E""
Steeds meer concurrentie op postordermarkt
Kopen
op
afstand
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1982
PAGINA 21
Postorderbedrijven zijn
niet meer weg te den
ken uit onze samenle
ving. Vooral voor men
sen die de deur niet uit
kunnen of willen, kun
nen ze een uitkomst
zijn.
Wie bij de grote postor
derbedrijven wat
koopt moet er reke
ning mee houden dat
het niet altijd even
soepel verloopt. Soms
moet men wekenlang
wachten op het bestel
de artikel. Bovendien
is kopen op afbetaling
een peperdure zaak.
Nederland kent nogal
wat postorderbedrij
ven. Wehkamp is de
bekendste. Maar naast
hem hebben Ter Meu-
len, Neckermann,
Keurkoop (V en D),
Quelle en Otto zich een
plaatsje op de Neder
landse markt weten te
veroveren. En sinds
een paar dagen heeft
De Bijenkorf, onder de
naam 'Thuis Service',
zich bij hen gevoegd.
Is er dan nog plaats voor
een nieuw postorder
bedrijf in ons land?
Blijkbaar, want De
Bijenkorf zal niet over
één nacht ijs gaan. De
Nederlandse economie
gaat, iedereen weet
dat zo langzamerhand
wel, door een diep dal.
Merken de postorder
bedrijven dat ook?
Naar welke artikelen
is met name vraag?
Wordt er bij de postor
derbedrijven veel op
krediet gekocht? Hoe
duur is dat? Wie kun
nen zij tot hun klan
tenkring rekenen?
Vragen voldoende.
door
Jan Westerlaken
Kopen op afstand kan proble
men opleieren. Heel vaak
verloopt de communicatie
moeizaam. Een tweede moei
lijkheid is hoe gemakkelijk
dubieuze bedrijfjes, die even
gauw hun zakken willen vul
len. de kop kunnen opsteken.
Eurokoop is daar een voor
beeld van. Het bedrijf bood in
een advertentie een fles cog
nac. een slof sigaretten en een
fles parfum roor 16.50 aan.
Dat kon niet. Justitie legde
net op tijd beslag op enkele
postzakken vol girokaarten.
De Consumentenbond adviseert
daarom nooit in te gaan op
aanbiedingen van bedrijven
die u niet kent. hoe aantrek
kelijk zij er ook uitzien. Nog
belangrijker is, dat u nóóit
vooruit moet betalen Eerst
afwachten of het wel be
trouwbaar is. is het parool
Zendingen onder rembours
(de kosten aan de postbode
betalenbieden iets meer ze
kerheid Maar ook in dit ge
val kan het gekochte niet uan-
tevoren worden bekeken.
De meeste zekerheid biedt zicht-
zending. Bevalt het bestelde
artikel niet. dan kunt u dit te
rugsturen. Wel op tijd Maak
daarbij gebruik van het te-
rugbezorgtngsbewijs. Zo kunt
u altijd bewijzen dat u toat
hebt teruggestuurd. Kopen
per post is niets voor mensen
die vergeetachtig zijn. Zicht-
zending is aardig, maar je
moet hel wél op tijd terugstu-
Af en toe komt het voor dat een
klant ten onrechte een reke
ning krijgt gepresenteerd.
Hij of zij heeft mets besteld of
het bestelde al teruggezonden.
Laat in zo'n geval iets ran u
horen. Doet u dit niet dan
krijgt u gegarandeerd een in
cassobureau aan de deur
Zoek contact met het betrok
ken bedrijf en wijs het op de
vergissing. Van elke brief die
u verstuurt moet u kopteen
maken.
Een dikke catalogus,
mooie plaatjes, gillende
koppen. Kortom; thuis,
heerlijk op de bank,
winkelen. Anders ge
zegd: kopen per post.
De meeste Nederland
se gezinnen kennen het
fenomeen postorderbe
drijf. Hebben er wel
eens zaken mee ge
daan. En toch....
