„Ik voelde me
net Clark Gable"
Pander
NOG 1 WEEK
OPHEFFINGSUITVERKOOP
BU PANDER LEIDEN.
ANB doet bod op
FH-hypotheekbank
JJc stond bij de kassa van Vroom en
Dreesmann te wachten tot de juf
frouw terug zou komen die bij die
kassa hoorde. Voor me stond een
echtpaar, dat er genoeg van be
gon te krijgen. „Eerst hebben we
boven al twintig minuten staan
wachten, en nu hier weer een
kwartier!", mopperde de vrouw.
Zal het allebei vijf minuten over
dreven zijn, ik vind het toch knap
lang voor iemand die iets wil be
talen in een zaak die er op uit is
mensen dingen te laten kopen
r zij betalen moeten. „Ik
zo in staat zijn het geld hier
te léggen en weg te lopen",
Dat trof me, door de grote recht
schapenheid die er uit sprak. Ik
zei dan ook: „Waarom loopt u er
niet mee weg zónder het geld neer
te leggen?" De gedachte alleen al
leek haar schrik in te boezemen.
Vorige week was mijn vrouw om
half tien 's morgens bij de Bonne-
terie. De hele zaak was op dat
vroege uur uitgestorven, op mijn
vrouw na, die een mooie wit-wit
geblokte theedoek had uitgezocht
als cadeautje voor een vriendin.
De juffrouw die bij de kassa
hoorde stond te telefoneren, dus
wachtte mijn vrouw geduldig.
En al gauw ongeduldig, voor
zover ik haar ken, maar voorals
nog zonder daar blijk van te ge
ven. De minuten gingen voorbij,
vijf minuten, tien minuten. Die
juffrouw zag haar wel staan,
maar ging onverdroten voort met
haar gesprek, dat over huizen
handelde. Of het een warm of een
koud huis was, hoe hoog de huur
was („Ik doe nu 625 gulden,
maar daar komt de verwarming
nog bij"), dat soort mededelingen
over en weer, die ik niet met abso
lute zekerheid als zakelijk, en
verband houdende met die spe
ciale afdeling van de Bonneterie
zou durven bestempelen.
Mijn- vrouw werd na tien minuten
toch wat ongeduldig, en begaf
zich naar een verderop gelegen
kassa. Daar werd ze weer terug
gestuurd. „Maar ik sta daar al
tien minuten te wachten en er
komt niemand", zei ze. „De juf
frouw komt zo dadelijk bij u", zei
dit orakel van Delphi. Na weer
enige minuten gewacht te hebben
en het interessante telefoonge
sprek te hebben afgeluisterd,
heeft mijn vrouw de theedoek de
theedoek gelaten en is boos weg
gelopen. „Zonder theedoek?",
vroeg ik verbaasd. Want nu was
ze dus gedwongen geweest elders
een ander cadeautje te gaan zoe
ken: allemaal verloren tijd. Ze
had zichzelf nu erger gestraft
dan de Bonneterie, zonder dat
verdiend te hebben. De straf
dient terecht te komen bij de zon
dares, niet bij de gedupeerde.
Ik herinnerde haar aan wat Bert
gedaan had in dat hotel in Sotto-
marina, waar ze na vier dagen
uitcheckten, en om half negen 's
morgens te horen kregen dat de
kas pas om tien uur open ging en
ze tot zo lang zouden moeten
wachten. En dat terwijl hij de
avond tevoren nog gevraagd had
of hij 's morgens vroeg ook terecht
kon om te betalen voordat hij ver
trok! Na enig bozig heen en weer
gepraat zonder beter resultaat,
had Bert de koffers gepakt en
was ermee naar buiten gelopen,
naar zijn auto. Nog voor hij de
achterklep had kunnen openen
was hij al achterna gesneld met
de mededeling dat hij tóch zou
kunnen betalen. Want dat is, vol
gens mij, de enige methode die
werkt als je onbeschoft behan
deld of gekoeionneerd wordt.
Weglopen! Maar mét de spullen.
Dan zal wel blijken hoe snel en
hulpvaardig ze opeens kunnen
zijn!
