c
Wall Street
Koopgolf
Opnieuw strijd om
schipperstarieven
AEG even uit financiële zorgen
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
PTTvijf kandidaten
voor kanaal Eutelsat
Daling rente in YS zorgt voor chaos
Forse inkrimping bij
Nijgh en Van Ditmar
DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1982
Economie
Bus-reclame
De vereniging van Exploitanten
van Streekvervoer-Ondernemin-
gen (ESO) gaat de laatste maan
den van dit jaar een landelijke
proef nemen met reclame op
streekbussen. Doel is te onder
zoeken welke reclameresultaten
met het landelijke net van
streekbuslijnen te behalen zijn.
Ongeveer vijf procent van het to
tale bussenpark wordt bij de
proef betrokken, aldus een pers
bericht van de ESO.
Reclame op bussen en trams in de
grote steden wordt al lange tijd
toegepast. Aangezien de streek-
vervoerbedrijven zich in de ESO
hebben verenigd, bestaat nu
weer dan voorheen voor adver
teerders de mogelijkheid op lan
delijke schaal busreclame te ma
ken. De bij de ESO aangesloten
bijna het hele Nederlandse
streekvervoer en het stadsver
voer in 40 gemeenten met totaal
meer dan 4000 bussen.
Zeegroenteteelt
De teelt van lamsoor, ook zee-astec
of zulte genoemd, is commer
cieel mogelijk in het Lauwers-
meergebied. Twee economen,
verbonden aan de wetenschaps
winkel voor economie van de
rijksuniversiteit Groningen, con
cluderen dit in een rapport.
Men moet deze zeegroente volgens
hen wel binnendijks telen en af
en toe met zou (zee-)water be
sprenkelen. Buitendijks is het te
drassig, maar binnendijks is wel
een opbrengst van twintigdui
zend kilo per hectare mogelijk.
Zij schrijven dat fijnproevers voor
al de buitendijks gegroeide lam
soor waarderen vanwege de pi
kante zilte smaak.
Willem II
De onderhandelingen tussen de
Amerikaanse concerns Gulf and
Western en MC Andrews and
Forbes over de overname van
vijftig procent van de aandelen
van de sigarenfabriek Willem II
in Valkenswaard zijn gisteren af
gebroken. Volgens de directie
van de Nederlandse sigarenfa
briek zouden beiden partijen
geen overeenstemming hebben
kunnen bereiken over een aantal
contractuele afspraken.
Het aandelenpakket van Willem II
is in handen van Consulidated
Sigar, een dochteronderneming
van Gulf and Western. In okto
ber vorig jaar deelde dit concern
mee haar belangen Willem II te
willen verminderen.
Baksteen
Baksteenfabrikant Terwindt en
Arntz nv in Nijmegen heeft in
1981 een verlies geleden van
meer dan twaalf miljoen gulden.
Ondanks een ingrijpende reorga
nisatie die ten koste ging van 110
van de totaal 523 arbeidsplaatsen
verwacht de onderneming, die
ondermeer bestaat uit negen
steenfabrieken, ook in 1982 nog
een groot verlies omdat kosten
blijven stijgen en inkomsten blij
ven dalen. De omzet van de on
derneming daalde in 1981 met
27,8 miljoen gulden. In 1980
maakte Terwindt nog een winst
van ruim 1,1 miljoen gulden.
Een en ander blijkt uit het jaarver
slag van Terwindt en Arntz over
1981.
Franse munt
De Franse regering zal een nieuw
zilverstuk met een waarde van
100 franc (39 gulden) laten aan-
munten, zo heeft een adviseur
van president Francois Mitter
rand laten weten.
De munt zal 90 procent zuiver zil
ver bevatten, aldus Jacques Atta-
li kabinetsberaad. De munt zal
later dit jaar in omloop worden
gebracht.
Een paar jaar geleden introduceer
de Frankrijk een zilveren munt
van 50 franc, maar stopte de pro-
duktie toen de prijzen van zilver
omhoog vlogen.
