Veiligheidsplan van Mitterrand Betrekkingen VS-China op nieuwe leest Onlusten in Nicaragua contactlenzen, da's pas fijn Weer betoging uiteengejaagd van der WIEL Amerikaanse Senaat neemt nieuwe immigratiewet aan Ter bestrijding terrorisme Moskou waarschuwt VS voor kernoorlog ANC-leidster gedood Arrestaties na acties van boeren in Suriname Buitenland WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1982 (Van onze correspondent Henk Kolb) WASHINGTON - Een nieuwe im- migratiewet zal binnen afzienba re tijd voor miljoenen mensen die illegaal in de Verenigde Sta ten verblijven, het Amerikaanse staatsburgerschap bereikbaar maken. De Amerikaanse Senaat heeft gisteren een ingrijpende wijziging van de bestaande voor schriften aangenomen, die naar verwachting ook de goedkeuring zal krijgen van het Huis van Af gevaardigden en president Rea gan. Diverse belangengroepen hebben zich, vergeefs, tegen de wet ge keerd: de zakenwereld, omdat de nieuwe bepalingen administra tieve overlast zouden meebren gen bij het tewerkstellen van im migranten met verblijfsvergun ning, en bij de groep van de Spaanssprekenden, die zegt dat, nu werkgevers voortaan straf baar worden als zij goedkope il legale arbeiders huren, iedereen die op een buitenlander lijkt voorzichtigheidshalve buiten de deur wordt gehouden. De exploitatie van illegale immi granten heeft in de VS soms schrikbarende vormen aangeno men. Zulke arbeid is goedkoop, de arbeiders leefden in voortdu rende vrees voor razzia's van de immigratiedienst, de werkgever ging vrijwel steeds vrijuit. Volgens de nieuwe wet mogen ille gale immigranten die sedert 1 ja nuari 1977 in de VS hebben ge woond, een permanente ver blijfsvergunning krijgen, met vooruitzicht op staatsburger schap na twee jaar. Degenen die voor 1 januari 1980 de grens over schreden, krijgen een tijdelijke verblijfsvergunning, die perma nent kan worden na driejaar. Zij die nu worden gelegaliseerd als deelnemers aan de Amerikaanse samenleving, hebben echter geen recht op sociale bijstand van de federale overheid, hoewel staten zoals Florida, Californië en Texas, waar grote aantallen immigranten schuil zijn gegaan, fondsen krijgen om in noodge vallen bij te springen. wet stelt een jaarlijkse limiet aan de immigratie van 425.000, waarin het grootste aan deel is voorbehouden aan de buurlanden Canada en vooral Mexico. Het is niet waarschijn lijk dat de onophoudelijke stroom illegale immigranten uit Mexico zal worden stilgelegd als de wet een feit is. Niet alleen heeft men in Mexico een buiten gewone vaardigheid ontwikkeld in het vervaardigen van docu menten waarmee een legale sta tus zou kunnen worden aange vraagd, maar uit het zuiden mar cheren van ver over Mexico's grenzen mensen aan die menen recht te hebben op politiek asiel. De wet draagt president Reagan op om binnen driejaar een niet na te maken identiteistbewijs in te voeren voor elke Amerikaan, waarmee hij zijn recht op werk moet aantonen. Ook daarover zijn de strijders voor burgerlijke vrijheden boos, zelfs al zou zo'n „persoonsbewijs" niet voor an dere doeleinden kunnen worden gebruikt. Terwijl de nieuwe wet de immigra tie aan banden probeert te leg gen en degenen die na 1 januari 1980 illegaal arriveerden geen en kel soelaas biedt, heeft de Rand Corporation een rapport gepubli ceerd waarin staat dat over twin tig jaar het reservoir van arbeids krachten in de VS zozeer geslon ken zal zijn, dat immigratie weer moet worden aangemoedigd. De Californische organisatie heeft tien jaar studie gewijd aan het ar beidsvraagstuk en is tot de slot som gekomen dat het sterk da lende aantal geboorten, een da ling die begin 1960 begon, zal lei den tot hoge lonen, geringe werkloosheid