Experimentele films
op Stijl-expositie
Fout in Aubette
Folkfestival
gebukt onder
bezuinigingen
Kunst
te
kijk
Orgelconcert
Scheepvaart
WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1982
Kunst
AMSTERDAM-OTTERLO (GPD) - Het rijksmuseum Kroller-Muller in Otterlo en het Stedelijk
Museum in Amsterdam, waar momenteel de grote overzichtstentoonstelling van De Stijl wordt
gehouden, bieden tevens een gevarieerd experimenteel filmprogramma van ruim een uur. Er
worden rolprenten vertoond van Walter Ruttmann, Oskar Fischinger, Hans Richter en Erwin
Leiser.
OTTERLO (GPD) - Het KröIIer-Müller in Otterlo, waar momen
teel een deel van de expositie over De Stijl wordt gehouden,
overweegt een fout die is gemaakt bij de reconstructie van het
café Aubette uit Straatsburg, te herstellen.
„Door het fout lezen van de werktekeningen is het plafond van
de cine-danszaal, een ontwerp van Theo van Doesburg, spie
gelverkeerd aangebracht", aldus adjunct-directeur J. Bremer.
„Voor het herstel zijn twee dagen nodig", zegt Bremer. „De
fout werd drie dagen voor de opening ontdekt. Het was toen
niet meer mogelijk deze ongedaan te maken".
Volgens Bremer zal bij de correctie het diagonale patroon eerst
moeten worden overgeschilderd met een nieuwe onderlaag.
Daaroverheen moet dan opnieuw de figuratie worden aange
bracht. Wat de kleur betreft zal dit geen problemen geven,
aldus Bremer, omdat nog genoeg verf over is van de inrichting
van de Aubette. De kleuren voor dit project zijn heel zorgvul
dig gekozen.
Het publiek wordt momenteel door een papiertje attent ge
maakt op de onjuiste weergave, maar in een klein model is wèl
te zien hoe het plafond van de Aubette had moeten zijn. In 1926
hadden Theo van Doesburg en anderen de opdracht gekregen
het interieur van de Aubette volgens de opvattingen van de
stijl in te richten. Ruim tien jaar later werd deze avantgardis-
tische inrichting ongedaan gemaakt omdat het publiek haar
niet kon waarderen.
Walter Ruttmann (1887-1941) stu
deerde architectuur en schilder
kunst; tevens ontwierp hij affi
ches. In 1918 begon h^j aan zijn
filmcarrière en werd met zijn
films 'Opus 1, 2, 3 en 4' een der
voorvechters van de abstracte
film. Hij kwam onder invloed
van de Russische avant-garde.
Toen in 1933 Adolf Hitler aan de
macht stelde Ruttmann zijn film
isch vermogen in dienst van de
nazi's. Daarvan profiteerde de
demagogische minister van
volksvoorlichting en propagan
da. dr. Joseph Gobbels.
Ruttmann adviseerde de filmregis-
seuse Lenie von Riefenstahl bij
haar opvallende Olympiadefilm
tijdens de Olympische Spelen in
het Berlijn van het 'Derde Rijk'.
Maar Ruttmann maakte zelf ook
propagandafilms zoals Tm Dien
ste der Menschlichkeit', 'Henkl,
ein Deutsches Werk in seiner Ar
beit', 'Die deutsche Waffensch-
miede' en 'Deutsche Panzer'. Tij
dens De Stijl worden van hem
getoond Opus 2, 3 en 4 (1924-'25)
en 'In der Nacht' (1931), die res
pectievelijk zeven en vijf minu
ten duren.
Oskar Fischinger (1900-1967) was
eveneens actief in de jaren '20,
een periode waarin er grote be
langstelling bestond voor het
filmexperiment. Zijn ideaal - en
dat van anderen als Ruttmann,
René Clair, Man Ray, Claude Au-
tant-Lara, Vicing Eggeling en
Hans Richter - was het maken
van de absolute film. Dat wil zeg
gen een film zonder contact met
literatuur, toneel of andere in
vloeden van buitenaf. Waar de
füm voor hen in de eerste plaats
beweging betekende, experi
menteerden zij met abstract geo
metrische vormen. Zie hier de re
latie tot de stijl.