AMSTERDAM (GPD) - Bij de PTT
hebben zich reeds vijf serieuze
kandidaten aangediend die een
kanaal willen huren op de Euro
pese reservesatelliet ECS die be
gin volgend jaar samen met de
hoofdsatelliet de ruimte ingaat.
Het zal echter moeilijk zijn voor
de PTT al die organisaties en in
stellingen tevreden te stemmen
aangezien de interesse van de
overige bij de overkoepelende
organisatie Eutelsat aangesloten
landen ook erg groot is. Er zijn
slechts negen kanalen te verde
len tussen alle Europese belang
stellenden.
Bovendien zijn er wat Nederland
betreft enkele problemen. Ter
wijl de PTT, die ons land in de
internationale overkoepelende
organisatie Eutelsat vertegen
woordigt, de kanalen te huur
heeft aangeboden, willen onze
ministeries van CRM en verkeer
en waterstaat geen toestemming
verlenen aan de eventuele ge
bruikers voor het gebruik van de
satallietkanalen. Zo bestaat de
mogelijkheid dat wanneer er op
ministerieel niveau op korte ter
mijn geen ander beleid, de be
trokken gegadigden, die allen
300.000 gulden hebben moeten
betalen voor het nemen van een
optie op een dergelijk kanaal he
lemaal niet aan bod komen.
Dat zei ir. C. Wit, plaatsvervangend
directeur-generaal van de PTT,
gisteren op een in Amsterdam
gehouden persconferentie ter ge
legenheid van de komende Fira-
to die volgende week vrijdag. 27
augustus, van start gaat. De heer
Wit wilde overigens niet ingaan
op de vraag wie die vijf gegadig
den dan wel zouden zijn.
Ir. Wit zei verder dat de PTT de
plannen voor het landelijk aan-
voernet voor 14 televisiestations,
dat ruim twee jaar geleden met
veel bombarie door de toenmali
ge staatssecretaris van verkeer
en waterstaat Smit-Kroes werd
aangekondigd, op een laag pitje
is gezet. Wit liet weten dat de
streefdatum van 1 januari 1983
voor de besluitvorming er wel
licht niet inzit Bovendien zal de
bestudering en regeling van au
teursrechten veel tijd vergen,
wellicht te veel tijd.
Kabelkijkers
Daarnaast blijkt er weinig animo te
zijn voor een dergelijk net van de
zijde van de exploitanten, die
met een steeds financieel kriti
scher publiek te maken krijgen.
Momenteel zijn de prijzen voor
een kabelabonnement zo tussen
de 15 en 20 gulden en dat is voor
de kabelkijkers meer dan ge
noeg. Door al deze factoren
wordt het twijfelachtig dat nog
tot een sluitende exploitatie van
een dergelijk aanvoemet kan
worden gekomen en heeft de
PTT besloten dit plan een wat ir.
Wit noemde, zeer lage prioriteit
te geven.
WASHINGTON (GPD/DPA/UPI) - Sterk dalende renteta
rieven hebben de beurs van New York onverhoeds in de
grootste koopgolf van zijn bestaan gestort. Nadat dins
dag de prijzen al sterker dan ooit tevoren in één dag
waren opgelopen, zette de handel zich gisteren in een
bij tijden chaotisch tempo voort. Van de 1798 aandelen
die in Wall Street werden verhandeld, gingen er 1447
omhoog en slechts 164 omlaag.
De orders overrompelden de han
del soms compleet: binnen twee
uur na opening van de beurs wa
ren al 65.630.000 aandelen in an
dere handen overgegaan en dat
was een nieuw record. Het oude
stond op 43.050.000 en dateerde
van 5 november 1980. Ook in To
kio, Hong Kong en West-Europa
was sprake van een plotselinge
opleving.
De computers konden al deze actie
niet bijhouden, de beurstikker
had een vertraging van een kwar
tier. Economische deskundigen
schreven de euforie ten dele toe
aan een voorzichtig vertrouwen
dat de economie eindelijk een
wending ten goede heeft geno
men. De rente voor korte-ter-
mijnleningen was in de afgelo
pen dagen scherp gezakt - de
markt reageert op het vertrou
wen dat die beweging zich nu ten
langen leste heeft doorgezet naar
de leningen op lange termijn.
