertsma zijn deze
maand te zien in de Muzenhof in
Leiderdorp. Cora heeft zich toe
gelegd op het maken van kin
derportretjes. Verder zijn ker
kinterieurs en stillevens ten
toongesteld. Marianne schildert
meer voorwerpen met een be
paalde voorgeschiedenis, zoals
speelgoed, schoenen en oude
muziekinstrumenten. Open van
14 tot 22 uur werkdagen en za-
#prdae van 9 tot 14 uur.
Koffieconcert (1)
In het Oude Raadhuis van War
mond treedt zondagmorgen om
12.30 uur de visueel gehandicap
te Gerard van Veen op, in het
kader van de koffieconcerten.
Van Veen vertelt over en laat
horen werken van Haydn en
Schubert.
Koffieconcert (2)
In de Kievietkerk in Wassenaar
laat Bert Nooiman zondag zijn
kunnen horen. Ook hier in het
kader van de koffieconcerten-
reeks. Nooiman bespeelt het
fraaie Ahrend en Brunzemaor-
gel.
Video
In de Lindehoeve is het zondag
middag weer vanaf twee uur
swingen in de stal. In de avond
uren wordt er weer video ge
draaid, dit maal de konijnen
film Watership Down.
LEIDERDORP - "Als blijkt wat wij verwachten dat slechts honderd tweehonderd kubieke
nieter aardgas-equivalenten (aardgas en electriciteit tezamen red.) bijstoken per jaar nodig
is dan is de vraag in de toekomst: zijn aardgasleidingen in de nieuwbouwwijken nog wel
zinvol?" Alom optimisme gistermiddag bij de legging van de eerste steen voor de zes experi
mentele zonnespouwwoningen in de Leiderdorpse nieuwbouwwijk Buitenhof-Oost. Zo ook bij
architect ir. J. Kristinsson die de woningen ontwierp en de stichting Zonnewoningen Leider
dorp, de initiatiefnemer bij dit experiment. De eerste steen werd gelegd door ir. J.P. Campen,
plaatsvervangend directeur-generaal voor energie van het ministerie van economische zaken.
Berekeningen hebben uitgewezen
dat bij de zonnespouwwoningen
een energiebesparing van tachtig
procent of meer kan worden be
reikt. Mocht dat worden gehaald
dan zijn aardgasleidingen inder
daad overbodig en kan worden
volstaan met een elektriciteitska
bel. Als het experiment in Leider
dorp slaagt en de kosten kunnen
worden gedrukt dan kan een
zonnespouwwoning een door
braak zijn op het gebied van zon-
ne-energie en energiebesparing.
Volgens Kristinsson zal het dan
niet lang meer duren voordat het
principe ook toegepast gaat wor
den in de gesubsidieerde wo
ningbouw.
De woningen in Leiderdorp zijn
uniek. Het systeem is in wezen
vrij simpel. Lucht in een collec
tor op het dak wordt verwarmd
door de zon. Door een tochtvrij
gesloten circuit wordt de warme
lucht met een kleine ventilator in
de spouw (de ruimte tussen de
binnen- en buitenmuur) en in de
kruipruimte onder de vloer ge-
Mannen pakken
vrouwen auto af
OEGSTGEEST - Twee Leidse
vrouwen zijn vannacht, om
streeks drie uur, bedreigd door
twee mannen die er met de auto
van de dames vandoor zijn ge-,
gaan.
De vrouwen, beide 25 jaar oud, wa
ren in Leiden uit geweest. Toen
zij in de auto stapte om naar huis
te gaan drongen twee mannen
zich op die wilde meerijden.
De vrouwen wer
den gedwongen uit te stappen
waarna de knapen er met de auto
vandoor gingen. Zij konden even
later door de Oegstgeester politie
worden aangehouden. De man
nen, 23 en 16 jaar oud, zijn beide
afkomstig uit Leiden. Zij zijn
door de politie van Oegstgeest
ingesloten.
blazen. Via de muren en de vloer
komt de warmte de kamers bin
nen. Volgens berekeningen van
TNO kan met dit systeem vrijwel
het gehele jaar zonder bij te sto
ken het huis worden verwarmd.
