Blik in de weekbladen
Wondt vervolgd!
Lage prijzen bij Shell.
Bijvoorbeeld: anti-condensdoek
van f2,-voor 95 et.
Minister pakt verzuim
op scholen (weer) aan
Ontslag Maertens
Shell helpt
Records
Rompelberg
Damploeg op
achterstand
KISEVIERS
DE TIJD
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1982
DEN HAAG (Reuter/ANP) - Sadeq Ghotbzadeh, de voormalige minister van buiten
landse zaken van de Islamitische republiek Iran, is gisteravond terechtgesteld. Het
Iraanse heeft vanochtend meegedeeld, dat een vuurpeloton het doodvonnis heeft
voltrokken.
De 46-jarige Ghotbzadeh was op 8
april gearresteerd op de verden
king dat hij plannen had be
raamd om de Islamitische repu
bliek omver te werpen en Ayatol
lah Chomeini, de gids van de
Iraanse revolutie, te doden. Voor
de televisie verklaarde de oud-
minister dat hij de macht van de
geestelijkheid had willen terug
dringen.
Een medestander van Ghotbzadeh
was Ayatollah Kazem Shanat-
madari. De geestelijkheid ont
nam deze gematigde rivaal van
Chomeini de titel van Ayatollah
naat zijn betrokkenheid bij het
komplot was uitgekomen.
Sadegh Ghotbzadeh was evenals
de in juni 1981 afgezette presi
dent Abolhassan Bani-Sadr één
van de naaste medewerkers van
Chomeini tijdens diens balling
schap in Irak en Frankrijk. Even
als Bani-Sadr zat hij in het vlieg
tuig waarmee Chomeini in fe
bruari 1979 naar Teheran reisde
en zijn triomfantelijke intocht
maakte na de omverwerping van
de sjah.
Ook Ghotbzadeh bekleedde in de
eerste dagen van de Islamitische
revolutie belangrijke functies,
hij volgde zelfs Bani-Sadr op als
minister van buitenlandse zaken.
In deze functie werd hij tijdens
de gijzeling in de Amerikaanse
ambassade het Iraanse gezicht in
het westen. In vele vraagge
sprekken en talloze commenta
ren toonde hij zich een toegewij
de aanhanger van de islamitische
revolutie het gevoel voor de rea
liteit en een grote kennis van het
westen.
Dat laatste maakte hem bijzonder
bruikbaar voor Chomeini, maar
het kostte hem tevens zijn poli
tieke loopbaan toen de Imam
hem niet langer nodig had. Ook
hier gaat de vergelijking met Ba
ni-Sadr op. Na gebruik te hebben
gemaakt van enigszins gematigd
islamitische politici zet Chomei
ni deze aan de kant als zijn Isla
mitische republiek bestuurd
moet worden door radicalere is
lamieten, meestal geestelijken.
De in 1936 geboren Ghotbzadeh
komt uit een middenstandsge
zin. Hij was actief in de "bewe
ging voor de bevrijding van
Iran" van de latere premier Meh-
di Bazargan en Ajatollah Mah-
moed Taleghani. Wegens zijn po
litieke activiteit kwam hij in bot
sing met het bewind van de sjah
en na twee maal te zijn opgepakt
ging hij in 1958 naar de Verenig
de Staten.
Hij ontmoet in 1971 tijdens een be
zoek aan Irak Ajatollah Chomei
ni in diens ballingsoord Nedjef
en hij wordt rondreizend verte
genwoordiger van de Imam. be
last met het leggen van contac
ten en het zoeken van bondgeno-
Sadegh Ghotbzadeh
DEN HAAG (GPD) - Minister
Deetman (onderwijs) heeft de
onderwijsinspecties in het land
gevraagd hem weer regelmatig
op de hoogte te houden van de
ontwikkelingen rond het school
verzuim. In het verleden behoor
de het geven van algemene infor
matie over oorzaken en opvang
van schoolverzuim tot de vaste
taak van de inspecteurs. In de
loop der jaren is dat echter in de
versukkeling geraakt. Omdat het
overtreden van de leerplichtwet
steeds verontrustender vormen
begint aan te nemen, heeft Deet
man deze traditie weer in ere her
steld.
