Steunmaatregel
voor dagbladen
C
Houding overheid maakt windenergie te duur
IMF: arme landen moeten
eerder aan de bel trekken
Beurs Amsterdam
tort zakelijk
marktberichten
Centrum voor Energiebesparing:
CRM: geld uit Ster-pot
Ogem kan
de boeken
dicht laten
Bcursovcfzlcht
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1982
Groenten
Er is m ons land de laatste jaren
nogal wat gedaan om de moge
lijkheden voor het telen van voor
ons nieuwe groenten en de afzet-
kansen voor die nieuwe produk-
ten te onderzoeken en om ze bij
gebleken geschiktheid op onze
markt te introduceren.
Paprika, aubergine e.d. hebben
zich al een positie verworven en
in 1980 is een delegatie van des
kundigen van onderzoek- en af-
zetinstellingen in Oost-Azië op
zoek geweest naar weer nieuwe
nieuwigheden. Instellingen als
het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen, het proefstation
voor de tuinbouw onder glas in
Naaldwijk en de vakgroep tuin-
bouwplantenteelt van de land
bouwhogeschool in Wageningen
houden zich ermee bezig.
Op het nationaal tuinbouwcon-
gr-es. woensdag en donderdag in
Amsterdam gehouden, is nu ech
ter gebleken dat niet allen in de
groentebranche onverdeeld en
thousiast zijn voor het aan de
man brengen van iets - voor on
ze streken - geheel nieuw.
De sectie groententeelt van dat
congres constateerde dat de in
komens gaan teruglopen, dat dit
ook de vraag naar groenten zal
benvloeden, en dat de groenten-
detaillist, nu hij de concurrentie
van de discount ondervindt, zijn
assortiment eerder zal moeten
versmallen dan verbreden, wil
hij zijn kosten niet te hoog laten
oplopen.
Deense kroon
Wegens de grote staatsschuld en
de regeringscrisis in Denemar
ken is de Deense kroon op de
wisselmarkt sterk onder druk
komen te staan. De centrale
bank heeft sedert begin septem
ber grote bedragen moeten be
steden aan ondersteuning van de
koers.
Een en ander was aanleiding tot
geruchten volgens welke de
nieuwe regeling zodra zij het heft
in handen neemt, zal overgaan
tot devaluatie van de Deense
munt. Karsten Laursen, lid van
de economische raad van Dene
marken gooide olie op het vuur
door te verklaren een koersverla-
ging van tien procent binnen het
Europese Monetaire Stelsel
(EMS) noodzakelijk te achten.
De binnenkort aantredende pre
mier, Poul Schlueter, zag zich
nog voor zijn beëdiging genood
zaakt te verklaren dat een deva
luatie niet in zijn regeringspro
gramma zit.
Israël
In Israël werken de regering en de
centrale bank aan plannen om de
inflatie, nu zo'n 135 procent per
jaar, tot onder de honderd te
drukken, zo is van ambtenaren
van het ministerie van financiën
in Tel Aviv vernomen.
Volgens de zegslieden hopen de Is
raëlische autoriteiten de inflatie
tot 85 procent te kunnen beper
ken zonder de werkloosheid te
bevorderen, die in Israël betrek
kelijk klein is. De plannen, waar
verscheidene ministeries bij be
trokken zijn, houden onder meer
een tragere devaluatie van de sje-
kel in. De waarde van de Israëli
sche munt is de afgelopen weken
met ongeveer een procent per
dag gedaald.
Kipp
De Instrumentenfabriek Kipp
Analytica in Emmen wordt met
een faillissement bedreigd. Wan
neer het Amerikaanse instru-
mentenconcern Biorad, dat van
daag zal laten weten of het Kipp
overneemt, niet akkoord gaat
met de nieuwe opzèt van het be
drijf, zal het faillissement dins
dag voor de rechtbank worden
aangevraagd. De zeventig werk
nemers van Kipp zouden dan op
straat komen te staan.
Economie
EINDHOVEN (GPD) - De houding van
overheid en energiebedrijven blijft de
windenergie te duur maken. Doordat
overheid en elektriciteitsbedrijven de
inzet van windenergie onvoldoende
aanwakkeren blijft deze vorm van duur
zame energie duurder dan nodig is. Dit
werd gisteren gesteld namens het Cen
trum voor Energiebesparing tijdens de
eerste van vier zogenaamde controver
sezittingen in het kader van de brede
maatschappelijke discussie over het
energiebeleid.
