Israël zet door
in West-Beiroet
Lipsld in Warschau opgepakt
Marcos in Washington
"voor foto met Reagan
VS in Libanon aan de zijlijn
Noodsituatie door staking
in ziekenhuis Paramaribo
Gracia had
beroertej
zorgen om
Stephanie
Regering Begin eenstemmig
Parlement
laagt EG-ras
J voor hof
Arafat vraagt
vredestroepen
Beiroet terug
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1982
PARAMARIBO (ANP) - Het
academisch ziekenhuis in de
Surinaamse hoofdstad Para
maribo is leeg. Het is getrof
fen door een staking van het
verplegend en het huishou
delijk personeel in hun strijd
om een forse salarisverho
ging en vrije geneeskundige
behandeling.
Woensdag namen de artsen
vanwege de noodsituatie in
de ziekeninrichting unaniem
het besluit ook het werk neer
te leggen en zich solidair te
verklaren met het personeel.
De vakbond van het perso
neel heeft alleen dispensatie
verleend aan de afdeling van
de eerste hulp bij ongeluk
ken en de kinderafdeling. De
situatie is van dien aard dat
de patiënten in het acade
misch ziekenhuis moesten
worden geevaueerd. Zij zijn
in andere ziekenhuizen on
dergebracht.
Minister Badrisen Sital van
volksgezondheid heeft in
middels militairen ingezet,
niet alleen om de orde en de
rust binnen een buiten het
gebouwencomplex te hand
haven, maar ook om werk
zaamheden van allerlei aard
te verrichten. De militairen
helpen ook bij de evacuatie
van de zieken.
Het bestuur van de politiebond
heeft terstond in een verkla
ring meegedeeld het niet
eens te zijn met het inzetten
van militairen in het geschil
tussen de bond van het per
soneel bij het academisch zie
kenhuis en de minister van
volksgezondheid. Gezegd
wordt dat de politie by uit
stek het aangewezen korps is
dat in zulke gevallen moet
optreden voor het handhaven
van de openbare orde, rust en
veiligheid van personen en
goederen.
Ondanks de staking zijn
woensdagmorgen twee per
sonen geopereerd omdat het
spoedgevallen waren. Verder
is aan de afdeling cardiologie
dispensatie verleend opdat
vier hartpatiënten die woens
dag uit Nederland zijn aange
komen kunnen worden opge
vangen en begeleid.
Buitenland
WARSCHAU (Reuter/DPA) - De
Poolse politie heeft gisteren pro
fessor Jan Jozef Lipski gearres
teerd, één van de oprichters van
de oppositiegroep KOR. Kipski
was woensdag vrijwillig vanuit
Londen naar Warschau terugge
keerd. omdat hij vindt dat de
Poolse arbeiders niet de indruk
moeten krijgen dat de intellec
tuelen hen in de steek laten
Lipski werd gisterochtend vroeg
door twee politiemannen van
huis gehaald, en zijn vrouw
kreeg later te horen dat hij for
meel in staat van beschuldiging
is gesteld. Hem wordt samen
zwering voor een gewelddadige
omverwerping van de maat
schappelijke orde in Polen ten
laste geleed.
De 56-jarige Lipski, die aan een
hartkwaal lijdt, werd in mei door
de Poolse autoriteiten vrijgela
ten. Hij kreeg toen toestemming
om voor een medische behande
ling naar Londen te reizen. We
gens verblijf in het buitenland
zou hij bij verstek veroordeeld
worden. Op samenzwering tegen
de staat staat als maximale straf
de doodstraf
De Poolse autoriteiten hebben ge
probeerd besprekingen aan te
knopen met de ondergrondse lei
ding van Solidariteit, maar het
aanbod is niet aanvaard. Dit
heeft de Poolse minister van bin
nenlandse zaken, Czeslau Kiszc-
zak gisteren in het parlement
verklaard.
Volgens de minister hebben de au
toriteiten sinds april geprobeerd
met de drie voornaamste onder
gedoken vakbondsleiders te pra
ten. Hun veiligheid zou worden
gegarandeerd.
In de Poolse stad Wroclaw zijn
woensdagavond ongeregeldhe
den uitgebroken na afloop van
een voetbalwedstrijd tussen een
plaatselijk elftal en een club uit
Moskou. De incidenten duurden
ruim vier uur, zo is gisteren van
goedingelichte zijde in Warschau
vernomen.
In Wroclaw geldt sinds de betogin
gen van 31 augustus, waarbij hier
een dode viel. een uitgaansver
bod, maar dat was woensdag op
geheven voor mensen die een
kartje voor de voetbalwedstrijd
hadden. Volgens een zegsman
maakte de militie gebruik van
waterkanonnen en traangas om
de straten schoon te vegen. Er
zijn een vijftiental arrestaties
verricht.
