LEIDSCH
DAGBLAD
GPD-redacteuren onderscheiden
Gegijzelden Bern
vrij na bestorming
wn. tian zetels winst
WINNAAR?
TREURNIS
VOLVO
Nachtkluis
Rabobank
opgeblazen
Dramatisch verlies voor D'66
Actie tegen Centrumpartij
KEUS VAN NEDERLAND
Bezetters Poolse ambassade geven zich over
Atelier van handgemaakte
boereneiken meubelen.
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1982
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 36878
Directeur G Koopman
Hoold'edacieuf A A M Schuurmans
Adj -hoofdredacteur R D Paauw
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ekrwu Wflf S>rqe 1
811 BGltd*
Voor IH nn cototon
Nico Scheepmaker
AMSTERDAM (GPD) - De Prijs
voor de Dagbladjournalistiek
1981 is toegekend aan Nico
Scheepmaker, columnist van de
Gemeenschappelijke Persdienst,
het samenwerkingsverband van
dertien regionale kranten waar
van ook deze krant deel uit
maakt. Een replica van de prijs is
toegekend aan Henk Kolb, onze
correspondent in Washington.
Nico Scheepmaker (51) ontvangt
de prijs voor een serie van tien
Trijfels, de dagelijkse column die
hij voor onze krant schrijft. Henk
Kolb (52) wordt onderscheiden
voor zijn portret van dr. Ben Sij-'
es, geschreven na diens overlij
den vorig jaar.
De Prijs voor de Dagbladjournalis
tiek is ingesteld door de Vereni
ging De Nederlandse Dagblad
pers. waarbij alle Nederlandse
dagbladen, behalve De Waar
heid, zijn aangesloten. Zij wordt
elk jaar toegekend. Inzendingen
voor de prijs van 1981 moesten
vallen in de categorie opiniëren
de en commentariërende artike
len en beschouwingen. De onaf
hankelijke jury van vijf man on
der leiding van dr. D. Dolman,
voorzitter van de Tweede Kamer,
ontving in totaal 26 inzendingen
ter beoordeling.
In haar rapport noemt de jury het
werk van Scheepmaker „bewon
derenswaardig veelzijding, tel
kens verrassend en met een goed
opgebouwde opinie". De jury
waardeert het door Kolb ge
schreven portret als „een karak
terstuk van uitzonderlijk gehal
te, afgewogen en voorbeeldig
van compositie". Om deze waar
dering tot uiting te brengen heeft
de jury niet volstaan met een eer
volle vermelding van Kolb maar
besloten hem een replica van de
prijs toe te kennen. Prijs en repli
ca zijn vanmiddag op de jaarver
gadering van de NDP uitgereikt
door Henri Faas, voorlichter van
Nico Scheepmaker werkt sinds
1960 voor de GPD, aanvankelijk
als tv-recensent. In 1975 begon
hij met zijn column „Trijfel",
waarvan hij er vijf per week le
vert. Verder schrijft hij voor de
GPD-bladen een wekelijkse tv-
beschouwing en een sportru-
briek. Henk Kolb kwam in 1968
in dienst van de GPD als reisrc-
dacteur. Na drie jaar werd hij
correspondent in Brussel. In
1976 verhuisde hij naar Washing
ton.
De uitslag van de
T weede-Kamerver-
kiezingen illustreert
op treffende wijze dat
de grootste partij met
altijd als winnaar uit de bus be
hoeft te komen De PvdA mag het
CDA dan gepasseerd zijn. duide
lijk is dat de christen-democraten
samen met een krachtig opgeko
men WD nu een toereikende
meerderheid (81 zetels) hebben
bereikt waarmee beide partijen -
ditmaal zonder D'66 - in elk geval
een coalitie kunnen stichten
Daaruit volgt niet dat de PvdA
straks in de kabinetsformatie snel
buiten spel wordt gezet. Maar de
voortrekkersrol die deze partij in
de onderhandelingen kan gaan
spelen, moet wel enigszins wor
den gerelativeerd. De lonkende
regenngssamenwerking met de
WD verschaft het CDA tenslotte
voldoende wisselgeld om de ei
sen die de sociaal-democraten
ongetwijfeld zullen stellen, een
voudig te pareren.
Daarbij komt dat het CDA geen al
te beste herinneringen heeft be
waard aan de penode waann het
tot de PvdA was veroordeeld. De
kernwapenkwestie werd toen
weliswaar in de ijskast gezet,
maar de fundamentele verschil
len van mening over de meest
wenselijke sociaal-economische
politiek leidden herhaaldelijk tot
een fikse vechtpartij De gisteren
gehouden verkiezingen symboli
seren het resultaat van die strijd
en maken een hernieuwde ken
nismaking tussen CDA en PvdA
minder waarschijnlijk.
