Restauratie pand
Ars zeer geslaagd
Plannen voor ruim 1500 woningen
Beroemde zakkenroller
Borra laat het afweten
Gardeniers verricht opening
Bouw van pand voor
bedrijven vertraagd:
strop voor gemeente
Tm
n
COLLEGE
Leiden
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1982
Krakers Clos
mogen niet
terugkeren
LEIDEN/DEN HAAG - De kra
kers van het fabriekscomplex
Clos en Leembruggen aan de
Langegracht mogen er niet te
rugkeren. Dat is de uitspraak van
e de Haagse rechtbank in het door
8- de curator van het bedrijf aange
spannen kort geding.
De krakers, die het pand al vrijwil
lig hadden verlaten, kwamen gis-
n teren op de rechtszitting niet op
dagen. De gemeente koopt het
a- fabriekspand voor één miljoen
gulden. Het moet plaats maken
rt voor een nieuw arbeidsbureau
en voor enkele woningen.
LEIDEN - "Waarschuwing:
Houdt uw handen op uw zakken,
want BORRA, 's werelds meest
geraffineerde zakkenroller is in
de stad".
Meneer Borra mag dan vingervlug
zijn, bepaald punctueel is deze
Oostenrijker van geboorte niet.
Om half twee zou hij gistermid
dag z'n opwachting maken in de
kantine van het Leidse politiebu
reau. Maar een goeie drie kwar
tier later was deze befaamde cir
cus-attractie nog in geen velden
of wegen te bekennen.
Politievoorlichter Dick Graveland
kreeg Borra via een impressario
aangeboden: of het niet aardig
was om eens een zakkenroller
een demonstratie te laten geven
voor politie-agenten? En óf Gra
veland dat aardig vond. Want
wanneer agenten een klein
beetje doorhebben hoe zakken
rollers hun beroep uitoefenen
dan kunnen zij het publiek im
mers veel beter vooriichten.
Wanneer 'gerolde' slachtoffers
aangifte komen doen, kunnen de
agenten hen er op wijzen waar zij
in het vervolg op moeten letten...
De toch al krappe kantine van het
hoofdbureau van de Leidse poli
tie puilde gistermiddag uit. Toe
vallig draaide het korps juist met
een topbezetting en nagenoeg ie
dereen zat in de kantine wat aan
hoofd-inspecteur Jan Hein La
Rivière de cynische opmerking
ontlokte: "Minister Rood heeft
dus toch gelijk met zijn bewering
dat de Nederlandse politieman
teveel binnenzit".
Om kwart voor twee kwam plaats
vervangend commissaris Henk
Mosterd om "nog een paar mi
nuutjes geduld" vragen. Borra
had opgebeld dat hij van Breda
onderweg was naar Leiden. Weer
een kwartier later kwam voor
lichter Graveland om nog een
paar minuutjes geduld bedelen.
Borra had moeilijkheden met het
betalen van een borgsom in Lei
derdorp, waar zijn circus Holi
day gisteren z'n kampement
heeft opgeslagen. "Maar hij komt
eraan", beloofde Graveland. "Hij
moet natuurlek eerst die borg bij
elkaar rollen", voegde een van de
wachtende agenten er opgewon
den lachend aan toe.
Een volgende 'dienstmededeling'
maakte melding van Borra's pro
blemen om het politiebureau in
Leiden te vinden. Afgesproken
werd dat de artiest bij de LOI in
Leiderdorp zou worden opge
pikt. "Maar Ik heb er al genoeg
van", merkte een teleurgestelde
Mosterd op "Wat mij betreft
wordt die man, zodra hij hier ver
schijnt, meteen weer afgeser
veerd. Ik zou zeggen: ga maar
weer rustig aan het werk"
De laatste dienstmededeling
kwam van Graveland: "Collega's
zijn naar de LOI geweest. Maar
wie ze ook aantroffen: geen Bor-
Wellicht durfde de beroepsroller'
zich toch niet in het hol van de
leeuw te wagen. Of was er sprake
van een schijnbeweging? In elk
geval was het aantal gevallen van
zakkenrollerij gistermiddag,
toen alle agenten dus binnenza
ten, niet hoger dan anders op een
doordeweekse donderdag...
