Poliüejacht op
hennepteelt
Ter Schegget in Leiden goed ontvangen
Wel ontvankelijk maar geen water in mijn wijn
Theologie waarschuwt
voor afgodsbeelden
/RIJDAG 17 SEPTEMBER 1982
Niet om het een of ander, maar ik
wou liever hier wel even vastge
steld hebben dat ik niet, zoals An
war al-Sadat en Bashir Ge-
mayel, met Menachim Begin be
vriend ben, of ooit ben geweest.
Sommige dingen kun je niet
vaak genoeg zeggen. Een andere
vraag is, of we nu eigenlijk wel of
niet bedroefd moeten zijn over de
dood van prinses Gracia. Na
tuurlijk is het altijd droevig als
iemand vóór de gemiddelde leef
tijd in zijn land overlijdt, zeker
als dat door een „stom" ongeluk
gebeurt, maar er overleden afge
lopen dinsdag alleen in Neder
land al meer dan 300 mensen, hoe
kan men dan van mij verwach
ten dat ik ook nog om alle overle
denen in andere landen rouw?
Nu behoort prinses Gracia natuur
lijk tot die aparte categori van
overledenen die geen rouwadver
tentie op een binnenpagina no
dig hebben om de mensheid dui
delijk te maken dat zij er niet
meer zijn. Dat is al één reden, om
wat langer bij haar dood stil te
staan, en een bepaalde portie
droefenis te voelen. Weliswaar
valt Bashir Gemayel, die op de
zelfde dag als prinses Gracia
door een bomaanslag in Beiroet
om het leven kwam, in dezelfde
categorie, maar ik bespeur bij
mezelf toch niet dezelfde aan
vechting tot droefenis als bij
prinses Gracia.
Hoe komt dat? Bashir was pas 34
jaar, Gracia 52 jaar, hij had nog
maar zo kort van het leven ge
proefd, en wat hij ervan geproefd
had moet heel anders gesmaakt
hebben dan wat Gracia ervan ge
proefd heeft. Bovendien zou je
verwachten dat het gewelddadi
ge einde van Gemayel (bomaan
slag) eerder tot compassie aanlei
ding zou moeten geven dan het
overlijden van de prinses uit Mo
naco die aan de gevolgen van een
auto-ongeluk overleed. Maar
daar staat tegenover dat een au
to-ongeluk in het belastingpara
dijsje Monaco in verhouding heel
wat gewelddadiger is dan een
bomaanslag in Beiroet. Boven
dien zou je kunnen zeggen dat
Gemayel een „koekje van eigen
deeg" kreeg, terwijl Gracia, voor
zover bekend, nooit een vlieg
kwaad heeft gedaan.
Daar komt nog bij dat zij een
vrouw was, een van de mooiste
uit de film- en vorstengeschiede
nis bovendien, en zoals een auto
mobilist altijd iets meer hartzeer
overhoudt aan het doodrijden
van een hert dan van een koe, zo
is de neiging om de dood van een
mooie vrouw meer te betreuren
dan de dood van een huis-, tuin
en keukenvrouw zoniet
rechtvaardig dan toch menselijk.
Er is wat dat aangaat trouwens
een welsprekend precedent: de
dood van koningin Astrid van
België, die op 29-jarige leeftijd
na een auto-ongeval bij Kuess-
nacht overleed, als moeder van
de toen 7-jarige Jozefina-Char-
lotte, de 4-jarige Boudewijn en de
1-jarige Albert, en de echtgenote
van de toen 33-jarige koning Leo
pold van België. Dat was in 1935.
Prinses Gracia was ouder, haar
twee dochters en haar zoon (ook
een Albert) zijn ouder, dat scheelt
natuurlijk in de mate van rouw,
maar daar staat tegenover dat
prinses Gracia veel bekender, en
ook „gekender" was.
Want de verslagenheid moge in
België bijzonder groot zijn ge
weest toen Astrid bleek te zijn
overleden, maar hoeveel mensen
hadden haar ooit gezien, behalve
vanuit de verte, als zij vanaf een
balkon de menigte toezwaaide?