In de eerste plaats beschouwen de
chnsten-democraten de onvoor
waardelijke afwijzing van de
kruisraketten door de PvdA. al
thans naar buiten toe, als een on
overkomelijk struikelblok. Boven
dien hebben zij, samen met D'66,
vlak vóór de verkiezingen een be
zuinigingsoperatie in gang gezet,
die zij zeker niet met de PvdA.
maar veeleer met de WD zullen
kunnen uitvoeren
Aan de andere kant leidt dit niet au
tomatisch tot de conclusie dat re
geringssamenwerking - tussen
CDA en WD dus - voor de
hand ligt. Met name op sociaal-
economisch gebied liggen er tus
sen deze twee partijen nog wel
wat "hobbels" die niet een-twee
drie zijn weggenomen. Dat be
treft bijvoorbeeld de contractvnj-
heid van vakbeweging en werk
gevers (WD sterk vóór. het CDA
minder) en de individualisering
van inkomens (de aanpak van
dubbele uitkeringen in één ge
zin).
Daarbij moet ook de rol van met na
me de vakbeweging niet uit het
oog worden verloren Ook van
die kant is heftige kritiek geoe
fend op het bezuinigingsplan van
het tussenkabinet En het is dui
delijk dat die kritiek ditmaal met
meer zo gemakkelijk zal wegeb
ben als in voorgaande jaren is
gebeurd. De mogelijk grote so
ciale onrust die de sociaal-econo
mische politiek van CDA en WD
teweeg kan brengen, zal daarom
in de kabinetsformatie ongetwij
feld op de achtergrond blijven
schemeren.
Een langdurige formatiepenode
moet dan ook zeker niet worden
uitgesloten Bruggenbouwers,
zoals indertijd D'66, zijn er voor
lopig met meer bij En compro
missen zullen - in beide varianten
(PvdA-CDA en CDA-WD) - n.et
zo gemakkelijk worden gesloten
Een uitvloeisel van ons
democratisch stelsel
y-**' partij als de Cen
trumpartij. met duide
lijk fascistöde kenmerken, een
zetel in de kamer heeft weten te
bemachtigen Dit is te betreuren
Maar men moet tevens constate
ren dat ruim 60 000 Nederlan
ders zich tot deze partij voelen
aangetrokken
Een voornaam deel van de stem
men is vergaard in grote steden
Men kan met ontkennen dat daar
inderdaad spanningen zijn tus
sen minderheden en meerderhe
den Spanningen waar dnngend
een oplossing voor moet worden
gevonden De oplossingen van
de Centrumpartij berusten op de-
mogagie en raken, zoals Van Agt
terecht heeft opgemerkt, het
vraagstuk van de evenredigheid
van de mens. wat geen vraagstuk
mag zijn.
Het is van belang de parttj kritisch,
maar vooral zakelijk te blijven vol
gen. met een minimum aan emo
ties. hoe moeilijk dat ook is. Een
overdaad aan publiciteit verklaart
voor een deel het succes van de
partij Het is te hopen dat de te
genstanders van de Centrumpar
tij dat voor de toekomst goed be
setien. s
BERN (AFP)- De Zwitserse politie
heeft vanmorgen de bezette
Poolse ambassade in de Zwitser
se hoofdstad bestormd. Alle ge
gijzelden zijn bevrijd en onge
deerd. De vier bezetters zouden
zich na gevechten hebben over
gegeven. Een speciaal comman-
343
16.850,-
DE WINNER
VLIETWIJK
VOORSCHOTEN
01717 - 4455/5941
do van de Zwitserse politie, be
staande uit 35 man, voerde de ac
tie uit met behulp van spring
stoffen en traangasgranaten.
Even voor de bestorming grendel
de de politie de achterkant van
het gebouw af met rollen prik
keldraad. De bestorming begon
toen voedsel in een doos naar de
ambassade werd gebracht. In de
doos was een traangasgranaat
verborgen. De ontploffing daar
van was het sein voor het begin
van de bestorming. De meeste
gegijzelden waren in de afgelo
pen dagen al vrijgelaten.
De ambassade was vanaf maandag
bezet door een 'commando van
het Poolse opstandige patriotti
sche leger'. Het eiste opheffing
van de staat van beleg in Polen,
vrijlating van alle politieke ge
vangenen, opheffing van de
Poolse interneringskampen en
beëndiging van de onderdruk
king van het Poolse volk.
(Zie ook pagina 13)
WEESP (ANP) Onbekende da
ders hebben vannacht de nacht
kluis van de Rabobank aan de
Prinses Irenelaan in Weesp opge
blazen. De explosie was zo zwaar
dat het puin van de voorgevel tot
zeventig meter in de omtrek lag.
Ook alle ruiten zijn gesneuveld.
Er zou volgens mededelingen
van de bank aan de politie niets
in de kluis hebben gezeten.
"Maar daar zetten wij nog even
een vraagteken bij", aldus de po
litiewoordvoerder.
Begin: vervroegde
verkiezingen
PAGINA 13
Terlouw overweegt
loslaten prijzen
PAGINA II
NDP: reddingsplan
voor dagbladen
PAGINA 25
Roda JC nu alleen
aan de koo
PAGINA 17
Carnavaleske taferelen speel
den zich gisteravond af in bet
Casino van Den Bosch waar de
VVD haar verkiezingshoofd
kwartier bad. De kersverse
lijsttrekker Nijpels kreeg een
ovationeel applaus van de ve
ie honderden aanwezigen. Bo-
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Een forse winst voor de WD en een dra
matisch verlies voor D'66. Dat is de belangrijkste uit
komst van de Tweede Kamerverkiezingen van giste
ren. De PvdA streefde het CDA voorbij en werd de
grootste partij. CDA en WD herwonnen echter de
meerderheid die zij vorig jaar moesten prijsgeven.