Lieerde Ruttmann zich aan de na-
tionaal-socialisten, Fischinger
zag zich in 1933 genoodzaakt zijn
medewerkers te ontslaan toen de
nazi's abstracte kunst als 'ont
aard' bestempelden. Voor hij
echter Duitsland verliet, maakte
hij twee van zijn bekendste
werkstukken: een reclamefilm
voor Muratti-sigaretten en 'Kom-
position in Blau'. Daarna vertrok
hij naar Hollywood. Zijn carrière
werd definitief afgesloten in
1947, twintig jaar voor zijn dood,
met zijn 'Motion Painting Num
ber One', een abstract schilderij
in olieverf op plexiglas dat al
schilderend ontstaat in een ein
deloze regen van kleuren en vor
men. De laatste jaren van zijn le
ven bracht hij schilderend door,
het filmen had hij er aan gege
ven. Tijdens de stijl worden van
hem gedraaid: 'Kreise' (1933),
'Quadrate' (1934), 'Muratti, Kreis
Ein' (1934) en 'Komposition in
Blau' (1934). De filmpjes duren
twee tot vier minuten.
Hans Richter (1888-1976) werd na
de Eerste Wereldoorlog sterk
beinvloed door de stromingen in
de schilderkunst: dadaisme, ku
bisme en surrealisme. Hij maak
te abstracte schilderijen op lang
werpig formaat; toen hij eenmaal
de film als medium had ontdekt,
creëerde hij (eveneens abstracte)
filmpjes met dezelfde motieven
als op zijn doeken: lijnen, streep
jes en geometrische vormen. Na
derhand voerde hij reële opna
men in in zijn bewegingsspel. In
1933 vluchtte hij uit Duitsland
naar Nederland waar hij recla
mefilmpjes maakte voor onder
meer Philips. Vervolgens ver
trok hij naar de Verenigde Staten
waar hij aan universiteiten do
ceerde over het fenomeen film.
Op De Stijl wordt gedraaid:
'Hans Richter - ich lebe in der
Gegenwart' (1973). Een 45 minu
ten durende film van Erwin Lei
ser, waarin vier van Richters ab
stracte animatiefilms uit de pe
riode 1921-1928 zijn opgenomen.
Vertoningsdata en aanvangstijden.
Stedelijk Museum: 29 augustus,
12 en 26 september, steeds om
15.00 uur. Kroller-Muller: 22 au
gustus, 5 en 19 september en 3
oktober, steeds om 12.00, 14.00
en 16.00 uur.
DEN HAAG Iris de Vries, vriendin van Slobodan Mitric, beter
bekend als Karate Bob, presenteerde gisteren in Den Haag diens
nieuwe boek 'Tito's moordmachine'. De auteur zelf wiens straftijd
in ons land bijna afloopt, was zelf niet bij de presentatie aanwe
zig. De aanwezige journalisten, onder wie Nico Scheepmaker (on
derste foto), konden per telefoon met Karate Bob spreken.
ROTTERDAM (ANP) - Het Rot
terdamse Folkfestival. dat begin
september voor het zevende
achtereenvolgende jaar door De
Doelen wordt georganiseerd,
ontkomt niet aan bezuinigingen
of mogelijk een andere opzet Or
ganisator Huub van Dael deelde
gisteren mee dat de gemeente
Rotterdam dit jaar voor een ge
ringer verlies garant staat dan in
1981.
Voor 1983 zou het doortrekken van
die lijn kunnen betekenen dat
het Rotterdamse Folkfestival
naar een andere opzet (mogeUjk
een ander genre) zal moeten uit
kijken of mogeUjk zelfs zal moe
ten verdwijnen, aldus Van Dael
Het festival kost op dit moment
160 000 gulden en trekt ongeveer
vijf- tot zesduizend bezoekers.