Grace Kelly daarentegen kenden
we al voordat prins Rainier III
van Monaco haar kende. - bij
wijze van spreken. Van de elf
films waarin ze speelde, heb ik er
in ieder geval vijf gezien: High
Noon, Dial M for Murder. Rear
Window, To Catch a Thief en
High Society. Ik vind dat een be
hoorlijk hoog gemiddelde voor
een gemiddelde filmliefhebber, er
blijkt uit dat ze, in de vijf jaar
dat ze in films speelde, een goede
neus voor kwaliteit had. Dat zal
ook wel de reden zijn dat ze, meer
dan de gemiddelde beeldschone
filmster, in ons geheugen is blij
ven hangen.
Blijft de vraag waarom ik niet een
zelfde soort „ach jé"-gevoel bij
mezelf bespeurde tien Ingrid
Bergman was overleden. Want
die heb ik in zeker 14 films zien
spelen, en haar affaire met Ro
berto Rossellini moet haar in
mijn ogen toch minstens zoveel
sympathiepunten hebben gege
ven als Gracia's problemen met
haar dochter Caroline. Ingrid
was natuurlijk 14 jaar ouder
dan Gracia, dat telt ook mee,
maar toch vrees ik dat mijn „ach
jé"-gevoel sterker bij Gracia dan
bij Ingrid was om de triviale,
„Story"-achtige reden dat het
hier een prinses betrof. Een soort
sprookjesprinses bovendien
Sprookjesprinsessen horen niet
bij zoiets banaals als een auto
ongeval om het leven te komen.
Dat is meer iets voor cassières
van Albert Hexjn.
Binnen veertien dagen heeft de politie vijf hennepvelden
gerooid, waarvan de opbrengst bestemd was voor het
verkrijgen van de verdovende middelen hasjiesj en ma
rihuana. Het betroffen twee grotere velden in Delden
en Nistelrode en drie achtertuintjes in Enschede en
Pingjum. Ook in Arnhem werd een hennepveld ont
dekt, maar dat wordt met rust gelaten omdat de hen
nep bedoeld is voor vezel- en zaadteelt.
Verslaggever Weert Schenk ging in Nistelrode kijken en
sprak ook met de Amsterdamse drugsvoorlichter Koos
Zwart. Deze ergert zich aan de politie-acties die vol
gens hem in strijd zijn met het regeringsbeleid.
NISTELRODE Het Brabantse landschap leent zich niet alleen
uitstekend voor het opzetten van illegale jeneverstokerijen. Het
is ook uitermate geschikt voor het planten van hennep als
grondstof voor de verdovende middelen hasjiesj en marihuana.
In het dunbevolkte, beboste gebied zal de politie niet snel een
hennepveld ontdekken, tenzij de kweker onhandig is of pech
heeft.
In Nistelrode, een dorpje in de buurt van Oss, had de kweker
handigheid noch geluk. Hoewel de lap grond van 6000 vierkante
meter prachtig lag verscholen achter een bosje aan een zand
weggetje, waar alleen af en toe een landbouwer op een trekker
passeerde, werd het gewas op last van de officier van jusitie
gemaaid en verbrand.
De kweker had uit kennelijke gierigheid slechts twee rijen mais
gezaaid aan de boorden van zijn plantage om het verboden ge
was voor het gezicht af te schermen. De mais groeide nauwe
lijks, terwijl de hennep dankzij de warme zomer uitbundig om
hoog schoot.
De naburige landbouwers besteedden nauwelijks aandacht aan
het vreemdsoortige groeisel achter de mais. Over hennep werd
pas echt gepraat, nadat men op het land losgebroken pony's had
gezocht. De politie kreeg een anonieme tip toen de kranten over
de vondst van een ander hennepveld in het Overijsselse Delden
berichtten.
De politie verstrekt weinig gegevens over de eigenaar van de
grond. Het betreft een dertigjarige man uit Sint Oedenrode.
De grondeigenaar heeft verklaard zijn stukje land zonder contrac
ten aan twee onbekende mannen uit Den Bosch te hebben ver
huurd. Het tweetal had de pacht voor een jaar vooruit betaald.
Dergelijke onderhandse overeenkomsten zijn in de landbouw
onder meer om belastingtechnische redenen niet ongewoon.
Uit navraag blijkt dat de eigenaar van de grond tot voor kort als
hoofdverpleger in een instituut voor alcohol- en drugsverslaaf
den werkte. Dat maakte de kwestie voor hem extra onplezierig,
bevestigt hij. Verder wil hij niet graag praten om geen schade te
berokkenen aan zijn echtgenote die in Sint Oedenrode een café
drijft.
