CDA snoert loyalisten mond
C
Kamer isoleert Centrumpartij
PERFECT-
SPAARREKENINGEN
RENTE:
Koos H. niet toerekeningsvatbaar
Bij dit dagblad (uw dagblad)
staan wintersporters er goed óp
Van Agt en
Terlouw op
achtergrond
leidse spaarbank
Lubbers: afwijkend standpunt niet tolerabel
Transport
surfplank
gevaarlijk
DE WINTERSPORT
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1982
Binnenland
'Labiele" vriendin moet toch getuigen
geestelijke toestand van Ingrid
N. en gaf zij op voorhand al een
bevel de vrouw desnoods maan
dag door de sterke arm van huis
te laten ophalen als zij vandaag
niet bij de rechter commissaris is
verschenen.
Doffe klappen
minst verminderd toerekenings
vatbaar was ten tijde van.de mis
drijven
Psychiater Pareau Dumant voegde
er echter wel aan toe dat de gege
vens over Koos H. waarmee is
gewerkt, schamel, maar niet on
betekenend zijn. Doordat de ver
dacht nog steeds in alle toonaar
den de moorden ontkent, kon
den de onderzoekers deze feiten
niet met hem bespreken. Dit had
tot gevolg dat het POK meer in
algemene zin Koos H. kon onder
zoeken. Zelden onderzoekt het
POK ontkennende verdachten,
omdat een dergelijk onderzoek
dan de indruk kan wekken dat er
wel degelijk sprake is van
schuld.
caat van verdachte had op een
observatie in de POK aangedron
gen. Over zijn client zaten in het
dossier psychiatrische rapporten
van eerdere veroordelingen die
veel vragen opriepen over de
persoon van verdachte en zijn
toerekeningsvatbaarheid. Bij de
rechtbank had het Openbaar Mi
nisterie de rapporten gebruikt
om aan te tonen dat de verdachte
een onverbeterlijke verwrongen
geest heeft en daarom maar het
beste levenslang in de gevange
nis kon worden opgesloten.
Misvormd
Over de vraag van het Hof en het
Openbaar Ministerie waarom
een vooralsnog onbehandelbare
veroordeelde Koos H. in een psy
chiatrische kliniek beter op zijn
plaats is dan in de gevangenis
liet de arts geen twijfel bestaan.
Koos heeft ernstige stoornissen
van het gevoelsleven, een mis
vormd karakter, en komt qua in
telligentie niet hoger uit dan het
laagste gemiddelde, zo stelde het
POK vast. Hierdoor heeft de ver
dachte een levenswijze opge
bouwd die stoelt op een groot
wantrouwen dat hij compenseert
met slimheid en handigheid. De
bijzondere gespitstheid is voor
hem lijfsbehoud. Dr. Pareau Du-
mant meende nu dat. wil je ooit
Koos H. aan het praten krijgen -
ervan uitgaande dat hij de moor
den op zijn geweten heeft - je met
hem een vertrouwensrelatie
moet opbouwen. Dat kan alleen
in een kliniek en niet in een ge
vangenis. Bekent hij de moor
den. dan is dat de eerste stap op
de lange weg van de behande
ling. Genezing behoort dan tot
de mogelijkheden, aldus de psy
chiater.
Eerder op de dag was aan de orde
gekomen of de omstreden getui
ge Ingnd N. (26) uit Amersfoort,
ex-vriendin van Koos. alsnog on
der ede een verklaring moet af
leggen. Hoewel de vrouw door
de procureur-generaal was toe
gezegd dat de justitie-psvchiater
dr. Mulder haar geestelijke ge
zondheid zou onderzoeken (art
sen beweerden dat zij de druk
van een verhoor niet kan door
staan) besliste het Hof onver
wacht dat zij vandaag toch door
de rechter-commissaris onder
ede moet worden gehoord. Blijk
baar ingegeven door de gewichti
ge rol van deze getuige had het
Hof geen respijt meer voor de
De vrouw is een kroongetuige van
het Openbaar Ministerie. Met na
me in de zaak van Emy den Boer
(18) zyn haar zeer belastende ver
klaringen in het vonnis van de
rechtbank gebruikt. Koos
een vrijpartij met haar op het
hoogtepunt hebben onderbro
ken om de op een geisoleerd zol
derkamertje in zijn woning ge
vangen gehouden Emy den Boer
met twee pistoolschoten om het
leven te brengen. Ingrid ver
klaarde destijds twee doffe klap
pen te hebben gehoord, dezelfde
geluiden die zij bij een door de
politie uitgevoerde reconstructie
had waargenomen. Koos zou bij
terugkomst in de slaapkamer te
gen zijn ex-vnendin hebben ge
zegd dat het gestommel op de
zolder was veroorzaakt door een
hond die hij een paar klappen
had gegeven.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
mist 20 10
mist 21 9
bew. 21 11
Mallorca
Malta
München
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
onbew.
