Spoorboekje K&O
is dikker dan ooit
Residentie-Orkest:
niet alleen traditie
Twee primeurs voor Leiden
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1982
LEIDEN - Wie het jaar
overzicht van K&O voor
het komende seizoen
openslaat zal verbaasd
constateren dat dit cultu
rele 'spoorboekje' voor
Leiden en de regio meer
bladzijden beslaat dan
ooit tevoren. Minder geld
en toch een dikkere gids,
hoe kan dat? Merkt K&O
dan in het geheel niets
van de ingrijpende bezui
nigingen die het over
heidsbudget op het ge
bied van kunst en cultuur
afknabbelen? K&O-direc-
teur Tjitte Weber laat deze
vraag tijdens een gesprek
over het komende con
certseizoen niet lang on
beantwoord.
Inderdaad biedt K&O een bij
zonder omvangrijk program
ma voor het komende sei
zoen. Naast een reeks thea
ter- en balletvoorstellingen,
opera's, films, cursussen en
excursies is de lijst van con
certen in hoeveelheid en ver
scheidenheid imposant.
Hoe dit alles vanuit financieel
oogpunt te realiseren is met
een inderdaad beperkt bud
get? Het is een kwestie van
goed plannen en veel contac
ten, ook internationaal. Wan
neer ik in het buitenland ben
probeer ik zoveel mogelijk
recitals en concerten te be
zoeken. Ook via ambassades
lukt het nog wel eens kunste
naars die hier nog niet zo be
kend zijn te introduceren".
"Op die manier heb ik vorig
jaar de Bulgaarse pianiste
Genny Zacharieva hier in
Leiden gebracht, een voor
treffelijk pianiste die hier
met groot succes in de Kapel
zaal gespeeld heeft. Dit sei
zoen geeft ze weer concerten
in Nederland. In Leiden zal
ze te horen zijn in het piano
concert van Schumann tij
dens het kerstconcert in de
Stadsgehoorzaal. Bovendien
geeft ze twee recitals, één in
de Kapelzaal en één in Kat
wijk.
En wat de planning betreft, van
sommige concerten weet je
dat ze veel publiek zullen
trekken, waardoor je bij een
ander concert wel eens wat
kunt wagen. Bovendien zijn
we in het gelukkige bezit van
een eigen zaaltje dat bij uit
stek geschikt is voor kamer
muziek, de Kapelzaal en dat
werkt ook kostendrukkend".
Meesterserie
Er zijn als elk jaar weer ver
schillende series, alle iets an
ders van opzet. Allereerst de
Meesterserie: negen orkest
concerten, waaronder het tra
ditionele kerstconcert, die
elk jaar over het algemeen
zeer goed bezocht worden
door een vaste kern van
abonnementhouders en een
groot aantal losse bezoekers.
Deze serie wordt gegeven
door het Rotterdams Philhar-
monisch Orkest (driemaal),
waarvan éénmaal onder lei
ding van de beroemde diri
gent Antal Dorati, en het Am
sterdams Philharmonisch
Orkest onder leiding van An
ton Kersjes (tweemaal), het
Residentie Orkest onder lei
ding van Hans Vonk, het Ne
derlands Kamerorkest onder
leiding van Antoni Ros-Mar-
bè en in het kerstconcert het
Gewestelijk Orkest onder lei
ding van David Porcelijn,
mits dit ensemble dan inmid
dels nog niet wègbezuinigd
Solisten in deze serie zijn de
pianisten Toos Onderden-
wijngaard, Genny Zacharie
va, Rudolf Buchbinder, Ste
ven Mayer, Steven de Groote
(een Amerikaan van Neder
landse afkomst), de violisten
Jaap van Zweden met
Brahm's vioolconcert waar
mee hy zich in Amsterdam
als concertmeester van het
Concertgebouw Orkest voor
stelde, Vera Beths, Robert
Szreder, Emmy Verhey, de
organisten Jan Schmitz en
Dorthy de Rooy, en de ho
boïst Hans Meyer. Het aange
kondigde, geheel aan Liszt
gewijde programma van het
eerste concert is gewijzigd:
alleen diens Totentanz voor
piano en orkest in de eerste
versie van Busoni, een werk
gebaseerd op het Gregoriaan
se Dies Irae-motief, is op het
programma gehandhaafd.
Het wordt aangevuld met
Schuberts Rosamunde, het
symfonisch gedicht Don
Ju an van Richard Strauss,
balletmuziek uit Aïda van
Verdi en het Bacchanaal uit
Saint-Saens' opera Samson
et Dalila. Twee concerten uit
deze serie zijn geheel gewijd
aan werken van Joseph
Haydn, en vormen binnen de
Meesterserie een Haydn-cy-
clus, uit te voeren door het
Nederlandse Kamerorkest
onder leiding van Antoni
Ros-Marbè.