De omzet van deze be
drijven is nauwelijks
twee procent van wat
de warenhuizen verko
pen. Het kopen via een
boek en het met de post
laten bezorgen, slaat
dus niet écht aan. Hoe
dat komt? De Neder
lander is behoudend.
Als 'ie iets koopt, wil
hij dat direct kunnen
betalen. Afbetalen, vin
den de meesten, is ook
niet alles. We schamen
ons er een beetje voor.
Waarom? Dat weten we
zelf niet. Heel langzaam
is er tóch een verande
ring te bespeuren. Men
durft op krediet te ko
pen. Maar het is nog
mondjesmaat.
Wie per post koopt, zo heeft de
Consumentenbond uitgere
kend, is duur uit. 'Gierend'
duur zelfs. De postorderbe
drijven brengen rente-per
centages van wel vijfentwin
tig tot dertig procent en nog
hoger in rekening. Erg veel
zeggen de postorderbedrij
ven daar zelf niet over. Er
wordt té gemakkelijk over
gedaan en het is allemaal té
vaag, zegt de Consumenten
bond. Duidelijkheid is daar
om gewenst.
Geld is ook hier dus het wacht
woord. Ja kopen per post is
niet alleen kostbaar maar ook
omslachtig en soms draait
het uit op een teleurstelling.
Zeker, het is gemakkelijk en.
zonder enig risico. Een arti
kel dat niet aanstaat, kun je
terugsturen.
Plus dat je het gezeur van de
verkoper niet hoeft aan te ho
ren. Allemaal waar. Maar
toch is er slechts twee pro
cent van de bevolking dat ge
bruik maakt van de diensten
die de postorderbedrijven
bieden.
Markt
Een gat in de markt dus. Zeker
als je naar landen om ons
heen of naar Amerika kijkt.
Onze Oosterburen, Duits
land, kopen eens zoveel (vier
procent) via de post. De Ame
rikanen spannen de kroon.
Meer dan acht procent doet
geregeld op deze manier za
ken. Daar komt wél bij dat
Nederland een goed winkel-
apparaat, binnen redelijke af
stand. heeft. Vandaar wel
licht die twee procent.
De Bijenkorf, een warenhuis
dat dik in de rode cijfers zit,
wil van die markt best een
graantje meepikken. Is daar
om óók gaan postorderen.
Maar wat zoekt een waren
huis van 'standing', zo mag je
De Bijenkorf toch wel noe
men, op deze markt?
"Heel simpel", laat woordvoer
der Benninga weten, "we
kregen steeds meer vragen
uit alle delen van het land of
bepaalde spulletjes ook op
bestelling konden worden
gedaan. Nou, daar zijn we op
ingesprongen. We beginnen
in het klein. Met een artikel
of veertig. De Bijenkorf
speelt gewoon in op een be
hoefte. Nee, we richten ons
absoluut niet specifiek op
postorderen. Zeker, er zit
groei in die markt. Je kunt op
die manier een stuk omzet
veroveren, maar bepaald niet
met de pretentie om de grote
collega's te beconcurreren.
De opzet is het pakket uit te
breiden en niet gigantisch te
groeien. Althans, niet op kor
te termijn. De winkel blijft
hoofdzaak. Ja, als dat postor
deren aanslaat, zullen we wel
moeten uitbreiden."
Géén aparte afdeling dus voor
De Bijenkorf en géén extra
personeel voor dit werk. Ie
dereen die erbij betrokken is
steekt zijn handen wat meer
uit de mouwen en dan moet
het lukken. De enige afdeling
die het werkelijk wat druk
ker krijgt is de paktafel.
Reclame
De Bijenkorf-postordercatalo
gus heeft de vorm van een af
zonderlijk katern in het
maandblad 'Bij', het journaal
van het warenhuis. Dat post
orderkatern draait bovendien
mee in twee damesbladen.
Op welk publiek mikt De Bij
enkorf met haar Thuis Servi
ce'? "Op iedere klant", licht
Benninga toe. "We versprei
den zevenhonderdduizend
exemplaren van 'Bij' en be
reiken met de damesbladen
ook nog eens een kleine vier
honderdduizend mensen.
