Haast maken met anti-mafiabeleid Neem Hollandse winters niet langer voor lief Mexico centraal op bijeenkomst IMF-Wereldbank C Solidariteit roept op tot algemene staking T urken moesten thuis blijven China schaft functie partijvoorzitter af Italië rouwt om dood terreurbestrijder Tejero geen kandidaat HUURDERS VAN NEDERLAND Douglas Bader (72) overleden Weer speculaties over aftreden van Brezjnjev MAANDAG 6 SEPTEMBER 1982 ANKARA (UPI) - In heel Turkije was gisteren een uitgaansverbod van 14 uur van kracht om over heidspersoneel in staat te stellen huis aan huis de stemgerechtig den te noteren voor het komende referendum over de nieuwe grondwet. Zo'n 500.000 ambtenaren trokken er op uit om de ongeveer 21 mil joen stemgerechtigde Turken te registreren. Wie zich onttrok aan registratie riskeerde maximaal vijf jaar gevangenisstraf. Over treding van het uitgaansverbod, dat gold van 's ochtends vijf tot 's avonds 19.00 uur, kan bestraft worden met ten hoogste een half jaar gevangenis. Het referendum wordt waarschijn lijk in november gehouden. Het 1\irkse staatshoofd, generaal Ke nan Evren, zei afgelopen week dat de burgers bereid moeten zijn een deel van hun persoonlij ke rechten en vrijheden op te of feren terwille van de politieke stabiliteit. Buitenland PEKING (UPI/Reuter) - De Chi nese partijleider Hu Yaobang heeft een grootscheepse reorga nisatie binnen de communisti sche partij aangekondigd. De meest opzienbarende is de af schaffing van de functie van de partijvoorzitter. Naar het voor beeld van de Russische en ande re Oosteuropese communisti sche partijen krijgt de Chinese cp als leider van secretaris-gene raal. In een gisteren verspreid commu nique maakte Hu verder een zui vering bekend onder de als Mao- aanhangers bekend provinciale autoriteiten, vervroegde pensio neringen en een nieuwe registra tie van de 39 partijleden. De reorganisatie zal geen dramati sche gevolgen hebben en Hu, huidige partijleider als voorzit ter, zal de nieuwe secretaris-ge neraal worden, aldus politieke waarnemers in Peking. Hu had de voorgenomen zuiveringen in de komende vier jaar al onthuld in zijn openingsrede voor het 12e partijcongres afgelopen woens dag. De inhoud daarvan werd pas gisteren naar buiten ge bracht. Volgens het persbericht van Nieuw-China zal de secretaris generaal verantwoording dienen af te leggen aan het politburo en staat hij aan het hoofd van een secretariaat dat de dagelijkse gang van zaken in de partij re gelt. Hu gaf al aan dat hij voor de nieuwe functie de enige kandi daat zou zijn. Volgens diploma ten in Peking is het besluit de kroon op het werk van de gema tigden om de partijstructuur van Mao Zedong te veranderen en er voor te zorgen datgeen individu meer absolute macht kan krij gen. Het partijvoorzitterschap werd in 1945 gecreeërd voor Mao, die tot zijn dood in 1976 het partijleven beheerste. Zelfs nadat hem in 1959 het presidentschap werd ontnomen, verleende het partij voorzitterschap hem voldoende basis om in 1966 de culturele re volutie te beginnen. In deze pe riode die tien jaar duurde, scha kelde Mao al zijn politieke vijan den uit. Eén van hen was de hui dige sterke man, Deng Xiaoping. De bekendmaking van de reorga nisatie komt op een moment dat de partij kampt met een gebrek aan vertrouwen van de bevol king als gevolg van een slechte leiding, inefficiëntie, hoogmoed en omwentelingen, niet in het minst de eerder genoemde cultu rele revolutie die nu wordt ver oordeeld als een "nationale cata strofe". Volgens diplomaten wil men met de zuivering in de provincie