"Vredesbeweging
bevoogdt kiezer"
C
Campagne D'66 lauw van start
DSM dit jaar naar verlies
Den Uyl kritiseert oppositie Israël
Gist-Brocades mag
met DNA aan slag
Rijmpje hoogtepunt in toespraak Terlouw
Raad van Kerken over stem-advies:
SEP vreest
hogere prijs
stroom bij
invloed rijk
Ravage in
tunnel bij
Schiphol
Pensionbraiid
doodt vrouw
Commissie
Biesheuvel:
eigen status
voor Aruba
Vier doden
na botsing
bij Alinere
"Krachtiger stelling nemen tegen geweld in Beiroet
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1982
DEN HAAG (GPD) - D'66 is zater
dag zonder veel ophef en ook
zonder veel enthousiasme aan de
campagne voor de verkiezingen
van 8 september begonnen. Tij
dens de zogeheten Haagse kun
stendag in het Scheveningse
Kurhaus zorgde alleen lijsttrek
ker Jan Terlouw, die met zijn
speech de dag besloot, voor een
politieke tint aan de manifestatie
die verder in het teken van de be
zuinigingen op de kunsten
stond.
D'66 is de tweede van de grote vier
die de campagne zijn begonnen.
Vorige week al startte de WD.
Vandaag volgt de PvdA met een
manifestatie in Den Bosch, waar
de partijprominenten aanwezig
zullen zijn. Zaterdag sluit dan
het CDA de rij met een groots op
gezet gebeuren in Tiel, waar on
der meer premier Van Agt van de
partij zal zijn.
Binnenland
Er was zaterdag bij de Democraten
geen opstijgende luchtbalon met
de lijsttrekker en ook geen voet
tocht achter een muziekband
door de stad, zoals vorig jaar bij
de campagnestart. Zelfs in Jan
Terlouws speech ontbrak poli
tiek vuurwerk om de aanwezige
partijleden op te peppen. De
spreker voelde blijkbaar aan dat
op een dergelijke overwegend
culturele manifestatie harde po
litieke aanvallen op concurren
ten niet pasten.
Onmisbaar
Terlouw volstond met een opsom
ming van redenen waarom D'66
onmisbaar is in de ogen van Ter-
louw. Volgens de lijsttrekker is
D'66 „solidair met de zwakken in
de samenleving, ondogmatisch
en waarheidsgetrouw". Met dat
laatste bedoelde Terlouw dat de
Democraten doen wat zij belo
ven ondanks een verlies aan
macht.
De verzorgingsstaat is niet meer te
betalen, benadrukte Terlouw en
het is niet meer de vraag óf, maar
hoe we die verzorgingsstaat moe
ten aanpassen aan de slechte
economische omstandigheden.
Anders betalen de zwakken in de
samenleving het gelag, aldus
Terlouw.
Volgens Terlouw heeft de partij
„vuile handen" gemaakt door
deel te nemen aan het tussenka-
binet van CDA en D'66. Dat is
volgens hem de reden waarom
de Democraten op zo'n verlies
staan in de opiniepeilingen. Hij
sprak het vertrouwen uit dat een
deel van het verlies tijdens de
verkiezingscampagne goed ge
maakt zal kunnen worden.
Enthousiasme
In navolging van de poëtische
voordrachten en de gespeelde
muziek besloot Terlouw zyn toe
spraak op rijm, overigens het
enige gedeelte van zijn speech
waarbij hij de aanwezige partijle
den tot enthousiasme wist te
brengen:
„U, kunstenaars en publiek dat
kunsten mint
Voor ge ter stembus gaat, bezint
eer ge begint
Pas op. wordt niet met loze kreten
opgepept
Wordt niet alleen bemint omdat U
stemrecht hebt
Want in de politiek daar zie je het
steeds vaker
Men is geen kunstenaar maar een
kunstenmaker
Wel vaak maar niet altijd. Laat ons
dus niet verliezen
Dat hebt U in de hand door straks
bewust te kiezen".
HILVERSUM (ANP/GPD) - De secretaris van de Nederlandse Raad van Kerken, dr.
