Begroting EG gekritiseerd
Dood Gemayel
schept vacuüm
C
D-
Ook Brezjnjev heeft een
plan voor Midden-Oosten
Jasser Arafat in Rome:
triomf en grimmigheid
Israël genoemd in Spaans complot
„Prinsjesdag.
Handjeklap
en poppenkast?"
Europees Parlement: meer doen aan werldoosheid
Lipski toch
naar Polen
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1982
MOSKOU (UPI) - De Russische
president Leonid Brezjnjev heeft
gisteren, ook een vredesplan ge
presenteerd voor het Midden-
Oosten. In het uit zes punten be
staand voorstel staat onder meer
dat Israël zijn bezette gebieden
aan de Arabieren moet terugge
ven en dat er een onafhankelijke
Palestijnse staat moet worden
gevestigd.
Brezjnjev ontvouwde het plan in
een toespraak tijdens een diner
in het Kremlin ter ere van de pre
mier van Zuid-Jemen, Ali Nasser
Moehammad, die een bezoek
brengt aan de Sowjet-Unie. Het
officiële persbureau Tass ver
spreidde de inhoud van de rede.
De zes punten van het plan zijn:
Israël moet de Westelijke Jor-
daanoever, de Golanhoogte, de
Gazastrook en het bezette deel
Buitenland
van Libanon teruggeven aan de
Arabieren. De grenzen tussen Is
raël en zijn Arabische buurlan
den moeten onschendbaar wor
den verklaard.
Op de Jordaanoever en in de
strook van Gaza moet een Pale
stijnse staat worden gevestigd.
De Palestijnse vluchtelingen
moet de gelegenheid worden ge
boden naar hun "huizen" terug
te keren of moeten compensatie
krijgen voor hun achtergelaten
bezit.
Het oostelijk deel van Jeruzalem,
dat in 1967 door Israël werd be
zet, moet weer onder Arabische
controle komen en een onaf
scheidbaar onderdeel uitmaken
van een Palestijnse staat. Joden,
christenen en islamieten moeten
de heilige plaatsen in geheel Je
ruzalem kunnen bezoeken.
Alle landen in het Midden-Oos
ten hebben het recht op een vei
lig en onafhankelijk bestaan.
"Het is onmogelijk de veiligheid
van een aantal mensen te garan
deren terwijl met de veiligheid
van anderen wordt gespot", zo
zei Brezjnjev.
Vrede tussen Israël en de Arabi
sche staten. "Alle partijen in het
conflict, inclusief Israël en de Pa
lestijnse staat moeten eikaars
soevereiniteit. onafhankelijk
heid en territoriale integriteit
respecteren en meningsverschil
len op vreedzame w(jze oplos-
De Verenigde Naties moeten
garanties geven voor een rege
ling in het gebied.
Een duurzame regeling van het
Midden-oostenconflict kan al
leen worden bereikt met de deel
neming van alle betrokken par
tijen, waaronder zich "zeker" de
PLO "als enige vertegenwoordi
ger van het Palestijnse volk"
moet bevinden, zo zei Brezjnjev.
De Russische leider liet zich po
sitief uit over de resultaten van
de topconferentie in het Marok
kaanse Fez.
STRAATSBURG (ANP) Het Europees Parlement heeft
zich gisteren tijdens de zitting in Straatsburg ongelukkig
getoond met de voorstellen van de raad, de ministers van
financiën van de 10 lidstaten van de EG, voor de begro
ting van Europa voor 1983. Volgens het parlement be
steedt de raad schone woorden aan de noodzaak ter be
strijding van de werkloosheid in de gemeenschap en
honger in de wereld, maar beweert het tegelijkertijd dat
geen geld beschikbaar is.
De raad keurde in juli een begro-
tingsontwerp goed, tot een to
taalbedrag van 54 miljard 845
miljoen gulden.