Hij deelde dat gisteren mee tijdens
een mondeling overleg met de
vaste commissie voor onderwijs
uit de Tweede Kamer over de
problemen rond het schoolver
zuim en het overtreden van de
leerplichtwet. De vaste commis
sie had dit overleg met de minis
ter vooral aangevraagd om meer
duidelijkheid te krijgen over het
beleid dat het ministerie aan het
uitstippelen is om meer vat te
krijgen op het groeiende school-
De aanwezige onderwijsspecialis-
ten uit de Tweede Kamer wezen
de minister zonder uitzondering
op de tegenstrijdige gegevens
die over het schoolverzuim ter
beschikking zijn. Cijfers spreken
elkaar tegen en onderzoeken wij
zen geregeld op verschillende
oorzaken van het probleem
Het beleid van het ministerie is er
dan ook op gericht een duidelij
ker inzicht te krijgen in de om-
ADVERTENTIE
BRUSSEL (AFP/ANP) - De
hoofdsponsor vanè wielerequipe
Boule d'Or heeft gisteravond in
Brussel meegedeeld dat het con
tract van ex-wereldkampioen
Freddy Maertens met de maat
schappij met onmiddellijke in
gang is ontbonden. De sponsor
(Bat-Benelux) nam dit besluit
nadat Maertens recentelijk enke
le uitspraken deed over de lei
ding van de ploeg, onder wie ma
nager Willy de la Bastida, en over
teamgenoten. Zijn uitspraken
werden door de firma beoor
deeld als uiterst negatief, waar
door hij de firma, diens werkne
mers en de wielerploeg veel
schade heeft berokkend.
De Spanjaard Alberto Fernandez
is verrassend winnaar geworden
van de Ronde van Cataloniê. Op
de laatste dag nam hij door winst
in de tijdrit de eerste plaats in het
klassement over van zijn landge
noot Pedro Munoz. In de reste
rende rit over 136 km van Cam-
brils naar Salou stond hij die po
sitie niet meer af. De onbekende
Belg Jan Cockuyk won het twee
de gedeelte. Johan van de Velde
eindigde als beste Nederlander
in het algemeen klassement op
de negende plaats.
Volleybal
dames op
rand afgrond
TRUJILLO (ANP) - Nederland zal
de rest van het wereldkampioen
schap volleybal voor dames in
Peru in het troosttoernooi uitko
men. In Trujillo ging de tweede
wedstrijd, tegen Hongarije, met
tot droefenis stemmende cijfers
verloren. Hongarije zegevierde
uiterst simpel met 3-0 in slechts
49 minuten met de alles zeggen
de setstanden van 4-15, 5-15 en
3-15.
Eerder was al van wereldkampioen
Cuba met dezelfde cijfers verlo
ren. Nederland gaat nu spelen
voor de dertiende tot de drieën
twintigste plaats. De eerste te
genstander in de verliezersronde
is Argentinië. Johan van der
Haar keek met enige zorg naar
die confrontatie uit. Hij zei na het
erbarmelijke optreden tegen
Hongarije: 'Ik hoop niet dat we
na het diepe dal, waarin we za
ten, in het ravijn zullen storten'.
De jonge prof Philippe Leleu
heeft gisteren in de zesde etappe
voor de eerste Franse overwin
ning in de Ronde van de Toe
komst gezorgd. Hij versloeg in
een lange eindsprint de Colum-
biaan Luis Herrera. De positie
van de leider Greg Lemond
kwam in de rit over 145 kilome
ter, tussen Saint-Laurent-du-
Pont en Saint-Pierre-de-Char-
treuse, geen moment in gevaar.