Een ander teken van economi
sche opleving: in juli trok de wo
ningbouw scherp aan, onder in
vloed van gesubsidieerde bouw
programma's.
De daling van de rente - steeds
meer banken hebben die woens
dag bepaald op 14 procent voor
hun belangrijkste klanten (zgn.
prime rate) - wordt algemeen toe
geschreven aan een verandering
van het beleid van de nationale
bank in de VS, de inspanningen
van de regering om de enorme
begrotingstekorten terug te
brengen en een algemeen gevoe
len dat de inflatie nu onder con
trole is.
VNO mild voor
nota van FNV
DEN HAAG (ANP) - De jongste
FNV-nota over het sociaal-eco
nomisch beleid dat de vakorga
nisatie voorstaat ademt meer rea
lisme dan vorige nota's, aldus de
werkgeversorganisatie VNO gis
teren in een reactie.
Het verbond van Nederlandse On
dernemingen constateert dat de
FNV nu in zekere zin een keuze
maakt: achterblijven van de
koopkracht ten gunste van de
collectieve voorzieningen.
De gedachte om gebruik te maken
van de prijscompensatie voor de
financiering van arbeidstijdver
korting, strookt naar het oordeel
van het VNO echter niet met de
huidige situatie.
Zwakke economie
Hoewel het Witte Huis onmiddel
lijk gereed stond om de opleving
op het conto te schrijven van
Reagans plannen om de belas
tingopbrengst te verhogen, zeg
gen analysten van makelaarshui
zen dat vooral de zwakke econo
mie ermee te maken heeft. Ban
ken waren zeer terughoudend bij
het uitlenen van geld, omdat - bij
een werkloosheidspercentage
van bijna 10 - de faillissementen
steeds meer begonnen voor te
komen bij grote bedrijven, ban
ken en handelaars in effecten.
Een dalende industriële produk-
tie was een andere factor die er
toe bijdroeg dat de vraag naar
geld uit de particuliere sector
dramatisch verminderde.
De federale bank heeft in de afge
lopen weken de geldkraan ver
der open gedraaid, er is meer
krediet beschikbaar en belangrij
ke voorspellers van de ontwikke
lingen van de rentestand hebben
hun aanvankelijke visie dat die
zou blijven stijgen, dinsdag her
zien. Dit leidde tot het volgens
sommige woordvoerders 'kopen
in paniek' van degenen die niet
alleen willen blijven profiteren
van de hoge opbrengst van in
vesteringen, maar soms vrijwel
blindelings reageren op het oor
deel van sommige deskundigen.
West Duitsland
De jongste renteverlagingen in de
Verenigde Staten, Groot-Brittan-
nië en andere landen hebben de
speelruimte voor verzachting
van de kredietvoorwaarden in
West-Duitsland iets groter ge
maakt, zo heeft de president van
de Bundesbank, Karl Otto Poehl,
gisteren verklaard.
Ook op de daggeldmarkt in de Ver
enigde Staten en op de markt
voor kortlopend (tot drie maan
den) geld is het renteverschil tus
sen dollar en mark zeer gering
geworden De tekorten van de
overheid, die als gevolg van de
economische ontwikkeling gro
ter zijn geworden dan men enke
le maanden geleden nog had ge
dacht, beperken naar het oordeel
van Poehl evenwel de mogelijk
heden van een renteverlaging, al
acht hij die niet geheel onmoge
lijk. De sleutel naar een economi
sche ommekeer is in handen van
de Verenigde Staten. Als daar de
rentedaling die nu al valt waar te
nemen, kan worden versterkt en
als de economie in de VS opleeft
kan dat voor de Bundesbank het
tijdstip van handelen inhouden.
Over de prijsontwikkeling in
Duitsland zei Poehl dat die "he
laas niet bevredigend" is maar
dat het hoogtepunt is gepas
seerd.
In Beverly Hills heeft de politie gisteren een robot opgepakt, die zonder
begeleiding door de straten van deze Amerikaanse stad wandelde. De met
kleurenscherm en camera uitgeruste ijzeren man zal op vrije voeten wor
den gesteld als de eigenaar zich meldt.