De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de gemeen
schap, die het eerste vooront
werp van begroting vaststelt,
had voorgesteld in 1983 54 mil
jard 940 miljoen gulden uit te ge-
Socialisten noemden de voorstel
len voor de begroting van de
raad een catastrofe. Indien men
het inflatiepercentage in de ge
meenschap aftrekt van het stij
gingspercentage van de begro
ting, kan de EG volgens de socia
listen in 1983 14 procent minder
spenderen. De enige manier
waarop de raad heeft geluisterd
naar het Europees Parlement is
bij begrotingsposten die geen
geld kosten. De woordvoerder
van de socialisten, de Deen Ove
Fich, noemde het opgeschorte fi
nancieel protocol met Turkije en
het overschot van 1.300 miljoen
gulden op de begroting van 1982,
LONDEN (DPA/UPI) Professor
Jozef Lipksi, één van de leidende
Poolse dissidenten, is gisteren na
een verblijf van maanden in
Groot-Brittannië uit eigener be
weging naar Polen teruggekeerd.
Lipski, één van de oprichters van
de dissidentenbeweging Kor (co
mité voor sociale zelfverdedi
ging) en één van de adviseurs
van het geschorste vrije vakver
bond Solidarnosc, wil zich voor
de rechter in Polen verdedigen
tegen de beschuldiging van
volksopruiing. Bovendien moet
hij terecht staan vanwege zijn
aandeel in de staking in de trac-
torenfabriek Ursus bij Warschau
na het ingaan van de staat-van-
beleg. Hij had op 28 mei een uit
reisvisum gekregen om in Lon
den een hartoperatie te kunnen
ondergaan. Na de jongste onrust
in Polen kondigde hij aan dat hij
naar zijn vaderland wilde terug
keren om daarmee zijn verbon
denheid met de Poolse arbei
dersbeweging tot uitdrukking te
brengen.
Vrienden van de vooraanstaande
dissident hebben tevergeefs ge
probeerd Lipski van zijn stap af
te houden.
die de raad liever ziet terug
vloeien in de nationale kassen
van de lidstaten in plaats van ze
te gebruiken voor het van de
grond tillen van nieuwe vormen
van beleid.
De woordvoerder van de christen
democraten, het Nederlands par
lementslid Harry Notenboom
verzette zich fel tegen de oplos
sing van de economische crisis
door verhoogde staatsuitgaven.
"Verhoogde collectieve uitgaven
zijn niet de remedie voor behoud
en herstel van werkgelegen
heid". Notenboom hekelde de si
tuatie in Nederland waar de col
lectieve uitgaven een beslag leg
gen van 68 prccent op het bruto-
sociaal produkt. "Belastingen in
mijn eigen land zijn al hoog ge
noeg, en toch blijft men maar de
belastingen verhogen onder het
mom en de naam van solidari-
teitsheffing". Hij bepleitte een
terugschroeven van nationale
uitgaven om zo meer geld vrij te
maken op de Europese begroting
voor vervangend beleid. Het Eu
ropees beleid op het gebied van
de bestrijding van werkloosheid
- voornamelijk jeugdwerkloos
heid - ontwikkelingshulp en re-
searchbeleid.
De kritiek op de voorstellen van de
raad liep overigens dwars door
alle fracties in het parlement
heen. Zelfs de woordvoerder van
de Europese Commissie, de Brit
Christopher Tugenthat, was het
wel eens met de klachten van het
parlement. Het parlement be
pleit al jarenlang een verlaging
van de uitgaven voor landbouw,
die een groot deel van het inko
men van de gemeenschap op
slokken, terwijl men meer geld
wil voor sociaal en regionaal be
leid. De fungerend voorzitter van
de raad, de Deen Otto Möller
beantwoordde de kritiek van het
parlement door te stellen, dat het
aandeel van de landbouwuitga
ven in de begroting kleiner is ge-
worden.
REYKJAVIK - Kristjan Eld-
jarn, van 1968 tot 1980 president
van IJsland, is dinsdagavond
tijdens een hartoperatie in een
kliniek in de Amerikaanse stad
Cleveland overleden, zo is door
de IJslandse regering bekend
gemaakt.
Eldjarn, die 65 is geworden, was
archeoloog van beroep en was
van 1947 tot 1968 curator van
het nationaal museum van IJs
land. Hij vervulde als president
drie ambtstermijnen tot hij in
1980 definitief aftrad.