Fiolet "betreurt het dat de vredesbewegingen Pax Christi en het Interkerkelijk Vre
desberaad aan stemadvies hebben gegeven. "Ik sta achter het standpunt van het
IKV, maar de tijd dat kerken een stemadvies geven aan hun gelovigen is voorbij.
Christenen zijn mondige mensen en hoeven niet te worden bevoogd door kerken, ook
niet door het IKV". Fiolet zei dit gistermiddag voor de AVRO-radio.
Beide vredesbewegingen gaven
eind vorige week het advies om
te stemmen op die partijen die
tegen de plaatsing van nieuwe
kruisraketten zijn. Volgens Pax
Christi en het IKV zijn dat de
PvdA, PPR, CPN, PSP en EVP.
De fracties van het CDA en de
WD zijn eveneens teleurgesteld
over de opstelling van het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV) en
Pax Christi.
Ton Frinking, lid van de Tweede
Kamer voor het CDA, noemt het
stemadvies „voor ons uiterst te
leurstellend" en „uiterst kort
zichtig". Volgens het kamerlid
wil zijn partij toewerken naar
een vermindering van kernwa
pens in de hele wereld en niet al
leen in Nederland. „De slogan
van het IKV leidt niet tot een
dergelijke vermindering in de
wereld, maar hoogstens tot een
vereenvoudiging van de situatie
in Nederland".
Ook de WD is „teleurgesteld"
door de uitspraak van IKV en
Pax Christi, aldus een woord
voerder. Volgens de woordvoer
der verdraaien de vredesbewe
gingen „bewust ons verkiezings
programma". In dat nieuwe ur
gentieprogramma van de WD,
dat vandaag van de drukker
komt, staat dat de WD „de zorg
over de toenemende bewapening
in de wereld deelt, zoals onder
meer tot uitdrukking wordt ge
bracht door diverse vredesbewe
gingen, maar wijst eenzijdige
stappen af'.
ARNHEM (ANP) - Tussen de Ne
derlandse elektriciteitsbedrijven
en het ministerie van economi
sche zaken is een groot verschil
van inzicht ontstaan over de toe
komstige structuur en organisa
tie van de elektriciteitsvoorzie
ning.
Het ministerie wil tal van belang
rijke kostenbepalende bevoegd
heden naar zich toetrekken, ter
wijl de elektriciteitsbedrijven,
verenigd in de nv Samenwerken
de Eleketriciteits Produktiebe-
drijven (SEP) zelf de touwtjes in
handen willen houden waar het
gaat om de landelijke aanpak
van de energievoorziening en het
streven naar goedkopere pro-
duktiemethoden en een landelijk
tarief.
Eén en ander werd zaterdag door
SEP-woord voerder G. van Wijk
bevestigd. Volgens hem wil de
minister, zeer tegen de zin van de
elektriciteitsbedrijven, een dik
ke vinger in de pap hebben op
het gebied van de energievoor
ziening. "De bewindsman wil
heel veel zelf bepalen, maar de
economische zaken volledige
zeggenschap over de exploitatie
van kerncentrales wil hebben, de
bevoegdheid om de tarieven
voor grootverbruikers (zoals de
industrie) vast te stellen, om te
beslissen over stroomimport en
over de brandstoffen die de ver
schillende elektriciteitscentrales
moeten gebruiken, de produktie-
methoden en de aanleg van nieu
we transportnetten.
financiële gevolgen daarvan ko
men niet in Den Haag terecht", Politiek
aldus Van Wijk. Volgens hem
zullen de stroomverbruikers
daarvan uiteindelijk de dupe
worden.
Zeggenschap
De toekomstige structuur van de
Nederlandse energievoorziening
was al herhaalde malen onder
werp van gesprek tussen ambte
naren van het ministerie van eco
nomische zaken en vertegen
woordigers van de SEP. Volgens
Van Wijk is tijdens die gesprek
ken onder meer gebleken dat
Volgens Van Wijk zal de SEP zeker
trachten de minister op andere
gedachten te brengen en de lan
delijke aanpak van de stroom
voorziening zo veel mogelijk aan
de elektriciteitsbedrijven (waar
over provincie en gemeentebe
sturen zeggenschap hebben) zelf
over te laten. "De politiek moet
zich daarmee volgens ons niet te
veel bemoeien", aldus Van Wijk.