Jaren geleden heb ik, tijdens een
India-week, eens zonder betalen
een vrij simpele maar aardige
Indiase broche meegenomen, die
mijn vrouw wel wilde hebben. Er
zat geen prijsje op. Ik vroeg aan
de juffrouw die erbij hoorde wat
de broche kostte. Ze wist het niet.
Ik moest maar wachten tot „me
neer" kwam. Meneer kwam na
een tijdje en wist het ook niet. Ik
vroeg het aan een andere juf
frouw en die wist het ook niet.
Geen van drieën maakte ook
aanstalten om achter die prijs te
komen of een schatting te wagen,
ze gingen er vanuit dat ik, nu de
prijs onbekend was, maar van de
koop moest afzien. Dat ging me te
ver. Ik heb de broche in mijn zak
gestopt en ben, met kwaad en
bonzend hart, de Bijenkorf uit
gelopen.
Deze zomer was ik in Venetië. Op
het San Marcoplein ontdekte ik
bij een stalletje één ansicht die ik
nog niet had. Kosten 100 lire ofte
wel 20 cent, want duur zijn die
kaarten niet. Ik gaf aan de ver
koopster een briefje van 500 lire.
Dat accepteerde ze niet, ze wou
100 lire gepast. Ondertussen liet
ze zich door een Duitser die iets
kocht acht munten van 100 lire in
haar hand uittellen. Ik stak haar
het 500 lire-biljet weer toe, ze
schudde van nee, ik wees op de
muntstukken in haar hand,
maar ze vertikte het mij daarvan
vier terug te geven. „Nou, dan
niet!", zei ik in zuiver Hollands,
en ik liep weg. Met de kaart in
mijn hand uiteraard. Toen de
Venetiaanse politie even later...
O nee, dat is niet waar, ze liet me
gewoon weglopen en riep me niet
terug, ze hechtte meer aan haar
wisselgeld dan aan haar ansicht
kaarten. 's Lands wijs, 's lands
eer, zullen we maar denken.
Het kleurrijke leven van Neerlands beste bokser
aller tijden Bep van Klaveren laat zich moeilijk
beschrijven, laat staan verfilmen. Cineast Joost
Kraanen heeft toch een poging gewaagd, gewa
pend met de camera volgde hij de bijna 75 jaar
oude Rotterdammer ruim vier weken op de voet.
Onder de titel 'The Dutch Windmill' zendt de VA
RA deze film, gesubsidieerd door het ministerie
van CRM, de stad Rotterdam, de NOS en de VARA
vanavond uit om 19.50 uur op Nederland 1. Nu
alvast een voorproefje.
ROTTERDAM - Een standbeeld hebben ze in ,zijn' Rotterdam
nooit voor hem opgericht, tot op de dag van vandaag heeft geen
beeldhouwer de opdracht gekregen zijn markante kop voorgoed
in steen vast te leggen. Zijn naam ontbreekt ook in het straten
plan van de Maasstad, terwijl er de laatste tijd toch zat nieuwe
wijken uit de grond zijn gestampt. Het gemeentebestuur van
zijn woonplaats geeft vooralsnog de voorkeur aan vlinderachti
ge straatnamen. Geen Bep van Klaverenstraat derhalve in Rot
terdam, wel Dennepijlstaart, Dauwpauwoog of iets van gelijke
strekking. Leuk voor biologen, maar een doodgewone sterve
ling kan er geen chocola van maken.
Oud-bokser Bep van Klaveren in het bijzijn van cameraman Erik i
regisseur Joost Kraanen, die voor de VARA-tv in Amerika "The Dutch wFndmiir~maaktêr
i Engel in een "onderonsje" met
Bep van Klaveren kan er niet
mee zitten, in de herfst van
zijn bestaan staat hij al ge
noeg in de belangstelling.
Nog niet zo lang geleden
wendde auteur Jules Deelder
al zijn schrijftalenten aan om
het turbulente leven van de
vroegere bokser in boekvorm
te verpakken, nu is daar weer
cineast Joost Kraanen die 75
jaar Bep van Klaveren in drie
kwartier film heeft gegoten.