„Ik ben er ingeluisd", zegt hij, „ik word voor die hennep verant
woordelijk gesteld, terwijl ik er niets mee te maken heb. Als ik
de grond een volgende keer weer verhuur, zal ik wel beter oplet
ten aan wie en waarvoor." De ex-hoofdverpleger zegt slechts
eenmaal, in het voorjaar, op zijn eigendom in Nistelrode te zijn
geweest. Hij had niets onregelmatigs gesignaleerd.
Ofschoon anderen beweren dat de eigenaar op z'n minst enkele
jaren zelf de grond heeft bewerkt, zegt hij zelf dat het altijd is
verhuurd. Van zijn laatste huurders, die op een advertentie van
hem hadden gereageerd, heeft hij nooit meer iets gehoord. „Ik
zit er maar mooi mee."
De Bossche Officier van Justi
tie, mr Peters, heeft het ook
niet gemakkelijk met de
zaak, want hij moet bewijzen
dat de werkloze hoofdverple
ger de hennep heeft gezaaid.
Koos Zwart: "Jacht op hennep is i>erspilling van tijd en energie".
Daarom is het niet zeker dat
de grondbezitter zal worden
vervolgd. Rijst de vraag:
waarom is er niet gewacht
met maaien totdat de kwe
kers op het land kwamen om
het gewas te verzorgen?
Mr Peters: „Het nieuwtje ver
spreidde zich snel door de
streek. Er kwamen veel men
sen naar het veldje om de
toppen van de vrouwelijke
plant af te snijden, waarin de
hars voor de marihuana zit.
Van vrijdag tot dinsdag is het
veld bewaakt, terwijl ook
naar de telers werd gezocht.
Je kan er niet eeuwig iemand
van de politie bijzetten, daar
om heb ik besloten de hen-
nep te laten maaien en ver
branden."
De officier van justitie zegt dat
de hennep duidelijk bestemd
was voor de verdovende mid
delen. „De hennepplant
groeit in een mannelijke en
een vrouwelijke vorm. De
vrouwelijke plant produceert
de hars die wordt verwerkt
tot marihuana. Wanneer je de
mannelijke planten er uit
haalt, wordt de hars van een
betere kwaliteit. Welnu, alle
mannelijke planten waren
van het veld verwijderd.
Wanneer de hennep bestemd
was voor zaad- of vezelteelt,
wat wel is toegestaan, dan
Verspilling
Behalve de wat grotere velden
in Delden en Nistelrode, wer
den in Enschede twee achter
tuinen gerooid, waarvan de
opbrengst duidelijk voor ei
gen gebruik bestemd was. De
Amsterdammer Koos Zwart,
die al een tiental jaren aan
drugsvoorlichting doet en
daarvoor ook lange tijd via de
Vara-radic> de marktprijzen
van hasjiesj en marihuana in
het openbaar bracht, ergert
zich aan deze opeenvolgende
politie-acties tegen de ver
bouw van hennep.
„Waar zijn ze in vredesnaam
mee bezig?", vraagt Koos
Zwart zich af, „wat een ver
spilling van tijd en energie.
Laten ze hun tijd besteden
aan het heroineprobleem. De
acties zijn ook volkomen in
strijd met het regeringsbe
leid. De prioriteiten liggen bij
de drugs met onaanvaardba
re risico's, de hard drugs dus,
de heroïne er
Koos Zwart zegt dat met de ac
ties tegen de hennepplanta
ges de indruk wordt gewekt
dat marihuana en hasjiesj ge
vaarlijke verdovende midde
len zijn. Niets is minder waar.
aldus Koos Zwart, dat is alge-'
meen erkend: „Van de ge
notsmiddelen hasj. alcohol
en heroine is hasj het minst
gevaarlijk. De gebruiker on
dervindt geen schade en het
gebruik is gemakkelijk te
stoppen."
Volgens de drugsvoorlichter
neemt het gebruik van hasj
en marihuana nog steeds elk
jaar toe. „Vroeger werd ge
dacht dat alleen hippies dat
spul gebruikten. Het werd
gezien als modeverschijnsel.
Het is nu zo wijd verbreid,
het gaat nooit meer weg uit
de maatschappij Maar vooral
m landelijke gebieden wordt
geen onderscheid gemaakt
en alle drugs als gevaarlijk
beschouwd. De politie kan
daaraan iets doen door alle
bange mensen die met tips
komen over hasj of hennep
met goede informatie weg te
sturen."