licht bew.
licht bew.
onbew.
licht bew.
onbew.
:waar bew.
half bew.
half bew. -
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
half bew.
zwaar bew.
licht bew.
half bew.
half bew.
onbew.
half bew.
geheel bew.
licht bew.
onbew.
onbew.
onbew.
half bew.
licht bew.
geheel bew.
25 12
21 13
25 12
22 11
28 16
25 14
22 11
24 14
32 17
26 19
27 16
0
21 11
26 20
18 10
23 12
25 16
25 18
18 5
23 14
22 11
25 20
28 29
26 21
DEN HAAG (GPD) De CDA-fractie in de Tweede Ka
mer zal voortaan als eenheid optreden. Als een of meer
leden zich niet bij een besluit kunnen neerleggen, ma
ken zij geen deel meer uit van de CDA-fractie. Dit zei
fractievoorzitter Ruud Lubbers gisteren na de eerste
vergadering van zijn nieuwe fractie.
DEN HAAG (GPD) - De lijsttrek
kers van CDA en D'66, Van Agt
en Terlouw, zullen niet als onder
handelaar voor hun partij aan de
kabinetsformatie deelnemen.
Beiden zagen gisteren in de eer
ste vergadering van hun fracties
af van het fractie-voorzitter
schap.
De 'oude' fractieleiders Lubbers
(CDA) en Brinkhorst (D'66) zijn
herkozen en zullen namens hun
fracties als onderhandelaar op
treden. Bij PvdA en WD wer
den de beide lijsttrekkers, Den
Uyl en Nijpels, aangewezen als
fractieleider en onderhandelaar.
Zowel Van Agt als Terlouw blijven
voorlopig gewoon lid van hun
fracties. Zij zullén overigens op
de achtergrond een belangrijke
rol in de formatiebesprekingen
blijven vervullen. Van Agt geldt
voor het CDA nog steeds als de
eerste ministerskandidaat.
Van Agt en Terlouw gaven beiden
als reden voor hun besluit dat zij
al een drukke dagtaak hebben en
dat het fractievoorzitterschap in
een kabinetsformatie daarnaast
een te zware taak is. „Het vergt
teveel. Dat is onmogelijk te com
bineren", aldus Van Agt, die be
halve minister-president ook mi
nister van buitenlandse zaken is.
WEERRAPPORTEN
Een georganiseerd optreden van
een aparte groep binnen de frac
tie tegen een door hen niet ge
wenste coalitie, zoals de loyalis
ten dat in 1977 hebben gedaan, is
daarmee onmogelijk geworden.
„Het hoofdstuk van 1977 is defi
nitief gesloten", verklaarde Lub
bers.
In de CDA-fractie horen intensieve
politieke meningsverschillen
mogelijk te zijn, meent Lubbers.
De vraag is echter of de fractie
verdeeld mag reageren op de
eindvraag van een formatie: ac
cepteren we het voorgestelde ka
binet of niet.
„Wanneer die eindvraag er ligt, dan
moet die uitgediscussieerd wor
den, waarbij de meerderheid
zich naar de minderheid of an
dersom moet voegen. Anders is
er een splitsing in de fractie. De
leden die na de besluitvorming
toch tegen blijven, worden
geacht niet meer tot de fractie te
behoren", zei Lubbers.
Kruisraketten
Dit betekent niet dat fractieleden
die een voorbehoud op het ver
kiezingsprogramma hebben ge
maakt. bijvoorbeeld op het punt
van de kruisraketten, van hun
standpunt afstand moeten doen.