Meer dan een miljoen dus.
We hopen klanten aan te
trekken uit zowel de hogere-,
midden- als lagere inkomens
groepen."
De start noemt Benninga hoop
vol. De eerste bestellingen
zijn al gedaan. De kopers mo
gen uit twee mogelijkheden
kiezen hoe zij wensen te beta
len: in één keer of in termij
nen. Wie op afbetaling koopt
De concurrentie volgt de gedra
gingen van Thuis Service'
met argusogen. Een nieuwe
kaper op de kust betekent af
brokkeling van haar klanten
bestand. Vinden zij dat er op
de Nederlandse markt nii
voldoende ruimte is voor het
opzetten van een nieuw post
orderbedrijf?
De Bijenkorf zal het erg moei
lijk krijgen, denkt Lydia Cop-
pens van Otto. Overal daalt
de omzet. De komst van een
nieuw postorderbedrijf bete
kent daarom voor de bestaan
de inleveren. "Maar", voegt
Lydia eraan toe, "wij hoeven,
zoals bij Keurkoop wel het
geval is, nog geen personeel
op straat te zetten."
Eenzelfde mening houdt de
heer Goos van Neckermann
erop na. "Een paar jaar gele
den zou zo'n onderneming
betere kansen hebben gehad,
denk ik. De vraag is hoe De
Bijenkorf dit gaat aanpak
ken. Je moet in elk geval wel
de nodige know how in huis
hebben om zoiets op te zet
ten. Zo maar met een postor
derbedrijf beginnen is er echt
niet bij."
Stagnatie
Tot voor kort mochten de post
orderbedrijven niet klagen.
De afnemers lieten zich niet
onbetuigd en kochten be
hoorlijk Maar hoe strakker
de broekriem moest worden
aangehaald, hoe minder Ne
derland via de post ging ko
pen. Die postorderbedrijven
wringen zich in alle bochten
om in de gunst van de klant
te komen. Dure cadeaus wor
den in het vooruitzicht ge
steld als er wat wordt ge
kocht.
"Zoiets doe je uit pure armoe
de", beweert direkteur Brand
van Keurkoop. "Je wilt je
verkoop opschroeven. Dus
moet je wel met de een of an
dere stunt komen. De postor
derbedrijven hebben daarbij
het geluk dat ze landelijk
kunnen werken. Een kaartje
op de bus doen kan iedereen.
Want iemand die in Gronin
gen woont, rijdt niet even
naar Rotterdam om een
mooie deken of wat dan ook
te kopen. Weet je, hoe meer
vrije tijd de mensen krijgen
hoe minder tijd ze investeren
om boodschappen te doen.
Zaterdags winkelen is er toch
nauwelijks meer bij? Stads
mensen stappen na het werk
vrijdag in de auto, nemen de
catalogus mee en rijden naar
hun caravan. Zo gaat dat te
genwoordig heel vaak."
Wie vooral mogen de postor
derbedrijven tot hun klanten
kring rekenen en wat wordt
er omgezet?
"De doorsnee-bevolking doet
wel eens zaken met ons. Heus
niet alleen maar mensen die
op het platteland wonen",
stelt Brand. "In het centrum
van Amsterdam hebben we
net zoveel kopers als in een
klein dorp in de Achter
hoek."
Buurt
De omzet van Wehkamp wordt
voor veertig procent bepaald
door klanten met een mo-
daal-inkomen, dertig procent
komt uit een iets hogere in
komensklasse en de rest,
dus ook dertig procent
zijn de mensen met nog hoge
re inkomens. De draagkracht
van de koper is voor de post
orderbedrijven moeilijk in te
schatten. Dat levert soms ra
re situaties op. Het kan daar
om voorkomen dat iemand
met een groot salaris minder
krediet krijgt dan iemand
met een krappe beurs.