Daarnaast wordt het volgens Van
Dael steeds moeilijker nationaal
en internationaal goede groepen
te vinden. "Er zit op het ogenblik
weinig ontwikkeling in de folk
muziek", aldus Van Dael. De or
ganisatie van het Rotterdamse
festival heeft dit jaar vastgehou
den aan een evenement met vrij
wel uitsluitend folkgroepen. An
dere soortgelijke festivals heb
ben volgens Van Dael al popu
lairder muziek in huis gehaald
zoals pop en rock om het bestaan
van hun festival veilig te stellen.
Volgens de organisator staat alleen
bij het optreden van de enige
echte vedette, de Amerikaanse
zangeres Melanie, de betrokken
heid met de folkmuziek eventu
eel ter discussie. De andere van
de in totaal 28 groepen uit twaalf
landen zijn volgens Van Dael
puur folkgroepen. Dertien van
deze groepen treden bovendien
voor het eerst in ons land op.
Naast Melanie staan in het
hoofdprogramma Wannes van de
Velde en Rum uit België, Roa
ring Jelly en Alex Anderson uit
Engeland. Karelia uit Finland en
Irolt uit Friesland.
Het Rotterdamse festival, dat van 2
tot 4 september wordt gehouden,
kent twee centrale thema's: de
aanwezigheid van de trekzak (ac
cordeon) in een groot aantal (ne
gentien) groepen en een avond
waarop de grote verscheiden
heid in de hedendaagse folkmu
ziek centraal staat. Tijdens het
festival zal in De Doelen ook de
tentoonstelling "Volksinstru
menten en -prenten" te zien zijn.
OEGSTGEEST - Terwijl de Leld-
se kunstenaar Ed Vijsma zoals
al eerder in deze kolommen ge
meld bij Jacques van Bellen aan
de Langevoort zijn botanische
etsen exposeert, zien vier ande
re exposanten hun werk van het
komende weekeinde af tentoon
gesteld in het kunstcentrum
'Langevoort'. De vier exposan
ten zijn Joop van Egmond, Dick
van Hulst, Gé Witmaar en Jan
van Zonneveld. Van Joop van
Egmond zijn er etsen, oliever
ven en aquarellen. Dick van
Hulst staat te boek als beeld
houwer (betonplastieken) en
schilder (aquarellen, vooral
landschappen). Gé Witmaar
laat zijn houtsculptures zien en
Jan van Zonneveld tenslotte
toont zijn olieverven, aquarel
len en zeefdrukken.
Daar twee van de exposanten in
Rijnsburg woont zal de tentoon
stelling op vrijdagavond a.s.
worden geopend door de wet
houder uit die gemeente, J.CJ.
van der Mey. De expositie duurt
tot 21 september.
LEIDEN - Naast de pauzeconcer
ten. die dit zomerseizoen elke
week op woensdagmiddag wor
den gegeven, zijn in aansluiting
op de K O-orgelsene nog drie
orgelconcerten in de Hooglandse
Kerk georganiseerd. Op vrijdag
avond 20 augustus wordt het or
gel bespeeld door Peter van Dgk,
op 3 september door Vincent van
Laar cn op 17 september door
Joop Brons m.m.v. de Leidse
Cantory.
A.s. vrijdag speelt de organist PE
TER VAN DIJK een programma
met werken van Pietro Cornet,
Heinrich Scheidemann, William
Byrd, Dietrich Buxtehude. Gis-
bert Steenwick, Henry Puree 11
en Joh. Seb Bach.
Het Nederlands Dans Theater
heeft m samenwerking met de
Leidse Volksuniversiteit - K&O
drie speciale abonnementen sa
mengesteld voor Leiden. Voor
deze Leidse abonnementhou
ders zullen weer gratis bussen
rijden van Leiden naar het Cir
custheater in Scheverungen en
terug
Het gezelschap brengt in Scheve
rungen zeven nieuwe program
ma's uit.
De inschrijving sluit op 1 septem
ber.
Aufa IK Mier
r oPue-CfoAArpis
KUglMe 1*1 Kl 3<Z0K
NC& L.ePé>PI?iNKgi\J,
NU HU Pg bPAAU,
-ig f%K*eN Hggir.'!
ugg&HAugN gezif
N£1S> ANPgeS» J
r j hap
y BAH'!iKWÉ&ggN
A.b KlANT
6ee>ifti K<."!