Adrie van der Poel heeft gisteren
in Merelbeke (België) een prof
wielerkoers over 150 kilometer
gewonnen. De tijd van de man
uit Hoogerheide was drie uur en
dertig minuten. Zijn ploegge
noot Hennie Kuiper werd acht
ste op 1,20 minuut.
MONTREAL (ANP) - De 36-jarige
Maastrichtse profstayer Fred
Rompelberg heeft op de Olympi
sche wielerbaan van Montreal in
Canada twee wereldrecords op
zijn naam gebracht. Achter gang
maker Joop Stakenburg haalde
de Limburger in één uur 78.953
kilometer. De 100 kilometer
werd afgelegd in 1.15.58. Dit be
tekenen records op overdekte
banen.
Na de geslaagde missie van Mon
treal heeft Rompelberg alle we
reldrecords voor profstayers in
handen.
SCHEVENINGEN - Op de altijd
moeilijke tweede speeldag van
de daminterlandwedstrijd tegen
de Sowjet-Unie incasseerde het
Nederlandse team opnieuw een
nederlaag. Gisteren werd het 8-
12 voor de Oosteuropese groot
meesters, die halverwege deze
dam vierdaagse met 23-17 stevig
aan de leiding gaan. Het is nog
maar de vraag of de Nederlandse
coach Douwe de Jong kans ziet
zijn team voor de laatste twee
ontmoetingen zodanig te motive
ren, dat het de achterstand tot re
delijke proporties kan terug
brengen.
Bij Shell blijven de prijzen
laag. Op vrijwel al onze stations
- ook langs de snelweg - is de ben
zine scherp geprijsd.
Maar ook voor allerlei andere
artikelen betaalt u geen cent te veel.
Zo kunnen we u op het ogen
blik voor maar 95 cent (normaal
f 2,-) aan 'n anti-condensdoek hel
pen, waarmee u alle (auto) ruiten
wasemvrij houdt.
Goed voor een helder zich t op
de wegén op de lage prijzen bij Shell.
vang van het schoolverzuim, uit
gaande van de huidige wettelijke
mogelijkheden neergelegd in de
leerplichtwet Deetman voelde
niets voor de suggesUe die de
PSP deed om de hele leerplicht
wet grondig te herzien. Hij wilde
wel praten over aanpassingen in
onderdelen van de wet maar het
leek hem zinvol dat pas doen als
de wet in de Tweede Kamer aan
de orde zal zijn in verband met
noodzakelijke veranderingen als
gevolg van de invoering van de
Wet op het Basisonderwijs.
Ook de moeilijke positie van de
leerplichtambtenaar kwam re
gelmatig tijdens het mondeling
overleg ter sprake. De leerplicht
ambtenaar functioneert namelijk
enerzijds als een soort maat
schappelijk werker in gevallen
waar de leerplicht overtreden
wordt, anderzijds kan hij, als
„zachte" aandrang weer op
school te verschenen geen effect
heeft, ouders langs gerechtelijke
weg dwingen hun kind weer
naar school te doen.
Tuinder
veroordeeld
ZUTPHEN (ANP) - Wegens het
plaatsen van een discrimineren
de advertentie is een tuinder uit
Steenderen gisteren door de kan
tonrechter in Zutphen veroor
deeld tot een boete van 300 gul
den of vyf dagen hechtenis. Offi
cier van justitie mevrouw mr R
van Rossem-Broos had 500 gul
den boete geëist wegens overtre
ding van de anti-discrimineren
de bepalingen.