In Nederland is de hennep
meestal bedoeld voor het ver
krijgen van marihuana. De
procedure om hasjiesj te ver
werven is te bewerkelijk.
Koos Zwart zegt dat teelt van
hennep voor eigen gebruik
niet alleen het voordeel ople
vert van een betere kwaliteit
marihuana. Ook hoeft de ge
bruiker zich niet te bewegen
op de zwarte markt, waar de
prijzen zich in een paar jaar
hebben verdubbeld. Een
gram hasj doet momenteel
ongeveer tien gulden.
De Amsterdamse drugsvoor
lichter vertelt dat de com
merciële hennepteelt in Ne
derland geen goud oplevert.
Daarvoor zijn er teveel tus
senpersonen. „Nu ja, de man
nen hebben er wellicht een
goede living aan. maar het
laat zich niet vergelijken met
de heroïnehandel. Heroïne
kan. in tegenstelling tot hasj
en marihuana, ook nog wor
den versneden. Een ton he
roine kan miljoenen opleve
ren. Zo is het me de soft
drugs zeker nu t
De meeste hasj en marihuana
komt uit het buitenland.
Toch zijn er volgens de infor
matie van Koos Zwart nog di
verse andere hennepvelden
in Nederland. Het kost geld
noch moeite om aan zaad te
komen. De stichting Drugs
Anti-Propaganda in Uden
stuurt voor een habbekrats
volop zaai-en vel op pes rond.
voorzien van voorlichting
over de teelt en over het ge
bruik en de effecten van de
verdovende middelen. Bij de
dierenwinkel koopt men
zelfs voor nog geen zes gul
den een kilo hennepzaad dat
zeer geschikt is als voer voor
kleine zangvogels.
Mr Peters, de officier van justi
tie in Den Bosch, zegt dat h|j
zal blijven ingrijpen, wan
neer er sprake is van grote
hoeveelheden hennep of soft
drugs. „Een onderzoek wordt
dan ingesteld, ondanks dat
we ons over het algemeen
meer richten op de hard
drugs Peters voegt er aan
toe binnenkort met collega's
in andere arrondissementen
te gaan praten over de hen
nepteelt.
(Van
LEIDEN— "Ik zal mijn best
doen om de opdracht die
in mijn benoeming beslo
ten ligt naar behoren te
vervullen".
Dat beloofde dr. G. H.'ter Schegget
vanmiddag de vertegenwoordi
gers van de hervormde synode,
toen hij in Leiden het ambt van
kerkelijk hoogleraar in de
christelijke ethiek officieel aan
vaardde. Hij deed dat met een re
de over 'het gebed als hart van de
ethiek*.
"U hebt mij in dit ^pnbt gesteld ten
behoeve van heel onze kerk, die
een divers gezelschap vormt, dat
men het niet naar de zin kan ma
ken". Ter Schegget voelt zich tot
dat laatste ook niet geroepen.
Wel wil hij zich intensief wijden
aan wat hem vanuit zijn levens
gang en talent is opgelegd. Als
het kan moet iéder er wat aan
hebben. Ook zij die er niet mee
kunnen instemmen en die dus
genoopt zijn van hun afwijzing
rekenschap af te leggen.
Ter Scheggets benoeming door de
synode heeft vooral in de Her
vormde Kerk destijds veel stof
doen opwaaien, om niet te zeg-
geen tumult veroorzaakt. Hij
staat bekend als een 'marxis
tisch' denkend theoloog. Vol
gens velen past zo-iemand niet in
een kerkelijke functie voor de
opleiding tot predikant. Anderen
daarentegen waren ingenomen
met zijn benoeming. Ook voor
deze manier van theologie-beoe-
fening moet plaats zijn in de
kerk, zo redeneerden zij.
In de gaten
Inmiddels heeft Ter Schegget er in
Leiden al een half jaar doceren
op zitten.
Over de manier waarop de univer
sitaire gemeenschap hem heeft
ontvangen, is hij goed tevreden.
Tot de hoogleraren en het perso
neel, speciaal van de faculteit der
godgeleerdheid, zei hij vanmid
dag:
"Ik had mij voorgesteld, dat u een
afwachtende houding zoudt aan
nemen, om rustig het vlees in de
kuip te testen. En zie: tegemoet
komendheid en hartelijkheid
werden mijn deel. Dat u mij in
tussen scherp in de gaten houdt,
daaraan twijfel ik niet. Hoewel
een mens in zijn hart niet zonder
vrees is voor kritiek, dient hij
daarbovenuit zich ontvankelijk
te maken. Ik zal dat proberen,
zonder water in mijn wyn te
doen".