Minister van binnenlandse zaken
Czeslaw Kiszczak zei gisteren in
het parlement dat op 31 augustus
is gedemonstreerd in 66 steden.
Aan de kant van de betogers vie
len vier doden en ruim honderd
gewonden, en aan de kant van de
ordehandhavers vielen 295 ge
wonden bij de militie en vijf bij
het leger, aldus Kiszczak. Hij
stelde de ondergrondse leiding
van Solidariteit, die tot de beto
gers had opgeroepen, verant
woordelijk voor de slachtoffers
van de incidenten. Minister Kiszczak van binnenlandse zaken
mhr uu.il iiei wuie nuis.
BEIROET - Het Israëlische kabinet heeft het leger gisteravond na een spoedzitting op
dracht gegeven posities in West-Beiroet te ontruimen zodra het mogelijk is deze aan het
Libanese leger over te dragen. Volgens Israëlische bronnen was de bezetting van West-
Beiroet door de Israëli's gecoördineerd met het Libanese leger, teneinde orde en rust te
handhaven en bloedvergieten en chaos te voorkomen na de moord op Beshir Gemayel.
MONTE CARLO (UPI) - Prinses
Gracia van Monaco is achter het
stuur door een hersenbloeding
getroffen. Haar 17-jarige dochter
Stephanie probeerde vergeefs de
auto, die op een bergweg reed.
met de handrem tot stilstand te
brengen.
Deze lezing van het ongeval is gis
teren gegeven door dr. Jean Du-
play, directeur van de afdeling
neurochirurgie van het zieken
huis in Nice. Hij was de eerste
arts die de twee vrouwen na het
fatale ongeluk onderzocht.
Het hof in Monte Carlo heeft nu
ook bekendgemaakt dat de toe
stand van de 17-jarige prinses
Stephanie ernstiger is dan zich in
eerste instantie had laten aanzien
na het auto-ongeluk dat haar
moeder het leven kostte. "Er is
iets niet in orde met haar nek",
zei een woerd voerster, "en zij
verkeert nog steeds in shock-toe-
stand".
Tot gisteren is volgehouden dat
Stephanie slechts oppervlakkige
kneuzingen had opgelopen.
Op de begrafenis morgen, wordt
Nederland vertegenwoordigd
door Prins Bernhard, Engeland
door prinses Diana, Frankrijk
door mevr. Mitterrand en Belgié
door koning Boudewijn en zijn
vrouw Fabiola. Nancy Reagan
zal mede namens haar man de
plechtigheden bijwonen.
Een nieuwslezer van de Franse te
levisie is door zijn meederen ge
schorst omdat hij over prinses
Gracia had gezegd dat zij het
"schoolvoorbeeld van fondant-
geluk" was geweest, geluk "tot
ziekelijke proporties opgeblazen
door de roddelpers".
"Ik heb niet het gevoel dat ik op
een graf heb gespuwd", zei Ber
nard Langlois, lezer van het mid-
dagnieuws op het tweede net van
de Franse televisie te zijner ver
dediging. Hij zei te blijven bij
wat hij gezegd had.
Prijs voor Sipri
PARIJS (DPA) - De organisatie
van de Verenigde Naties voor on
derwijs, wetenschap en cultuur
(Unesco) heeft haar prijs voor de
opvoeding tot vrede dit jaar toe
gekend aan het internationaal in
stituut voor vredesonderzoek in
Stockholm (Sipri).
De secretaris-generaal van de
Unesco, Amadou Mahtar M'bow.
zal de onderscheiding op 21 sep
tember in de Franse hoofdstad
overhandigen.
WASHINGTON - De Filippijnse
president Ferdinand Marcos is
deze dagen op bezoek in de Ver
enigde Staten: een notoire
schender van mensenrechten die
terwille van zijn thuisfront maar
een ding verlangt: een foto van
Marcos en Reagan op de stoep
van het Witte Huis.