De tuinder plaatste enkele maan
den geleden m een Velps blad
een advertentie, waarin hg Hol
landers vroeg voor de aarbeien-
pluk. Volgens de tuinder was het
niet zijn bedoeling geweest te
discrimineren, maar wilde hij
niet dat mensen van een nabgge
legen camping op de advertentie
zouden reageren, omdat die het
lieten afweten zodra het mooi
weer was
Hg ontkende dat hij tegen een
journalist zou hebben gezegd,
dat hij geen Marokkanen of TÏir
ken wilde hebben, omdat die het
werk niet naar behoren zouden
doen. maar bg uitbetaling wel
vooraan zouden staan. "Ik heb
zelfs nu nog Turken in dienst De
enige voorwaarde die ik stel is
dat zg Nederlands moeten kun
nen begrgpen omdat ik anders
niet kan uitleggen hoe zg moeten
plukken", aldus de tuinder
Demonstratie
A dain tegen
Centnunpartij
AMSTERDAM (ANP) - Vele hon
derden Amsterdammers hebben
gisteravond deelgenomen aan
een bgeenkomst bg de Dokwer
ker - symbool van de strgd te
gen het fascisme m de Tweede
Wereldoorlog - in de hoofdstad
om uiting te geven aan hun onge
rustheid over de intrede van de
Centrumpartij in de Tweede Ka-
Sprekers van het Platform van De
mocratische Organisaties van
Buitenlandse Arbeiders, van co
mité s van waakzaamheid in de
buurten en van oud-verzetsstrg-
ders trokken een vergelgkmg
met uitlatingen van fascistische
organisaties vóór en in de Twee
de Wereldoorlog tegen de joden
en de racistische uitlatingen van
figuren-uit de Centrumpartij nu
togen Marokkanen. Turken. Su-
nnamers en andere buitenlan
ders.
John Jansen van Galen gaat in zijn
weekboek in op de nieuwkomers
in de Tweede Kamer, de Cen
trumpartij en de EVP. Janmaat
van de CP vertelt over zijn infor-
matiebezock aan de koningin:
"Wij zijn allebei niet blind, zij en
ik. Zij weet natuurlijk ook wel
dat al die andere heren alleen
maar bij Hare Majesteit komen
om met allerlei konkelspelletjes
voor vijftig mille extra zo'n stoel
te pikken... Het is voor haar wel
eens aardig te praten met iemand
die weet wat er in de maatschap
pij te koop is".
Hofland constateert over de Cen
trumpartij dat "de discriminatie
van alledag er een officieel poli
tiek fundament heeft bijgekre-
gen". Hij schrijft:"Niet omdat de
democratie wordt bedreigd,
maar omdat van Janmaats parle
mentaire aanwezigheid allerlei
mensen persoonlijk last zullen
ondervinden, moet worden nage
gaan of die partij alsnog kan wor
den verboden".
Marten Beinema legt uit wat de
harde hand van Van Agt tegen
over hem en zijn collega CDA-
loyalisten precies inhoudt. "De
bedoeling is inderdaad om met
een unaniem ja of nee van de
fractie tegen een bepaalde rege
ringscombinatie te komen". Hg
geeft toe dat de afspraak ook in
houdt dat als er nog eens ge
dreigd wordt, de betrokken loya
list de fractie moet verlaten.
Het omslagartikel gaat over het or
kest "De Volharding" dat tien
jaar bestaat. Maken de leden mu-
ziekpolitiek of politieke muziek,
zo luidt de vraag. Het antwoord
is wat onduidelijk. De ene mede
werker vindt muziek "alleen po
litiek als je voor een manifestatie
speelt en zo je politieke achter
grond bloot geeft". De ander:
"politiek vind ik als je niet pro
beert om de zaal collectief plat te
spelen, maar blijft appelleren
aan de individuen in de zaal".
Hans Smits analyseert in VN de de
verkiezingsuitslag en constateert
dat het niet lang meer zal duren
totdat de VVD het CDA als twee
de partij is gepasseerd. De ont
wikkelingen sinds de oorlog
duidt er op dat de liberalen de
christen-democraten systema
tisch terugdringen. VN relati
veert het "Nijpels-effect" door te
wijzen op het feit dat de WD bij
de statenverkiezingén in maart,
dus nog onder aanvoering van
Wiegel, met een winst van vijf
procent de buit al bijna binnen
had.