Alleen op zeer koude en zonloze
dagen zal er bijgestookt moeten
worden. Het unieke aan dit sys
teem is dat de warme lucht niet
in de woonruimtes zelf wordt ge
blazen. Gebeurd dat wel dan
tocht het constant.
Zonder een goede isolatie zou het
systeem niet kunnen werken. De
huizen zijn echter zo goed geiso-
leerd dat er een speciaal ventila
tiesysteem is ontwikkeld om fris
se lucht binnen te krijgen. "Dit
geschiedt door een kruiswarmte-
wisselaar zodat de afgevoerde
warme lucht ongeveer zeventig
procent van zijn warmte weer af
geeft aan het huis via de koele
verse aangezogen lucht", aldus
Kristinsson.
Snufjes
Op het gebied van de isolatie heeft
de architect enkele nieuwe snuf
jes ingevoerd. Zo zullen de wo
ningen niet meer direct op de be
tonnen fundering staan. Het zo
genaamde foamglas komt tussen
de muren en de fundamenten.
Op die manier wordt voorkomen
dat de kou van de fundering de
muren afkoelt. Ook worden de
metalen spouwankers vervangen
door plastic, zodat er bijna geen
warmteverlies meer optreedt.
Bovendien zijn alle ramen af
sluitbaar met thermisch isoleren
de luiken, die licht doorlaten. In
koude tijden kunnen de luiken
(gedeeltelijk) gesloten worden.
Een uur na zonsondergang, zo is
de bedoeling, worden de luiken
eveneens gesloten om de warmte
binnen te houden, 's Ochtends
vroeg kunnen de luiken weer ge
opend worden.
r Ir. J.P. Campen legt de eerste steen voor de zonnewoningen in Leiderdorp.
Op de lange duur zullen ae extra
investeringen er wel uit 'komen.
De huizen zijn echter wel 25.000
gulden duurder dan normaal.
"Het is idealisme", verklaart
voorzitter Hospes van de stich
ting Zonnewoningen Leider
dorp. "Van het begin af hebben
we geweten dat dergelijke
huisen economisch niet verant
woord waren. Toch hebben we
heel nadrukkelijk gezegd: toch
moeten ze er komen vooral om
deze technieken in de sociale wo
ningbouw in te voeren".
Het uiteindelijk doel van de alter
natieve energiebronnen en de
energiebesparing is een verla
ging van de woonlasten. Voorlo
pig zijn de technieken die ge
bruikt zijn bij de zonnespouw
woning nog niet geschikt voor de
sociale woningbouw. De reden is
simpel: de woningen zouden te
VOORSCHOTEN - De gemeente
raad van Voorschoten heeft gis
teravond ingestemd met 4 ver
hoging van de gemeentelijke ta
rieven.
Discussiepunt was de verhoging
van de marktrechten. PvdA en
CDA meenden dat de marktrech
ten minstens met 6% zouden
moeten stijgen omdat uitgegaan
moet worden van een 50 kos
tendekkend tarief. Wethouder J.
van Dalen (WD) zette uiteen dat
de cijfers over de marktkosten
nog niet geheel bekend zijn. Hij
verwacht zeker een 50 dek
kingspercentage. Dit gaf de WD
aanleiding te vragen om nu eens
de wijze van toerekening te on
derzoeken. Volgens de wethou
der is daar nauwelijks aan te be
ginnen. Veel toerekeningen
d.w.z. de kosten welke gemeen
telijke diensten berekenen voor
diverse werkzaamheden vloeien
voort uit traditie of zijn gewoon
boekhoudkundig vastgesteld.
Bij de marktopbreking is moei
lijk te bepalen hoeveel vuil komt
van de marktkooplieden en hoe
veel vuil er al was.