De hoofdrolspeler heeft het
werk van Kraanen al gezien,
afgelopen maandag in Hilver
sum. „Het viel een beetje te
gen, de ontvangst in de stu
dio dan", zegt hij in onver
valst Rotterdams, dikwijls
gekruid met gespierde ter
men. „Ze schonken alleen
een borreltje of jus d'orange,
dat spul lust ik niet. Ik had
liever koffie gehad, maar dat
was niet te krijge". „Ze heb
ben ook leuke stukken uit die
film gesneden", mengt zijn
vrouw Annie zich in het ge
sprek, „hier thuis heeft Kraa
nen een paar beeldjes van
Bep en het diploma van zijn
Europese titel in 1937 ge
filmd. Maar daar was niks
van te zien, jammer".
De beelden die vandaag wel op
.kijkend Nederland' worden
losgelaten, staan echter ga
rant voor drie kwartier on
derhoudend amusement.
Aan de hand van Joost Kraa
nen keerde Van Klaveren te
rug naar Amerika, hij wist
zich ook in eigen omgeving
door de camera bespied en
ging op speciaal verzoek van
de cineast in de bokshouding
staan tegen het decor van een
Boskoopse molen.
„Ik had die molen nog nooit ge
zien. Maar die Joost vond dat
ding zo mooi en vroeg me er-
voor te gaan staan. Leek hem
wel een aardig idee, omdat ze
me in Amerika The Dutch
Windmill noemden. Ik voel
de me net Clark Gable".
Na 38 jaar zette Bep van Klave
ren weer voet op Amerikaan
se bodem, 18 jaar heeft hij in
de States gewoond. „Ameri
ka", zegt hij, „is Amerika niet
meer. Ik kon er niks meer te
rugvinden. Veel van wat er
was, is afgebroken. Bijna ie
dereen die ik kende, was
dood. Van m'n ouwe tegen
standers waren alleen Ben Ji-
by, Ray Archel en Jim Mac
Larin nog in leven. Mijn ou
we trainer was er ook nog, 82
is hij, traint nu Duran uit Ja
maica. Voor een gevecht pakt
hij 100.000 dollar, Jezus nog
an toe, er gaan dagen voorbij
dat ik ze niet in m'n zak heb".
The Dutch Windmill', het le
ven van een legendarische
bokser in beeld. Daarin paste
ook de confrontatie met z'n
ex-vrouw, door Van Klaveren
als een ontgoocheling erva
ren. „Ik drukte op de bel, me
ex-wijf deed open. Hallo, zei
ze, alsof ik nooit was wegge
weest, mot je koffie? Geeft ze
me een bak bocht, niet te zui
pen. En een pleuriszooi daar
binnen, verschrikkelijk. Ik
vroeg nog of ze die troep niet
op most ruimen, maar daar
voelde ze geen reet voor. De
hele kamer lag vol met boe
ken en kranten, alle knipsels
van mij had ze nog, het hele
huis was uitgewoond. Zelf
had ze van die lange zwarte
hondenagels, na een minuut
of zeven ben ik al opgestapt.
Wat een gek wijf en een poen
dat ze me heeft gekost, niet te
geloven".
Kid Chissel
Aan een ontmoeting met Kid
Chissel, ooit bokskampioen
van de Navy, beleefde Bep
van Klaveren meer genoe
gen. Het weerzien bleef niet
beperkt tot handjes schud
den en „hallo, how are you",
de heren vierden hun weer
zien vooral in de ring. „Ik heb
vier rondjes tegen die Chissel
gebokst", meldt Van Klave
ren. „Ik moest hem ontzien,
anders was hij nu dood ge
weest. Op een gegeven mo
ment heb ik hem maar een
jens voor z'n kanis gegeven,
hij lag meteen gestrekt".
Zijn recente overwinning
smaakt naar meer. Zie Bep
daar zitten, trots toont hij zijn
gebronsde lijf, strak in het vel
nog, geen onsje teveel. Thuis
gaat hij nog vrijwel dagelijks
het gevecht aan met de zak,
twee maal per week gaat hij
„op mijn fietsie" naar sauna
Wijburg. „Kost me niks, die
mensen zijn vriendelijk voor
me. Heerlijk is dat, die sauna.