ROME - Het bezoek van Jasser
Arafat aan Rome heeft tegelijk
iets weg van een triomftocht en
van een grimmige inval. Behalve
door de Italiaanse politie, die
hem bij iedere stap bewaakt, is
de PLO-leider ook omgeven
door een tot de tanden bewapen
de Palestijnse lijfwacht.
door
Hein ten Kortertaar
Bij de ingang van Montecitorio, het
Romeinse parlementsgebouw
waar de vergadering van de In
terparlementaire Unie wordt ge
houden, gaf dat gisteren aanlei
ding tot een handgemeen: de po
litie verbood de met revolvers en
machinepistolen gewapende Pa-
lestijnen de toegang tot het ge
bouw, en daarbij vielen enkele
fikse klappen. Ten slotte bleven
zij buiten op het plein, waar ze
eerst nog probeerden binnenko
mende bezoekers te fouilleren,
totdat de politie ook hieraan een
eind maakte.
Het triomfaspect was begonnen bij
de aankomst op het militaire
vliegveld Ciampino, waar Arafat
werd opgewacht door een grote
groep Arabische en Oosteurope-
se ambassadeurs en door zijn
vriend de melkietische bisschop
Hilarion Capucci, die na zijn ont
slag uit een Israëlische gevange
nis in Rome verblijft. Vooral de
ontmoeting met deze laatste was
bijzonder hartelijk.
Op het vliegveld gaf Arafat nog een
verklaring uit, waarin hij Israël
beschuldigde de drijfveer te zijn
achter de moord op de nieuwe
Libanese president Gemayel, die
naar zijn mening moest dienen
om de binnenlandse verzoening
in dat land te verhinderen en de
voortgezette bezetting door Is
raëlische troepen te rechtvaardi
gen.
Bij zijn binnenkomst in de parle-
mentszaal van Montecitorio
kreeg Arafat een lange staande
MADRID - De berichten die de
Spaanse pers afgelopen zondag
voor het eerst publiceerde, dat er
een complot beraamd zou wor
den tegen ex-premier Adolfo
Suarez, blijken achteraf toch
meer te zijn dan een goedkope
Door
Gerrit-Jan Hoek
spionageroman of een doorzich
tige propagandastunt met oog op
de komende verkiezingen, zoals
tegenstanders van Suarez aan
vankelijk beweerden.
Volgens het Spaanse weekblad Ac
tual, dat morgen na een maand
onderzoek een uitvoerige repor
tage aan de affaire wijdt, zou de
Israëlische geheime dienst Mos-
sad direct bij de samenzwering
om eind september
op Suarez te plegen betrokken
zijn geweest.
De zaak werd aan het rollen ge
bracht toen de Syrische geheime
dienst in juli dit jaar in Parijs
twee Israëlische juwelenhande-
laars op het spoor kwam, die di
verse keren contact zochten met
leden van de Franse maffia uit
Marseille. Nadat de Syriërs de
Franse politie hadden ingescha
keld, bleek dat de Israëli's be
hoorden tot de Mossad en ook
nog contacten onderhielden met
een viertal voormalige agenten
van de ontbonden Spaanse vei
ligheidsdienst, die geleid werd
door admiraal Carrero Blanco
(de rechterhand van Franco en in
1973 vermoord).
Tijdens een bijeenkomst tussen de
twee Israëli's, de Spanjaarden en
de leden van de maffia in Parijs
op 28 augustus werd het plan
verder uitgewerkt om Suarez te
vermoorden, waarmee de Franse
maffia zich zou belasten tegen
een honorarium van een half mil
joen dollar.
