Graskarper: echte sportvis
of simpele slotenreiniger
knnnp
-C
Kryptogram
Schaken
visbericht
5
6
r
r
r
r
r
r
3
r
r
1
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1982
Extra
De graskarper is in opspraak.
Deze tut China afkomstige
plantenetende vis doet het
niet goed in de ogen van een
aantal kritische faunabeheer
ders. Tot dusver bleef de dis
cussie, wel of geen graskar
per in ons viswater, beperkt
tot een kleine kring van "insi
ders".
Maar sinds het ANP vorige
week de opvattingen van bio
loog Jan Roelofs publiceerde
is de zaak in een stroomver
snelling gekomen. De mede
werker van de Nijmeegse
universiteit komt na onder
zoekingen tot de conclusie
dat de graskarper ongeschikt
is voor het werk waarvoor hij
bij uitstek geschikt leek, na
melijk het reinigen van slo
ten die door woekerende wa
terplanten snel verlanden.
Niet dat de vis zijn taak van
planteneter niet goed zou
vervullen. Integendeel, de vis
eet dagelijks meer dan zijn ei
gen gewicht. Het probleem is
volgens bioloog Roelofs dat
wie zich voedt ook uitwerp
selen produceert. De graskar
per levert zoveel af dat het
water vertroebelt en dat bac
teriën daarin een prachtige
voedingsbodem hebben.
Gevolg is, beweert Roelofs, dat
in die gereinigde sloten nau
welijks nog planten en dieren
leven. Hoe liggen de feiten nu
precies? Het is al weer wat
jaartjes geleden dat de Orga
nisatie ter Verbetering van de
Binnenvisserij, kortweg
OVB, uit Hongarije een voor
raadje van deze graskarpers
importeerde om ermee te ex
perimenteren.
Het kostte de OVB'ers erg veel
moeite om de graskarper tot
voortplanten te brengen,
maar na veel kunstmatige in
grepen en tal van voorzienin
gen lukte het tenslotte. De
graskarper kwam in beeld in
een periode dat steeds meer
waterbeheerders, zowel wa
terschappen als hengelsport-
verenigingen, klaagden over
de voortdurend toenemende
plantengroei in bepaalde wa
teren.
Direct gevolg van de lozing van
afvalwater dat rijk is aan voe
dingsstoffen (de term "fosfa
ten" werd in dit opzicht be
rucht).
De graskarper, vis in troebel water?
De waterschappen hadden pro
blemen met de doorstroming
en het peil van hun water en
de sportvisser kon door de in
tensieve plantengroei niet
meer vissen. Nu zijn er diver
se methoden om de groei van
waterplanten in te dammen.
Dat is met de hand schonen
of het gebruik van chemische
middelen.
De eerste oplossing is een zeer
kostbare en voor waterbe
heerders nauwelijks meer te
betalen, de chemische be
strijding heeft een aantal ne-,
gatieve bijverschijnselen,
waaronder die van vissterfte.
Op dat moment werd de gras-
karper gezien als een pracht
van een alternatief. De vis eet
de planten weg waardoor het
water weer normaal kan
doorstromen en de visser
krijgt zijn stekkie terug.
Om te voorkomen dat de vis
zich over alle wateren zou
verspreiden is een aantal
strenge richtlijnen gehan
teerd. In de eerste plaats mag
voor sportvissers in het binnenwater
de vis alleen in afgesloten wa
ter worden uitgezet, in de
tweede plaats alleen in die
wateren waarin sprake is van
overmatige plantengroei.
Op het ogenblik is de graskar
per "werkzaam" in ruim 200
hectare binnenwater. Op het
totaal in Nederland slechts
een schijntje. Dit jaar heeft
de OVB ongeveer 26.000 kilo
aan graskarper afgeleverd
aan ruim 90 waterbeheerders.
Hoe ziet men in OVB-kring
het verschijnsel graskarper?
Als een redelijk alternatief
voor de chemische bestrij-
dingsmethode. Erkend wordt
dat de graskarper onder be
paalde omstandigheden de
oorzaak kan zijn van troebe
ler water, maar dat het zou
leiden tot "onleefbare toe
standen" wordt met klem te
gengesproken.
Sinds 1977 wordt er jaarlijks
een zogenaamde graskarper-
contactdag gehouden waar
voor alle betrokkenen wor
den uitgenodigd en ervarin
gen worden uitgewisseld.
Juist gisteren werd er weer
zo'n bijeenkomst gehouden.