Volgens ïr. J. H. den Boon van het CVE
hangt het immers vooral van overheid
en energiebedrijven af hoeveel wind
energie voor de produktie van elektrici
teit kan worden ingebracht. Uit bereke
ningen van onder meer het KNMI is ge
bleken dat enkele duizenden miljoenen
watt vermogen windenergie kunnen
worden gebruikt. Technisch is het mo
gelijk deze bijdrage in te passen in de
elektriciteitsvoorziening.
Maar overheid en elektriciteitsbedrijven
stellen zich terughoudend op. Voor on
derzoek wordt naar verhouding weinig
geld beschikbaar gesteld. Gemeenten
bijvoorbeeld staan bepaald niet te sprin
gen om mee te werken aan het installe
ren van windmolens. Op die manier ont
staat een zichzelf vervullende voorspel
ling, aldus Den Boon. Men ziet er weinig
in, doet er weinig aan, geeft geen steun
aan initiatieven, geeft geen perspectief
voor de industrie en constateert dan
„dat het allemaal tegen valt".
Op dit moment kan windenergie al kos
tendekkend zijn voor elektriciteitsbe
drijven, hoewel de molens nog per stuk
moeten worden gemaakt en dat is duur.
Bij massaproduktie kunnen de kosten
flink dalen, maar dan moeten er wel
vooruitzichten zijn. Met de huidige elek
triciteitscentrales zal windenergie de
komende jaren goedkoper worden dan
de stroom van grote centrales.
Er zijn echter plannen van de Samenwer
kende Elektriciteits Produktiebedrij-
ven om goedkopere brandstoffen als ko
len te gaan gebruiken, zodat de brand
stofkosten dalen. Zelfs dan zullen de
kosten van stroom uit kolen en stroom
uit wind elkaar nauwelijks ontlopen.
Maar er blijven voldoende redenen over
om de invoering van windenergie
krachtig te bevorderen.
Voor de betalingsbalans ontstaat een posi
tief effect doordat Nederland minder
kolen en olie hoeft te importeren. De
verscheidenheid van de brandstoffenin-
zet wordt bevorderd en ons land wordt
onafhankelijker voor zijn energievoor
ziening van het buitenland. De bouw
van windmolens levert werk en kansen
voor export en er zijn minder milieurisi
co's. Aan de bevordering van windener
gie zijn veel voordelen verbonden. Maar
de overheid en de elektriciteitsbedrij
ven moet het mogelijk maken, aldus
Den Boon.
Duurzaam
Het onderwerp van deze eerste zitting was
de kosten van kernenergie, vergeleken
met die van andere bronnen en de mo
gelijkheden en kosten van duurzame
energiebronnen. Voor- en tegenstan
ders van (verdere) invoering van kern
energie kruisten deze dag door middel
van kostenanalyses de degen. De stuur
groep voor de BMD houdt deze zittin
gen in verband met het maken van haar
zogenaamde tussenrapport, dat eind dit
jaar moet uitkomen.
Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs
(KIVI) en de Nederlandse Ingenieurs
vereniging NIRIA brachten hun on
langs verschenen analyse in. Geconsta
teerd wordt in dit onderzoek dat de pro-
duktiekosten van elektriciteit uit kern
centrales lager zijn dan de kosten van
kilowatturen in een kolencentrakle.
Men komt tot 7,9 cent voor kernenergie
en 10,6 cent voor kolenstook.
Daartegenover stelden drs. H. Dam veld
en dr. L. Reijnders van de Stichting Na
tuur en Milieu dat kernenergie in de toe
komst niet goedkoper zal zijn dan ande
re energiebronnen. Volgens hen is het
zelfs waarschijnlijk dat elektriciteit op
basis van kernenergie aan het eind van
de tachtiger jaren duurder is dan stroom
op basis van kolen of wind. Een lage
prijs zou trouwens de invoering van
kernenergie niet rechtvaardigen
De SNM-woordvoerders betoogden dat
de prijzen van gas, olie en kolen en ura
nium (brandstof kernreactoren) naar el
kaar toe zullen groeien Het gaat om een
wereldmarkt met vrye concurrentie,
waar monopolies als die van de OPEC
slechts voor tijdelijke verstoringen zor
gen Bovendien is het verbruik van ura
nium duurder bij toepassing van zoge
naamde warmte krachtkoppeling, een
methode die doelmatiger is.