Safe
"Een goede gelegenheid om
van deze componist eens wat
meer te laten horen dan die
paar overbekende symfo
nieën", zegt Tjitte Weber.
"Het weinig gespeelde piano
concert in G gr.t. is een schit
terend werk, dat je welhaast
de tegenhanger van Mozarts
pianoconcert in dezelfde
toonsoort (K.V. 453) zou kun
nen noemen. Ook het viool
concert in C gr. t., het hobo-
concert in C gr. en het orgel
concert in F gr. t. zijn zeer de
moeite waard".
Op de opmerking dat in de
Meesterserie bij de program
mering toch wel duidelijk op
'safe' wordt gespeeld (de mo
dernste werken in het ko
mende seizoen zijn Kodaly's
Hary Janossuite en de Derde
symfonie van Strawinsky -
voor de rest komen het klas
sieke en romantische reper-
in Den Haag, waar ze behalve
in Diligentia ook m wijkcen
tra en bejaardentehuizen spe
len. Waarom ze dit naast hun
veeleisende taak als orkestlid
doen? Zelf zeggen ze dat ze
dit nu eenmaal heerlijk vin
den om te doen.
Kwalitatief staan deze concer
ten op een zeer hoog niveau
en het aardige is dat er veel
onbekende muziek van be
kende componisten te horen
is naast muziek van soms ten
onrechte vergeten kleinere
meesters en moderne mu
ziek. Bovendien staat de mo
gelijkheid om in meer en
minder gebruikelijke combi
naties te spelen borg voor een
grote afwisseling.
toire, en daaruit overwegend
de bekendste werken aan
bod) reageert Tjitte Weber:
"Behalve met de nogal tradi
tionele smaak van het Leidse
publiek heb ik rekening te
houden met het aanbod van
uit de orkesten zelf en hun
programmering voor de ver
schillende maanden van het
seizoen. Het beeld dat in Lei
den gegeven wordt wijkt
denk ik niet zoveel af van wat
elders geboden wordt. In de
kamermuziekseries heb ik
meer armslag om van de
geijkte paden af te wijken".
Het aanbod van kamermuziek,
grotendeels in verschillende
series ondergebracht, is in
derdaad enorm groot. Ook
hier is bij de programmering
van de diverse series van een
verschillende opzet uitge
gaan.
De koffieconcerten op zondag
morgen in de foyer van de
Stadsgehoorzaal, die zeer
veel door gezinnen met kin
deren bezocht blijken te wor
den, zijn in de eerste plaats
wat luchtiger van opzet; de
programma's mogen niet te
lang en te zwaar zijn en de
sfeer is wat informeler en
vooral gezellig. In deze serie
speelt o.a. Daniel Wayenberg,
het Nederlands Gitaartrio en
het Mendelssohntrio.
Vrijdag
muziek met gerenommeerde
solisten als Daniel Wayen
berg met een uiteraard ander
programma dan op het kof
fieconcert; Danielle Dechen-
ne en Jean Decroos, het uit
leden van het Concertge
bouw-orkest bestaande
Schumann-trio, Genny Za
charieva, het duo Koos Ver
heul - Jan van der Meer, en
het Nederlands Harptrio.
Dan is er de serie Kamermu
ziek Speciaal op maandag
avond in de Kapelzaal.
Oorspronkelijk is deze serie ge
boren uit een idee om een
aantal kunstenaars uit de
Balkanlanden in één serie on
der te brengen. Maar er de
den zich zulke aardige moge
lijkheden en aanbiedingen
voor, dat die oorspronkeUjke
opzet eigenlijk verlaten is, en
in die serie bijvoorbeeld ook
het Gaudeamus Strijkkwar
tet te horen zal zijn.
Bij de Woensdagavondconcer
ten in de Kapelzaal, (elke
week een concert) kan eigen
lijk 'alles': jonge talenten krij
gen hier een kans op te tre
den, maar ook reeds gevestig
de namen en ensembles uit
binnen- en buitenland zijn er
te horen. Nieuw is de serie
Kamermuziek door leden
van het Residentie Orkest in
de foyer van de Stadsgehoor
zaal op maandagavond. Al ja
renlang verzorgen leden van
dit orkest in verschillende
vaste combinaties en ensem
bles kamermuziekconcerten
Cello
Twee bijzondere series op
maandagavond worden ge
heel aan de cello gewijd: de
serie Cello Centraal van dne
concerten met Herre-Jan Ste-
genga op de eerste avond en
twee avonden door de Franse
cellist Renaud Fontanarosa,
die alleen solo-sonates zal
spelen. De serie Cello-plus
van twee concerten wordt ge
geven door Marien van Straa-
len, begeleid door Gabriella
Szentpeterie.