Tot dusver zijn rapporten, op
enkele uitzonderingen na po
sitief.
Dichtheid
De negatieve uitschieters wa
ren er vooral in het begin
toen ervaring moest worden
opgedaan met visdichtheid
voor bepaalde wateren. Soms
werd in sloten teveel vis uit
gezet, waardoor sloten com
pleet kaalgevreten werden.
Maar dat probleem is volgens
de OVB snel te verhelpen
door het graskarperbestand
uit te dunnen. Dat kan ge
makkelijk omdat de karper
zich in ons water niet voort
plant.
Vraag die voor de sportvisser
van belang is, is of de gras-
karper nu in de eerste plaats
een sportvis is of dat hij voor
al een functie vervult ten be
hoeve van het waterbeheer.
In dat laatste geval is er wel
iswaar sprake van een mede-
belang voor de sportvisser,
maar kun je je afvragen of
daarin veel geld dat door hen
gelaars wordt bijeengebracht
moet worden gestoken.
Bij de OVB vindt men op dit
ogenblik van wel. De gras-
karper draagt er toe bij dat
viswater dat verloren was ge
gaan door een te intensieve
plantengroei weer bevisbaar
is. Er zijn echter ook voor
beelden van wateren waar de
hengelaar helemaal niet mag
vissen, en waar ook door hem
betaalde graskarper is uitge
zet. Het blijft dus een beetje
discutabel of dé kweek van
graskarper ook in de toe
komst die prioriteit bij de
OVB moet hebben die het nu
heeft.
Even los van de hele discussie
moet ik erkennen dat de gras-
karper een uitstekende sport
vis is. Het is een enorm felle
vechter wanneer hij gehaakt
is. Bovendien is de vis zeker
niet alleen met een blaadje
sla te vangen zoals wel eens
werd beweerd. Met evenveel
enthousiasme heb ik hem
aan een doodgewone brood-
vlok gevangen.
Wereldkampioen
Iets heel anders tot slot. Er is de
afgelopen week weer zeer in
tensief gevist in wedstrijd
verband. Zowel op nationaal
als op internationaal niveau.
Voor het eerst sinds vele ja
ren heeft Nederland weer een
de wereldtitel in de wacht ge
sleept. Dat gebeurde in New-
ry Castle in Noord-Ierland
waar een vijfmans team van
de NWS met de hoogste eer
ging strijken voor Frankrijk
en Engeland. Dezelfde dag
werd in het Voedingskanaal
bij Spijkenisse het Neder
landse kampioenschap maat-
se vis van de NWS gehou
den. Het korps van De Bra
sem uit Ter Aar dat vorig jaar
nog de eerste plaats bezette
moest zich nu tevreden stel
len met een tweede stek ach
ter de vereniging AAHV uit
Arnhem.
Individueel kampioen van Ne
derland werd W. Plezier uit
Haarlem die in totaal 10.41
meter maatse vis aan de haak
sloeg. Tweede werd A. Pie-
ters uit Tilburg met 8.85 en
derde J. Eggers uit Boven-
karspel met 8.63 meter.
Horizontaal: 1. Is er tee en
wijn? Het lijkt er wel op. 4.
Door een deskundige ontwor
pen. 7. De toeschouwers zetten
ogen als vaatwerk op! 9. Zojuist
is vader zijn schulden gaan be
talen. 10. Het zal Annie verdriet
doen, dat zij en de haren het
niet zijn. 11. Onderin het schip
werd men handtastelijk. 12.
Een touwtje aan 't ouwetje. 14.
Omhoog, meisje, naar de plant.
16. Weglopen met olie. 20. Het
is anders een knol van een
noot, die je alleen 's zomers
ziet. 21. Boven het lawaai uit
lijkt het weer wat gunstiger. 22.
Als je te laat thuis komt, kon
het je wel eens slecht bekomen.
23. Vlug iets lekkers eten uit de
grond. 24. Elftal.
Verticaal: 1Wat een drukte om
zo'n dierlijk bewijsje. 2. Bedor
ven stokje. 3. Als op ieder potje
een deksel zit. zit er een beest
in. 4 Voor cado's aan je liefje
moet ik je behoeden. 5 K, heb
je je erg pijn gedaan toen je
daarover viel? 6. Cornelis en
-pi—
Z 1
V
1
r
nr
f
r
1
s
r
r
ir
V
9
r
I I
'ft
\5
't
r
n;
9
V
r
n
r
r
'rr-
V
r
r r
V
r
zijn jongens zitten bij de ra
men. 7. Hier ziet S andere paas-
vogels uitgaan. 8 Hu gaat met
de weg weg en dat is niet eer
lijk. 13. Zullen we dat nu eens
uithalen? Kun je lachen. 14. Zu
die de bomen velt hoort in een
salon thuis. 15. Als je het er op
waagt, gaan ze met je mee. 17.