Op het eerste gezicht mag het nog
al vreemd lijken dat Israël zo'n
belang zou hechten aan de elimi
natie van een politicus als Sua
rez, momenteel toch ver verwij
derd van de politieke machtscen
tra, zonder enige kans om na de
verkiezingen van 28 oktober op
nieuw premier te worden. Feit is
evenwel dat Suarez na de verkie
zingen zelfs met een beperkt aan
tal zetels in het parlement een
sleutelrol kan gaan spelen. Wan
neer de socialisten namelijk niet
de absolute meerderheid beha
len, zullen zij terug moeten val
len op een andere fractie om een
parlementaire meerderheid te
behalen. En Suarez heeft al aan
gekondigd bereid te zijn de so-
ADVERTENTIE
In het nieuwe Boek van de Maand
.Politiek" wijzen Henk van Hoorn, Fred Ver
bakei en Ton Planken ons de weg door
het politieke doolhof. Op dezelfde heldere
en onthullende wijze waarop zij dat
voor Den Haag Vandaag hebben gedaan.
Een amusant en leerzaam
boek, 160 pagina's dik.Veel
geestige illustraties en parle-
mentaire fotografie.
T/m 25 september f 26,50. Daarna f 45,-.
(Echter zolang de voorraad strekt.)
Zowel Suarez als de socialisten zijn
pro-Arabisch (vandaar ook dat
de Syriërs Suarez verwittigden
van de samenzwering tegen zijn
persoon) en geen voorstanders
van het aangaan van diplomatie
ke betrekkingen met Israël.
Begrafenis van
prinses Gracia
a.s. zaterdag
PARIJS (GPD) - In Monaco, het
prinsdom aan de zuidkust van
Frankrijk, heerst acht dagen
rouw na de dood van prinses
Gracia, die zaterdag zal worden
begraven. Toen het nieuws giste
ren algemeen bekend werd, slo
ten de casino's, bars en restau
rants in het vorstendom en
stroomden de inwoners, onder
wie velen met tranen in de ogen,
in groten getale naar het prinse
lijk paleis, waar de prinses in een
kapel is opgebaard.
De staatsbegrafenis zal in aanwe
zigheid van vele gekroonde
hoofden en andere prominenten
uit alle delen van de wereld
plaats hebben in de kathedraal
van Monaco.
ovatie, waarna hij de vergadering
een kwartier lang toesprak. ..Wij
hebben de wapens moeten opne
men", zo zei h(j, „om de wereld te
laten begrijpen dat Palestina ons
land is en dat wij het terug willen
hebben. Maar ik kom hier als
boodschapper van vrede en
breng u de resolutie van de Ara
bische topconferentie in Fez,
voor een oplossing die is geba
seerd op het internationale
recht".
Na zijn rede in Montecitorio, die
tot algemene verbazing ook door
een lid van de Israëlische delega
tie werd aangehoord, begaf Ara
fat zich naar het paleis van presi
dent Sandro Pertini, die hij al
openlijk had bedankt voor zijn
openingsrede van dinsdag. In
plaats van de officiële ontvangst,
die oorspronkelijk was aange
kondigd, droeg de ontmoeting
een privé-karakter, en er werd
geen communiqué over uit gege-
Vervolgens werd Arafat ontvangen
door paus Johannes Paulus II.
Ook dit was een privé-audiëntie,
waarover geen mededelingen
werden gedaan. Maar toch was
dit het hoogtepunt van Arafats
bezoek en de eigenlijke reden
waarom hij zelf naar Rome was
gekomen als hoofd van de Pale
stijnse delegatie bij de Interpar
lementaire Unie. Hoe besloten
ook, deze ontmoetingen hielden
een vorm van erkenning in, die
tot voor kort ondenkbaar zou
zijn geweest.
Na de paus bezocht Arafat ook de
Italiaanse minister van buiten
landse zaken, Emilio Colombo,
een ontmoeting die tot het laatst
toe onzeker was gebleven. Pre
mier Giovanni Spadolini, die van
het begin af geweigerd had de
Palestijnse leider te ontmoeten,
had ten slotte toegegeven aan de
druk die met name door de socia
listen op hem was uitgeoefend
en erin toegestemd dat Colombo
de omstreden bezoeker zou ont
vangen.
Ten slotte had Arafat nog bespre
kingen met verschillende Ita
liaanse partijleiders, onder wie
die van de christen-democraten.
Ciriaco de Mita.