Ik laat me er ook masseren,
door Koos Spook, ook een
oud-bokser, klasse doet-ie
dat. Ik kom er altijd fit van
daan, kerngezond voel ik me
dan ook. Als ze het toelieten,
stapte ik zo de ring in".
„Het zou toch leuk zijn als de
boksbond wat van die ouwe
gasten tegen elkaar lieten
boksen, dat trekt publiek.
Maar dat komp niet in de
koppe van die bestuursleden
op. Klootzakken zijn het, ze
hebben nog nooit een hand
schoen van dichtbij gezien.
Ik mag van die gasten nog
niet eens scheidsrechteren,
net als Leen Jansen trou
wens, ze willen diploma's
zien. En nu lopen er dus alle
maal kneuzen in de ring
rond, schande. Van mij mo
gen ze het heen en weer krij
gen, die gasten van de boks
bond, de kampioensgordel
van mijn in 1937 behaalde
Europese titel in het midden
gewicht mot ik nog krijge"..
Van Klaveren heeft z'n gal ge
spuwd, het luchtte hem zicht
baar op. Hoog tijd om terug
te keren naar .The Dutch
Windmill', zijn film. .Alles
bijeen heeft de hele produk-
tie drie ton gekost", weet An
nie van Klaveren. Bep veert
op, zelf had hij „geen sjoege"
welk kapitaal met The Dutch
Windmill' was gemoeid „Ko-
lére", klinkt het vanuit het
diepste van z'n ziel. „Jezus
nog an toe, die drie ton had
den ze beter aan mij kenne
geven".
Dubbeltje
Voor een dubbeltje is hij gebo
ren, eens was hu een kwartje
Maar straks, als ook voor
hem de onvermijdelijke bel
voor z'n grote finale luidt, ja,
dan zal Van Klaveren het
aardse bestaan als dubbeltje
de rug toekeren. De boks-
sport heeft hem titels bij de
vleet opgeleverd, ryk is hij er
niet van geworden. Op de
Olympiade van 1928 in Am
sterdam was hij onbetwist de
sterkste in het vedergewicht.
Europees kampioen werd hij
in 1931 in het lichtgewicht en
Europees titelhouder in het
middengewicht in 1938. Zijn
erelijst is het enig tastbare
dat hem herinnert aan wat
eens was en dat, terwijl Van
Klaveren in z'n glorietijd
toch een sloot centen bijeen
bokste.
„Ik zal sterven als ik weet waar
al dat geld gebleven is. Ik heb
wel eens dagen gehad dat ik
alleen maar heb gehuild.
Godverredorrie, ging er dan
door me heen. je had rijk
kunnen zijn, zak. Ik kwam te
rug uit Australië, heb daar
acht jaar gewoond. Bij Theo
Huizenaar, mijn promotor,
verdiende ik binnen vier
maanden anderhalve ton. Ik
ging terug naar Australië, al
les was op, foetsie. Later had
ik in een kast nog eens een
ton legge. Nou, zei ik toen te
gen mezelf, nou mot er toch
heel wat gebeuren, wil ik dat
verspelen. Maar in een mum
van tijd was ik weer helemaal
los. Aan een vnend. een po
litieagent, heb es 17.000 gul
den geleend. Hij kwam dik
wijls bij me over de vloer,
daarna heb ik 'm nooit meer
gezien. Die 17.000 gulden mot
ik nog vange. Gelukkig heb
ik nu vrienden in een gok
huis zitten, die stoppen me
vaak een paar meier toe".
Hij zou het allemaal graag nog
eens dunnetjes over doen.
zijn loopbaan. Van A tot Z.
„Was ik maar vijftig jaar jon
ger, ik ben te vroeg geboren,
nou zou ik het wel anders
doen met de poen. Maar ach,
ik ben gezond en iedereen
herkent m'n kop". „Daar
om", valt zijn vrouw in, „vind
ik het zo raar dat ze hier in
Rotterdam nog nooit een
straat naar je hebben ge
noemd. Of een standbeeld
hebben neergezet. Bij de
diergaarde staat wel Fanny
Blankers-Koen Een geweldi
ge sportvrouw, daar niet van,
maar geen Rotterdamse. Jij
hebt wèl veel voor deze stad
betekend". „Mens, schei toch
uit", bromt Bep terug, „wat
mot ik met zo'n standbeeld.