TERNEUZEN (GPD) - De schippersvereniging Toerbeurt Noord-Zuid
dreigt met nieuwe schippersacties als de tarieven voor de vaart vanuit
België naar Nederland en Frankrijk niet snel wordt aangepast. De de
valuatie van de Belgische franc speelt de schippers - de laatste maan
den nogal erg karig bedeeld met werk - danig parten. In sommige geval
len schiet de schipper er 40 procent bij in vergeleken met de situatie
van voor de herwaardering van de verschillende valuta,
t bestuur van Noord-Zuid heeft de Belgische tegenhanger, het kartel Ons
Recht een brief op poten gestuurd waarin aanpassing van de tarieven
wordt bepleit en dat moet op korte termijn gebeuren, zo niet dan vol
gen er acties.
Ons Recht heeft tot nu toe niet op de brief gereageerd. In afwachting van
een reactie heeft Noord-Zuid alle overleg met de Belgen opgeschort. De
schippers van spitsen (binnenschepen van omstreeks 300 ton) zijn op
hun beurt nauwelijks te spreken over de nieuwe tarieven die Noord-
Zuid heeft vastgesteld voor de vaart op Frankrijk.
DEN HAAG (ANP) - De drukke-
njgroep van Nijgh en Van Dit
mar (drukkeryen. uitgeverij en
reclamebureaus) heeft in 1981
een aanmerkelijk verlies gele
den. De omzet van deze groep
daalde van 37,9 min tot 31.5
min.
Om het evenwicht tussen kosten
en opbrengsten te herstellen is
een verstrekkende reorganisatie
van het grafische bedrijf noodza
kelijk. zo meent de directie. Dit
heeft tot gevolg dat het aantal
personeelsleden met 90 zal wor
den verminderd tot 177. Hierbij
zullen 75 werknemers ontslagen
worden, aldus het jaarverslag.
Nijgh en Van Ditmar is sterk af
hankelijk van de gang van zaken
in de grafische sector Ongeveer
de helft van de omzet van 54
min (vorig jaar 59 min) moet in
deze markt worden verworven
en dan nog bijna geheel in Ne
derland. Als gevolg van acquisi
ties in deze sector en de verliezen
in 1980 en 1981 is het eigen ver
mogen sterk aangetast.
Dat heeft ertoe geleid dat de onder
neming slechts met grote moeite
een kredietfaciliteit ontving. Pas
nadat het ministerie van Econo
mische Zaken een 'premier ris
que' garantie van 1 min be
schikbaar stelde en er duidelijke
reorganisatieplannen op tafel
kwamen, waren de banken be
reid tot het verlenen van kredie
ten.
De drukkerijgroep omvat de on
derdelen Nijgh Offset en Nijgh
Formulieren, beide in Den Haag.
en Drukkerijen Roelants-Schic-
dam. In ieder van deze bedrijven
zal het personeel verminderd
worden.
Bankgeheim
Zwitserland
buiten schot?
BERN (DPA/AFP) - De Zwitserse
regering wil geen enkele veran
dering aanbrengen in de huidige
regeling die banken in Zwitser
land de gelegenheid biedt gehei
me nummerrekeningen beschik
baar te stellen. Dat heeft de rege
ring gisteren meegedeeld aan de
twee kamers van het parlement.
Zij doet de aanbeveling aan de
volksvertegenwoordiging het
voorstel van de sociaal-democra
tische partij SPS van oktober
1979 voor het houden van een
volksraadpleging "tegen het mis
bruik van het bankgeheim en de
macht van de banken" af te wij-
Ten behoeve van het referendum
heeft de SPS 121.882 geldige
handtekeningen verzameld, aan
zienlijk meer dus dan de 100.000
die voor het houden van een refe
rendum nodig zijn. Het voorstel
behelst een tenminste gedeelte
lijke opheffing van het bankge
heim, uitbreiding van de voor
schriften inzake publiciteit, be
perking van de bindingen van
banken met andere ondernemin
gen en de invoering van een ver
zekering van bij banken ingeleg
de gelden.