en een arbeids markt waarop heftig slag zal wor den geleverd voor geimporteer- de arbeidskrachten. „Legaal of illegaal, staan we voor meer immigratie", zei een woordvoerder, die zelfs voor spelde dat het leger uit dat reser voir zal moeten putten wanneer het aantal potentiële Amerikaan se recruten sterk gaat dalen. De Rand Corporatie meent dat de traditionele tegenstand van de vakbonden tegen buitenlandse arbeidskrachten zal afnemen, zelfs al is die nu heftig in een tijd van hoge werkloosheid die, zo zeggen sommigen, mede wordt veroorzaakt door het feit dat ille gale arbeidskrachten voor min der geld dan Amerikanen ar beidsplaatsen willen innemen. De werkgevers hebben op dat punt doorgaans weinig scrupu les getoond. De slag om goedko pe arbeid zal, zegt de Rand Cor poratie, over tien tot vijftien jaar moeten worden uitgedrukt in verruimde immigratiebepalin gen. (Van onze correspondent Rudolph Bakker) PARIJS - De Franse overheid zal nauwkeuriger worden bij de uitgifte van visa, de grenzen zullen beter worden bewaakt, de politie wordt uitgebreid en de samenwer king tussen de politiekorpsen verbeterd. Aldus verklaar de president Mitterrand gisteravond in een verklaring voor de Franse staatsradio- en televisie. De Franse president legde zijn ver klaring, die was gegoten in de vorm van een interview, af in het licht van de onrust onder de be volking na de reeks van recente terroristenacties, waarvan de meest dramatische was die in de Rue des Rosiers, waarbij zes gas ten van een joods restaurant de dood vonden. Het optreden van de president heeft ook te maken met de uitslag van een recent opinie-onderzoek, waaruit blijkt dat maar de helft van de onder vraagden het nu 15 maanden du rend bewind van de socialis- tisch-communistische regering een succes vindt. President Mitterrand onthulde het besluit dat diezelfde middag in de ministerraad gevallen was en waarbij onder meer de politie met 7000 man wordt versterkt, de gendarmerie met 2000 man en de politie aan de grenzen en op de luchthavens met 1400 man. Ook worden nieuwe formaties hulp-gendarmerie geformeerd, die tot taak krijgen ambassades in Parijs te bewaken die om de een of andere reden het doelwit kunnen zijn van terroristenac ties. Tot deze ambassades be hoort ook de Nederlandse. Oorlog De president legde de Fransen ook uit dat naar zijn mening de re cente terroristenacties - zoals die in de Rue des Rosiers - niet meer of minder waren dan een deel van de oorlog in het Midden-Oos ten, maar dan naar Parijs ver plaatst. Hij meende dat het einde van deze strijd in het Midden- MOSKOU (AFP) De Sowjet-Unie heeft de Verenigde Staten gewaar schuwd tegen een "onvermijdelijke en onmiddellijke slag" die het ant woord zou kunnen zijn op een actie van een "agressor". Dit meldt het officiële Russische persbureau Tass naar aanleiding van het rapport van het Amerikaanse ministerie van defensie waarin onlangs werd uit eengezet hoe de VS een kernoorlog van de SU kunnen winnen. Volgens Tass kunnen alleen mensen die van hun zinnen zijn beroofd beweren dat een beperkte kernoorlog mogelijk is en dat die kan wor den gewonnen. "Beseft men wel in het Pentagon dat de acties van een agressor, welke omschrijving men daar dan ook aan geeft - beperkte kernoorlog of preventieve nucleaire actie - onvermijdelijk een onmid dellijke tegenactie tot gevolg zullen hebben"? Het persbureau zegt dat er een andere redelijke weg bestaat om een kern ramp en voorbereidingen daarop te voorkomen. Het herinnert aan de belofte van de Sowjet-Unie niet als eerste kernwapens te zullen gebrui ken en zegt het te betreuren dat de Amerikaanse regering "op dat initia tief geen positief antwoord heeft gegeven". Oosten