In de Tweede Kamer straks ook twee nieuwkomers: Centrumpartij en
Evangelische Volkspartij kregen beide met één zetel. De opkomst lag
met 80,6 6% lager dan vorig jaar.
re partijen met "afschuw" ver
vuld. Premier Van Agt herinner
de aan de wat hij noemde
"kwaadaardige standpunten
over buitenlandse arbeiders",
(meer verkiezingsnieuws op de pa
gina's 7,9 en 10)
Bommeldingen
op partij
bijeenkomsten
DEN HAAG (GPD) - De verkie
zingsbijeenkomsten van PvdA,
WD en CPN moesten gisteren
in de loop van de avond
plotsklaps worden afgebroken
als gevolg van bommeldingen. In
geen van de drie gevallen bleek
er sprake van een serieuze drei
ging, maar voordat dat kon wor
den vastgesteld waren de zalen al
ontruimd. De eerste melding
kwam binnen bij de WD in Den
Bosch, daarna volgde de PvdA
die in Amsterdam bijeen was en
even later kwam ook bij de CPN
in de hoofdstad een telefoontje
binnen dat een bom zou zijn ge
plaatst. De organisatie van de bij-
eekomsten nam geen risico en
liet de zalen tersond ontruimen.
UTRECHT (ANP) - Drie Amsterdamse aanhangers van de Centrumpar
tij hebben gisteren het behalen van een zetel 'gevierd' met een vecht
partij bij een popconcert in het voormalige kraakpand De Grote Keij-
ser. Zij zochten ruzie en sloegen met ijzeren staven en stoelpoten om
zich heen, waarbij zij het vooral hadden gemunt op kleurlingen, aldus
de politie. Vijf mensen liepen verwondingen op
Verscheidene anti fascisme comités in Nederland hebben gisteren beslo
ten tot een grote landelijke demonstratie tegen de Centrumpartij. Een
woordvoerder van het Utrechtse comité deelde mee dat de demonstra
tie in Amsterdam bij het monument van de Dokwerker zal worden
gehouden.
ZETELS
PROCENTEN
STEMMEN
Totaal/
opkomst
86.61
80.61
8.690.820
8.233.057
De WD won in vergelijking met
de verkiezingen van vorig jaar 10
zetels en heeft er nu 36; Het CDA
verloor er drie en komt uit op 45,
De PvdA won er 3 bij en keert
met 47 zetels terug; D'66 verloor
meer dan de helft en gaat van 17
naar 6 zetels. Bij de overige par
tijen verandert er alleen iets bij
de PPR, die met twee in plaats
van drie zetels in de Tweede Ka
mer terugkeert.
Reacties
Uit de eerste reacties van de be
langrijkste politieke leiders valt
af te leiden dat ook ditmaal niet
gerekend kan worden op een
snelle formatie. WD-leider Nij
pels herhaalde zijn voorkeur
voor een kabinet met het CDA,
eventueel aangevuld met D'66.
CDA-lijsttrekker Van Agt memo
reerde de onverenigbaarheid van
de kernwapenstandpunten van
CDA en PvdA. Den Uyl echter,
maakte duidelijk als leider van
de grootste partij in de formatie
het voortouw te willen nemen en
sloot geen enkele regeringscom
binatie uit.
D'68-leider Terlouw zei zich op zijn
verlies te willen beraden, alvo
rens voorkeuren uit te spreken.
De komst van de Centrumpartij in
de Tweede Kamer heeft de ande-
30.80
28.29
17.32
11.06
2.12
2.05
1.97
1.97
1.25
0.82
0.20
0.14
0.52
0.35
0.56
0.37
0.01
0.00
0.20
29.36
30.37
23.06
4.32
2.27
1.79
1.90
1.65
1.50
0.81
0.27
0.83
0.68
0.54
0.37
0.15
0.09
0.02
0.02
0.00
2.677.247
2.458.462
1.505.309
961.113
184.423
178.289
171.324
171.040
108.355
70.877
17.378
12.242
45.190
30.379
48.568
32.525
917
186
16.996
2.417.631
2.500.691
1.898.985
356.056
187.250
147.530
156.782
136.172
124.018
67.234
22.114
68.368
56.373
44.739
31.004
12.800
7.381
1.653
1.806
364
Vrij warm
In de nacht en vroege ochtend, weinig
wind, enkele mistbanken en mini
mumtemperatuur omstreeks 10 gra-
Overdag zonnig en vrij warm, middag-
temperatuur rond 25 graden tot matig
toenemende zuidoostelijke wind.
CDA
PvdA
VVD
D'66
PSP
CPN
SGP
PPR
RPF
GPV
RVP
CP
EVP
SP
DS'70
RKPN
GMO
NVU
KP
PP
Overige