De rode loper wordt te Washington
dus uitgerold met dezelfde
plichtmatigheid die doorgaans
het handelen kenmerkt van een
wereldmacht die niet te kieskeu
rig mag zijn als het gaat om
bondgenoten, zelfs al gaat het
om staatshoofden van landen die
met hun onderdanen niet zacht
zinniger omspringen dan het ver
maledijde Oostblok en die, zoals
in het geval-Marcos, moordcom
mando's op pad sturen om poli
tieke tegenstanders uit de weg te
Marcos is president van een voor
malige Amerikaanse kolonie en
weet zeer wel dat zijn binnen
landse politieke wandaden nau
welijks terzake doen in Washing-
STRAATSBURG (ANP) - Het Eu
ropees Parlement heeft gisteren
met grote meerderheid een
uniek besluit genomen. Op de
30ste verjaardag van het parle
ment besloot men de Europese
Raad, de ministers van de 10 lid
staten, voor het Europees hof in
Luxemburg te dagen, omdat de
nationale regeringen in gebreke
zijn gebleven bij het ontwikke
len van een Europees vervoers
beleid
Dit omdat het Verdrag van Rome,
ton, zolang hij zich maar als anti
communistisch bastion manifes
teert. Marcos staat voor ogen dat
voor de Amerikaanse bases op
de Filippijnen meer moet wor
den betaald. De Amerikanen we
ten zeker dat zij die bases niet
mogen onderschatten, omdat
een flink deel van het Ameri
kaanse publiek zich nog kan her
inneren dat de befaamde en ver
guisde generaal Douglas MacAr-
thur daar aan wal stapte, als in
leiding voor de Japanse neder
laag in het Verre Oosten.
door
Henk Kolb
De VS doen hun uiterste best om
de bondgenootschappen, die zij
in alle uithoeken der aarde in het
leven riepen na de Tweede We
reldoorlog, in het leven te hou
den. Marcos rekent erop dat de
VS de zogenaamd verstandige
waarbij de EG werd opgericht,
voorschrijft dat het tot de taak
van de raad behoort, behalve het
landbouwbeleid, ook nieuwe
vormen van beleid in te voeren.
Op grond van artikel 175 van het
verdrag is de raad in gebreke ge
bleven, zo stelde het parlement
vast.
De Nederlandse christen-demo
craat Jim Janssen van Raay. die
namens de juridische commissie
van het parlement advies uit
bracht. vond de resolutie belang-
keuze zullen maken tussen een
dictator en een rode volksbewe
ging.
Waarom is Marcos zo belangrijk?
De Filippijnen waren een onmis
baar tussenstation ten tijde van
de Vietnam-oorlog en zijn het nu
omdat de VS ook wel willen we
ten wat de Sowjets doen tussen
Wladiwostok en de Vietnamese
bases die zij met de Amerikaanse
aftocht hebben geërfd. In ruil
voor dat alles zullen de VS we
derom worden aangesproken
voor economische bijstand en
militaire hulp.
De Amerikaanse houding tegen
over de Filippijnse dictator, die
naar de ontwikkelingslanden
conferentie in Cancun een vlieg
tuig met eigen meubilair liet
overvliegen, wordt gekenmerkt
door het beginsel van een „goede
samenwerking".
Marcos en zijn gevreesde echtge
note Imelda moeten overigens in
een hotel logeren, omdat het pre
sidentiële gastverblijf Blair Hou
se wordt gerestaureerd.
ryk omdat het parlement h*
mee aantoont, geen rechten v
loren te laten gaan. Hij vindt
de verdragstekst zelfs aankr
pingspunten om dc Europt
Raad aan een termijn te bind
bij het van de grond tillen v
een gemeenschappelijk v
voers beleid.
De woordvoerder van de sociali:
sche partij stelde dat nu mint
werkloosheid zou hebben l
staan, wanneer de raad niet in
breke was gebleven.
De actie was volgens de Israëlische
regering ook noodzakelijk omdat
gewapende Palestijnen in West-
Beiroet zijn achtergebleven in
door
Jaap van Wesel
Amin Gemayel, de oudste broer
van de vermoorde president
Beshir Gemayel wordt de offi
ciële kandidaat voor het presi
dentschap van Libanon. Amin
Gemayel heeft de steun van de
belangrijkste partij, de chris
ten-rechtse Kataeb, zodat hij de
beste kansen heeft om president
te worden. Zijn keuze is opzien
barend, aangezien Amin en Bes
hir de afgelopen jaren politiek
absoluut niet op één lijn zaten.
Amin was helemaal niet en
thousiast over de de nauwe sa
menwerking van de falangisten
met Israël, en voelde veel meer
voor nauwere betrekkingen met
Syrië.
Vandaar dat de Israëli's zeer ge
kant zijn tegen de keuze van
Amin. En niet alleen de Israëli's
overigens. Het christelijke Li
banese Front, onder leiding van
de 82-jarige oud-president Ca-
mille Chamoun, bestaat uit een
viertal partijen, waarvan de
Kataeb de grootste is en meest
al daarom ook de dienst uit
maakt. Een van de andere par
tijen, de nationaal liberale par
tij van Camille Chamoun zelf. is
evenmin voor Amin geporteerd.