Maar die leden mogen dat voor
behoud slechts tot gelding bren
gen indien in de formatie reeds
een plaatsingsbesluit aan de orde
zou komen. Het slechts afwijzen
van een coalitie vanuit het ver
moeden dat tot plaatsing zou
kunnen worden overgegaan, zal
niet worden getolereerd. Dan
mag dat niet als excuus worden
gebruikt om op principiële gron
den tegen die coalitie te zijn, al
dus Lubbers.
Effect?
Het blijft de vraag of het besluit
van de fractie effect zal hebben.
Een van de belangrijkste leden
van de oud-loyalisten in de
Tweede Kamer, Sytze Faber, er
kende dat de fractie afspraken
heeft gemaakt. „Maar je kunt
mensen toch niet veranderen?"
voegde hij daaraan toe.
De ex-loyalisten hebben gisteren
morgen bij staatssecretaris Van
Houwelingen (defensie) verga
derd over de vraag hoe zij verder
moeten handelen. De komende
dagen zijn meer van deze bijeen
komsten gepland. Bovendien zal
binnenkort het bestuur van het
zogeheten Christen Democra
tisch Beraad (CDB), de overblijf
selen van de kritische werkgroep
binnen het CDA, vergaderen om
de club nieuw leven in te blazen.
De positie van de voormalige dissi
denten in het CDA wordt belang
rijker naarmate mogelijke coali
tiepartners zich meer aan deze
verdeeldheid storen. Zo heeft
WD-leider Ed Nijpels tijdens de
verkiezingscampagne meerdere
keren gezegd niets voor samen
werking met een verdeeld CDA
te voelen.
'Geen gedoogrol
Op de eerste dag na de verkiezin
gen nam hij wederom scherp af
stand van een mogelijke weder
opstanding van de loyalisten in
het CDA. „Een coalitie met het
CDA is alleen mogelijk als er
geen loyalisme is. Anders gaat de
coalitie niet door. Een gedoogrol
van een groep CDA-leden accep
teert de WD niet", liet Nijpels
gistemg na afloop van de verga
dering van zijn fractie weten.
AMSTERDAM (ANP) - Een groep "sociale" advocaten in Amsterdam heeft gisteren het paleis van Justitie op
de Prinsengracht behangen met actie-posters: "duur recht is geen recht"' Onder dit motto protesteren zij volgen
de week tegen de eigen bijdrage, die justitie wil invoeren voor sociale rechtshulp
Huidige fracties ondertekenen PSP-verklaring
DEN HAAG (GPD) - Op initiatief
van de PSP-fractie hebben alle
huidige fracties in de Tweede
Kamer een verklaring onderte
kend waarin racisme en discri
minatie worden veroordeeld. De
fracties (CDA. CPN, D'66, GPV,
PvdA. PPR. PSP. RPF. SGP en
WD) verklaren dat ze. gelet op
de uitslag van de verkiezingen,
meer dan ooit waakzaam zullen
zijn tegen ontwikkelingen die
een gelijke behandeling van cul
turele en etnische minderheden
tegengaan.
In de verklaring wordt de Cen
trumpartij niet genoemd, maar
het is duidelijk dat het de verkie
zing is van leider Hans Janmaat
tot kamerlid die de PSP-fractie
bewoog tot het opstellen van de
verklaring. In de parlementaire
geschiedenis is het vaker voorge
komen dat een nieuw kamerlid
verguisd werd om zijn extreme
opvattingen. Een verklaring zo
als nu is uitgegaan, is in die ge
schiedenis echter uniek.
De intrede van de openlijk racisti
sche partij (deze zomer nog ver
bood de Amsterdamse rechter de
partij haar propagandamateriaal
te verspreiden omdat die straf
baar discriminerend was) in het
parlement heeft alle kamerleden
met afschuw vervuld. Werd die
afschuw op de verkiezingsavond
zelf nog uitgesproken, een dag
later bleek Het Parool het onge
wenste kamerlid dood te zwij
gen.
ADVERTENTIE
DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
5
Minimum saldo: f 500,-.
Dagelijks opvraagbaar tot f 5.000,- per maand.
Hogere bedragen met één maand opzegging.
DE DICHT BIJ HUISBANK.