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Close encounters
third kind", do. tm. za. 19.30, za.
15.45, ma. tm. woe. 19.00 uur, al.
"SOB", do. tm. za. 21.30 uur, zc
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Smokey and the bandit, deel
2", da. 13.30,18.45 en 21.15 uur, za. en zo.
13.45, 18.45 en 21.45, zo. ook 16.15 uu-
r,al., za. ook 24.00 uur, 16 jr.
EURO 2: "Porky's pikante pretpark",
da. 13.30, 18.45 en 21.15 uur, za. en zo.
13.30, 18.30 en 21.00 uur, zo. ook 16.00
uur, za. ook 24.00 uur, 16 jr.
EURO 3: "Raiders of the lost ark", da.
13.30,18.45 en 21.15 uur, za. en zo. 13.30,
18.30 en 21.00 uur, zo. ook 16.00 uur, 12
r ...£N
H'J STMT
SANK I!!
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Hot bubble gum",
da. 14.30. 19.00 en 21.30 uur, zo. 14.00,
16.30, 19.00 en 21.15 uur. 12 jr.
LIDO 1 (124130): "PorKy's pikante pret
park". da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
ook 16.45 uur, 16 jr.
"Apocalypse now", zo. 2.
ma tm. woe. 21.00 uur, 1
Kindermatinee: "Frank
tm. zo. en woe. 14.00 uur
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Stripes", da. 14.45, 18.45 en
21.15 uur, al.
CITY 2: "Mr. Boo", da. 18.45 en 21.15
LIDO 2: "The border", da
en 21.15 uur. zo. ook 16.45
iNacntvoorsteuing: "Een plekje om lief
te hebben", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 4: "In de huid van een killer", da.
13.30, 18.45 en 21.15 uur, za. en woe. al
leen 18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Dik Trom weet raad"
za.. zo. en woe. 13.45 uur.
Nachtvoorstelling: "The Hunter", za.
24.00 uur, 16 jr.
LIDO 3: "Visiting hours", da. 19.00 ei
21.15 uur, 16 jr.
•Kindermatinee: "Lekker lui genieten'
da. 14.30 uur, zo. ook 16.45 uur.
Kindermatinee: "Pinocchio", da. 14.30
CITY 3: "De eend en de cadillac", da.
14.45 en 18.45 uur, al.
"Lola", da, 21.15 uur, 16 jr.
CITY 4: "Zweedse meisjes in de Alpen",
da. 14.45, 18.45 en 21.15 uur, 16 jr
LIDO 4: "De reenter en ae linkerhand
van de duivel", da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur, zo. ook 16 45 uur. al.
STUDIO (133210): "The sound of
sic", da. 14.30 en 20.00 uur, al.
FRED BASSET
TRIANON (123875):
da. 14.30, 19.00 en 2
16.30, 19.00 en 21 li
'Le professionel",
.15 uur, zo. 14.15,
ur, 16 jr.
CHINESE
EIEREN
Bu determ
Oegstgeest - Jacques van Bellen, Win
kelcentrum Langevoort 11 c/d, tot 26/9,
Eduard Vijsma, expositie van botani-
Exposities
REX (125414): "Myn nacnien met 13
bruidjes", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur,
16 jr.
Nachtvoorstelling: "Een intiem dag
boek". za. 23.30 uur, 16 jr.
een de rnfenesmdr
hondrrdjsrtc* neren,
meer deze brenft u bin
nen hel uur op tafel
Vermeng 1 dl «olauus
of ketjap met 1 dl witte
wyn of *herry. I»ef»t me
dium dry. I theelepel
kummelzaadje*. 2 thee
lepel» »ambal menu. 2
theelepel* ketoembar of
f\)nge*tampte konan
Rijksmuseum van Oudheden - Rapen
burg, t/m 3/10, Beelden van Behnasa,
Egyptische kunst uit de Romeinse Kei
zertijd, ma t/m za 10-17 uur, 13-17 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat 1, t/m 3/10, 'Indianen vai
Mexico, Azteken in 't verleden, Nahua'
van heden', ma t/m za van 10-17 uur
zon- en feestdagen van 13-17 uur
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
VB, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland*
frmbrrp. wdrf
het mrngtel even
Ie kook en houd
neren niet Unger
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Museum De Lakenhal: Expositie "Jo
han de Vries van symbolist tot realist,
schilderijen en tekeningen 1914-1940", U
m 15 augustus
Tututut
En noem me
niet meneer
Zeg maar, kapitein
Kapitein
T Jan Haring!