tevens goeddeels het ein de van de internationale terroris tenactiviteit zou betekenen. Mitterrand poogde de indruk te ontzenuwen dat de politiek van zijn regering in de strijd om Bei roet een anti-Israëlische zou zijn. „Onze Arabische politiek was en is nimmer anti-Israëlisch en onze Israël-politiek nimmer anti-Ara bisch", aldus president Mitter rand, die er nadrukkelijk aan herinnerde dat de „Palestijnen zelf hun vertegenwoordiger zul len moeten kiezen" en dat 'er kenning' van de PLO alleen mo gelijk is wanneer deze beweging er niet langer op uit is Israël te vernietigen, maar dit als staat te erkennen. President Mitterrand verklaarde tijdens zijn radio- en tv-optreden gisteravond nog dat in het voor ziene scenario van deze week in Beiroet de Fransen als eerste een contingent troepen zullen sturen ter controle van de 'waardige' af tocht van de mannen van Jasser Arafat. Na dit eerste Franse op treden volgen in een tweede fase meer Fransen, maar dan in gezel schap van Amerikanen en Italia nen. Al deze groepen zullen on der hun eigen commando blijven en verantwoording verschuldigd zijn aan de regering van Liba non. De afspraak berust op de gemeenschappelijke wil van Li banon, Israël en de PLO, aldus Mitterrand, en zodra ook maar een van deze belanghebbenden niet langer van onze aanwezig heid gediend is, trekken we ons terug. President Mitterrand zette op nieuw de principes van zijn poli tiek in het Midden-Oosten uit een, waarbij hij ervan uitgaat dat „de drie vreemde legers" Liba non zullen moeten verlaten. In de middag.voor zijn publieke op treden had de Franse president een lang gesprek met Shimon Peres, de leider van de socialisti sche oppositie in Israël. Met gro te nadruk verklaarde de presi dent voor de televisie „een groot vriend van Israël" te zijn. President Mitterrand: "Vriend In centrum Warschau WARSCHAU (DPA) - De politie heeft gisteravond in Warschau in de buurt van het bekende Plein van de Overwinning een demon stratie uiteengejaagd waarbij en kele honderden mensen hun sympathie met de verboden vak bond Solidariteit betuigden. De betoging had plaats bij het Victo- riahotel waar op dat moment de Indonesische ambassade een re ceptie hield ter gelegenheid van de nationale feestdag in haar land. Enige honderden mensen hadden Als nasleep naakte-priester-incident (Van onze correspondent Rob Sprenkels) MEXICO-STAD - In Managua, de hoofdstad van Nicaragua, zijn onlusten uitgebroken vanwege het schandaal rond een spier naakte pater. Na beschuldigin gen van de aartsbisschop van Managua, mgr. Obando y Bravo, dat de Sandinisten het incident rond de geestelijke hadden opge zet om de katholieke kerk in dis krediet te brengen, zijn verschil lende katholieke jongeren tot ac tie overgegaan. In een van de volkswijken van Managua zijn barricades opgeworpen en ook wordt er een aantal katholieke scholen bezet gehouden. De sandinistische autoriteiten heb ben de protestacties van de ka tholieke jongeren fel veroor deeld. Maar tot nu toe zijn er geen represailles ondernomen. Niettemin is de situatie uiterst gespannen. De sandinistische re gering is er namelijk van over tuigd dat Honduras op het ogen blik met behulp van de Verenig de Staten een oorlog aan het voorbereiden is, en wil koste wat het kost een interne stryd ver mijden. Het incident rond de spiernaakte pater had vorige week woensdag plaats. Pater Bismarck Carballo, nota bene de woordvoerder van de aartsbisschop van Managua, mgr. Obando y Bravo, werd toen naakt vastgelegd op foto en film. De officiële versie luidt dat pater Carballo tijdens het bedrijven van de liefde betrapt werd door de jongeman met zijn liefje sa menwoonde. De pater zelf be weert daarentegen dat hij