Zu geeft jou de drank, die kun
nen we plukken! 18. Beslist
niet waar, zuster, van die boom
bu de spoorwegen. 19. Stil, zan
gers. anders wordt je ziek
L 0 0 F IL 0 C'O
lm u
De prijs van 25,- werd toege
kend aan M. van Tol-Beu-
kers, Huigsloterduk 38. 2156
LE Weteringbrug De pnjs
wordt de winnaar toegezon
den. Oplossingen met ver
melding van Puzzel" voor
donderdag op briefkaart of in
enveloppe zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1. 2311 BG Lei
den.
Buiten de gebroeders Kuijf is
Wim Heemskerk één van de
jongere senior-spelers uit de
Leid se regio die ook in natio
naal opzicht stevig aan de
weg timmert. De 23-jarige
Runsburger speelt met grote
frequentie en is bovendien
niet te beroerd om heel wat
uurtjes aan het analyseer-
werk te besteden, een vlijtig
heid die de laatste jaren zijn
vruchten begint af te werpen
Twee jaar geleden schopte
Heemskerk het al tot club
kampioen van LSG. Die titel
gaf hem de kans om het jaar
daarop op het eerste bord van
de club de strijd met diverse
kopmannen uit de hoofdklas
se aan te binden. Daarin wist
hij zich opvallend goed te we
ren. Met het veroveren var de
Leidse schaaktitel, juni j.l.,
meldde Heemskerk zich defi
nitief bij de Leidse ton
Tijdens de warme zomermaan
den trok Heemskerk bij het
open kampioenschap van
Nederland eveneens danig
van leer. Na 7 van de te ver
spelen 9 ronden stond hij op
6 punten en deelde hij tesa-
men met Gert-Jan de Boer de
koppositie. Een verliespartu
in de daaropvolgende ronde
tegen De Boer hielp zijn kan
sen op de titel, die uiteinde
lijk naar Rinie Kuijf zou
gaan. om zeep. Met 7 punten
eindigde de LSG-er nu als
vierde. De prettigste herinne
ringen zal Heemskerk onge
twijfeld aan de derde ronde
O
door
Ruud Dobbelaar
bewaren. Daarin maakte hu
stamppot van de Utrechte
naar Perrenet. Partuen als
deze bezorgen vaak beide
spelers een kater. De verlie
zer een direkte vanwege het
opgelopen pak slaag, de win
naar eentje op de volgende
dag. Nog half in eufone-stem-
ming verkerend moet hu dan
ervaren dat het niet elke keer
rozegeur en maneschgn kan
zun.
Wit: Heemskerk. Zwart Perre
net.
I i
i
I
1 1 i
1
1
1
s
- z z
-
S £i
n
[4"'
1
-
1 Pgl-f3;f7-fi>. 2 d2-d4,g7-g6 3
h2-h4. een scherpe variant,
die de bedoeling heeft het
snelle g6 af te straffen, 3....P-
g8-f6. 4 h4-h5, wit laat er geen
r groeien, de zet ïm-
In de tweede week van augus
tus werd in Huissen het Hey-
tings dam toernooi gehouden.
Al weer voor de vijfde keer.
Uit onze regio speelden Hans
Vermin en Evert Bronstring
mee. Winnaar, via een formi
dabele eindsprint, werd Ger-
rit Boom, die o.a. kersverse
nationaal meester Ron Heus-
dens en idem dito jeugdkam
pioen van Nederland Gérard
Jansen voor wist te blijven.
Even de volledige eindstad:
1. Gerrit Boom 9-12, 2. Ron
Heusdens 9-11, 3. Geert van
Aalten 9-11, 4. Hans Vermin,
5. Gérard Jansen 9-10, 6. Jos
Stokkel 9-9, 7. Raymond
Saint-fort 9-8, 8. Frits Lu-
teyn 9-7, 9. Frank Teer 9-6,
10. Evert Bronstring 9-6.
Met het onverwachte overlij
den van Freek Gordijn in de
nacht van vrijdag 20 op zater
dag 21 augustus heeft de
dam wereld weer een van zijn
coryfeéen verloren. Gordun
speelde jaren op nationaal ni
veau mee; van 1949. toen hij
kampioen van Nederland
pliceert een kwaliteitsoffer.