"Politiek is een zaak van alle dag,
terwijl de energievoorziening
vraagt om een blik van 25 tot 40
jaar vooruit".
HAARLEMMERMEER (ANP) -
Een kettingbotsing, waarbij on
geveer dertig personenauto's wa
ren betrokken, heeft gisteren een
ravage aangericht in het oostelij
ke deel van de Schipholtunnel.
waardoor tussen vijf en acht uur
's avonds een file van enkele ki
lometers ontstond op rijksweg 4.
De inzittenden van de auto's lie
pen zeer lichte verwoningen op
of kwamen met de schrik vrij.
Niemand hoefde overgebracht te
worden naar een ziekenhuis.
Volgens de politie waren de auto-
mibilisten bij het uitkomen van
de tunnel verrast door regenval,
waardoor slippartijen konden
ontstaan.
APELDOORN (ANP) - Een wo
ning in Apeldoorn is in de nacht
van zaterdag op zondag geheel
door brand verwoest. De politie
heeft inmiddels op verdenking
van brandstichting de bewoner,
P.L., aangehouden. Volgens de
politie is de man al enige tijd
overspannen. Ten tijde van de
brandstichting was niemand in
het huis aanwezig.
HEERLEN (ANP) - De geconsoli
deerde omzet van DSM heeft in
de eerste helft van dit jaar een
stijging te zien gegeven van ruim
10 procent ten opzichte van de
zelfde periode van 1981. De om
zet ging van 9380,4 miljoen naar
WEERRAPPORTEN
d
d
a
g
v
1
t
i
1'
Q
E c
Amsterdam
zwaar bew
20
16
7
De BUt
zwaar bew.
22
15
Deelen
half bew.
21
14
7
Eelde
geheel bew.
19
15
8
Eindhoven
21
13
3
Den Helder
20
17
4
Rotterdam
regenbui
21
16
12
Twente
20
14
6
Vlissingen
21
15
2
Zd. Limburg
half bew.
21
14
1
Aberdeen
16
11
02
Athene
onbew.
33
23
0
onbew.
26
16
10
Bordeaux
26
18
0
Brussel
21
14
5
Frankfort
half bew.
28
15
0
Genève
17
Helsinki
17
10
3
Innsbruck
zwaar bew.
31
15
3
Klagenfurt
29
17
01
Kopenhagen
21
13
10
Lissabon
onbew.
27
0
0
Locamo
licht bew.
17
Londen
23
16
1
Luxemburg
licht bew.
24
0
05
Madrid
onbew.
33
15
0
Malaga
onbew.
29
19
0
Maiiorca
half bew.
35
21
0
München
28
15
14
Nice
onbew.
27
20
Oslo
onbew.
21
7
0
Parijs
22
12
2
Rome
onbew.
31
17
0
Split
onbew.
33
0
0
Stockholm
18
7
02
regenbui
28
20
01
geheel bew.
16
Istanbul
Licht bew.
18
Tel-Aviv
onbew.
23
Tunis
onbew.
34
24
0
10.324,9 miljoen. De toeneming
is geheel toe te schrijven aan ho
gere prijzen bij per saldo afgeno
men hoeveelheden. Het bedrijfs
resultaat was 52,1 miljoen nega
tief tegen 195,4 miljoen positief
in dezelfde periode van 1981. De
nettowinst voor inflatiecorrectie
was 22,2 miljoen negatief (v.j.
91,2 miljoen positief), aldus
DSM.
Vooral op grond van de verwachte
verdere teruggang in de afze-
thoeveelheden en door hogere
rentelasten wordt ook voor het
tweede haltjaar gerekend op een
beperkt verlies.
mest in de export viel praktisch
weg door het prysdrukkende op
treden van Oosteuropese produ
centen en fabrikanten in het
Midden-Oosten. De import van
kunstmest in Nederland nam
toe, onder meer als gevolg van
valutaire ontwikkelingen.