Volgens Reijnders en Damveld kan m de
tweede helfl van de jaren tachtig een zo
danige windmolentechnologie worden
toegepast dat in de kustgebieden elek
triciteit is te leveren voor 7 tot 10 cent
per kilowattuur. De kosten van kern
energie komen in die periode (ontman
teling van oude centrales en opslag en
opwerking meegerekend) op 2 tot 11
cent per kilowattuur hoger
Vergeleken met kolen zal kernenergie 5
tot 9 cent duurder zyn en vergeleken
met olie en gas (met toepassing van
warm te-krachtkoppeling) tot 8 cent
duurder De vooruitzichten voor zonne-
energie zijn nu nog onduidelijk, maar de
kans bestaat dat de prys daarvan in de
toekomst gelijk kan worden aan die van
elektriciteit uit kolen.
AMSTERDAM (GPD) - Nog dit jaar zal er met terugwerkende kracht tot 1 januari 1981
geld op tafel komen ter ondersteuning van noodlijdende dagbladen. Gedurende drie
jaar zal er 20 miljoen per jaar, in het kader van de zogenaamde compensatieregeling,
door het Bedrijfsfonds voor de Pers beschikbaar worden gesteld. Het geld is afkomstig
uit de STER-pot.
Textiel
Volgens concerndirecteur drs. H.J.
Hesselink van de Textielgroep
Twenthe nv hoeft de toekomst
van het bedrijf er bepaald niet
somber uit te zien. Hij zei dit gis
teren op een persconferentie ter
gelegenheid van de opening van
twee nieuw gebouwde textielfa
brieken in Aalten: Wisselink's
textielfabrieken bv divisie indus
triële produkten en Koala trico-
tagefabrieken. Hesseling noem
de het een bijzonderheid dat te
midden van de afbraak van de
bedrijfstak twee gloednieuwe
panden zijn gebouwd. Met de
bouw was een bedrag van 17 mil
joen gulden gemoeid.
Dat heeft demissionair minister
van CRM Hans de Boer gisteren
in Amsterdam, tijdens de jaar
vergadering van de Nederlandse
Dagblad Pers (NDP), de geza
menlijke krantenuitgevers, be
kendgemaakt.
De bewindsman verklaarde dat de
financieel-technische en juridi
sche uitwerking van de compen
satieregeling thans gereed is.
Ook de concept-tekst voor de mi
nisteriële beschikking is al klaar.
Op grond van deze beschikking
kunnen dagbladen binnenkort
compensatie aanvragen.
Eerder had NDP-voorzitter Thijs-
sen op de alarmerend slechte si
tuatie van de pers gewezen. Ne
gentien dagbladen zitten geheel
of vrijwel geheel in de rode cij
fers: dat is de helft van de totale
bedrijfstak. Met de compensatie
regeling - een zogenaamd ge
richt-generieke maatregel - wor
den dagbladen gesteund die een
geringe verspreiding hebben en
met een structurele achterstand
op de advertentiemarkt te kam
pen hebben.
Minister De Boer deelde voorts
mee dat er in 1983 zeker geen uit
breiding van de STER-reclame
komt. Uitbreiding van etherre
clame zou de dagbladpers in een
nog ongunstiger positie brengen.
De minister wijdde in zyn toe
spraak ten slotte enige kritische
woorden aan het adres van de
journalistiek in het algemeen en
die van de parlementaire pers in
het bijzonder.
DEN HAAG (ANP) De Haagse miniatuurstad Madurodam heeft gisteren de miljoenste bezoelter van dit
seizoen ontvangen. Het ging om het bejaarde echtpaar C. van den Breuk uit Kortenhoef. Begin juni passeerde de
dertig miljoenste bezoeker de poorten van Madurodam sinds de oprichting
AMSTERDAM (ANP) - De com
missie, die een onderzoek wil
doen naar de gang van zaken bij
het inmiddels ter ziele gegane
Ogem-concern in de afgelopen
jaren, heeft een kort geding te
gen de commissarissen van
Ogem verloren. De vice-presi
dent van de Amsterdamse recht
bank mr. B.J. Asscher heeft gis
teren in zijn vonnis bepaald, dat
de commissarissen geen inzage
hoeven te verstrekken aan de
commissie in de administratie
van het concern.
De commissie had zich in zijn eis
tot toegang tot de administratie
LEIDEN - Groenteveiling. Datum: 10-
9-1982.