Binnen de kortste keren
slaan ze m'n kop in puin...".
Generaties
De bisschoppen vragen zich af, of
de nadruk in de aanbevelingen
op de band tussen 'ervaring en
geloof niet tekort doet aan ande
re elementen die voor de geloof
soverdracht belangrijk zijn, zoals
het ontvangen van wat in de ge
schiedenis van generatie op ge
neratie is doorgegeven. "Het sa
men luisteren van ouderen en
jongeren naar de verkondiging
vanuit Schrift en traditie is van
wezenlijk belang".
De relatie met de geloofsgemeen
schap is onmisbaar, zeggen de
bisschoppen. Actieve deelne
ming daaraan verdient bijzonde
re aandacht en zorg. Het biedt
een kader waarbinnen de geloof
sinhoud vorm kan krijgen.
Vorming en toerusting zijn daarbij
onontbeerlijk. De bisschoppen
vragen zich af, of een aparte in
terdiocesane contactgroep die
het materiaal moet beoordelen
wel nodig is. Er moet overleg zijn
tussen de bisschoppen, de Natio
nale Raad voor de Catechese, de
Federatie van Katholieke Centra
voor Levensvorming en de men
sen die in de bisdommen verant
woordelijk zijn voor de geloof
soverdracht. "Binnen dit kader
zal op een evenwichtige manier
een toetsing kunnen plaats heb
ben".
Bij geloofsoverdracht gaan de in
terkerkelijke betrekkingen steeds
meer een rol spelen. Dienstbetoon
brengt christenen gemakkelijker
bij elkaar dan het geloofsinzicht,
dat immers verschillen vertoont.
Volgens de bisschoppen kan dit
betekenen, dat over de verschil
len ivordt heengestapt. "Voor een
positieve voortgang van de oecu
mene is het echter beter als deze
worden verhelderd".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Wekerom (Geld.) D. J. Budding
Scherpenisse; bedankt voor Wil
lemstad K. R. Cuperus Rinsuma-
geest-Sybrandahuis.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Noord bergum-Ees
trum (Fr.) kandidaat L. Adema
Noord bergum.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Schildwolde
(Gr.) J. M. Slotman Enschede-
West.
Vrede getekend. Volgens de Bra
ziliaanse 'bevrijdingstheoloog'
Leonardo Boff (aanhanger van
de Latijnsamerikaanse bevrij
dingstheologie) is tussen hem
en de congregatie voor de ge
loofsleer in Rome de vrede gete
kend. Kardinaal Ratzinger, lei
der van de Romeinse instantie,
schreef hem hierover een per
soonlijke brief.
In een reactie op de aanbevelin
gen van het Landelijk Pastoraal
Overleg (LPO) over 'geloofsover
dracht tussen ouderen en jonge
ren' kiezen de Nederlandse bis
schoppen voor een zienswijze
"die de ruimte voor geloofsover
dracht ten goede komt".
Zij laten gedetailleerde beleids
punten achterwege, omdat die
voor de geloofsoverdracht wei
eens beperkend en belemme
rend kunnen werken. Het accent
ligt in de plaatselijke geloofsge
meenschappen. De bisschoppen
zijn persoonlijk verantwoorde
lijk voor wat er op dit gebied in
hun bisdom gebeurt.
Het LPO verwierp indertijd al met
royale meerderheid de gedachte
dat de bisschoppen normen voor
geloofsoverdracht en catechese
zouden moeten geven.
Vorig jaar heeft het Landelijk Pas
toraal Overleg zich in twee zittin
gen diepgaand beziggehouden
met de mogelijkheden en moei*
lijkheden van de geloofsover
dracht tussen ouderen en jonge
ren. Aan het eind werden acht
aanbevelingen geformuleerd.