Toen de genodigden al geruime
tijd waren vertrokken en de
agenten weer lang en breed in de
surveillancewagen of op de
dienstfiets zaten, kwam Borra
het bureau binnenrennen onder
het uiten van alle mogelijke ex
cuses. Maar de Oostenrijkse
gauwdief werd door de staf van
het Leidse korps weer met de
zelfde vaart op straat gezet. Wel
slaagde de circusklant er in om
tijdens het tumult de portefeuille
en het horloge van voorlichter
Graveland te rollen
JAAP VISSER
trok in 1617 het echtpaar Van
Tritsum-van der Nath er in. Deze
Friese edelman Syrich van Tnt-
sum had geld en liet de hoofdin
gang aan de Pieterskerkgracht
komen. De architect, die deze op
dracht uitvoerde heette Jan
Janszoon Brandt
Telt men de hoofdletters uit de
spreuk, die op deze gevel stond,
bij elkaar op dan krijgt men (in
Romeinse cijfers) het jaartal
1620. De spreuk luidde: rVst
baart LVst, LVst Met goDt rVst.
Van Tritsum liet twee jaar later
de ingangspoort weer vernieu
wen en voorzien van een steen
met de spreuk paX hVIC DoM-
VI, waarin het jaartal (ook in Ro
meinse cijfers) 1622 is verstopt.
De spreuk betekent: Vrede zij dit
huis; de volksmond maakte er
van: pakhuisdominee
Bij die verplaatsing van de hoofd
ingang naar de gracht verander
de tevens de indeling van het ge
bouw. Een deel werd zelfs ge
sloopt en trappenhuizen ver
schoven. Sinds die tijd wijzigde
er zich weinig in het pand, tot op
de dag van vandaag
Elke eeuw veranderde het nog wel
twee keer van eigenaar. Van alles
heeft erin gewoond. Deftige da
mes, knappe hoogleraren en ar
me schrijvers. Veelbetekend
voor de academie is geweest: Jan
Kneppelhout, bekend als schrij
ver onder het pseudoniem "Klik
spaan". In zijn naam werd op 8
oktober 1856 in een gedeelte van
het pand de 'Tusschenschool op
Christelijke grondslag voor min
vermogende geopend. Er is toen
nogal wat gesloopt en zijn pla
fondschilderingen verdwenen of
weggewerkt.
De weduwe van Kneppelhout lega
teerde het huis in 1919 aan een
stichting die was gevormd door
enkele instellingen waaraan het
gebouw ter beschikking was ge
steld. Een van die instellingen
was de tekenacademie Ars Ae-
mula.
Een academie, gesticht in of kort
voor 1694 naar het voofbield VID
buitenlandse academies en in
ouderdom volgend op die van
Den Haag. Na eerst in de Ryns-
burgerpoort, in panden aan de
Nieuwe Rijn, Papengracht en
Stille Rijn te hebben gewerkt
kon in 1859 twee panden aan de
Pieterskerkgracht worden be
trokken.
In 1926 werd het pand door de in
stelling voor eén gulden ver
kocht aan de gemeente De
school verdween er al vry gauw
uit. Samen met het Groene Kruis
en een sportschool bleef Ars
huurder
Nu heeft Ars, als enige huurder het
hele pand tot haar beschikking.
Tijdens de restauratie-werk
zaamheden zijn de prachtig ge
schilderde plafonds weer tevoor
schijn gekomen. Een bijzondere
ontdekking was het zg casset-
tenplafond. dat verborgen was
achter een moderne zoldering
LEIDEN De bouw van een be
drijfsverzamelgebouw (een ge
bouw met daarin een aantal be
drijven) in de Merenwijk (vlakbij
de vuilverbranding) begint ver
moedelijk pas in november. De
bouw zou nog deze maand aan
vangen, maar is vertraagd door
dat tegen het afgeven van een
bouwvergunning bezwaar'is ge
maakt door een omwonende.
Dat was een tegenvaller voor de ge
meente, omdat bij het vaststellen
van het bestemmingsplan geen
bezwaar werd gemaakt. Het ver
krijgen van goedkeuring voor
het bouwplan van de provincie
zal nu iets meer tijd vergen.
De kosten van het bedrijfsverza
melgebouw, inclusief de grond,
bedragen ongeveer één en een
kwart miljoen gulden. Het minis
terie van economische zaken
heeft een subsidie van 350.000
gulden toeeezegd.
Het gebouw heeft een vloeropper
vlak van 1627 vierkante meter.