Drs. Offringa (CDA) dook in de his
torie en konstateerde dat jaren
lang bij de verhoging van de be
lasting de raad aanmerkingen
maakte op de verhoging van de
hondenbelasting, maar dat is
thans te gemakkelijk daarom
wordt nu de markt onderhanden
genomen. Aikens (D'66) wenste
niet mee te doen aan de heksen
jacht op de weekmarkttarieven.
Slot van de hele discussie was de
toezegging dat de commissie fi
nanciën alle cijfers nog eens zou
doornemen mits de raad bereid
zou zijn thans goedkeuring te
verlenen voor een 4 verhoging.
De raad ging daarmee akkoord.
De vergoeding voor de leden van
de funktionele commissies wor
den verlaagd. De raad kreeg ge
daan dat de Schoolraad alsnog
vergoeding krijgt zolang dit or
gaan niet is opgegaan in de Me-
dezeggingschapcommissie voor
het onderwijs. Alleen de leden
van de Woningadviescommissie
en de deskundige leden van de
Welstandscommissie behouden
hun honorarium.
Voor de officiële vergadering
kreeg een bewoonster van de flat
aan de Curielaan de gelegenheid
de fouten en gebreken van deze
flat uiteen te zetten naar aanlei
ding van een ingezonden brief
aan de gemeenteraad. Zij kreeg
de toezegging dat volgende week
een gesprek zal plaats vinden
tussen gemeente en bewoners.
Bron van ergernis is o.a. de ver
warming, welke niet alleen de
flats maar ook het gezondheids
centrum moet verwarmen. Vast
staat dat de stookolie vervangen
gaat worden voor aardgas.
LEIDEN - De Leidse Cantorij,
onder leiding van Joop Brons
en de Wassenaarse Kievits-
kerk-organist Rijk Jansen ga
ven een sfeervol concert in de
Hooglandse Kerk. Het koor
wordt door Brons kundig en
muziekaal verantwoord ge
leid. Hij weet de mooie zuive
re stemmen tot een milde ho
mogenen klank samen te
voegen en er expressief iets
mee te doen. De uitdrukking
blijft ingetogen, zelfs in lof
zeggingen. Deze zuiverheid,
deze rustige soepele bewe
ging doet denken aan de En
gelse kerkzangen, waartoe
Brons zich kennelijk sterk
aangetrokken voelt. Deze
keer waren misdelen (Stan
ford). Anthems en enkele
psalmen gekozen. Deze ge
ven, naar Engelse gewoonte,
de volledige tekst en worden
in een soort van harmonische
recitatief-stijl uitgevoerd. De
behandeling loopt volgens
hetzelfde procédé. Zonder
muzikaal verband met de
tekst. Wat er ook in de psalm
te doen is, de uitdrukking
blijft, door vreugde en droef
heid. gelijk. We luisterden
In Hooglandse Kerk
dus alleen naar de klank en
constateerden, dat die goed
en mild was. Zelf werd ik
echter het sterkst getroffen
door twee door Bach bewerk
te koralen, zijn zwanezwang,
het geniale "Wenn wir in
höchsten Noten sind" (melo
die van psalm 140) en "Jesu,
meine Freude". Na het uitste
kende werk van de organist
klonken die koralen ontroe
rend mooi.
Rijk Jansen voldeed als bege
leider, naar mijn smaak nog
meer als solist van het zeer
waardevolle orgel met de su
blieme registerstemmen. Het
heeft, meen ik, maar één ge
brek, dat is de stemming van
Werckmeister (die hy, nota
benen, later zelf verloochend
heeft). Dat anderen er anders
over denken, respecteer ik.
Maar wie goed luisterde,
moest wel opmerken, dat,
reedst in het begin, het (klei
ne) Preludium en fuga in Bes
van Bach, niet geheel bevre
digde. Dit lag niet aan Jansen
(die overigens toen nog niet
volkomen op dreef was). Hij
is een technisch en muzikaal
begaafd speler, hetgeen hij,
behalve in de genoemde
Bach-koralen, zeker ook in
de variaties op de "Segundo
tiento de Quarto tono" van
Francisco Corres de Arauxo,
beweeis.