hoogbejaarde leiders wegwerken en degenen die tijdens de cultu rele revolutie aan de macht kwa men en nog steeds de radicaal- maoistische lijn aanhangen. In de periode 1966-76 meldden zich ca. acht miljoen mensen aan by de partij van wie velen nog streng van leer zijn. Deng zal ze moeten aanpakken als hij wil sla gen met zijn modernisering, al dus een analist. Pratend over de "boosaardige in vloeden" van de culturele revo lutie zei Hu dat "zich nog nooit eerder een dergelijke fundamen tele ommekeer ten goede in de partij heeft voorgedaan". Dit na jaar zal al worden begonnen met een systematische hervorming van "hoog tot laag" in de partij en staatsorganen, waarbij jonge re en kundiger leden omhoog kunnen klimmen en oudere le den in adviescommissies zullen worden benoemd. In de loop van 1983 zal een onderwijscampagne beginnen om de door de partij gewenste efficiëntie, eerlijkheid en modernisering "in fasen en door groepen in drie jaar" aan te leren, aldus Hu Yaobang. ROME - De Italiaanse regering heeft er bij alle politieke partijen op aangedrongen de grootste haast te maken met de parlementaire goedkeuring van de nieuwe wet tegen de mafia. Die wet r moet onder meer het financieel onderzoek naar van mafiaconnecties verdachte personen ver gemakkelijken, met ophefTing van het bankgeheim en verbeurdverklaring van alle bezittin gen, waarvan de wettige herkomst niet kan worden aangetoond.De Italiaanse politie heeft gisteren tijdens een bijzondere vergadering van de ministerraad besloten tot de onmiddellijke benoeming van een nieuwe prefect van Palermo, als opvolger van de vrijdagavond vermoorde Carlo Alberto dalla Chiesa. Het is Emanuele de Francesco (61), tot nu toe hoofd van de binnen landse veiligheidsdienst SISDE, speciaal belast met de bestrij ding van het terrorisme. Tegelijk met zijn benoeming tot prefect krijgt De Francesco ook de func tie van 'buitengewoon regerings commissaris voor de strijd tegen de georganiseerde misdaad', een coördinerende taak, die Dalla Chiesa tevergeefs voor zich had opgeëist. Aan het begin van de ministerraad verklaarde minister van binnenlandse zaken Virginio Rognoni bereid te zijn af te tre den, maar zijn ontslag werd ge weigerd. In Palermo is het onderzoek naar de moordaanslag op Dalla Chie sa en zijn vrouw in volle gang. De stad is een belegerde vesting, met honderden huiszoekingen en aanhoudingen, maar de on derzoekers betwijfelen zelf, dat zij op deze manier de daders en de opdrachtgevers van de moord zullen vinden. De aanslag werd gepleegd met twee automatische 'Kalashni- kov'-wapens van Russische ma kelij, die de laatste tijd herhaal delijk door de mafia zijn ge bruikt. Ondanks de telefonische boodschap van vrijdagavond, waarin de aanslag werd opgeëist door de 'Guerrilla Partij', een af splitsing van de Rode Brigades, blijft de politie ervan overtuigd, dat de moord door de mafia is ge pleegd. Intussen kreeg Dalla Chiesa zater dag in Palermo een indrukwek kende staatsbegrafenis, als de nationale held die hij geworden was sinds hij in Noord-Italië de terreurorganisaties van de Rode Brigades en 'Voorste Linie' wist op te rollen en onschadelijk te maken. Dat zijn nieuwe taak in MADRID (AFP) - Het Spaanse ministerie van defensie heeft za terdag de jongste politieke ambi ties van luitenant-kolonel Anto nio Tejero Molina in de kiem ge smoord. Tejero, die wegens po ging tot coup tot 30 jaar gevange nisstraf werd veroordeeld, had donderdag verzocht om schrap ping van zijn militaire rang ten einde zich kandidaat te kunnen stellen voor de