Daarin wordt de nadruk gelegd op
het belang van de plaatselijke ge
loofsgemeenschap, de eigen le
venservaringen, kleinschalig
heid, oecumenische catechese,
doorlichting van het bestaande
materiaal en de bestaande insti
tuten en oprichting van een in
terdiocesane contactgroep, ruim
te voor opvattingen van jongeren
en de instelling van een commis
sie die rapporteert over de uit
werking van de aanbevelingen.
Pater Boff (42) heeft lange tijd leer
stellige moeilijkheden gehad
met Rome. Dat heeft op het punt
gestaan hem niet meer te willen
erkennen als rooms-katholiek
theoloog. De internationale
groep van theologen rond het
tijdschrift 'Concilium' protes
teerde scherp tegen dat voorne
men.
De congregatie deelde Boff mee,
het onderzoek naar zijn opvattin
gen nu te hebben stopgezet. H|j
moest echter nog wel een paar
punten schriftelijk toelichten,
zoals zijn gedachten over Jezus,
over diens tegenwoordigheid in
de eucharistie en over het
apostolische karakter van de
kerk.
Aan die voorwaarde heeft Boff vol
daan. Hij publiceerde zijn toe
lichting ook in een Braziliaans
theologisch tijdschrift.
Boff verwacht, dat de bevrijdings
theologie op den duur aanzienlij
ke invloed in de hele wereld zal
krijgen.
Zelfonderzoek
De jaarlijkse 'hogeschooldag'
van de theologische hogeschool
van de Vrijgemaakte Gerefor
meerde Kerken trok gisteren
ruim 10.000 mensen naar Kam
pen. Het aantal studenten loopt
terug, en daarover werd zorg uit
gesproken. Er staan er nu 121 in
geschreven, van wie 16 nieuw
zijn.
Curator dominee P. Schelling
drong aan op zelfonderzoek. "Ze
ker voor alle jongens in de kerk
die capaciteiten hebben voor een
wetenschappelijke opleiding"
"Of is het geestelijke klimaat on
der de kerkjeugd soms aangetast
door het denken van de materia
listische prestatiemaatschap
pij?", vroeg curator Schelling
zich af.
Leden steunen
industriebond
UTRECHT (ANP) - De Indus-
triebond FNV heeft van de
achterban het groene licht
gekregen om te gaan onder
handelen met werkgevers en
overheid over het inleveren
van loon ten behoeve van
werkgelegenheid en econo
misch herstel. Arbeidstijd
verkorting zal daarbij cen
traal staan. De bond streeft
naar een 36-urige werkweek
in 1986. Voor de financiering
daarvan wil men een deel van
de prijscompensatie beschik
baar stellen, mits er goede
meerjarenafspraken met
werkgevers en overheid zijn
te maken, aldus een woord
voerder van de bond giste
ren.
LEEUWARDEN (ANP) - De Fnesch-Hollandsche Hypotheekbank voert
besprekingen met de ABN-bank over een bod op de aandelen van FHH
door de ABN, zo blijkt uit een gezamenljke mededeling.
De besprekingen verkeren in een zodanig stadium, dat verwacht wordt,
dat overeenstemming kan worden bereikt De betrokken werknemers
organisaties en de ondernemingsraad van de ABN zijn ingelicht Het
overleg zal worden voortgezet binnen het kader van de UER-fusiere-
gels. Nadere berichten zullen zo spoedig mogelijk volgen
De Friesch Hollandsche Hypotheekbank is aansluiting bij een andere
bank gaan zoeken omdat de resultaten in het tweede halfjaar van 1982
naar verwachting aanmerkelijk slechter zullen zijn dan die over het
eerste halfjaar, die nog bevredigend waren. Toen bedroeg de winst nog
240 000 tegen 152 000 in dezelfde periode van het vonge jaar De
hypotheekportefeuille bedroeg eind vorig jaar 87,3 min.
ADVERTENTIE
Kwaliteitsmeubelen van vooraanstaande fabrikanten moeten nu weg bij
Pander Leiden.
Kortingen van 10 tot 60% op bekende merken.
Donderdag 23 september 1982 definitief de Laatste dag.
Zolang de voorraad strekt.
Verkoop uitsluitend a contant.
Leiden, Botermarkt 21-22,071 14374b