door de jongeman met geweld was ge dwongen zich van al zijn kleren te ontdoen. In elk geval belandde hij uiteindelijk naakt op straat waar juist de complete nationale pers aanwezig was in verband met een demonstratie van Sandi nistische jongeren. Een grote meerderheid van de be volking in Nicaragua is over tuigd katholiek. De kerk is voor de meesten een onaantastbare instelling en mgr. Obando y Bra vo wordt nog altijd op handen gedragen vanwege zijn aandeel als bemiddelaar in de strijd tegen de dictatoriale Anastasio Somo- Ook de bijna wekelijkse religieuze protesten tegen de aanwezigheid van meer dan 2000 Cubaanse ad viseurs, tegen de aantrekking van grote hoeveelheden modern oorlogstuig en tegen de verdere radicalisering van het revolutio naire proces, vinden gehoor bij grote lagen van de bevolking. Bijna alle kerken in Nicaragua zitten tegenwoordig tijdens het weekeinde tot aan de nok toe vol, een fenomeen dat zich tijdens het Somoza-tijdperk nooit heeft voorgedaan. En de sandinisti sche regering zal zich dus op de een of andere manier toch snel met de kerkelijke leiders moeten verzoenen wil men ernstigere conflicten kunnen vermijden. zich voor het hotel verzameld en riepen leuzen als "Solidariteit" en "weg met de junta" terwijl di plomaten naar buiten kwamen. Pamfletten werden rondge strooid waarin tot betogingen werd opgeroepen op 31 augustus a.s. Dan is het twee jaar geleden dat de akkoorden van Gdansk werden ondertekend die de ge boorte van Solidariteit beteken den. De politie greep in nadat de meeste diplomaten weg waren. Kort voor de demonstratie hadden veel mensen op het Plein van de Overwinning opnieuw bloemen gelegd bij het kruis dat er eigen lijk ter nagedachtenis aan wijlen kardinaal Wyszinski ligt maar vooral symbool van het verzet te gen de staat van beleg is gewor den. De Poolse leider Jaruzelski is gis teren na een eendaags bezoek aan Sowjet-president Brezjnjev op de Krim naar Polen terugge keerd. Het persbureau Tass meldde in een samenvatting van de besprekingen dat de twee het volledig eens waren over alle on derwerpen die aan de orde kwa men. Jaruzelski vertelde zijn gastheer dat een "contra-revolu tionaire ondergrondse" die steun krijgt uit de Verenigde Staten, verhinderde dat Polen zijn crisis te boven komt. Hiermee doelde hij kennelijk op de oproepen van ondergedoken le den van het verboden vakver bond Solidariteit tot een protest campagne gedurende twee we ken. ADVERTENTIE maar dan wel van een ANVC-contactlensspecialist Nieuwe Rijn 62 Leiden 071 -124108 LISSABON (Reuter/UPI) - Ruth First, een van de meest vooraanstaande bestrijders van het Zuidafrikaanse apartheidsbewind, is gisteren omge komen bij een bomexplosie in de Mozambikaanse hoofdstad Maputo. Mevrouw First kwam om toen een pakje dat ze openmaakte explodeerde. Ze bevond zich toen in haar kantoor op de universiteit van Maputo. Drie anderen werden gewond, onder wie de rector van de universiteit, Aquino de Braganca. Hij is een naaste medewerker van president Sa- mora Machel en staat bekend als 's lands belangrijkste marxistische ideoloog. De 51-jarige mevrouw First was een banneling uit Zuid-Afrika en een prominent lid van de bevrijdingsbeweging ANC (African National Con gres). Zij was getrouwd met Joe Slovo, een marxist van de harde lijn die als de belangrijkste ideoloog van het ANC wordt gezien. De Zuid afrikaanse veiligheidsdienst beschouwde het echtpaar als de belang rijkste blanken in de ANC-leiding. Doden bij gasexplosie LUANCO (Reuter) - In het Spaanse vakantieoord Luan- co is gisteren als gevolg van een gasexplosie een flatge bouw van drie verdiepingen ingestort. Men heeft tien do den en elf gewonden gebor gen. Zes doden, allen