JOHAN VAN WOLFSWIN
KEL
LEIDEN - In de Lokhorstkerk
was gisteravond het William
Bird Vocaal Ensemble te ho
ren onder leiding van Nico
van der Meel. De program
makeuze was gedaan uit di
verse Engelse componisten
vanaf de dertiende tot en met
de twintigste eeuw. Een inte
ressant programma, waar al
les capella werd gezongen.
Zonder begeleiding zingen
eist van een koor een goed ni
veau, doch wanneer dit aan
wezig is, is de koorzang op
zijn "puurst" en een streling
voor het oor. Het William
Bird Vocaal Ensemble, be
staande uit twintig mensen,
beschikt over zulke kwalitei
ten. De klankkleur van dit
ensemble is homogeen en
goed op elkaar afgestemd.
Als eerste werk werd het Ave
Verum van William Bird ge
zongen, waarbij het koor wei
nig moeite had om op gang te
komen. Het "Save me. o
Vocaal Ensemble
Schitterende
vertolking
God" van H. Purcall was in
het begin wat onevenwichtig,
doch dit werd snel hersteld.
Na "Wounded I am" even
eens van William Bird was
het grappige "Summer is icu-
men in van John of Fornsete
te horen, een prima afwisse
ling. Zowel voor als na de
pauze was er een intermezazo
verzorgd door Iris Giel (so
praan) en Ireen Thomas (luit).
Ingetogen en zeer fraai zong
Iris Giel het "Come heavy
sleep" van John Dowland.
Vooral het dimminuendo en
cressendo op de lange tonen
zorgden voor het gepaste ef
fect. Met een warme doch
niet tè vibrerende stem had
zij een tekstgerichte benade
ring wat zich uitte in een ge
passioneerde voordracht. De
luitsolo "Lacrumae" even
eens van Dowland werd door
Ireen Thomas ook heel sub
tiel vertolkt. Het hoogtepunt
van deze avond was het "Om-
agnum Mysterium" van Pe
ter Maxwell Davies (geb.
1934). Het koor bereikte hier
een hoog niveau. Klankkleur,
dynamiek, voordracht en
muzikale nuances waren hier
fraai samengebundeld. De
soepelheid waarmee het koor
reageert op dirigent Nico van
der Meel moet genoemd wor
den. De afwerking was zorg
vuldig en doordacht zodat
het artistieke resultaat van vi
sie getuigd. Zeer enthousiast
was dan ook het applaus,
waarna als toegift nogmaals
het "Thyrsis sleepest thou"
van John Bennet werd ge
zongen.
CAECILE HOUTMAN
ZATERDAG 2 OKTOBER 1982
ZATERDAG
Leiden - Muziekcafé Scarabee. de Haag
se band Incrowd met ex-leden van Th«
Hagues en Blue Planet. 21 uur.
LVC - Breestraat 66, open-café van 14-1'
Nieuwe Mare/hoek Oude Singel - an
tiek- en curiosamarkt, 9.30-17 uur.
Vrouwenhuis - Hooigracht 79. café
avond. 21-1 uur.
Leidse Werkgroep Homoseksualiteit
Caeciliastraat 18. jongerencafé, tot on
geveer 20 jaar, vanaf 22 uur, disco.
Jongeren Advies Centrum - Caecilia
straat 67, 14-17 uur.
ZONDAG
duur worden. Het verhaal wordt
echter anders als de luchtcollec-
tor, de plastic spouwhaken en
andere isolatievoorzieningen in
serie geproduceerd gaan wor
den. Nu zijn dergelijke materia
len nog erg kostbaar, omdat ze
tijdens en voor dit project ont
wikkeld zijn. Er zijn echter al en
kele fabrikanten die de materia
len willen gaan maken. Volgens
architect Kristinsson zal het dan
ook niet langer dan vijf jaar du
ren voordat de zonnespouwme-
thode bij de bouw van premie
koopwoningen gebruikt gaan
worden. Nog eens vijf jaar later
zal dat ook het geval zijn bij de
woningwetbouw.