Er kunnen ten hoogste zestien
bedrijfjes in worden onderge
bracht in eenheden van verschil
lende grootte (50 tot 160 vierkan
te meter). Ambtenaren van de ge
meente omschreven met het oog
op de sobere uitvoering de een
heden als 'grote garageboxen'.
Op dit moment zijn er al een tiental
gegadigden, met name aanne
mersbedrijven uit de binnen
stad. De gemeente draagt samen
met de bouwer (firma De Boer
uit de Middelstegracht) het risico
voor het geval de animo tegen
valt. Het streven is de eenheden
te verkopen.
De koopprijs bedraagt ongeveer
zeshonderd gulden per vierkante
meter. Huren is ook mogelijk. De
jaarlijkse huur komt dan op zo'n
vijftig tot zestig gulden per vier
kante meter.
LEIDEN - De fiets— en voetgangerstunnel, onder de Hoge Rijndijk door naar de Leiderdorpse brug heeft
gistermiddag zijn eerste beslag gekregen. Met een grote hijskraan werd het eerste deel van de betonnen tunnel
buis op zijn plaats gehesen. Het betrof hier de eerste fase, namelijk het deel aan de kant van de Lekstraat
De tunnel moet ongeveer begin volgend jaar gereed zijn. Fietsers en voetgangers gaan met de tunnel een heel wat
veiliger oversteek van de Hoge Rijndijk tegemoet.
LEIDEN - De Leidse schilder- en
tekenacademie Ars Aemula Na
turae zit weer in het pand aan de
Pieterskerkgracht 9. Een pand
dat in drie jaar tijds voor vijf mil
joen gulden een enorme gedaan
teverwisseling heeft ondergaan.
Veel geld dat wel, maar daar is
dan ook iets voor teruggekomen.
Het gebouw waarin de academie
sinds 1859 is gehuisvest, is door
architect J.J. Raue uit Delft in
een prachtige staat van leven ge
bracht.
De voltooiing van deze restauratie
geeft aanleiding tot een feestelij
ke heropening. Morgen zal de
minister van volksgezondheid en
milieuhygiëne Gardeniers. naar
de Pieterskerkgracht komen om
de officiële opening te verrich
ten.
Het gebouw, waarin Ars weer al
haar activiteiten kan ontplooien,
is van respectabele ouderdom en
heeft in zijn lange bestaan aan
heel wat families en instellingen
onderdak geboden. Het is niet
precies bekend wanneer het
werd gebouwd, maar vermoede
lijk moet al worden teruggegaan
naar het eind van de 14e eeuw.
Toen zou het voor de rentmees
ters van de graven van Holland
zijn neergezet.
Vanaf het begin van de 16e eeuw is
er meer bekend over de bewo
ners. Adnaen Diresz van Krim
pen, die van 1537 tot 1577 baljuw
en dijkgraaf van Rijnland was
heeft het pand in die tijd ook al
onder handen genomen. Waar
schijnlijk is het deze familie ge
weest die op de eerste verdieping
aan de zijde van de binnenplaats
ramen heeft geplaatst met rijk
gebeeldhouwde kruiskozijnen.
De kruiskozijnen waren versierd
met gebrandschilderde glazen
van niemand minder dan de
Goudse glasschilder Dirc Cra-
beth. Twee van de vijf ramen zijn
te bezichtigen in de Lakenhal.
De andere drie zijn verdwenen.
Onbeduidend
Oorspronkelijk bevond de hoofd
ingang zich aan de Schoolsteeg.
De Pieterskerkgracht werd als
een te onbeduidend grachtje be
schouwd. In 1600 dempte men
de gracht en ineens steeg de
buurt in aanzien. Nadat eerst nog
enkele jonkvrouwe en jonkheren
in het pand hadden vertoefd.
Het onderkomen van schilder- en tekenacademie Ars Aemula Naturae. In drie jaar tijds heeft het een grote
gedaanteverwisseling ondergaan.
ADVERTENTIE
:niiuï^;ï
1
OPEN HAARDEN
WANDBETIMME RINGEN
SCHILDERSGEREEDSCHAP
UZERWAREN
VERVEN
LIJMEN
Lammenschansweg 130
Lelden
Tel. 071-769326
isweg 130
59326 1
Voorstellen volgende maand ingediend bij ministerie
LEIDEN - Leiden wil volgend jaar
1523 woningen of wooneenhe
den bouwen. Dat is althans het
aantal dat volgende maand bij
het ministerie van volkshuisves
ting en ruimtelijke ordening
wordt ingediend.