Om tegen deze hele gang van za
ken nog eens uitdrukkelijk te
protesteren, gaf de Israëlische
delegatie een persconferentie,
waarop werd verklaard dat twee
van Arafats begeleiders verant
woordelijk zouden zijn geweest
voor de gijzeling van de Israëli
sche ploeg tijdens de Olympi
sche Spelen van Munchen en
voor de kaping van een Luflhan-
sa-vliegtuig.
Voor zover bekend (maar het hele
bezoek is om veiligheidsredenen
met een ondoordringbaar waas
van geheimzinnigheid omgeven)
zal Arafat tot vrijdag in Rome
blijven.
De 34-jarige falangistenleider
Beshier Gemayel is een week
voor zijn beëdiging tot presi
dent van Libanon vermoord.
De verkiezing van Gemayel
tot president was van begin
af aan fel omstreden. Linkse
en islamitische Libanezen
protesteerden heftig tegen
zijn benoeming. Na de Israë
lische invasie in West-Beiroet
werd Gemayel 'de kandidaat
van de Israëlische tanks en
kanonnen' genoemd. De fa-
langisten meenden dat hun
leider de enige man was die
Libanon kon redden uit de
burgeroorlog waardoor het
land nu al jaren wordt ver
scheurd. Zijn tegenstanders
vreesden dat door de verkie
zing van Gemayel de strijd in
Libanon juist zou escaleren.
De vijanden van Gemayel heb
ben de moord op een uitste
kend moment gepland en uit
gevoerd. Want al had Ge
mayel in Libanon waar
schijnlijk meer vijanden dan
vrienden, toch leek zijn po
ging om na acht jaar burger
oorlog een nationale verzoe
ning te bewerkstelligen goe
de kans te maken. Want de
Libanezen zijn oorlogsmoe
en Gemayel leek de sterke
man te zijn, die bovendien
politiek handig genoeg was
om zijn tegenstanders en vij
anden niet voor het hoofd te
stoten. Zijn dood heeft een
vacuüm geschapen en geen
mens kan voorspellen wat er
in Libanon nu gaat gebeuren.
Op dit moment vreest men
vooral een hervatting van de
Libanese burgeroorlog en
een verscherping van de te
genstellingen binnen het
christelijke falangistische
kamp. Gemayel wist met har
de hand de eenheid onder de
falangisten te bewerkstelli
gen, maar wie deze in de toe
komst moet handhaven is on
duidelijk.
Het kreupele Libanese leger is
niet in staat de toestand in
West-Beiroet meester te wor
den en te blijven. Vandaar
dat Israël gisteren troepen en
materieel naar dit stadsdeel
stuurde om 'ongeregeldhe
den te voorkomen', aldus een
Israëlisch legercommuniqué.
Wreed
Beshier Gemayel was hoofd
van de grootste en sterkste
militie in Libanon en heeft
lang en zorgvuldig aan zijn
carrière gewerkt met één
doel aan het eind van de weg:
het presidentschap. Het was
eigenlijk sinds de jaren dertig
al de droom van de familie
Gemayel om eens op de pre
sidentszetel van Libanon te
zitten.
Beshier was een buitengewoon
hard en wreed man, die op
zeer jeugdige leeftijd al niet
voor moord en bloedbaden
terugdeinsde. Maar dat is in
Libanon geen uitzonderlijke
zaak. Gemayel was onder
meer verantwoordelijk voor
het enorme bloedbad dat in
1976 werd aangericht in het
Palestijnse vluchtelingen
kamp Tel Zaatar.
Zijn vele vijanden zaten niet al
leen in het Palestijnse en Ara
bische kamp, ook binnen de
christelijke gelederen had hij
veel rivalen. De christelijke
Libanezen zijn intern sterk
verdeeld, ondanks het feit
dat zij nu samenwerken op
politiek en militair terrein.
Van de vier samenwerkende
partijen is Gemayel's Kataeb
de grootste.