In samenwerking met de Stich
ting Vrienden van het bed
zijn er drie Uederenavonden
in de Kapelzaal, waarbij elke
avond een sopraan en een ba
riton zullen optreden: Anne
Marie Dur en Hem Meens
worden begeleid door Tilly
Keessen, Thea Ekker-van der
Pas en Ruud van der Meer
door Rudolf Jansen, en Arya
van Wijk en Bernhard Kruy-
sen door Gérard van Blerk.
In december zal een speciale
Bach-cyclus gewijd worden
aan de zes sonates voor viool
en continuo van deze compo
nist door het duo Viktor Li-
berman en Alexander Waren-
berg.
Dan is er nog een aantal zeer
speciale losse concerten,
waarvoor de Stadsgehoorzaal
wellicht nauwelijks groot ge
noeg zal zijn: de beroemde
fluitist James Galway geeft
er begeleid door de pianist
Philbp Moll een concert met
een klassiek programma be
staande uit werken van o.a.
Beethoven, Schubert en Hin-
demith; er is een Country
Festival, Lee Towers in con
cert, Harry Sacksioni brengt
een programma onder het
motto "Schaduw", en de
groep Flairck en het Caecilia
Consort zijn eveneens gecon
tracteerd.
Voeg hier nog aan toe de be
middeling van K&O voor de
series van de Nederlandse
Opera Stichting in het Cir
custheater in Scheveningen
en de lijst is voor wat Leiden
betreft compleet.
Koploper
James Galway
ste jaren een koploper ge
weest", zegt Tjitte Weber met
gepaste trots. "Je moet Lei
den als muziekstad besbst
niet onderschatten. Niet al
leen is het aantal van de con
certen groot, maar ook de
kwahteit van het gebodene is
hoog. Onder de optredende
kunstenaars vind je grote na
men. Is het bijvoorbeeld niet
geweldig dat een groot diri
gent als Antel Dorati in Lei
den met het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest te horen
en te zien zal zijn"7
In de afdehngen gebeurt echter
ook het nodige De afdelin
gen die bij het maken van
plannen zelfstandig zijn, ma
ken hun suggesties of wen
sen kenbaar aan K&O. die
dan zorgt voor bemiddeling
en het regelen van een en an
der. In Oegstgeest met het
Groene Kerkje als ideale en
sfeervolle ruimte zal Steven
Mayer evenals vorig jaar een
pianorecital geven.
Er komt een Satieprogramma
met Reinbert de Leeuw, een
optreden van Thea Ekker-
van der Pas met de harpiste
Joke Brethouwer, Theo
Goedhart en Han Kapaan,
(orgel-hobo), het duo Arie
Kwint èn Paul Verhey (harp-
fluit) en het Loeki Stardust
Kwartet. In Leiderdorp wor
den dit jaar concerten gege
ven in de Dorpskerk en de
nieuwe Muzenhof door a s.
Danielle Dechenne en Jean
Decroos de pianiste Marjes
Benolst, het Dick Visser Gi
taartrio, het Amsterdams
Fluittrio en het Leidse en
semble Madrigalesco onder
leiding van Henk Brièr.
In Katwijk zal in de Soefi tem
pel het duo Abbie de Quant
en Edward Witsenburg (fluit-
harp). en de pianist Louis van
wordt gegeven door Fred Vo
gels, één van de medeoprich
ters van de slagwerkgroep
Den Haag, die zich heeft ge
specialiseerd in het bespelen
van de marimba. In de
Dorpskerk een orgelconcert
door Johan Schmitz met me
dewerking van de hoboïst
Han Kapaan; daarnaast een
lerarenconcert van de Ge
meentelijke Muziekschool
Katwijk, een concert door het
Toonkunst Orkest onder lei
ding van René Verhoeff
(waarin Thijs van Leer de
fluitsolist is) en Tjitte Weber
en Robert Szreder in het vrij
wel nooit uitgevoerde con
cert voor piano en viool met
orkest van Joseph Haydn
Het Gewestelyk Orkest ten
slotte hoopt in Katwijk een
scholierenconcert te verzor
gen
MIES ALBARDA
Jaap van Zweden
LEIDEN Het Residen
tie-Orkest zal het ko
mende seizoen in de
Leidse stadsgehoorzaal
een serie van vijf con
certen op zaterdag
avonden verzorgen. Di
rigent is Hans Vonk,
met uitzondering van
het tweede concert dat
door Alain Lombard
geleid wordt. In de sa
menstelling van het
programma is een ge
lukkige vermenging
van het traditionele
met het originele tot
stand gekomen.