Span jaarden, zijn inmiddels geï dentificeerd. Onder hen be vinden zich de oud-beroeps voetballer Rafael de Diego. Het ongeluk is vermoedelijk veroorzaakt door de explosie van een of meer flessen pro- paangas in een restaurant op de parterre van het gebouw. WASHINGTON In de Ameri kaanse hoofdstad en m Pe king is gisteren tegelijkertijd bekendgemaakt dat de VS hun wapenleveranties aan Taiwan geleidelijk zullen ver minderen. Met deze overeen komst heeft Washington de betrekkingen met China op nieuwe leest geschoeid. Deze waren de laatste tijd gespan nen vanwege Reagans besluit Taiwan van F-5E gevechts vliegtuigen te voorzien. De overeenkomst die nu is be reikt. na onderhandelingen die acht maanden hebben ge duurd. moet het geschil over de wapenleveranties aan Tai wan voorgoed uit de weg rui men. Peking bestempelt het als een diplomatieke zege praal voor de Chinezen - in Washington loopt Taiwans vriendenclub te hoop in ver ontwaardiging. Het Ameri kaanse Congres echter heeft niet de bevoegdheid deze nieuwe Chinees-Amerikaan se afspraak over de onderlin ge betrekkingen tegen te houden. De Chinezen hebben in ruil voor de Amerikaanse toezeg ging op den duur van wapen- leveranties aan Taiwan af te zien, hun eis laten vallen dat de VS een datum moesten noemen waarop die geëin digd zouden moeten zijn. Hoewel conservatieven als Barry Goldwater, senator voor de staat Arizona, spre ken van „een slechte over eenkomst, die de invloed en de dubbelhartigheid van de permanente bureaucratie op het ministerie van buiten landse zaken demonstreert", houden regeringswoordvoer ders staande dat de VS Tai wan geenszins in de steek zullen laten. Volgens het communiqué zul len de Amerikaanse wapen- verkopen aan Taipei kwalita tief noch kwantitatief het ni veau te boven gaan van het oorlogstuig dat werd gele verd sedert de VS en China in januari 1979 diplomatieke be trekkingen aangingen. De Amerikanen zullen doorgaan met hun plan om Taiwan via een gezamenlijke produktie- in de komende twee en een halfjaar 52 F-5E-gevechtstoe- stellen te laten bouwen. In de nieuwe overeenkomst leggen de VS opnieuw vast dat zij zich niet zullen be moeien met de Chinese soe vereiniteit en territoriale inte griteit, of zich met China's binnenlandse kwesties zullen inlaten, noch een beleid zul len volgen dat uitgaat van „twee China's" dan wel „een China en een Taiwan". Vol gens de bekendmaking heeft de regering van de Verenigde Staten begrip en waardering voor het Chinese beleid dat streeft naar een vreedzame oplossing voor het Taiwanese vraagstuk. De vreedzame inspanningen tot hereniging van beide stukken China vormen de sleutel tot de Amerikaanse bereidheid de nieuwe over eenkomst na te leven. Zonder vrede zal er van een geleide lijk opheffen van de wapenle veranties geen sprake zijn, al dus eén Amerikaanse rege ringswoordvoerder. Bij het tot stand komen van de diplomatieke betrekkingen met China heeft Amerika zijn relatie met Taiwan die status ontnomen. Peking be schouwt Taiwan als een Chi nese provincie - de eiland-re gering blijft zijn autonomie verdedigen en houdt in theo rie vast aan een positie als laatste stuk van het niet-com- munistische China, dat zich zelfstandig heeft kunnen handhaven. Volgens president Reagan zijn bij het tot stand brengen van de overeenkomst de behoef ten en belangen van het volk van Taiwan nauwkeurig in het oog gehouden. Een sterke en blijvende relatie met Chi na noemde hij een belangrij ke doelstelling van het bui tenlands beleid van de laatste vier Amerikaanse regerin gen. De bekendmaking van de over eenkomst met China komt op een politiek niet zeer geluk kig moment. Reagans belas tingvoorstellen hebben de conservatieve vleugel