verkiezingen van 28 oktober. "Gezien de aard van het delict waarvoor hij werd ver oordeeld, zou toegeven aan zijn verzoek het wezen zelf van strijd krachten aantasten", aldus het ministerie. het uiterste zuiden, de strijd te gen de mafia op Sicilië, al zo ge welddadig werd afgebroken, wordt in Palermo vooral gewe ten aan de regering in Rome, die hem in de steek zou hebben gela ten. De aartsbisschop van Paler mo, kardinaal Pappalardo, zei in door Hein ten Kortenaar zijn preek: „Terwijl Rome be raadslaagt wordt Palermo door de vijand veroverd", en na afloop van de plechtigheid werden de aanwezige ministers door een woedende menigte uitgejouwd. Het is inderdaad een feit, dat de zelfde regering, die in april met zoveel fanfare de benoeming van generaal Dalla Chiesa aankon digde, 'in het kader van de natio nale coördinatie van de strijd te gen de georganiseerde misdaad', er later voor terug bleek te schrikken, hem bevoegdheden te verlenen buiten de hem toe vertrouwde provincie, terwijl Dalla Chiesa bleef betogen dat de mafia alleen geen probleem meer was voor Palermo alleen, maar nationale proporties had aangenomen, en dat die be voegdheden pas nu aan zijn op volger worden gegeven. Zoals het ook een feit is, dat de aanzienlijke versterking van de politie in Palermo pas tot stand kwam na herhaaldelijk aandrin gen van Dalla Chiesa en na een onrustbarende toename van het aantal mafiamoorden. Velen me nen dan ook, dat Dalla Chiesa ook over zichzelf sprak toen hij enkele weken, bij de herdenking van een door de mafia vermoor de kapitein van de Carabinieri, zei: „Men heeft hem vermoord omdat hij alleen stond, omdat hij niet in de rug werd gedekt". Dalla Chiesa is al in enkele maan den een dodelijk gevaar voor de mafia gebleken. Hij had de finan ciële politie, die al met een on derzoek naar verdachte vermo gens bezig was, onder zware druk gezet, en vorige week don derdag, een dag voor zijn dood, was minister van financiën, Rino Formica, uit Rome gekomen om hem een eerste rapport over en kele duizenden verdachte perso nen en vennootschappen ter hand te stellen. Zelfs had hij bij een onderzoek naar aanbestedin gen van openbare werken in de provincie grote vooruitgang ge meld. Daarmee wilde hij op het spoor ko men van de legale activiteiten die als dekmantel dienen voor il legale mafia-inkomsten en tege lijk van de politieke bescher ming die de mafia geniet. De moord van afgelopen vrijdag zou kunnen betekenen, dat Dalla Chiesa het juiste spoor had ge vonden en dat hij als te gevaar lijk uit de weg moest worden ge ruimd. De regering, en de pas be noemde regeringscommissaris, zullen nu ernst moeten maken met de belofte die Spadolino zondagmiddag in de Senaat af legde: „Het werk van Dalla Chie sa zal worden voortgezet vanaf het punt waarop het werd afge broken". De omgebrachte terreurbestrijder generaal Carlo Dalla Chiesa kreeg zaterdag een staatsbegrafenis, die werd gebruikt voor een luid protest tegen de mafia. LUBIN/WARSCHAU (UPI/Reu- ter) - Ondergedoken leiders van Solidariteit hebben de Polen gis teren opgeroepen zich gereed te houden voor een eventuele alge mene staking. In een in en om Lubin verspreid klandestien bul letin noemen ze de demonstra ties van afgelopen dinsdag een grote morele overwinning voor de vakbond en prezen ze de deel nemers aan de betogingen. In de ze in het zuidwestelijk koperbek ken gelegen stad werd gisteren ook een rouwdienst gehouden voor de twee werknemers die bij de betogingen van dinsdag wer den doodgeschoten. In de eerste openlijke reactie van de geschorste