De interestlasten daalden in het
eerste halfjaar van 26,9 miljoen
tot 5,8 miljoen door de hogere
liquiditeiten en door aflossingen
op leningen. Buitengewone ba
ten van 36 miljoen betreffen de
gedeeltelijke vrijval van de voor
ziening voor afloopkosten stam
mende uit regelingen met be
trekking tot de kolenmijnbouw.
DSM investeerde in het eerste half
jaar voor 190 miljoen tegen
voor 213 miljoen in dezelfde pe
riode van 1981. Eind juni had het
concern 29.500 mensen in dienst
tegen 30.000 eind vorig jaar. In
Nederland werkten 20.500 men
sen (ultimo 1981- 20.900)
DELFT (ANP) - Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland en de
staatssecretaris van milieuhygië
ne hebben het Delftse bedrijf
Gist-Brocades vergunningen
verleend voor de bouw van een
microbiologisch laboratorium
waarin onder meer gebruik ge
maakt gaat worden van recombi
nant dna-technieken.
Bezwaren ten aanzien van een toe
nemende onveiligheid bij het be
drijf door het gebruik van radio
actieve stoffen en dna-technie
ken. alsmede de huidige proble
men omtrent het zich ontdoen
van radio-actief afval zijn door de
vergunningverlenende instan
ties ongegrond verklaard
Gedeputeerde staten hebben het
bedrijf een hinderwetvergun
ning verleend, terwijl tegen een
vorige beroepen lopen. De
staatssecretaris van milieuhygië
ne verleende gisteren vergun
ning ten gevolgde van de kerne
nergiewet.
Gist-Brocades kan op grond van
bestaande vergunningen reeds
bepaalde dna-werkzaam heden
met behulp van isotopen verrich
ten. De nu gewenste combinatie
van experimenten waarbij ge
bruik gemaakt wordt van radio
actieve stoffen betekent volgens
de staatssecretaris geen verho
ging van het risico voor de werk
nemers en de omgeving.
Volgens de staatssecretaris kan het
vloeibare afval na verloop van
tijd door verval van de radio-ac
tieve stoffen erin op het riool ge
loosd worden. Het vast radio-ac
tief afval wordt in vaten naar
ECN in Petten vervoerd alwaar
"verdere behandeling op milieu
hygiënisch verantwoorde wijze
zal plaatsvinden", aldus de
staatssecretaris.
Tegen de huidige vergunningaan
vragen van Gist is door een groot
aantal personen bezwaar ge
maakt. De belangrijkste bezwa
ren zijn verwoord door de werk
groep "De Gist kan beter". Vrij
wel alle bezwaren zijn onge
grond verklaard. Tegen de ver
gunningverleningen kan beroep
bij de kroon worden aangete
kend.
Bij de bio-technologie gaat het er
vooral om de werkwijze te per
fectioneren waarbij met behulp
van micro-organismen produk-
ten gemaakt kunnen worden. De
experimenten met het erfelijk
heidsmolecuul dna met bacte
riën en virussen zijn daarvan een
onderdeel. Door verandering van
het dna-molecuul kunnen deze
organismen waardevolle stoffen
produceren.
Gist-Brocades ontvouwde in 1980
plannen om meer in deze rich
ting te gaan werken. In 1981
werd daan-oor ook een samen
werkingsverband aangegaan
met een onderzoekslaborato
rium van Shell in Engeland.
"Gist hoopt de vooraanstaande
positie in de farmaceutische in
dustrie te behouden door vergro
ting van de biotechnische ken
nis", aldus woordvoerder Dc
Witte
ZANDVOORT (ANP) - Een uit
slaande brand in een pension in
Zandvoort heeft in de nacht van
zaterdag op zondag het leven ge
kost aan een vrouwelijke gast uit
West-Duitsland. Enkele andere
pensiongasten zyn gewond ge
raakt, aldus de politie. De brand
brak kort na drie uur's ochtends
uit. Een uur later kon het sein
brand meester worden gegeven
Over de oorzaak van de brand is
nog niets bekend.