Wehkamp let daarnaast op de
buurt waar een klant woont
Er zijn wijken die als dubieus
te boek staan. Vertrouwt Otto
de zaak met helemaal, dan
vraagt het een aanbetaling
van vijfentwintig gulden. En
Neckermann stuurt nieuwe
klanten een vragenlijst die er
niet om liegt.
Rond de vijftig procent van alle
Nederlanders die wel eens bij
een postorderbedrijf kopen,
doen dit op krediet. Slechts
bij een paar bedrijven (Ter
Meulen en Quelle) is het bo
ter bij de vis. Omdat er steeds
meer druk op Quelle wordt
uitgeoefend om op afbetaling
te kunnen kopen, is dit be
drijf druk doende met het op
zetten van zo'n systeem. De
verwachting is dat kopers in
de loop van het volgend voor
jaar op krediet iets kunnen
aanschaffen. "Dit zal niet al
leen de klant aan je binden",
denkt de heer Ter Maat,
"maar het zal tevens omzet-
verhogend werken."
Mode is voor praktisch alle
postorderbedrijven de basis
waarop zij drijven De ver
koop van degelijke, huishou
delijke artikelen mag echter
niet worden verwaarloosd.
Keurkoop heeft, vooral de
laatste tijd, een sterke groei
gemerkt in de verkoop van
horloges. "We hebben een
duidelijke beschrijving bij al
les en een vrijblijvende zicht-
tijd. Ik denk dat dit een ijzer-
sterk verkoopargument kan
zijn. De mensen zijn zuinig
op hun centjes Willen eerst
de kat uit de boom kijken.
Staat het artikel niet aan, dan
kunnen ze het terugsturen.
Dat doen ze eerder dan een
warenhuis binnenstappen
om hun geld terug te vra
gen."
Duur
Het is al eerder aangestipt ko
pen per post is duur De post
orderbedrijven zelf ontken
nen dat. Voor het gemak dat
ze bieden brengen ze 'wat' in
rekening en als je niet op rijd
je afbetaling doet. moet je
rente betalen De klanten be
seften niet hóe duur kopen
op krediet is. Omdat het maar
De Consumentenbond is daar
eens ingesprongen. Zijn con
clusie is datje beter kunt spa
ren om iets aan te schaften,
dan het op afbetaling te ko
pen.
Scherp prijzen is haast onbe
gonnen werk voor de postor
derbedrijven. Het artikel is
dan binnen de kortste tijd
uitverkocht Maar hot blyft
wél in de catalogus, die twee
keer in een jaar wordt uitge
geven, staan De vraag ernaar
blijft dus gewoon doorgaan
Een winkelier haalt het arti
kel uit de etalage. Postorder
bedrijven moeten dan klan
ten teleurstellen. En dat kost
kopers. Daarom moeten zy
voorzichtig prijzen
Relatief komen er weinig
klachten, bij zowel de Consu
mentenbond als de Neder
landse Postorderbond, bin
nen Klachten betreffen voor
namelijk het moeizaam pra
ten op afstand en over nota's
van spullen die helemaal niet
zijn gekocht.
Bij die Postorderbond (hij ze
telt in Delft) zijn bijna alle
postorderbedrijven aangeslo
ten. Zü bemiddelt als er pro
blemen zdn. Af en toe mondt
dit wel eens uit in een recht
zaak. Veelal worden de moei
lijkheden onderling opgelost.
Ai een jaar of vijf wordt er ge
praat over het in het leven
roepen van een geschillen
commissie. Hoe is de stand
van zaken op dit moment'
Mevrouw Paymans van de Ne
derlandse Postorderbond:
"We praten in oktober weer
met de Consumentenbond en
Konsumenten Kontakt Of
die commissie dan gestalte
zal krijgen is moeilijk te zeg
gen Eén ding is zeker: zowel
de postorderbedrijven als de
bonden willen die geschillen
commissie. Er zijn wat knel
punten. Welke? Ik weet het
niet precies. Het zal wel om
geld draaien, denk ik."