De woningen moeten volgens de
planning in mei volgend jaar
klaar zijn. Het experiment duurt
twee jaar. In die tijd zullen aller
lei metingen worden verricht.
Daarna gaan de betrokkenen, zo
als het Projectbureau Energieon
derzoek van TNO, het ministerie
van economische zaken en de be
woners de resultaten evalueren.
Pas dan zal blijken of de bereke
ningen kloppen en het optimis
me van gistermiddag ge
rechtvaardigd was.
rodist' Nico Bill met vooral rock Si roll
uit de jaren zestig, 20 uur.
Waalse Kerk - Breestraat, orgelconcert
Rijk Jansen, cantor-organist, 19.30 uur.
Leidse Hout - bosloop georganiseerd
door A.V. Holland. 11 uur.
Middelweg 19c. kindervoorstelling
Leids Poppentheater, 14.30 uur, tel.
Ontmoetingscentrum - hoek Boshuizer-
laan. bejaardensoos Zuid-West, ma
14.30 uur.
Voorschoten - Lindehoeve, video Wa
tership Down, 21 uur.
Warmond - Oude Raadhuis, klassiek-
MAANDAG
Leiden - muziekcafé Scarabee, Pieters-
kerkchoorsteeg, de nieuwste Leidse for
matie Four roses met rock- en blues
muziek, 20 uur; 's avonds disco ver
zorgd door dj. 'Gidy'.
Werklozen Advies Centrum - Breestraat
19. ma t/m vr van 10-12 uur, tel. 122000.
Vereniging Ouders van Drugsverslaaf
den - Lange Mare 45. 20 uur, tel. 130547.
Buurtwinkel - Haarlemmerstraat 73b,
spreekuur- Comité Gasprijsverhoging
NEE. di van 10 tot 11 uur.
Architektenwinkel - Oude Vest 163,
kosteloos advies, 17-18 uur.
Stats jongerencentrum - Haarlemmer
straat 73. speelfilm; klachtenspreekuur
voor buitenlandse jongeren, 19-21 uur.
Zaal Middelweg 28 - Spiritisch Genoot
schap Leiden, tweede inleiding o
ARTSEN
Leiden - De weekenddienst begint za
terdag om 8 uur en eindigt zondag om
24 uur.
Wijk 1 - Boerhaavedistrict, Binnenstad-
Noord, Groenoord, Kooi, Merenwijk:
za 8 uur tot zo 8 uur: J. Rus, Middelste-
gracht 131, tel. 132500, spreekuur vlgs
afspraak.
zo 8 uur tot 24 uur: F.B. Kruis, Hooi
gracht 24, tel. 126371, spreekuur: 12 en
17 uur.
Wijk 2 - Binnenstad-Zuid, Tuinstadwijk,
Professoren wijk, de Waard:
za 8 uur tot zo 8 uur, W. de Bruyne, de L.
de Kanterstraat 32, tel. 126866, spreek
uur: 12 en 17 uur.
zo 8 uur tot 24 uur: R.M.G. Taytelbaum,
Hoge Woerd 138, tel. 120266, spreekuur
vlgs afspraak.
Wijk 3 - Mors, Haagwegkwartier, Zuid-
za 8 uur tot zo 8 uur: H.J.H.R. Prince,
Vondellaan 58, tel. 761754, spreekuur
vlgs afspraak.
zo 8 uur tot zo 24 uur: W. Schellekens,
Paganinistraat 24, tel. 764035, spreekuur
vlgs afspraak.
Voor de praktijk van Groeneveld, R. v.