Rudie van Meurs, Frans Peeters en
Jeroen Terlingen zoeken en vin
den de haken en ogen achter de
spectaculaire' verkiezingsbelof
ten van regerende bewindslie
den, die weer miljoenen hebben
toegezegd aan tal van bedrijven
als Eminent in Bodegraven, Vol
vo, Fokker, DAF, RSV en aan
een stel Limburgse gemeenten.
Alleen Jan Terlouw mocht niet
stunten met een miljard voor
Hoogovens, omdat Terlouw vol
gens VN niet voorbij kon aan de
'zeer gematigde' eis van de vak
beweging. die de onwillige
Hoogovenleiding via het rijk wil
dwingen tot het aanvaarden van
werktijdverkorting.
In VN verder een interview, over
genomen uit Rolling Stone, met
Elvis Costello, de Engelse popar
tiest die een schaduw wierp op
zijn eigen carrière doordat hg in
een bar ruzie te maakte met ne
gerartiesten. Hg blijkt het alle
maal anders te hebben bedoeld.
Sasza Malko, Pools vluchteling in
Nederland, schrijft over Oosteu
ropeanen in Nederland: "Je
moet kwaadaardig of zwakzinnig
zijn als je in Nederland commu
nist bent. Je wordt er niet eens
toe gedwongen".
In de kleurenbglage neemt Ursula
den Tex de Achterhoek onder de
loep en onderzocht of achter de
IJssel een aantrekkelijk alterna
tief ligt voor een buitenlandse
vakantie. Is het toerisme een sec
tor met groeikansen?
De internationaal bekende theo
loog profdr. Edward Schille-
beeckx wordt bewonderd omdat
hij de menselgke maat der din
gen hanteert dit veelal de grond
slag vormt voor zgn kritische
vragen over kerk en bijbel. Schil-
lebeekx krijgt op 17 september
de Erasmusprijs en EM vroeg
aan zeven theologen uit verschil
lende landen hun oordeel over
hem te geven.
EM maakt korte metten met de in
formatiepoging van Jos van Ke-
menade. De voorkeur van het
blad voor een coalitie van CDA
en WD wordt treffend samenge
vat in enkele kopregels: "Zeuren
en tgdrekken is het devies" en
"Maak het kort. Van Kemena-
de". Ook wijdt EM - nogal laat -
een bespiegeling aan de Cen
trumpartij, die een nieuwe uitda
ging aan de democratie heet te
zgn.
Coen van Harten nam een duik in
de ruzie-achtige sfeer bg de
AVRO, waar een blijvend con
flict tussen de directeuren Van
der Zee en Chnstern via de on
derhorigen tot uitdrukking
wordt gebracht. Autojournalist
Fred van der Vlugt wordt net als
Herman Emmink plotsklaps aan
de kant gezet, terwgl hg toch in
minder dan geen tijd beslag weet
te leggen op spannende pri
meurs als de Opel Corsa, Merce
des 201, de nieuwe Peugeot en de
Ford Sierra. Van der Vlugt eruit,
Pieter van Vollenhoven enn
Verder in EM een wintersportbgla-
ge (daar heet zoiets een "spe
cial"). een overzicht van de he
dendaagse mode en een achter
grondverhaal over het Algemeen
Nederlands Persbureau dat in
het voetspoor van veel kranten
in financiële moeilijkheden
dreigt te komen
hervormd
nederland
Helmert Woudenberg verruilt na
tien jaar het Werkteater voor het
toneelgezelschap Baal. Reden
voor HN om een gesprek met
hem te hebben.