van zijn partij al in het harnas ge jaagd en stemmen als die van Goldwater en anderen zou den de conservatieve vrees nog kunnen aanwakkeren dat president Reagan zich langzaam maar zeker van de rechtervleugel verwijdert. Tijdens een tv-interview zei Newt Gingrich, Republikeins lid van het Huis van Af gevaardigden, dat de over eenkomst met China het aan nemen van de belastingwet, die 98,3 miljard dollar in de staatskas moet brengen, in gevaar brengt. „De conservatieven zijn onge rust over het feit dat deze re gering zich in de richting van centrum-links blijft bewegen en deze aankondiging zal de druk doen toenemen om te gen de (belasting)wet te stemmen", aldus Gingrich. Ook de Democratische senator John Glenn, die als een van de kandidaten voor het presi dentschap in 1984 wordt ge noemd, vond nadelen in de overeenkomst. Naar zijn smaak zet die Taiwan onder zeer grote druk om op de een of andere manier een over eenkomst met China te slui ten. De regering in Taipei echter heeft laten weten dat de VS hebben beloofd dat juist niet te zullen doen, zo min als de Amerikanen aan Peking hebben beloofd met China vooroverleg te plegen over eventuele wapenle veranties. De afspraken die de VS en Chi na nu hebben gemaakt, zijn het resultaat van Chinese dreigèmenten het niveau van de betrekkingen te zullen verlagen, als geen regeling op lange termijn kon worden ge vonden voor de wapenle veranties aan Taiwan. Toen Carter de diplomatieke be trekkingen aanknoopte, was dat vraagstuk ortopgelost ge bleven, terwijl Carter liet we ten dat de wapenverkoop aan Taiwan zou doorgaan. Rea gan zag er in januari van af Taiwan de modernste oor logsvliegtuigen uit het Ame rikaanse arsenaal te leveren, maar Peking protesteerde ook krachtig tegen voortzet ting van de co-produktie van minder geavanceerde toestel len. Voormalig minister van buiten landse zaken Haig vreesde belangrijke strategische con sequenties van een verslech terde relatie met Peking, on der meer omdat daardoor de Amerikaanse positie tegen over de Russen aan kracht zou verliezen. De regering in Washington houdt vol dat China minder heeft gekregen dan het wenste. Ook wordt gezegd dat de afspraken mo gelijk waren omdat de mili taire spanning tussen Taiwan en China zeer is verminderd. Mocht die wederom stijgen, dan kunnen de VS hun hou ding opnieuw overwegen. HENK KOLB. PARAMARIBO (ANP) - In Nickerie (West Suriname) zijn op last van het militair gezag tien bestuursleden gearresteerd van de boerenbond FAL (Federatie van Arme Landbouwers), nadat rijstboeren met tractoren en combines wegen en het plaatselijk vliegveld hadden geblokkeerd. Zo is van de politie ter plaatste vernomen. De tien werden gearresteerd, om dat zij volgens de politie tot de blokkade van openbare wegen hadden aangezet. De boeren wilden met hun actie kracht bijzetten aan hun eis aan de overheid, een voor hen aanvaardbare minimum garantieprijs voor rijst vast te stellen. Onderhandelingen daarover tussen regering en boeren hadden nog niet tot resultaat geleid. Onder de gearresteerden is de voorzitter van de FAL, een invloedrijk boerenleider, Jiwan Sital. Alle arrestanten zijn overgebracht naar Para maribo. Volgens een woordvoerder van de Loson is ook de Surinaamse journalist Bram Behr, die bij de acties aanwezig was, gearresteerd. De arrestaties volgden nadat garnizoenscommandant Roy Horb maandag met een militair detachemènt in Nickerie was aangekomen om orde op zaken te stellen. De gebeurtenissen hebben in Paramaribo voor opwin ding gezorgd. De FAL heeft in een verklaring „ernstige afkeuring" uit gesproken over het „gewelddadig optreden van de militaire leiding".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 6