WILLEMSTAD DEN HAAG
(ANP) - Dc gemengde commis
sie Biesheuvel, die zich buigt
over een mogclyke onafhanke-
lijkhcid voor het Antilliaanse ei
land Aruba, heeft een voorkeur
voor een aparte status van Aruba
binnen het koninkrijk als tussen-
staion naar de onafhankelijkheid
van dit eiland
Als tweede mogelijkheid noemt de
commissie een associatieover
eenkomst tussen Aruba en het
koninkrijk. De overgangsfase
naar onafhankelijkheid voor
Aruba zou van beperkte duur
moeten zijn, in ieder geval korter
dan tien jaar
Een en ander staat in een commu
niqué dat zaterdag op Bonaire
werd uitgegeven na afloop van
de derde bijeenkomst van de
commissie. De uitkomsten van
de commissie komen in overeen
met de wensen van de voorvech
ter van de Arubaanse onafhanke
lijkheid, Betico Croes.
Een "status aparte" is ook de wens
van Betico Croes, leider van de
Arubaanse meerderheidspartij
MEP, zo liet hij onlangs nog op
een persconferentie in Neder
land weten. Er zou dan wijziging
van het koninkrijksstatuut nodig
zijn, waarbij een aparte plaats
wordt ingeruimd voor Aruba.
Verder geldt ook voor Croes als
tweede optie een associatiever*
drag, waarin Nederland en Aru
ba bilateraal een aantal zaken
kunnen regelen. Volgens Croes
moet de uittreding van Aruba uit
het Antilliaans staatsverband
binnen twee jaar worden gereali
seerd. In een overgangsperiode
van tien jaar moet Aruba dan de
onafhankelijkheid voorbereiden,
aldus de MEP-leider.
De commissie heeft van dinsdag
tot zaterdag uitvoerig vergaderd
over nota's die door diverse des
kundigen in opdracht van de
commissie waren opgesteld over
financiële en economische gevol
gen van een Arubaanse onafhan
kelijkheid en zaken als rechtsor
de en nationaliteit Voorzitter
Biesheuvel was wegens ziekte
overigens nu t aanwezig
De commissie was het eens over
samenwerking tussen Aruba en
de andere vijf Antilliaanse eilan
den op onder meer monetair ge
bied. Verder zal het afstoten van
landstaken naar Aruba onmid
dellijk en niet gefaseerd moeten
geschieden na ingang van de
overgangsfase, aldus de commis
sie. In het verleden bleek de door
Aruba gewenste decentralisatie
van landstaken altijd een groot
probleem.
ALMERE (ANP) Een frontale
botsing tussen twee personenau
to's op dc N 6. Lcl> stad Almere.
heeft aan zeker vier inzittenden
het leven gekost Een vijfde inzit
tende is ernstig gewond overge
bracht naar een ziekenhuis in
Bussum
Het ongeluk gebeurde gisteren
rond vier uur op ongeveer twee
kilometer afstand van Almere.
Bij de botsing kwamen de 44-jange
M. Cornelesen uit Haps, die een
van de personenauto's bestuur
de, om het leven, alsmede dc 37-
jarige P de Haas uit die plaats en
de 34-jarige mevrouw P Janssen
uit Boxmeer, die beiden bij hem
in de auto zaten
Een inzittende van de andere per
sonenauto. dc 21 tang.- R COVM
lissen uit Lelystad, kwam even
eens om het leven
De bestuurder van deze auto. een
22 jarige man uit Lelystad, is ern
stig gewond overgebracht naar
een ziekenhuis in Bussum. maar
verkeert niet in levensgevaar
Het afzetvolume van de chemische
werkgebieden vertoonden een
kleine stijging, terwijl de op
brengsten in het eerste halfjaar
wat hoger waren. Het aantal af-
bii stagend ^ptTrengst-
prijzen.