I Ja/a, Jommeke. van m'n zestien
zit ik ai op zeeScheepsjongen,
dan matroos, stuurmanen dan
kapitein Kapitein Jan haringi
Zn toen ik te oud
werd om nog verder
kapitein te spe/en
kocht ik zelf een schip.
Museum De Lakennal: Expositie Thea
trale Collectie Hans van Oosterom, t/m
28 augustus
koud stromend
richtn af Lrg it
Bezoekuren St. Ensabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige hiervoor specia
le kaarten verstrekken.
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd dage- Bezoektijden Kmderkliniek
lijks van 11.15-12 00 uur, van 14.00-14 45
uur en van 18.30-19.30 uur Dagelyks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.00
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- uur-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00
Kinderal deling: dagelijks van 15.00- uur (Alleen voor ouders van kinderen
18.30 uur, ka" er 66,1 afwijkende tyd afgesproken
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage- worden met de hoofdverpleegkundige),
lyks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelyks
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 u
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Alphen aan den Rijn
Rljnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur. 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11 00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen
voor ouders 14.30-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel: 020-175000)
gendarmerie oprukten om de
orde te herstellen Volgens late
re berichten zijn er geen nieuwe
ongeregeldheden irtorgevallen
Ten gevolge van de bekentenis
sen van een der gearresteerden
zijn al de papieren der Zwarte
Bende, met hare statuten en
lijst der leden, tn beslag geno
men Het hoofd deze bende heet
Demau en hij is geval.
jaar gelaen:
Het is prof. dr. Regener pan
de Technische Hoogeschool te
Stuttgart (Erich Regener, 1881-
1955, Duits natuur- en weer
kundige) gelukt een proefballon
met automatische meetinstru
menten tol onderzoek van ul-
trastralen tot een hoogte tan
28 000 Meter te laten opstijgen
In tegenstelling met alle vroege
re opvattingen Icon Regener
aantoonen, dat de toename van
de intensiteit der hoog te-stralen
boven een hoogte van 12 000 M
zeer belangrijk vermindert Re
gener heeft dit door de techni
sche volmaaktheid der automa
tische meetinstrumenten in
staat, hef PCfll
stralen uit het heelal reeds voor
hun binnendringen in dei»
dampkrtng na te gaan
meld en verdere rustverstorin
gen veroorzaakt. Zoo hebben zij
o.a. den burgemeester van het
dorp en den pastoor van hunne
vrijheid beroofd, maar later
toch weer losgelaten Verschei
dene autoriteiten hebben zij
schriftelijk met woord en daad
bedreigd, maar, hetgeen opmer
kelijk mag worden genoemd,
redenen van ontevredenheid
hetzij over hun loon of van an
deren aard gaven zij niet op.
De oproerlingen hebben zich
verspreid in de naburige bos-
schen toen een bataljon infante
rie en eenige manschappen der
Bezoekuren
ziekenhuizen
18 augustus 1982
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
In het Fransche departement
Saone et Loire hebben de mijn
werkers te Manceau en omstre
ken ernstige ongeregeldheden
gepleegd. Vereenxgd in verschil
lende benden hebben zij b.v ie
Monceau-les-Mines de hoofd
deur der kerk door middel van
dynamiet verbrijzeld, de kerk
geplunderd, het schoollokaal,
waar geestelijke broeders en
zusters onderwijs gaven, ver
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
oor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelyks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur.
Dlaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16 00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg; uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, s maandags van 19 30-
20 30 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