Ongeveer de helft van de nieuw
bouw die men in 1983 wil neer
zetten zou in de Stevenshofjes-
polder moeten komen. Van de
voormalige minister Van Dam
heeft Leiden al de toezegging ge
kregen dat het komend jaar 222
woningen gebouwd mogen wor
den. De gemeente streeft er naar
om 653 woningen in de Stevens-
hofjespolder van de grond te la
ten komen.
De overige woningen die Leiden in
1983 wil bouwen zouden onder
meer op de volgende plaatsen
komen te staan: Doelengracht 66
woningen; Hansenstraat (terrein
van Olga) 35 woningen; Middel
stegracht (terrein Sjardin) 34 wo
ningen; Levendaal (Citinfabriek)
34 woningen; Flanorpad 85 wo
ningen en de Kaiserstraat 47 wo
ningen. Beide laatste plannen
zijn bedoeld voor studentenhuis
vesting en werkende jongeren.
Met projectontwikkelaar Kavel
heeft de gemeente overeenstem
ming bereikt over de bouw van
56 premiekoopwoningen op het
voormalige LBF-terrein.
De meeste woningen worden ge
realiseerd in de woningwet- en
premiehuursfeer. Het grootste
deel van de nieuwbouw is be
doeld voor gezinnen. Er zijn
plannen voor de bouw van 300
wooneenheden voor één en
tweepersoonshuishoudens. Een
kleine honderd panden, ver
spreid over de stad, zouden ver
bouwd moeten worden studen
ten en werkende jongeren. De
gemeente zal nog proberen het
lijstje voor volgend jaar aan te
vullen met het plan voor de
bouw 51 woningwetwoningen in
de Ververstraat en omgeving.
In totaal gaat het dus om plannen
voor 1523 woningen en wooneen
heden. Hoeveel Leiden werkelijk
mag bouwen zal afhangen af van
de beslissing van de minister. Dit
jaar had de gemeente een aan
vraag gedaan voor de bouw van
1326 woningen en werd de bouw
en verbouw van slechts 735 wo
ningen toegestaan. Wethouder
Tesselaar zei gisteravond, in een
vergadering van de raadscom
missie voor de volkshuisvesting,
er niet op te rekenen dat Leiden
de gevraagde 1523 woningen
krijgt. Het lijstje dat eind deze
maand bij de minister wordt in
gediend is het maximale dat de
gemeente volgend jaar aan kan
Diefstal in
foto-hanclel
LEIDEN - Uit de etalage van een
foto-handel aan de Haarlemmer
straat is gistermiddag rond half
twee voor 3500 gulden aan foto
apparatuur gestolen. De eigenaar
van de winkel zag rond dat tyd-
stip een ongeveer 25-jange man
binnenkomen, een greep doen in
de etalage en vervolgens met
twee camera's aan de haal gaan
De bouw van 1523 woningen is in
overeenstemming met het volks
huisvestingplan van de gemeen
te waarin wordt uitgegaan van
een produktic van rond de 1500
woningen en wooneenheden per
jaar. Over de periode tot 1 januari
1987 wordt de oplevering van in
totaal 5700 woningen en woon
eenheden noodzakelijk en haal
baar geacht, volgens B en W De
woningbehoefte m die periode
wordt op 7100 geschat zodat zelfs
met de maximaal haalbare wo-
ningproduktie in 1987 nog geen
evenwichtssituatie tussen vraag
en aanbod zal bestaan
Verwacht wordt dat de minister in
januari of februari een beslissing
zal nemen over de aanvraag van
de gemeente.
De WD heeft dit jaar
de gemeenteraads-
jjf verkiezingen in Let-
r den gewonnen; de
PvdA heeft vervol
gens de slag om de wethouder-
sposten in haar voordeel beslist
Dat is de conclusie die uit het resul
taat van de college-onderhande
lingen Kan worden getrokken.