vakbond na de be togingen van dinsdag, de tweede verjaardag van de akkoorden van Gdansk en van Solidariteit, roepen de ondertekenaars op tot het in acht nemen van één mi nuut stilte aanstaande donder dag uit eerbetoon met de drie do den, van wie twee in Lubin en één in Wroclaw. Deze laatste stad in het kolenbekken Silezië was de afgelopen week het toneel van ernstige ongeregeldheden. Eén van de drie ondertekenaars van het op 7 september gedateer de bulletin is de uit Wroclaw af komstige Wladislaw Frasyniuk. Hij is verder lid van één uit vijf leden bestaand ondergrondse nationale coördinatiecommissie. Frasyniuk uit onder meer zijn „bewondering cn respect voor de werkende bevolking van Wro claw en Neder-Silezië die verlies van vrijheid, leven en gezond heid riskeerden door deel te ne men aan vele demonstraties". Het is van het grootste belang de vakbondorganisatie in de fabrie ken te herstellenen voorbe reidingen te treffen voor een mo gelijk algemene staking", zo staat er verder. De oproep om een minuut stilte is gericht aan de werknemers in Si lezië „ter eerbetoon aan diege nen die op 31 augustus hun leven opofferden om solidariteits idea len te verdedigen". Het is niet be kend of ook in andere gebieden, zoals in en om Warschau, soort gelijke oproepen zijn gedaan. In Lubin, waar het ook na dinsag nog onrustig was, werd gisteren een rouwdienst gehouden voor twee doodgeschoten demon stranten. Er waren ca. 4.000 aan wezigen. De ordetroepen hadden zich uit de belangrijkste straten en pleinen waar de schietpartijen zich voordeden, teruggetrokken. Er bestond nog wel een verbod op het gebruik van particuliere auto's en op de verkoop van ben zine en alcolhol. In en buiten de kerk stonden men sen. De priester die de dienst leidde zei te hopen dat er „geen onschuldig bloed meer zal wor den vergoten op straat in de Poolse steden" en dat „de autori teiten de dialoog met de bevol king aan de onderhandelingsta fel weer zal opnemen". Na de dienst legden 300 mensen bloe men neer bij een bloemenkruis ADVERTENTIE De overheid geeft subsidie op de isolatie van huurwoningen. Haal deze brochure op postkantoor of gemeentehuis. En bekijk wat isolatie u aan stookkosten kan besparen en hoe u dat aan moet kaarti n! in de buurt waar een van de twee slachtoffers viel. Bij de betogin gen in Lubin vielen volgens offi ciële opgave verder 14 gewon den, van wie er drie er ernstig aan toe zijn. Kardinaal Glemp riep de Polen gis teren op vertrouwen te hebben in de kerk, „het oudste instituut in het land'*, en zei te betreuren dat enkelen te overhaast zijn", in een verwijzing naar de recente onlusten zonder die met name te noemen. LONDEN (Reuter) - Sir Douglas Bader, Engelands legendarische oorlogspiloot die tientallen vijan delijke toestellen neerhaalde hoewel hij beide benen had ver loren, is zondag op 72-jarige leef tijd overleden. Hij was een van Engelands meest gedecoreerde oorlogshelden, wiens wapenfei ten zijn vereeuwigd in een boek en een film, onder de titel "Reach for the sky Bader verloor beide benen in een vliegtuigongeluk in 1931, maar na het uitbreken van de TNveede Wereldoorlog haalde hij de RAF, de Britse luchtmacht, ertoe over hem weer in dienst te nemen. Als piloot van een Spitfire wist hy naar schatting 30 Duitse toestel len (22 voltreffers zyn officieel bevestigd) neer te halen. Een botsing met een Messerschmitt boven Noord-Frankrijk dwong hem in 1941 tot een parachute sprong, maar zijn rechter kunst been bleef haken in de cockpit. Uiteindelijk wist hy op 1200 me ter hoogte zijn been