Woudenberg vertelt over zgn loop
baan als acteur, regisseur en le
raar aan de Toneelschool. Het
waarom van het weggaan bg het
Werkteater en over de film 'Op
name' (over het leven van een
kankerpatiënt) "Ik ben er door
veranderd, maar het heeft me
geen oplossingen geboden"
Over het toneelspelen. "Zeg dat
je dertig voorstellingen speelt en
je bereikt misschien bij twee er
van wat mogelgk is" en 'Toneel
spelen is liegen, maar zo erg dat
je dubbel de waarheid spreekt"
De symboliek in de bgbel is iets
wat Woudenberg intrigeert "Ik
zou graag een stuk maken waar
in je in ieder geval afrekent met
de dogma's en Jezus eens een
keer ziet zodat je hem kunt be
grgpen, zodat hg geen houten
Klaas is die me dingen zegt die ik
absoluut niet pik en die ik nie
geloof, die absurd zijn".
De storm rond het loyalisme in hel
CDA is weer opgelaaid Nota bi
ne door de politieke leiding van
het CDA zelf. constateert HN De
'krachtige hand' van Van Agt en
de uitlatingen van Lubbers heb
ben het loyalisme nieuw leven
ingeblazen en de partij njp ge
maakt voor een scheuring, aldus
HN Een gespnk UmW Ml
Marten Beinema en Jan Nico
Scholten
Ten slotte in HN een discussie tus
sen Mient Jan Faber. secretaris
van het IKV en Aat de Jonge, tot
de verkiezingen kamerlid voor
het CDA en bestuurslid van de
onlangs opgerichte stichting
Vredespolitiek In deze organisa
tie zgn enkele vredesclubs van
'behoudende snit' ongebracht,
zoals HN dat noemt Tegenhan
gers van het IKV Het IKV is te
radicaal, zegt deze club HN
vraagt zich af of het gedaan is
met de lieve vrede in kerkelijk
Nederland.
In De Tgd geeft oud-ARP'er Wil
lem Aantjes zgn mening over het
"loyalismC bnim-n lui CDA
Aantjes draagt de loyalisten een
warm hart toe. en vindt dat ze
binnen de partg onheus worden
bejegend
De essentie van het loyalisme vol
gens Aantjes is dat bg een me
mngsverschil wordt gestreefd
naar eensgezindheid door mid
del van discussie Deze discussie
wordt momenteel door de partg-
top onmogelgk gemaakt "Bg
het CDA van nu geld je alleen
maar als loyaal, als je applaudis
seert".
Aantjes is niet zuinig met zgn kri
tiek op CDA-voorman Van Agt
"Hal I Um h VM M h r I k k 111 k all
voor de verkiezingsuitslag be
kend is de lgsttrekker zegt als
we verliezen is dat de schuld van
de loyalisten" Op zo'n manier
pleit de CDA-top zich vrg van
enig kritisch zelfonderzoek na de
toch wel teleurstellende verkie
zingsuitslag. meent Aantjes. "De
kwaliteit va mr Mda aod
vooral blgken als het slecht gaat
En die blijkt niet als je zonde
bokken zoekt en zelf buiten
schot blgfi" Een begeleidend ar
tikel gaat dieper in op de invloed
van de loyalisten binnen de par
tg.
Wie gaat er in een rubberbootje op
een woelige zee varen langs een
dumpschip met alle kans een vat
vol kernafval op het hoofd ge
smeten te krggen"* Leden van de
milieuorganisatie Greenpeace
zgn zo gek
Een verslaggever van de Tgd was
aan boord van het Greenpeace
schip de Rainbow Warrior tij
dens de actie.*, om het dumpen
van kernafval in zee te hinderen
De bemanning blgkt grotendeels
te bestaan uit idealisten, die hun
leven wagen in kleine bootjes
voor een schoon milieu Iets van
hun toewgding vonkt over op de
verslaggever blgkens het idylli
sche slot van zgn reportage
Verder in de Tgd een gesprek met
de joodse schrgfster Crete Weil
en Gunter Grass in Nicaragua