Onder de eerste noemer vallen
Haydns Symfonie mit dem
paukenwirbel Sohumanns
meest geslaagde Vierde sym
fonie, Regers Mozartvariaties
en van Tsjaikowski maar
liefst drie werken: de Serena
de voor strijkorkest, het Eer
ste Pianoconcert met Mark
Zeltser als solist en de Fantai-
sie Francesca da Rimini.
Uit de Russische hoek komen
echter ook twee belangwek
kende werken die voor Lei
den een eerste kennismaking
betekenen: Sviatoslav Za-
gurski speelt het Cellocon
cert van de hier onbekende
Nicolal Mjaskowski, een tra
ditioneel schrijvend compo
nist van o.a. 27 symfo
nieën, die men de schakel
tussen Tsjaikowski en Sjosta-
kowitsj zou kunnen noemen.
Somber
Hatvs Vonk: viermaal dirigent op zaterdagavonden.
gevoerd worden, een werk
met een uitermate sombere
ondertoon waarin de dood
met daar omheen oorlog en
geweld het centrale thema
vormen. Voor dit werk ge
bruikte Sjostakowitsj teksten
van Lorca, Apollinaire, Küc-
kelbecker en Rilke. Soliste is
Roberta Alexander.
Behalve buitenlandse solisten
zullen ook leden van het Re
sidentie-Orkest solistisch te
horen zijn: Hans Roerade, Ab
Vos, Ton Kerstens en Vicente
Zarzo voeren de Sinfonia
concertante voor hobo, fluit,
klarinet, fagot en hoorn van
Mozart uit. Zino Vinnikov en
Godfried Hoogeveen zyn so
listen in het Dubbelconcert
voor viool, cello en orkest
van Brahms.
En Vladimir Mendelssohn ver
tolkt de soloparty in Berlioz'
Harold en Italië, een symfo
nie met altviool als obligaat
instrument.
Een wel zeer bijzonder werk
besluit deze serie: Ravels mu
zikale blyspel '1 Heure Es-
pagnol, door nog nader be
kend te maken zangsolisten.
In deze zeer geestige "con
versation en musique", zoals
Ravel het werk zelf betitelde,
leefde hij zijn voorliefde voor
Spanje en voor mechanische
apparaten en speelgoed uit,
waarbij de meesterlyke in
strumentatie de tikkende
klokken, speeldozen en de
karakters van de personages
op briljante wijze weergeeft.
Familieconcerten m
Het programma van de drie fa
milieconcerten, die bedoeld
zyn voor ouders met kinde
ren en derhalve een ver
vroegd aanvangsuur hebben,
is met zorg samengesteld:
kleurryke Spaanse muziek
van de Falla, nl. zeven volks
liederen te zingen door Jard
van Nes en de volledige bal
letmuziek uit De Driekante
Steek: van Respighi het
sfeervolle werk De Pynbo-
men van Rome uit 1924,
waarin als effect gebruik ge
maakt wordt van een in de
partituur voorgeschreven op-1
name van de zang van een
nachtegaal, door sommigen
als kitsch veroordeeld, door
anderen als een vondst be
stempeld.
Dukas' Tovenaarsleerling en de
Piet Hein Rhapsodie van Van
Anrooy zyn oude bekenden
op jeugdconcerten. Het
Vioolconcert van Glazoenov
wordt gespeeld door Marieke
Blankestyn, Shura Cherkass-
ky is de solist in het Tweede
Pianoconcert van Tsjaikows
ki en Ab Vos speelt het klari
netconcert van Weber. Van
Kurt Weill wordt de Kleine
Dreigroschenmusik uitge
voerd en van de Amerikaanse
componist Aaron Copland El
salón México.
Extraatje
Abonnementhouders op de se-
ne van vijf concerten krijgen
ais extraatje een keuzecon
cert in Den Haag en boven
dien de premieplaat, die dit
jaar een wel een zeer by zon
dere is. Op 23 maart 1938 nl.
concerteerde het Residentie
Orkest in het Gebouw voor
K&W in Don Haag onder lei
ding van Arturo Toscanini.
Van dit concert werd een ra
dio-opname gemaakt, waar
van de zeer breekbare glas
platen bewaard zyn geble
ven. Ontdaan van technische
onvolkomendheden voor
zover dat mogelyk is, ont
stond een muziek historisch
document van belang met
werken van Cherubuu (Ou
verture Anancreon). Debussy
(Prélude A 1' apres-midi d'un
faune). Dukas (Tovenaars
leerling) en Haydn (Symfonie
101 "De Klok"). By de plaat
hoort een uitvoerige toelich
ting over Toscanini en zyn
concerten met het Residentie
Orkest
MIES ALBARDA