De regering in Bern is van oordeel
dat daarmee de vrijheid van han
delen bij de banken verregaand
zou worden beperkt. Het SPS-
voorstel is aldus "in strijd met de
beginselen van de liberale Zwit
serse economische instelling.
Zwitserland heeft besloten toe
te treden tot het Internationale
Monetaire Fonds (IMF) en de
Wereldbank, zo is w oensdag na
afloop van de wekelijkse bijeen
komst van de regering verno
men uit officiële bron.
De uitgeversgroep voldeed aan de
verwachting. Alle dne onderde
len. Nijgh Educatief, Nijgh Belle-
tne en Nijgh Periodieken, be
haalden een hogere omzet en een
betere bijdrage aan het resultaat
van de groep De totale omzet
nam toe van 13 min tot 14.8
min.
Begin 1982 is begonnen met een
nieuwe serie Nijgh Poëzie. De
waardering van de eerste vier
bundels was hoog. De kinder- en
jeugdboeken blgven een goede
ontwikkeling doormaken. De
omzet van de twee reclamebu
reaus. die deel uitmaken van
Nijgh en Van Ditmar. is in 1981
gedaald van 12.3 min naar 11
min.
Eén van de bureaus leed verlies.
Een verbetering van de mark
tomstandigheden is vooralsnog
niet te verwachten.
Terlouw richt
technologe
op behoefte
bedrijfsleven
DEN HAAG (GPD) Een betere af
stemming van technische en we
tenschappelijke ontwikkelingen
op de behoeften van samenle
ving en bedrijfsleven. Met deze
woorden omschreef minister
Terlouw (economische zaken)
gisteren het belangrijkste doel
van het technologiebeleid in ons
land.
Terlouw. die al jarenlang de ver
nieuwing van het nooddruftige
Nederlands bedrijfsleven hoog
in zijn vaandel heeft staan, instal
leerde woensdag twee belangrij
ke organen in het kader van dat
technologiebeleid: de Overleg
groep Project Technologiebeleid
en de Werkgroep Technologiebe
leid.
Beide organen krijgen een belang
rijke taak bij het tot stand bren
gen van een technologiebeleid in
ons land. een zaak die van groot
belang is voor het oplossen van
de structurele problemen waar
het bedrijfsleven ook in ons land
mee te kampen heeft.
De twee nieuwe organen zullen er
voor moeten gaan zorgen dat
overheid, wetenschappelijke in
stellingen en bedrijfsleven meer
op elkaar afgestemd gaan
werken aan een vernieuwing van
onze industrie. Dat wil zeggen
een industrie die sneller dan nu
het geval is. kan inspelen op de
behoeften van de samenleving.
Behoeften niet alleen in de zin van
noodzakelijk geachte produkten,
maar ook. en Terlouw noemde
het speciaal, behoeften in de zin
van werkgelegenheid.
In dat kader sprak de minister ook
nog zgn verwondering uit over
het onlangs gepubliceerde rap
port van de Raad voor de Ar
beidsmarkt over de gevolgen van
het op grote schaal invoeren van
de chips op de werkgelegenheid.
De raad sprak daarin over een
verlies van 12.000 arbeidsplaat
sen per jaar (Terlouw „Dat viel
mij eigenlijk nog mee") tot een
totaal van ongeveer 95.000 ar
beidsplaatsen
Terlouw miste in het rapport voor
al een becgfenng van het verbes
aan werkgelegenheid als de
chips niet op grote schaal geïn
troduceerd worden in het ar
beidsproces. „Naar mgn mening
zal dat nog veel meer arbeids
plaatsen kosten".
FRANKFORT AFP/DPA) - De 24
banken die zich bekommeren
om het financiële wel en wee van
het in surséane van betaling ver
kerende Westduitse elektrocon-
cern AEG-Telefunken hebben de
curator van de onderneming een
krediet beschikbaar gesteld van
1,1 miljard mark. Na zes uur van
besprekingen hebben de banken
het besluit genomen, zodit AEG
voorlopig kan voldoen aan de fi
nanciële verplichtingen. Een en
ander is bekendgemaakt door
AEG-topman Heinz Dürr. Het
krediet loopt tot eind juni 1986
Van de 1,1 miljard mark wordt 700
miljoen mark direct beschikbaar
gesteld als gedeeltelijk voor
schot De resterende 400 miljoen
mark komen vrij als de Westduit
se overheid zich garant stelt voor
een tweede krediet van nog eens
1,1 miljard mark.