Klein rechts
wil niet
links zitten
DEN HAAG (GPD) - De frac
ties van SGP, GPV en RPF in
de Tweede Kamer voelen er
niets voor om de komende
zittingsperiode aan de linker
zijde van de vergaderzaal te
zitten. De drie christelijke
partijen hebben bij voorzitter
Dolman geprotesteerd tegen
diens voorstel voor een nieu
we verdeling van de groene
bankjes.
Omdat CDA en WD alle plaat
sen aan de rechterkant bezet
ten, wil Dolman de kleine
rechtse fracties aan de linker
zijde plaatsen. Daar zouden
de drie SGP'ers de twee
RPF-leden en de eenmans
fractie van het GPV achter de
heer Janmaat van de Cen
trumpartij en vóór de drie
mansfractie van de CPN ko
men te zitten.
Fractievoorzitter Van Rossum
van de SGP vindt dat een vol
komen ongeschikte plek. om
dat de christelijke partijen
noch met de C van de CP,
noch met die van de CPN eni
ge verwachtschap voelen.
„Het is niet bepaald de plaats
die wij in de samenleving in
nemen. We willen gewoon
rechts blijven zitten, zoals al
vijftig jaar het geval is", zegt
hj.
Het is niet formeel afgesproken
maar Janmaat zal straks in de
nieuwe Kamer volstrekt gene
geerd worden. Uitspraken tegen
over de pers worden nu al verme
den. Speculaties over de oorza
ken en de samenstelling van de
aanhang van de racistische partij
worden niet openlijk geuit.
Kamervoorzitter Dolman bijvoor
beeld wil voorlopig geen enkel
commentaar geven op de kwes
tie. Onduidelijk is daarom hoe
hij als voorzitter in het debat zal
reageren als het omstreden ka
merlid zijn vreemdelingenhaat
zal laten blijken. De Anne Frank
Stichting in Amsterdam heeft
bekendgemaakt dat ze Dolman
formeel zal verzoeken alert te
zijn op eventuele racistische uit-
praken en zonodig te voorkomen
dat deze worden opgenomen in
het stenografische verslag van de
vergadering. Dolman heeft die
bevoegdheid. Het is nu gebruik
om vloeken en scheldwoorden
uit het verslag te schrappen.
Niemand verwacht trouwens dat
Janmaat zich in het debat te bui
ten zal gaan. De doctorandus po
liticologie en leraar maatschap
pijleer op twee middelbare scho
len in Den Haag en Rijswijk zal
er juist naar streven zijn theo
rieën een meer gerespecteerd
aanzien te geven.
Strafbankje
Geen van de kamerleden hoeft de
ongewenste nieuweling naast
zich te dulden op de groene
bankjes in de vergaderzaal. De
man heeft van Dolman het enige
cenpersoonsbankje ("Strafbank-
je") toegewezen gekregen, net als
indertijd boer Koekoek kreeg
DELFT (ANP) - Ondanks techni
sche verbeteringen, blijft het ver
voer van surlplank« n up auto's
en vooral op karretjes achter de
fiets gevaarlijk. Daarom zal de
overheid een norm moeten stel
len voor dragers van langwerpi
ge planken Het aantal ongeluk
ken. dat met het vervoer van
surfplanken gebeurt, is niet be
kend. maar wordt geschat op on
geveer duizend per jaar Dat zijn
er drie per dag
Dit is het resultaat van een onder
zoek. dat het instituut voor
wegtransportmiddelen van TNO
in Delft heeft verricht naar de
veiligheid van het vervoer van
zeilplanken, Uit tal van proeven
is gebleken dat van de dertig
surfplankdragers op auto's er ve
len niet aan de eisen van veilig
heid voldoen. Een slechte beves
tiging van de zeilplanken op de
drager is in de meeste gevallen
de oorzaak van ongelukken. De
gebruiker besteedt dikwijls on
voldoende aandacht aan het
vastmaken van de planken aan
de drager, meent de heer Bas-
tiaanse van TNO. die het onder
zoek leidde.
Het testprogramma omvatte aller
lei rij- en remproeven. Gebleken
is dat surfplanken en dragers
zelfs by zogenaamde parkeerbot-
singen met snelheden van 5 of 8
kilometer per uur van de auto af
vlogen. Bastiaanse adviseert dan
ook regelmatig te controleren of
de dragers goed vastzitten
Voorts moeten de mensen sjor-
banden van goede kwaliteit ge
bruiken en geen losse touwen,
zoals velen doen.