De dalende tendens in de bedrijfs
resultaten heeft zich ook in het
tweede halfjaar voortgezet. De
verslechtering in de eerste zes
maanden betrof nagenoeg alle
divisies, waarbij de divisie mest
stoffen de grootste teruggang
vertoonde. De voornaamste oor
zaak van de verslechtering voor
het staatsconcer als geheel is de
verkrapping van de brutomar
ges.
De prijsstijgingen van grondstof
fen en energie konden slechts ge
deeltelijk worden doorberekend,
door de prijsdruk door de be
staande overcapaciteiten. Dit ef
fect werd nog versterkt door de
voor export uit Nederland on
gunstige wisselkoersaanpassin
gen en door de lage vraag door
de recessie. De afzet van kunst-
der Den Uyl vindt dat de Israëli
sche Arbeiderspartij van Shimon
Peres niet krachtig genoeg stel
ling heeft genomen tegen de Is
raëlische militaire acties in Liba
non. De bombardementen op
Beiroet en de belegering en blok
kade van het westelijk deel van
de Libanese hoofdstad vormen
Shimon Peres (links) en Den Uyl: politieke oplossing.
volgens Den Uyl „een zwarte
bladzijde" in de geschiedenis
van Israël. De PvdA veroordeelt
de wijze waarop de regering-Be
gin is opgetreden in Libanon.
„Wij hopen ook de stem van de
Israëlische Arbeiderspartij hier
tegen luid te horen", aldus Den
Uyl zaterdag op een persconfe
rentie in Amsterdam, na een ge
sprek met Shimon Peres
De Israëlische oppositieleider
bracht na een tiendaags bezoek
aan de Verenigde Staten, waar
hij sprak met president Reagan
en minister van buitenlandse za
ken Shultz. een bliksembezoek
aan ons land. Hij heeft met Den
Uyl de actuele situatie in Liba
non besproken
Peres en Den Uyl gaven op de
persconferentie in Amsterdam
toe, dat de PvdA en haar Israëli
sche zusterpartij verschillend
denken over het Israëlische op
treden in Libanon. Peres onder
streepte, dat de Israëlische inva
sie „noodzakelijk was omdat de
PLO door haar optreden een vijf
de van de Israëlische bevolking
in de schuilkelders had gedre
ven". De evacuatie van de PLO-
strijders uit West-Beiroet is vol
gens hem nodig omdat de Liba
nese hoofdstad een centrum van
terrorisme was geworden en om
het Libanese volk de kans te ge
ven over zijn eigen toekomst te
beslissen
Gaza-strook
Peres zei verheugd te zijn over de
diplomatieke oplossing die nu in
zicht is Na het vertrek van de
PLO uit Beiroet en de volledige
terugtrekking van alle buiten
landse troepen uit Libanon,
moet Israel volgens hem gaan
praten met Jordanië en met ver
tegenwoordigers van de westelij
ke J o rd aan oever en de Gaza-
strook Een oplossing voor het
Palestijnse vluchtelingenpro
bleem in Libanon moet worden
gezocht in het kader van een al
gehele vredesregenng, aldus de
Israëlische oppositieleider. „De
Arbeiderspartij is bereid daarbij
naar compromissen, ook in terri
toriaal opzicht, te zoeken"
Ovengens verwerpt Peres' party,
evenals de regenng-Begin, het
idee van de stichting van een Pa
lestijnse staat De Israëlische Ar
beiderspartij en de Israëlische
regenng zyn ook tegen recht
strcckso onderhandelingen met
de PLO
Concessies
PvdA-leider Den Uyl onderstreep
te van zyn kant eveneens, dat ter-
ntonale concessies nodig zyn
om het recht van de Palcstijnen
op zelfbeschikking te realiseren.
„Tydens myn gesprek met Peres
is gebleken, dat de PvdA en de
Israëlische Arbeiders party het
erover eens zyn dat er geen ruim
te bestaat voor de gedachte dat
Israël kan volstaan met een mili
taire oplossing voor het Pale
stynse vraagstuk Nodig is een
politieke oplossing".