De banken zijn er bij hun beslis
sing van uitgegaan dat het perso
neel en de bonden de noodzake
lijke saneringsmaatregelen voor
het op een na grootste elektro-
concern in de Bondsrepubliek
niet in de weg staan. Verder heb
ben zij aangenomen dat de over
heid geen voor hen onaanvaard
bare voorwaarden stelt als zg
zich garant stelt voor het tweede
krediet
AEG-Telefunken heeft schulden
van ongeveer vijf miljard mark
en is nu voorlopig van een faillis
sement gered.
DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1982
ACTIEVE
AANDELEN
91.50 91,0»
25.60 25.20
256.50 253.00
88.00 86,50
37,70
37.10 36.80
78.00 76.20
76.50 75,20
152.80 152.20
127.00 124.00
35.20 31.50
Hrineken Hold
85.30 85.50
84.60 83.40
U6.80 115.60
107.50 101.00
103.50 101.00
22.50 21.60
37,00 36.50
Volker Stevln
124.40 124.60
194.00 194.50
162,50 163.90
150.70 150.40
55.00 54.80
25.00 25.50
BINNENLANDSE
AANDELEN
A»d. Rubber
135.00 132.00
315.00b 315.00b
190.00a 188.00a
59.20 58.50
21.50 21.00
94.00e 92.00
id.cert
Breevast
Bredero VB
ld eert
Buhrm. Telt
Galand Holl
Calvé eert
ld 6% eert
Dell MIJ
Dessau*
Dorp en co.
105.00 101.00
104,00 101.00
151.50 150.50
151.50 150.50
29.30 29.00
26.20 25.60
206.00b 204,30
39.70 39.00
24.00 23.80
46.00 46.60
Hoek's Mach.
HVA-Myen eert.
130.00 127.00
940.00 940.00
605.00 600.00a
295.00 295.00
M.S0 56.20
50.50 30.50
119.20 li 8.50
Schlunberfer
Smit Intern.
Telegraaf
Textiel Tw.
Tllb Hyp Bk
Tw Kabel H
Twljnstra en C.
lak
C.lasnb
287,00 285.00c
58.00 57.50
Ibblnk
Verw. Gli
VMF Verto
Yihamij Bul
BELEGGINGS
INSTITUTEN
W.«0
96.00 95 00
93.00b 92! 00e
GOUD EN ZILVER
Gou.1 onbewerkt 30650 - 31150 Vonje
t 570 - 040 Vong» 530 - 000
BUITENLANDS
GELD
Amerikaan** doUar
tui
DuiUe mark 1100)
Ital lire 110 000)
Portugese t+c (100)
Deen»e kroon 1001
Ooit «hilling(IOO)
Spaante prwta 1100)
G nek drachme 10C
Beufsovealcht
AMSTERDAM Op de Amster
damse effectenbeurs is de note
ring van Nedlloyd donderdag
scherp gedaald. Het scheepvaart-
fonds verloor rond het midda
guur ruim 6 op 99 Beurshan
delaren verwachten de resulta
ten over het eerste halfiaar van
Nedlloyd veel lager zullen zgn
De omzet werd nam genoemd.
Van Ommeren werd meegezo
gen naar een 50 cent lagere koen
van 21.60
bg de internationals ging de be
langstelling uit naar Philips in
verband met de bekendmaking
van de kwartaalcgfcrs. Op de
vloer vond men dat wat flauwtjes
werd gereageerd op de forse
winststgging Philip» werd 30
cent duurder op 24.30
De ovenge internationals stonden
enigszins onder druk. Kon Olie
verloor 7 dubbeltje» op 83 40 en
KLM 80 cent op 85 20. Akzo.
Hoogovens en Unilever hielden
het verlies beperkt Ook de fi
nancicle waarden moesten een
flinke veer laten. De banken wa
ren zelfs zwak