Andijvie 49-63, Snijbonen 3.05-4.50, Ro- Te Vei*
TORONTO (ANP) - Het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF)
dringt er bij landen met Financië
le problemen sterk op aan al in
een vroeg stadium bij het fonds
om hulp aan te kloppen. Op die
manier kunnen betalingscrisis
als die van Mexico en mogelijk
ook nog andere landen in La-
tijns-Amerika worden voorko
men. Dit staat in een verklaring
die gisteren in Toronto is gepu
bliceerd na afloop van de jaarver
gadering van IMF en Wereld
bank die daar de afgelopen vier
dagen is gehouden.
de kool 21. Spitskool 96-1.17, Postelein
64-1.02, Prei 75-1.10, Spinazie 25-66,
Spruiten A 65-80, Spruiten B 55-69,
Spruiten C 35. Spruiten D 35-75, Uien
24-57, Witlof 2.80-5.10, Meloenen 110-
3.00, Knolselderij 27-68, Sla 41-74,
Bleekselderij 69. Bospeen 45, Peterselie
15-46, Selderij 22-40, Paprika st. 27-56.
De veel te ver opgelopen schulden
van veel landen in de Derde We
reld vormden de hoofdmoot van
de besprekingen in Toronto. De
meeste sprekers zeiden zich ern
stig zorgen te maken over de be
dreiging die de schulden
voor de stabiliteit van het inter
nationale Financiële stelsel.
Vooral achter de schermen is
druk beraadslaagd over de mo
gelijkheden voor herkapitalise-
ring van de schulden. Aan de be
raadslagen hebben de ministers
van Financiën en de presidenten
van de centrale banken van 146
landen deelgenomen.
Jacques de Larosiére, algemeen di
recteur van het IMF, en Tom
Clausen, president van de We
reldbank. spraken er in hun slot
toespraken hun tevredenheid
over uit dat vrijwel alle deelne
mers aan de besprekingen van
menig waren dat de rol van de
twee instellingen moet worden
uitgebreid. Volgens De Larosiére
hebben vooral de grote indus
trielanden getoond dat ze bereid
zijn tot nauwere samenwerking.
Beleid
Vrijwel alle landen hebben zich in
de vergadering uitgesproken
vóór voortzetting van het beleid
dat op verkleining van begro
tingstekorten, beperking van de
inflatie en verlaging van de rente
gericht is. Alleen op die manier
gelooft men de basis te kunnen
leggen voor een economische op
leving en voor een herstel van de
werkgelegenheid. De landen in
de Derde Wereld toonden zich
minder tevreden; zij verweten de
industrielanden zich tegen goed
kope goederen uit de ontwikke
lingslanden te beschermen door
invoerbeperkingen.
IMF en Wereldbank doen een be
roep op de grote internationale
banken om zich ondanks het
schuldenprobleem met de kre
dietverlening aan de arme lan
den te blijven bezighouden. Vol
gens De Larosiére moeten de
banken bij de oplossing van de
problemen een sleutelrol spelen
Wel moeten ze by de verstrek
king van krediet aan arme lan
den beter op de risico's letten.
Er zijn overigens de afgelopen vier
dagen weinig concrete besluiten
genomen in Toronto. Eén daar
van is dat in april van het ko
mend jaar onderhandelingen
worden geopend over verhoging
van de bijdragen van de IMF-lan-
den aan het fonds. Voorgesteld is
het totale bedrag te verhogen
van 67 naar 108 miljard dollar
Veel landen hadden een verdubbe
ling voorgesteld, maar de landen
die dat het meeste geld gaat kos
ten - De Verenigde Staten, En
geland, West-Duitsland - von
den dat teveel.
beroepen op een besluit van de -
overigens geemotioneerde
aandeelhoudersvergadering van
Ogem in mei. De aandeelhouders
besloten toen om een commissie
in het leven te roepen om een on
derzoek te doen. Bovendien had
den de commissarissen, volgens
de commissie in de vergadering
toezeggingen gedaan tot instel
ling van de onderzoekscommis-
Mr. Asscher vindt echter, dat in het
geheel niet aannemelyk is ge
worden, dat deze commissaris
sen tot instelling van de onder
zoekscommissie hadden beslo
ten. Daarbij is het besluit van de
aandeelhouders tot vorming van
een dergelijke commissie niet
rechtsgeldig, omdat het niet op
de agenda van de desbetreffende
vergadering stond
Er dient volgens de vice-president
ernstig rekening mee worden ge
houden. dat het besluit van de
aandeelhouders nietig wordt ver
klaard, zodat de commissie op
houdt te bestaan. Hiertoe heeft
drs. J. Soetckouw, aandeelhou
der en tot zijn pensionering
tweede financiële man by Ogem,
een juridische procedure aange
spannen by de rechtbank in Rot
terdam.