Ook de andere kerkelijke hooglera
ren - Van Gennep. Kuiper en
Van de Beek hebben Ter
Schegget goed opgevangen. Hij
toonde zich er dankbaar voor.
"Dat geeft moed voor de toe
komst".
"Er is veel in beweging op ons ter
rein. Wij zullen daar alleen tegen
opgewassen zijn als wij niet indi
vidualistisch te werk gaan maar
samenwerken, mei ix>lle inzet
van het eigene. Wij vormen een
kwartet. Daarbij past geen dirt-
gent. Wel een opmerkzaam luiste
ren naar elkaar, een tijdig inzet
ten, een subtiel weven van de
stemmen, opdat wij een wellui
dende klank voortbrengen, op de
beweging waarvan wij zelf wor
den gedragen en meegenomen
Ter Schegget ziet zijn didactische
taak onder de studenten niet al
leen als een overdragen van ken
nis, al is dat een belangrijk facet,
maar ook als een voorgaan in het
beoefenen van de vrolijke weten
schap. Naar hy hoopt op een zó
aanstekelijke manier, dat het tot
een volgen en inhalen pnkkelt
"En dat hoeft dan in mijn opvat
ting over de verkeersregeling
niet per se links".
Ter Schegget .Bij een kwartet
past geen dingenl...
AMSTERDAM Prins Bern-
hard heeft vanmiddag als re
gent van de stichting 'Prae-
mium Erasmianum' de Eras
musprijs 1982 uitgereikt aan
de theoloog professor dr. Ed
ward Schillebeeckx. Dat ge
beurde in de Burgerzaal van
het paleis op de Dam m Am
sterdam, i n tegenwoordig
heid van onder anderen ko
ningin Beatrix, prins Claus,
prinses Juliana, prinses Mar
griet en Pieler van Vollenho-
Schillebeeckx kreeg de prijs
voor zijn gehele theologische
werk. Dat wordt niet alleen
beschouwd als een bevesti
ging van de klassieke waar
den van de Europese cultuur
maar ook als een bijdrage tot
kritisch zelfonderzoek van
die cultuur.
Prins Bernhard noemde Schil-
lebeeckx een theoloog voor
wie de godgeleerdheid een
Schillebeeckx gehuldigd
vrije wetenschap is, in open
relatie met andere weten
schappen, en voor wie Goa
en de humaniteit (menselijk
heid) niet zonder elkaar ge
dacht kunnen worden. "Een
theoloog die werkt in de door
Erasmus uitgezette l|jn".
Zonder levend contact met
de eigen maatschappij kun
nen er. volgens Schille
beeckx. geen godsdienstige
waarden worden beleefd. "U
zet zich in voor mensen in
nood en u verzet zich tegen
tyrannieke macht in wereld
of kerk", zei de pnns. "U be-
d rijft als het ware theologie
van onderen op".
Koningin...
In zijn dankwoord sprak pro
fessor Schillebeeckx er zyn
vreugde over uit, dat de stich
ting voor het eerst een beoe
fenaar van de theologie had
gehuldigd. "Dat dit aan mg is
gebeurd, beschouw ik als een
aangename bijkomstigheid"
"Naast vele andere weten
schappen is nu ook de godge
leerdheid kandidaat gewor
den, sinds zy afstand heeft
gedaan van haar feodale
waardigheid van 'koningin
der wetenschappen' en zij
zich is gaan beschouwen als
één bepaalde wyze om de
werkelijkheid te kennen".
Schillebeeckx vroeg in zyn re
de aandacht voor de bedrei
gingen van de mensheid van
uit de wetenschap en de tech
niek. "Menselijke creativiteit
houdt de mogelijkheid tot'
zelfvernietiging in".
Daartegenover stelde hij de re
ligieuze vraag Die wordt
weer actueel "Godsdienst
heeft echter alleen een bevrij
dend woord als hij een we
reldbetrokken godsdienst ia.
Godsdiensten en kerken heb
ben het gezicht van Gods
menselijkheid vaak verbor-
pen of verminkt Daarom
moet de theologie altijd
waarschuwen voor de afgods
beelden die de mensen oprich
ten".