af te haken, landde met zyn parachute, maar werd krijgsgevangen gemaakt In apnl 1945 werd hij door de Ame rikanen uit Colditz bevnjd Bader werd met alleen beroemd vanwege zijn spectaculaire oor logsdaden, maar ook omdat hy de Britse luchtmachtstaf wist te overreden om de hele RAF in te zetten tegen de Duitse bommen werpers in de "Battle of Britain" Bader werd in 1976 geridderd we gens zijn inspanningen ten be hoeve van de gehandicapten. Hy bleef vliegen tot 1981, toen hy wegens problemen met zijn hart de cockpit vaarwel ntOCfl lef gen. Hy overleed aan een hart aanval Op de gemeenschappelyke jaarvergadering van het In ternationale Monetaire Fonds (IMF) en de Wereld bank die vandaag in het Ca nadese Toronto begint staat Mexico centraal. Ten eerste vanwege de verras sende nationalisatie van al le particuliere Mexicaanse banken. die afgelopen woensdag plaats had. Maar ook omdat Mexico zich heeft opgeworpen als een van de belangrijkste woordvoerders van de Der de-Wereldlanden, die vrij wel alle tegen een aanzien lijke buitenlandse schuld aankijken. Volgens Mexico moet er een nieuwe econo mische wereldorde komen, die de Derde Wereld kan sen geeft om zichzelf te ont wikkelen. Maar daarbij stuit men natuurlijk op de westerse landen, die met de VS voorop de gevestigde orde verdedigen. Na de nationalisatie was er de nodige vrees voor een staatsgreep. President Lo pez Portülo had met zyn naar socialisme ruikende maatregel immers de re cepten van het Internatio nale Monetaire Fonds (IMF) overboord gezet En daarmee ook in meer of mindere mate de inernatio- nale spelregels die voor een Derde-Wereldland met een miljardenschuld gelden. Mexico speelt met interna tionaal vuur en kan lelijk zijn vingers branden, zo vonden sommige Maar zover is het dan uitein delijk toch niet gekomen. Mexico heeft internationa le geldschieters er inmid dels van weten te overtui gen dat de nationalisatie noodzakelijk was om de buitenlandse schuldver plichtingen na te kunnen komen. Dat blijkt met na me uit de positieve reacties van verschillende Noorda- merikaanse bankiers en ook uit de aankondiging dat er een dezer dagen door de Wereldbank leningen van in totaal 1 miljard dol lar zullen worden verstrekt. door Rob Sprenkels Niettemin is het precedent gezet. En hoewel directe wraak op Mexico niet meer aan de horizon lijkt te staan, betekent dat beslist niet dat het Westen elk Der de-Wereldland de luxe zal toestaan die Mexico voor zichzelf heeft opgeëist. Dat blykt met name op de geza menlijke jaarvergadering van het IMF en de Wereld bank in Toronto. Met Mexico voorop hebben de Derde-Wereldlanden een waslijst van eisen inge diend. De belangrijkste daarvan zyn een betalings uitstel van driejaar voor de zwaarst drukkende schul denlasten, meer invloed in de algemene IMF-beslissin- gen en minder stringente voorwaarden voor bijstand van die monetaire organi satie Gezien de opstelling van de VS, zullen al die wensen waarschijnlijk van de tafel worden geveegd. Washing ton is wel voor een nood fonds voor landen met af- bctalingsproblcmen, maar wil tevens een comité dat economische noodsituaties als die van Polen en Mexi co op voorhand moet de tecteren, om dan reeds via verregaande bezuinigingen dergelijke economische dieptepunten te voorko men. En dat soort bezuini gingen is nu precies wat Mexico en een groot deel van de overige Derde-Wc- reldlanden willen voorko men, omdat daarmee meestal grote stappen te rug in de tijd worden gezet wat betreft de sociaal-eco nomische ontwikkeling op nationaal niveau. De Mexicaanse