4 Pf6xh5. weigeren of met
de g pion nemen maakt de si
tuatie alleen maar erger 5 e2-
e4 zie diagram, een nieuwtje
van Heemskerk De witspeler
wenst hiermee enkele gunsti
ger varianten van zwart te
omzeilen Na 5 Thlxh5. g6x-
h5, 6 e2-e4 kan zwart buvoor-
beeld met een bliksemsnelle
rokade (6 Lf8-g7. 7 PfJ-g5. 0-
0) de grootste moeilijkheden
nog omzeilen 5 d7-d6.
zwart probeert alvast lucht te
scheppen, maar deze zet past
precies in het straatje van de
witspeler Het idee van
Heemskerk dient op andere
wuze te worden aangepakt,
bijv via 5 Ph5-f5. 6 Thlxh5,
het kwaliteitsofTer; 6 g6xh5
7 Pf3-g5, deze paardzet
plaatst de zwarte koning da
nig op de tocht 7...c7-c6, ook
het veld c7 heeft de koning
hard nodig 8 Ddlxhó
schaak.Ke8-d7 9 Pg5-e6. het
paard valt niet te nemen van
wege mat 9 Dd8-a5 schaak
10 Lcl-d2.Da5-b6, U Pbl
c3.Db6xb2. zwart heeft met
veel beters te doen dan pion-
netjes te snoepen In wezen
staat hu echter al hopeloos
12 Tal-bl;Db2xc2. 13 Tbl
cl,Dc2-b2. 14 Dh5xf5,Kd7-e8
15 Dfi>-h5 schaak.Ke8-d7 16
Lfl-e2,Pb8-a6. 17 Dh5-f7.Pa6-
b4. 18 Pe6xfB schaak;Th8xfB.
19 Le2-g4 schaak Zwart geeft
op, dameverlies of mat is on-
vermudeluk
RUUD DOBBELAAR
werd, tot en met 1973 (ge
deeld vierde). Echter met
kleine en grote tussenpozen
van afwezigheid. Eenmaal
mengde hij zich in de strud
om de wereldtitel. Dat was in
1960. Een gedeelde zesde
stek was daarin zijn deel.
Zie diagram. Gordijn, die zoals
een goede dammer het be
taamt, steeds een grote voor
keur heeft gehad voor het
eeuwenoude klassieke spel,
brengt dit dunne laat-klassie-
ke standje tot een goed einde.
Het deed zich voor in het
kampioenschap van Neder
land 1961 Een jaar waarin hij
eigenlijk het titeltje verdiend.
Zijn tegenstander was Beeke,
die met wit voor lastige be
slissingen stond, o.a. wegens
de achtergebleven schijf op
36: 1. 36-31: onnodig, na 39-34
17-22x12 33-28 23-29! 34x23
18x29 38-33x43 13-18! krugt
wit het moei luk, maar remi
se'»; 1. 17-22 2 28x17 21x12
3. 33 28 12-17 4 38 33 17-22 5
28x17 23-29 6 35-30?. het
grapje heeft succes; 6... 29x38
7 32x43 24x35 8 39-34 19 24 9
27-21 16x36 10. 17-11 26-31 11
37x26 36-41 en zwart won.
NB ook 1. 28-22x22 2 23-29 3
39-34x44 18-23 5. 44-40 24-29
6 40-35 19-24 7 36-31 13-19
verliest voor wit
9 O
De Pakistaan Zia Mahmoud is
ongetwijfeld één van de
meest besproken figuren van
het wereldbridgetoneel. De
ze, technisch uitermate be
gaafde, speler was de ster van
het laatste wereldkampioen
schap, waar zijn land zo ver
rassend doordrong tot de fi
nale tegen Amerika.
Zia, zoals hij algemeen wordt
genoemd, heeft een faam op
gebouwd voor wat betreft de
'onmogelijke' slems die hu
pleegt te maken. Tijdens een
toernooi in Londen vorig jaar
maakte hij die faam weer
eens waar.
10 97 6
C> H 7
O B 3 2
A V87
V 8 5 h432
9VB86 22?