Wel hebben de commissarissen al
dus het vonnis op ondubbelzin
nige wijze kenbaar gemaakt, dat
zy alle mogelyke medewerking
zullen verlenen aan een door
aandeelhouders in te stellen on
derzoekscommissie
De commissarissen hebben toege
zegd in oktober een nieuwe ver
gadering byeen te roepen om een
onderzoekscommissie te kiezen.
Deze zal echter volgens een voor
stel van de commissarissen
slechts een "verbindingsfunctie"
hebben tussen de commissaris
sen en bewindvoerders ener
zyds, "die als enigen gerechtigd
zyn om een dergelijk onderzoek
te doen" en de aandeelhouders
anderzijds Hun bevindingen
kan de commissie dan aan de
aandeelhouders bekendmaken
Drs P.T Lakeman. woordvoerder
van de onderzoekscommissie,
zei gisteren na de uitspraak, dat
thans gepoogd zal worden om
een enquête-procedure aan te
vragen. Op grond van een artikel
uit het Wetboek van Koophandel
mogen aandeelhouders, die ten
minste 500.000 nominaal van
het aandelenkapitaal vertegen
woordigen rin het geval van
Ogem komt dit neer op 50 000
aandelen) een verzoek tot enque
te doen by de Ondememingska
mer van het Amsterdamse Ge
rechtshof.
De Ondernemingskamer benoemt
dan iemand of een commissie die
het gevraagde onderzoek doet en
die toegang krygt tot de volledi
ge administratie van het betref
fendc bedryf De heer Lakeman
wil o m. de "stromannenaffaire"
laten onderzoeken en het laten
verdwynen van 4 min door oud
Ogem-topman dr. L Koopmam
"Als dit laatste mislukt doe ik
zelf een bod op de vordering van
4 min van Ogem op Koop
mans", aldus de heer Lakeman.
Toch had Lakeman weinig hoop.
"dat de beerput by Ogem ooit he
lemaal opengaat. Alle betrokke
nen hebben boter op hun hoofd
en beschermen elkaar"
30.30 29.50
1415.00 I410O
Tokyo PM
l ol Invet!
Vthlnc
42.00 43.00
1M.00 13400
189,00 191,00
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
94.50 97.50
24,60 24.80
237.50 230.00
36.50 34.70
105.30 X0I.50
158.50 159.30
BINNENLANDSE
AANDELEN
333.00 333.50
Clndu-Key
Claimindo
DeliMij
Dtuaui
333.00 338.00
59.80 58.00e
219.00 221.00
54.50 55.00
13.00 13.00
380 00 383.00
4830.00 4830.00
1050.00 1050.00
610.00 -
300.00 300.00
16.60 16.80
31.50 31N10
fii in tl .'I
204.80 203 00
365.00 350 00
365.00 350.00
Ta Kabel H
BELEGGINGS
INSTITUTEN
A Ml Beleg 1
Binn Be If.
136,00 116 00
1150.00 1115 00
M«d*Uo\T"d
Technologie y
42.00 0.00
GOUD EN ZILVER
Goud onbew 41400
Zilver onbew 745
BUITENLANDS
GELD
AmenkaanM.- dollar 2.66 2,7
Engelte pon.1 4 56 4.8
Belg franc (lOOi 5J8 5.6
7. weedae kroon 1100*
Noorae kroon i 100)
Deenae kroon 1100)
Oo.t thilimg UOOi
Spaanae prarta 100)
Gnefcae drac hme 1100)
FVtae mark 1100)
15,47 15.77
2Z7 2.57
IJK 4.40
55.23 56.23
243 5 25
241 UI
AMSTERDAM Op het Damrak,
dat overwegend lagere koersen
te zien gaf. heeft Ahold vrydag
de koersstyging onverstoorbaar
voortgezet Tegen het midda
guur bedroeg de winst nu weer
1,50 op 97.50 Een korte opflak
kenng gaf ook Elsevier-NDU te
zien. In de ochtenduren steeg de
koers 3 naar 158. maar hier
was het "zo gewonnen, zo geron
nen" want om twaalf uur werden
de stukken nog maar op 154.50
verhandeld.
Van de internationals was alleen
Kon. Olie wat beter en wel vyftig
cent op 94 KLM moest zestig
cent terug naar 92.50 en ook
Akzo, Unilever, Philips en Hoog
ovens moesten licht terrein prijs
geven De banken gaven op
nieuw een zwakke stemming te
zien met een verliet van 3 op
230 voor de ABN en van zeventig
cent op 35 voor de Amro bank