Leiden krijgt een voortzetting van
het PvdA-WD college Dat is op
zichzelf geen onlogische verta
ling van de verkiezingsuitslag,
zoals eerder in deze krant is ge
constateerd Vier jaar samenwer
king in de penode 1978-1982
was wederijds naar voldoening
verlopen, ook al werd de coalitie
meestal gekaraktenseerd als een
'verstandshuwelijk' Dat de ver
kiezingsuitslag m zowel de perso
nele samenstelling van als de
taakverdeling m het college niet
of nauwelijks verandenngen te
weeg heeft gebracht, is minder
logisch
De PvdA verloor bij de verkiezingen
één zetel en kwam op dertien. De
WD won er drie en kwam op
tien. Toch beschikt de PvdA an
dermaal over vier wethouders
en daarmee de meerderheid bin
nen het college - en de VVD
weer over twee. Ook aan de
zwaarte van de portefeuilles is
maar nauwelijks getornd De
VVD kreeg er enkele splinters bij;
de PvdA de politiek interessante
re taak van emancipatiezaken
Bekwaam heeft de PvdA gebruik
gemaakt van het gegeven dat de
partij maar had te kiezen: een
PvdA CDA-college of een PvdA/
WD-college Dat de keuze voor
eerstgenoemde coalitie op pro
grammatische gronden zelfs
meer voor de hand lag, heeft niet
opgewogen tegen de voordelen
die het voortzetten van een (inge
werkt) college biedt. Er was
slechts één adder onder het gras
de mogelijkheid van een CDA
WD/D'66-college (een combina
tie die trouwens wel een potentië
le meerderheid in de raad vormt)
Voorzover dat 'rechtse' alterna
tief een serieuze kans heeft ge
maakt. is het door de uitspraak
van de D 66-ledenvergadenng nu
van de baan
Wanneer dit dreigement' in een
eerder stadium van de college
onderhandelingen op tafel zou
hebben gelegen, zou het de
PvdA niet zo eenvoudig zijn ge
maakt als in de huidige situatie,
waarin de socialisten de wijn vrij
wel onverdund kunnen uitschen-
ken. Het wantrouwen dat CDA en
VVD in Leiden vanouds jegens
elkaar koesteren, zal niet hebben
bijgedragen tot het voeren van
een gemeenschappelijke strate
gie. ook al moeten beide partijen
toch hebben beseft dat de PvdA
maar één ding te doen had: ze
tegen elkaar uit te spelen. Daar
bijgevoegd de onzekerheid over
de opstelling van D 66 in een
'rechts' college en het is ver
klaard waarom de PvdA ds wind
vrijwel voortdurend in de rug had
bij de collegevorming
De onderhandelingen van de afge
lopen maanden hebben wel de
stelling omver getrokken dat het
CDA de WD in Leiden rechts ge
passeerd zou zijn. Een bewijs
daarvan is dat op programmati
sche gronden de partijen voor de
PvdA onderling verwisselbaar
waren als mogelijke collegepart
ner Dat biedt het CDA wellicht
perspectief voor toekomstige ool-
lege-onderhandelingen. maar
ontneemt de partij tevens de mo
gelijkheid om een oppositie la
de jaren-Driessen' te voeren
Het leidt tevens tot de stelling dat
een klassiek afspiegelingscolle
ge. zij het gekozen op de basis
van een programma, in Leiden
ook tot de mogelijkheden be
hoort De programmatische ver
schillen zijn met zo groot dat op
grond daarvan de (grote) partijen
tot eikaars natuurlijke opposan
ten kunnen worden verklaard.
Dat Leiden nog altijd meerder-
heidscolleges formeert is met
meer te 'excuseren' met het pola
risatie-streven uit de jaren zeven
tig. maar slechts te verklaren met
de hang van partijen naar een zo
groot mogelijke macht. Een ge
rechtvaardigde wens ovengens,
want met dat doel voor ogen zijn
of worden politieke partijen opge
richt. En wie vier wethoudersze
tels in handen heeft, heeft nu
eenmaal veel te zeggen
Geslaagd
LEIDEN - In het Academisch Zie
kenhuis Leiden zijn volgende
kandidaten geslaagd voor het di
ploma A-verpleegkundige P M
Burema Baayens. A M Eijlers,
D van Groeningen. G Hamoen,
H Hogendorf. M P A Huijsman.
A A J. de Jong, C C M Imager
berg, M R Lemmers, C M Lens
sen, J N H Luykcn-van der
Werf. P C Ouwehand. C M M
Pannebakker. M Y Rombouts.
A.A.A. Ruigrok. J Schuitema
ker. A van Steenis den Hollan
der. A Teljcur. DT.P. Veenen-
bos. M J M Verkerk. A T M van
Vierssen Trip Bookelmann. I C
de Vreugd, J M B Wakker