president, Jo sé Lopez Portillo, duidde daarop tydens zyn aankon diging van de nationaliatie van de banken Hy ver klaarde dat er op Mexico van verschillende kanten grote druk was uitgeoefend om voedingsmiddelen en industriële prod uk ten met de oliedollars in te voeren en de nationale produktie te laten doodbloeien. „Op die manier moesten wy bij dragen aan het herstel van de in recessie verkerende econonomieén van de ont wikkelde landen". Ook. zo zei hy. hadden vol gens buitenlandse financië le experts de subsidies op gezondheidszorg en onder wijs moeten worden afge schaft, evenals die op basis- produkten en openbaar vervoer. „Dat heten over heidsuitgaven te zyn", zo vertaalde Lopez Portillo de zichtswijze van de buiten landse technocraten, „ge richt op een absurde be strijding van armoede, on- wetenheid, ongezondheid en werkloosheid. En dat zijn nu juist de uiteindelij ke doelstellingen zijn van ons nationale project". Alle Derde-Wereldlandcn kennen soortgelyke pres sies, die meestal als directe maatregelen worden gepre senteerd door het Interna tionale Monetaire Fonds. En daar komt dan ook nog by dat de economische pro blemen in arme landen al- tyd tot een gigantische ka- pitaalvlucht leiden. „De zwakheid verzwakt ons nog meer", aldus Lopez Portillo, „een van de on voorwaardelijke punten die in een nieuwe economi sche wereldorde moeten worden vastgelegd voordat het huidige systeem op on gepaste en wellicht cata strofale wyze in elkaar stort, is het formaliseren van een compensatiesys teem waarbij de landen waaruit het kapitaal wordt gepompt, toegang hebben tot een krediet dat zyn oor sprong vindt in de van toe passing zynde bronnen, een soort van recycling- systeem" Deze Noord-Zuid-problema- tiek staat naast het herstel van de economie van de ontwikkelde landen cen traal op de jaarvergadering wn h.-t IMF en de Wereld bank in Toronto. Volgens Mexico moeten de geïndus trialiseerde landen de Der de-Wereldlanden niet nog verder afbreken, maar juist helpen zichzelf op te bou wen. De VS met name gelo ven daarentegen dat de op lossing van de economi sche recessie m de ontwik kelde wereld hem juist rit in een verdere uitbreiding van de markt in de Derde Wereld, en dat kan natuur lijk niet als die landen een eigen produkticapparaat opzetten. BONN - In diplomatieke kringen in Bonn ging gisteren het ge rucht dat de Russische party leider en president, Leonid Brezjn jev, van plan is dit najaar af te treden. Hij zou de macht overdra gen aan de "troika" Andropov-Tchonov-Tsjernenko. De 75 jarige Breqryev is erg ziek en kan hooguit een uur per dag werken, zo verluidde het verder. Volgens Wcstduitsc "Kremli- nologen" komt het meest in aanmerking als zyn opvolger het drietal Joun Andropov (68). oud-chef van de geheime dienst kgb. premier Nicolai Tichonov (77) en Constantin Tsjernenko (70), lid van het politburo. In veel Westduitse kranten werd op de voorpagina melding ge maakt van een mogelyk aftreden van Brezjnjev waaruit de con clusie werd getrokken dat een eventuele ontmoeting tussen Brezjnjev en de Amerikaanse president niet zal doorgaan Zegslieden uit de regering in Moskou die tot nu toe- steeds hebben geweigerd iets over de situatie en de gezondheidstoestand van de bejaarde leider te zeggen, verklaarden nu dat Breiyryev waar- schynlyk in december zal aftreden, ongeveer rond de viering van het zestigjarig bestaan van de Sowjet-Unie Verklaard werd dat de bekendmaking van het aftreden wellicht al in oktober zal worden gedaan

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9