Leeuwen, Meijer, Reinders, Tan, v. Tol,
Verhage, Zwijnenburg:
za, R. Zwijnenburg, Gallaslaan 24, Lei
derdorp, tel. 412166, spreekuur 11-11.30
uur in gezondheidscentrum Merenwijk,
Rosmolen 2.
zo, M.J.H. v. Tol. de Sitterlaan 80, tel.
142427, spreekuur 11-11.30 uur in ge
zondheidscentrum Merenwijk, Rosmo
len 2.
ma, J.A. Verhage, Pluimzeggekreek 3,
Leiderdorp, tel. 133834, spreekuur 11-
11.30 uur in gezondheidscentrum Me
renwijk, Rosmolen 2.
Leiderdorp - J. v.d. Beek. J. v.d. Leden,
Hoofdstraat 8, tel. 894539; za en zo
spreekuur van 12.30 tot 13 uur aan het
zelfde adres.
Oegstgeest - E.W.F. van Walchren, Oran
jelaan 29, tel. 174830; ma, H.B. Hugen-
holtz. Prins Hendriklaan 4, tel. 155666.
Voorschoten - za, A. Tromp, Leidseweg
328, tel. 762159; zo, J. Baars, R. Wagner-
laan 63. tel. 2520.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van
de apotheken in de regio Leiden, wordt
waargenomen van vr 1 okt tot 8 okt
(incl. 4 okt) door:
Apotheek Beker, Lijtweg 4, Oegstgeest,
tel. 155482; Apotheek Boekmer, Florijn
19, Leiderdorp, tel. 894400; Apotheek
Voorschoten, Leidseweg 66; Voorscho
ten, tel. 2525.
DIERENARTSEN
Voor de praktijk van Muurling, Helder,
Roest: A.W. Helder, Hermelijnvlinder
36, tel. 146686.
E.J.M. v.d. Wouw, Boshuizerlaan 26, tel.
764058.
Oegstgeest - R.J.W. Duyn, Pres. Kenne-
dylaan 260, tel. 153266.
Voorschoten - J. Frencken, J. Röntgen-
laan 14, Leidschendam, tel. 070-271110.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leider
dorp en Oegstgeest wordt waargeno-
H.A.J.G Breuer, Floxlaan 1, Oegst
geest, tel. 155176; ma, W.G. v. Leeuwen,
v.d. Helmlaan 6, Leiden, tel. 765351;
spreekuur za en zo om 13 uur.
WIJKVERPLEGING
Leiden - Interkruis, Middelweg 38, tel.
ten noorden van de Rijn: 134604; tel. ten
zuiden van de Rijn: 121753.
Leiderdorp, Zoeterwoude Rd. - Kruis-
gebouw, Berkenkade 7, tel. 410131,
spreekuur ma t/m do van 13-14 uur.
Gezondheidscentrum, Florijn 10, tel.
896193, spreekuur ma, woe, vr van 13-
13.30 uur
Oegstgeest - Interkruis, Lijtweg 7, tel.
154500.
Voorschoten - gezondheidscentrum,
v.d. Waalslaan, tel. 4641.
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN
Uitgave:
Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad B V
LEIDEN
Postbus 54. 2300 AB
LEIDEN
Teletoon: 071-144941
Geen krant ontvangen:
tel 071-123143
tussen 18 00-19 30 uur
(nabezorging na 19 30 uur);
Abonnementsgelden bij
vooruitbetaling te voldoen.
Bij automatische
overschrijving geen
abonnementsgelden
uitsluitend giro 3203571
t.n.v. Damiate Holding BV
te Haarlem redacljechef
Kwartaalabonnement f 57,35 pBllwwfin
Rubriekchets
J. Kroon (stad)
B W T. Jungman (plv)
J Ruygrok-Hoogeveen
.(plv)
P. J. de Tombe
(sport)
A van Kaam (plv)
Per post 307,30
Directie. G Koopman
Aangesloten bij de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten o.a in:
Bonn. Brussel, Londen,
Parijs, Washington, CSro.
Rome, Madrid. Mexico
en Wenen
l. 071-144941. tst. 222