Vorig jaar was het nog moord
en doodslag tussen twee van
de milities die nu samenwer
ken, de militie van Gemayel
en die van Chamoen, waarbij
onder meer de schoondoch
ter van Chamoen het leven
liet. Met andere woorden: de
daders van de moord kunnen
in het Syrische of Palestijnse
kamp zitten, maar de aanslag
kan ook het werk zijn van Ge-
mayels christelijke opponen
ten. In ieder geval is de aan
slag op het hoofdkwartier ge-
Beshier Gemayel
Verzoening
Na acht jaar Libanese burger
oorlog was het Beshier Ge
mayel eindelijk gelukt de
buitenlandse invloed terug te
dringen. Met Israëlische hulp
waren de Palestijnen verdre
ven, de Syrische invloed was
aanmerkelijk verminderd en
de nieuwe machtsverhoudin
gen leken het politieke kli
maat te scheppen voor de 'na
tionale verzoening'.
De dagen voor zijn dood had
Beshier Gemayel doorge
bracht met spreken en onder
handelen met kandidaten
voor zijn toekomstige kabi
net. De grote vraag daarbij
was in hoeverre de moslims,
jarenlang zijn aartsvijand, be
reid zouden zijn om aan een
nieuwe regering deel te ne
men. Van groot belang was
dat de zeer invloedrijke oud
premier Saib Salam zich eni
ge dagen geleden met Bes
hier had onderhouden en be
reid was aan de nationale ver
zoening mee te werken.
Israël
Israël is de andere grote verlie
zer. De Israëlische invasie
was in juni gepland met het
oog op de presidentsverkie
zingen in Libanon, die een
paar weken later zouden
plaats hebben. De Israëli's za
gen in Beshier Gemayel een
sterke, anti-Palestijnse en
pro-Israëlische president, die
in staat zou zyn een vredes
verdrag te sluiten met Israël
en tegelijkertijd Syrië en de
PLO de baas kon. De Israëli
sche premier Begin was een
van de eersten om Gemayel
met zijn benoeming te felici
teren. De Libanese moslims
verweten Gemayel dat hij
nooit zou zijn gekozen, wan
neer de Israëlische troepen
Libanon niet waren binnen
getrokken. Gemayel ontken
de echter met de Israëli's sa
men te spannen. 'De Israëli's
hebben hun eigen redenen
om te vechten', verklaarde
hij.
In Jeruzalem wijst men erop
dat de huidige situatie de Is
raëlische oppositie in de
kaart speelt. Met name de Ar
beiderspartij van Shimon Pe
res heeft herhaaldelijk ge
waarschuwd in Libanon 'niet
in drijfzand verzeild te ra
ken'. Volgens sommige waar
nemers streeft men m Israël
naar een verdeling van in-
vloedsgebieden in Libanon:
Israël in het zuiden, Syrië in
het noorden.
Irritaties
Ondanks het bondgenootschap
tussen Israël en de falangis
ten van Gemayel was het de
afgelopen weken tot spannin
gen en irritaties gekomen
tussen beide partners over de
vraag of een snel vredesver
drag moest worden gesloten
tussen Libanon en Israël. De
Israëli's drongen daar sterk
op aan, maar de uiterst be
hendige Gemayel, die in de
eerste plaats aan een nationa
le verzoening wilde werken,
hield de boot af: hij stelde te
recht dat door een overhaaste
vrede met Israël zijn politie
ke tegenstanders in Libanon
veel minder snel bereid zou
den zijn om met hem mee te
werken aan een nieuw Liba
non.
Er werd daarom ernstig reke
ning gehouden met een
krachtige botsing tussen Is-
raèls premier Begin en het re
gime van Beshier Gemayel,
die ieder hun eigen spel wil
den spelen. Maar ook dit be
hoort nu allemaal tot het
verleden. Het meest waar
schijnlijke is dat de nationale
verzoening van de baan is en
dat de burgeroorlog, die ten
einde leek, weer in volle he
vigheid zal losbarsten
(GPD/AFP/Reuter/DPA)
ADVERTENTIE
NVBIJ JACX70RICMELE gg
DAMASTEN, DALLAS-SERVETTEN V
MET UW EIGENNAAM f'