Er mogen niet meer dan twee surf
planken op de auto gelegd wor
den. Op meer zijn auto's niet be
rekend. Een ander advies is de
surfplank met de punt van voren
naar beneden te leggen Dit is no
dig om te voorkomen dat de auto
tijdens het rijden wordt opgetild
en daardoor onbestuurbaar
wordt.
"Vrienden van
Amelisweerd"
gaan bomen in
UTRECHT (ANP) - AU Rijkswa
terstaat dit najaar begint met
het omhakken van vier hectare
bos in het landgoed Amelis
weerd voor de aanleg van Rijks
weg 27. heeft het Landelijk
Amelisweerd Komitee (LAK) di
rect zo'n duizend mensen in
Utrecht en omgeving klaar
staan om zich lijfelijk tegen dat
kappen te verzetten. Dat is on
geveer anderhalve man per
boom.
Dat heeft het LAK. dat bestaat uit
vijftig organisaties waaronder
de vereniging "Vrienden van
Amelisweerd". gisteren op een
persconferentie bekend ge
maakt.
Het verzet tegen de aanleg van
een snelweg door het bos Ame
lisweerd is na meer dan elf jaar
nog ongebroken. Terw ijl de ju
ridische strijd doorgaat - de
Vrienden van Amelisweerd heb
ben vorige maand opnieuw
twee herzieningsverzoeken m
gediend bij de Raad van State -
hebben actievoerders uit het he
le land zich nu in het LAK ver
enigd om de kapwerkzaamhe-
den voor de weg persoonlijk te
gaan tegenhouden.
Het staat niet vast w anneer rijks
waterstaat gaat beginnen met
het omhakken van de bomen.
Normaal zou dat eind oktober
zijn, na het vallen van de blade
ren. omdat dat makkelijker en
dus goedkoper is Hei actieco
mité houdt er echter rekening
mee dat waterstaat eerder met
het werk zal beginnen, om de
actievoerders zo min mogelijk
tijd te geven zich te organise
ren.
ADVERTENTIE
A A
Minstens
vierentwintigduizenddriehonderdenachtenvijfti'g.
lezers van deze krant gaan straks naar de wintersport.
Op donderdag 16 september kunt u al die wintersporters m één keer bereiken, dan
besteedt uw krant aandacht aan
Voor onze adverteerders dé gelegenheid om in te haken op o a het reisgebeuren.
verzekeringen, de laatste modesnut|es. accessoires, enz enz tegen oe normale
tarieven
Wacht niet. reserveer nu Bel onze adverlentieatdeling,
wij geven u graag alle inlichtingen
DEZE KRANT OP 16 SEPTEMBER
EEN SNEEUWZEKER GEBEUREN!
DEN HAAG (GPD) - Als bewezen
wordt dat de Haagse Portier
Koos H. (32) de moorden op de
drie meisjes heeft gepleegd, dan
is hij een uiterst gevaarlijke man
van wie gevreesd moet worden
dat hij in herhaling zal vallen.
Hoewel vooralsnog een psychia
trische behandeling geen zin zal
hebben is het toch noodzakelijk
bij een eventuele veroordeling
de verdachte aan verpleging en
behandeling te onderwerpen
(onvoorwaardelijke tbr).
Dit zijn de conclusies van het Pie-
ter Baan Centrum, de psychiatri
sche observatiekliniek van justi
tie (POK) in Utrecht. Een van de
onderzoekers, dr. G. G. F. Pareau
Dumant, verklaarde op de twee
de procesdag voor het gerechts
hof in Den Haag dat, als Koos H.
de meisjes heeft gedood (de
rechtbank veroordeelde de por
tier tot levenslange gevangenis
straf), deze daden hem niet ten
volle kunnen worden aangere
kend. Op grond van het uitge
breide onderzoek naar onder
meer de geestelijke vermogens
en de eventuele afwijkingen
daarvan kwam een team deskun
digen van het POK tot de slot
som dat de verdachte op zijn
Koningin Beatrix stapt het paleis
aan de Lange Voorhout binnen. De
vorstin begon gistermiddag met het
raadplegen van de Kamervoorzit
ters Dolman (Tweede Kamer) en
Thurlings (Eerste).