Vandaar dat Chamoun, die in de
jaren vijftig al president van Li
banon was, te kennen heeft ge
geven een nieuwe presidentiële
ambtstermijn voor zichzelf niet
af te wijzen.
sttyd met de overeenkomst die
via de bemiddeling van de Ame
rikaanse diplomaat Habib be
reikt was. Deze rechtvaardiging
kwam na de Amerikaanse be
schuldiging dat de Israël's deze'
overeenkomst hadden geschon
den. evenals een belofte die de
Israëlische regering eergisteren
gedaan had dat het by een be
perkte actie zou blijven.
Het Israëlische kabinet kwam gis
teravond in spoedzitting bijeen
na een scherp protest van Ameri
ka, waarin de eis was vervat dat
Israël westelijk-Beiroet onmid
dellijk diende te ontruimen. Niet
alleen in Verenigde Staten maar
ook binnen het Israëlische kabi
net zelf bestond de mening dat
premier Begin en minister van
defensie Sharon op eigen gezag
hadden gehandeld, zonder in
stemming van de hele regering.
Een aantal ministers had het on
behaaglijke gevoel - net als tij
dens de vorige fase van de oorlog
- voor voldongen feiten te zijn ge
plaatst.
De regeringsbeslissing, die de in
druk wekt aan de Amerikaanse
eis tegemoet te komen - werd
eenstemmig genomen. Het bete
kent echter niet dat het Israëli
sche leger onmiddellijk West-
Beiroet zal verlaten, integendeel:
de Israëli's zullen volgens deze
beslissing in westelijk-Beiroet
blijven om de zuiveringswerk
zaamheden onder de linkse mili
ties te voltooien alvorens de posi
ties aan het Libanese leger over
te dragen.
De Amerikanen hadden eerder op
de dag laten weten een resolutie
in de Veiligheidsraad waann de
ontruiming van West-Beiroet
werd geëist te zullen steunen. De
Veiligheidsraad was in spoedzit
ting bijeengroepen op verzoek
van een machteloze Libanese re
gering. die hiermee naar het eni
ge middel greep dat tot haar be
schikking stond: een protest bij
dit internationale lichaam over
de Israëlische verovering van
West-Beiroet
De Libanese premier Shafil El
Wazzan had eerder geprotesteerd
tegen de Israëlische actie by de
Amerikaanse regering en om on
middellijke maatregelen ge
vraagd. Vanwege het door de Is
raëli's afgekondigde uitgaans
verbod was hij niet bij machte
persoonlijk de situatie te bespre
ken met de Franse minister van
buitenlandse zaken Cheysson,
die voor een bliksembezoek van
een dag naar Beiroet was overge
vlogen. De Franse minister van
buitenlandse zaken kon daarom
alleen een bezoek brengen aan
president Sar kis.
ROME - Op de tweede dag van zijn
bezoek aan Rome heeft de Pale
stijnse leider Yasser Arafat voor
een verrassing gezorgd door ty-
dens zyn onderhoud met minis
ter van buitenlandse zaken Emi-
lio Colombo de terugkeer van de
internationale controlemacht
naar West-Beiroet aan te kaarten
Arafat wees dc drie landen die de
aftocht van de Palcstynse troe
pen uit Libanon hebben gedekt,
de Verenigde Staten, Frankrijk
en Italië, op hun verantwoorde
lijkheid voor de veiligheid van
de bevolking in West-Beiroet.
door
Hein ten Kortenaar
Volgens Arafat zouden de drie lan
den hun troepen naar Beiroet
moeten terugsturen om de Pale
stijnse vluchtelingenkampen in
het westclyk deel van de stad te
beschermen tegen het Israeli
sche leger. Zy zouden daar moe
ten blyven tot de Israëli's zich to
taal hebben teruggetrokken
Colombo zou zich nog dezelfde
avond, volgens een PLO-com-
muniqué, in verbinding hebben
gesteld met de Amerikaanse en
Franse regering om de zaak te
bespreken Ook de leider van de
Italiaanse communistische par
tij, Ennco Berlinguer. verklaarde
dat de Italiaanse en andere troe
pen terug moesten naar West-
Beiroet om de, zoals hy zei, weer
loze bevolking te beschermen.
De christen-dcmoncraten zagen
echter meer in een regeling waar
bij de Palestynen aan de onder
handelingstafel worden uitgeno
digd
Op een persconferentie aei Arafat
later „De invasie van de afgelo
pen dagen treft niet alleen Liba
non en de Palestynen. maar ook
de dne landen die hun troepen
ter beschikking hadden gesteld"
De PLO-lcider heeft zijn bezoek
aan Italië overigens gisteravond
plotsklpas afgebroken. Hy zou
eigenlijk vanavond pas verlek
ken Een reden werd niet ge
noemd Volgens ingewyden is
Arafat naar damascus vertrok
ken.