O V 10 8 5 2 6 4
10 2 B43
A B
CP A 10 9 5
O AH7
A H 96 5
Zuid gever, niemand kwets
baar. Zuid, Zia, opende 1 KI
(OW passen) noord 1 Sch,
zuid 3 SA - noord 4 KI. zuid 4
Ru - noord 4 Ha en zuid ten
slotte 6 KI. Zuid's 3 Sa toont
19 goede punten; hij opende
niet met 2 Sa en volgens het
boekje hoeft noord met meer
dan 6 punten te hebben
Noord vertelde met 4 KI wel
slem te willen spelen met kla
veren als troef; 4 Ru en 4 Ha
waren controlebiedingen en
het eindcontract is niet ge
speend van enig optimisme.
Zia nam de troefuitkomst op ta
fel en vervolgde met schop
pen voor de boer en vrouw
Opnieuw troef was voor de
heer, gevolgd door Sch A.
klaveren voor het aas en Sch
10. Oost's heer werd getroefd.
NEDERLAND - Georgani
seerd filatelistisch Nederland
viert feest. Twee jaar lang In
die twee jaar wordt nameluk
herdacht dat het Maandblad
Filatelie 60 jaar bestaat, de
Nederlandse Bond van Fila
telisten Verenigingen 75 jaar
geleden werd opgericht en
dat Nederland 100 jaar geor
ganiseerde filatelie kent De
ze herdenkingen zullen in die
twee jaar extra luister wor
den bijgezet door het houden
van een speciale reeks ten
toonstellingen
Ter gelegenheid van een aantal
van deze tentoonstellingen -
in de periode van september
1982 tot en met november
1984 - zullen speciale jubi
leumenveloppen worden uit
gegeven van het eerste-dag-
formaat. Zowel deze envelop
pen als de stempels die zullen
worden gebruikt zijn ontwor
pen door Piet Wetselaar. gra
ficus van Joh Enschede en
Zonen te Haarlem
Links op de jubileumenvelop
pen is een. niet opvallende
ondergrond aangebracht, die
bestaat uit het telkens herha
Zuid incasseerde Sch 9 en gooi
de zelf Ru 7 af West zag zich
vervolgens geplaatst voor
een vervelend dilemma.
Gooit hu een harten af dan
speelt zuid harten voor het
aas. troefi een harten en zun
hand is verder hoog Gooit
west daarentegen ruiten af
dan volgen twee hoge rui
tens, waarna Ru B op tafel
goed is voor de twaalfde slag.
West koos voor harten en Zia
maakte geen fout.
Onnodig te zeggen dat 6 KI ge
maakt goed was voor een vol
le zaaltop.
len van de emblemen van de
"jubilarissen". Daar over
heen komt, in vier kleuren
druk, tamelijk groot, het wa
pen van de plaats waar de
tentoonstelling wordt gehou
den. In het stempel dat zal
worden gebruikt komt ook
doorgaans het wapen van de
tentoonstelhngsplaats voor.
Dit jaar nog zullen er tien enve
loppen (met volgnummer)
worden uitgegeven De eer
ste komt uit ter pk|Ulhdd
van de vierde NVPH-show.
die van 16 tot 19 september in
het congresgebouw in Den
Haag zal worden gehouden
De tweede naar aanleiding
van het 50-jang bestaan van
de afdeling Almelo van de
NVPH (17 september). Ver
der nr 3. Dag van de Postze
gel (9 oktober), die gevierd
zal worden in Amsterdam.
Barnevcld. 's-Hcrtogen
bosch. Hoogczand Sappe
meer. Goes, Rotterdam. Sit-
tard en Terncuzen (jeugd), nr
4. Hoogvliet (14 oktober), nr
5, Den Helder (22 oktober),
nr. 6. Maassluis (22 oktober),
nr. 7, Zwolle (23 oktober), nr
8. Alkmaar (20 november), nr
9. Leeuwarden (20 november)
en nr 10. Heerhugowaard (26
november)
Met uitzondering van nr. 1
(NVPH show) zullen de enve
loppen steeds met de laatst
verschenen speciale druk
werkzegel (zonder toeslag)
worden gefrankeerd. Dat
houdt in dat de verkooppnjs
aan verzamelaars f 1.75 zal
bedragen Nummer 1 gaat
f 2.50 kosten, aangezien daar
de twee Europa-zegels op zul
len worden geplakt
Wie niet op een expositie komt
kan zun bestelling richten
aan postgiro 5 285 285 Ln.v.
NBvFV, afdeling Jubilea te
Utrecht Men moet echter per
set bestellen De eerste set
bestaat uit de enveloppen 1
tem 5 en kost f 10,75 en elke
volgende set (nr 6 te m 10.
nr 11 tem 15. enz.) kost
f 10.