WASHINGTON - De Amerikaanse
regering heeft de bezetting door
Israël van West-Beiroet een
schending genoemd van de vre
desovereenkomst die in augus
tus werd gesloten. Het ministerie
van buitenlandse zaken heeft Is
raël opgeroepen zijn troepen zo
snel mogelijk uit West-Beiroet
terug te trekken. Maar de smaak
makers van het Amerikaanse
Midden-Oostenbeleid weten zeer
wel dat zij de joodse staat niet
kunnen dwingen. De dood van
Beshir Gemayel heeft een nau
welijks aan de praktijk getoetste
Amerikaanse politiek uitgehold.
Sommige waarnemers in Washing
ton putten hoop uit het feit dat
alle politieke leiders in Libanon
zich, op moslim-voorman Fran-
jieh na. rond een doodkist ver
enigden. en wijzen erop dat
„dus" een basis zou moeten be
staan voor een Libanees kabinet
van nationale eenheid waarin
moslims en christenen zich ter
wille van 's lands belang zouden
moeten verenigen.
door
Henk Kolb
Anderen hebben geen moeite met
Israëls greep naar West-Beiroet.
omdat Begin de enige macht ver
tegenwoordigt in het Midden-
Oosten, die de garanties kan
lO-
ïsc
en
scheppen voor een Libanon dat
in staat is zijn territoriale integri
teit in eigen beheer te nemen.
Terzelfder tijd houdt het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken er rekening mee
dat Israëls opmars in Beiroet het
moeilijker zal maken Libanon te
bevrijden van buitenlandse be
moeienis.
Niettemin blijft het zeker dat al
leen de Amerikanen in het Mid
den-Oosten de macht hebben om
de verschillende regimes over te
halen tot vreedzaam samenle
ven. De Arabische top in Fez
heeft daaraan - alle retoriek daar
gelaten - bijgedragen, omdat niet
alleen Jordanië een rol kreeg toe
bedeeld. die zo doorslaggevend
is als die van Arafat, maar ook
Egypte een nieuwe toegang tot
de Arabische wereld heeft gekre
gen. die Moebaraks gezag ver
sterkt. Aangezien daarbij noch
de te Fez gesmede plannen, noch
de Israëlische bedoelingen regel
recht een uitweg bieden, kunnen
de Amerikanen zich betrekkelyk
comfortabel op de kruispunten
van die routes bewegen.
Arafats gang naar Rome en het op
zichtig onthaal als Palestijnse
leidsman dat hem elders ook ten
deel zal vallen, dienen geen an
der doel dan voorlopig de radica
ler Palestijnse elementen uit tc
schakelen. Maar een autoriteit
als Henry Kissinger vindt dat
een versterking van Arafats posi
l gevaar meebrengt dat de
Ha$jemitische koning Hoessein
te weinig speelruimte krijgt om
tc doen wat Amerika wil: binnen
het grove raamwerk van Camp
David meewerken aan een regio
nale vrede waar by niemand ge
zichtsverlies lydt. Hij voorziet
dat zodoende een patstelling kan
ontstaan en wat hij noemde „in
tellectuele verwarring".
Op de achtergrond van al deze
overwegingen staat Reagan s
plan voor de uiteindelijke vrede
in het Midden-Oosten. Geprezen
als de Amerikaanse president
mag zyn vanwege dc doortasten
de manier waarop hy het wegja
gen van de PLO uit Libanon tot
uitgangspunt heeft gemaakt
voor een Amerikaans beleid, de
dood van de jonge Gemayel ver
eist meer inspanningen van
Amerikaanse zijde om de radica
le Arabische denkers in toom te
houden. En het heeft de VS ge
confronteerd met het onvermy-
delyke feit dat Israël zyn macht
wenst tc gebruiken om ervoor te
zorgen dat allereerst de joodse
staat aan zyn trekken komt. De
realiteit is verder, dat de Ameri
kanen Israël in het Midden-Oos
ten als geallieerde dnngend no
dig hebben en dat Begin als poli
ticus registers bespeelt die Rea
gan op zyn wereldomvattend or
gel nog moet ontdekken
TOKIO (AP) - De Britse premier Thatcher is op het ogenblik op "zaken
reis" in Japan. Gisteren werd zij ontvangen door premier Suzuki en dat
leverde bijgaand plaatje op. 11
