c
Israël aanvaardt plan-Habib
Ook president Italië
wil geen verkiezingen
Frankrijk vreest
opleving van
anti-semitisme
Melina Mercouri succes
als minister van cultuur
>-
Bombardementen gehandhaafd Voorwaarden gesteld
Het plan
van Habib
Nederland mag
onbeperkt
staal naar
VS exporteren
Buitenland
(Van onze correspondent
Frans van Hasselt)
ATHENE - Toen de actrice Melina
Mercouri, bekend om haar stryd
tegen de kolonelsdictatuur, in
oktober werd benoemd tot mi
nister van cultuur en weten
schappen in Griekenlands eerste
socialistische kabinet onder
Andreas Papandreou, lachte me
nigeen dit weg als een geslaagde
publiciteitsstunt met een sterk
voorlopig karakter. De nieuwe
bewindsvrouw maakte er ook
zelf geen geheim van dat haar
baan haar zeer vermoeide en
haar maagzweer niet ten goede
kwam. Bovendien werd zij al
gauw berucht vanwege het ge
brek aan accuratesse waarmee
zy afspraken nakwam met de
pers, maar ook met hooggeplaat
ste buitenlanders.
Actief was Melina echter wel en al
lengs leek zij toch te groeien in
haar functie. Met gemak over
leefde zij de recente ingrijpende
kabinetswijziging, die menig
mannelijke collega deed sneuve
len, en haar tot nu toe grootste
succes boekte zij dezer dagen in
Mexico, bij de Unesco-conferen-
tie Mondiacult, waar zij na een
gloedvolle rede gedaan kreeg dat
met 56 tegen 11 stemmen en 22
onthoudingen een motie werd
aangenomen die aandrong op te
ruggave door Engeland aan Grie-
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1982
kenland, van de zgn. Elgin-mar-
merstukken.
Het gaat om een groot aantal unie
ke kunstwerken uit de 5e eeuw
voor Christus, waaronder 80 me
ter van het Fries van het Parthe
non op de Acropolis van Athene,
die tussen 1801 en 1803 door de
Britse diplomaat Thomas Bruce,
zevende Earl van Elgin, voor een
spotprijs werden gekocht van de
toenmalige Ottomaanse autori
teiten. De Brit speelde ze weer
door naar het British Museum in
Londen, waar ze nog altijd prij
ken.
De motie heeft slechts adviserende
betekenis, maar de Engelse rege
ring heeft te kennen gegeven dat
de kwestie nader zal worden be
keken als er een aanbeveling in
dezelfde geest komt van de
Unesco-commissie. Melina is op
timistisch teruggekomen. De
zaak zal voor Engelse gerechts
hoven worden gebracht - het feit
dat Britse musea privé bezit vor
men zal de procedure niet verge
makkelijken - en zii denkt dat
over een jaar of drie de stukken
kunnen zijn teruggekeerd. „Na
tuurlijk niet tijdens Thatcher".
Er zijn ook nog talloze Griekse
kunstschatten in Franse en Duit
se musea, in de eerste nlaats na-
Melina Mercouri
tuurlijk de Venus van Milo, in
1820 onder al even weinig nor
male omstandigheden door een
Frans oorlogsschip van een ei
land meegenomen, nadat de
Griekse vinder met een klein be
drag was beloond. In het Louvre
staat ook de Nike van Samothra-
ki. Maar Melina heeft te kennen
gegeven met deze beelden veel
minder haast te hebben - volgens
sommigen omdat in dat land een
bevriende regering zetelt.
„We realiseren ons, dat niet alle
musea van de ene op de andere
dag kunnen worden ontruimd.
Maar in het geval van de Mar
merstukken van de Acropolis
gaat het niet om een schilderij of
een beeld, we vragen de terug
keer van een uniek monument,
een bevoorrecht symbool van
onze cultuur. De strijd zal door
gaan tot onze Marmerstukken te
rug zijn op zijn natuurlijke plaats
onder de blauwe hemel van Atti-
Bij de laatste woorden heeft me
nigeen, speciaal in Griekenland,
toch een lichte glimlach niet
kunnen onderdrukken. De he
mel boven de Acropolis is allang
niet meer blauw, maar veeleer
grijs, beladen met de beruchte
„nefos", de gifwolk die ook het
marmer van de tempels zozeer
heeft aangetast, dat ook hier de
Unesco zwaar moet inspringen,
wil er deze eeuw nog wat worden
gered. Het lijkt uitgesloten dat
de Marmerstukken van Algin
daar ooit nog weer terugkomen
in de buitenlucht.
Als zij ooit worden teruggegeven,
zullen zij hoogst waarschijnlijk
van een Brits naar een Grieks
museum verhuizen. En dan valt
het te hopen dat er tegen die tijd
een oplossing zal worden gevon
den voor een nijpend probleem,
dat alle Griekse musea de laatste
tijd noopt reeds om drie uur 's
middags hun poort te sluiten,
waardoor talloze toeristen zich
zien gedupeerd
Er blijkt geen geld beschikbaar
voor het bewakend personeel,
dat arbeid in de namiddag als
overuren beschouwt. Buiten
landse touroperators, die hun
programma's in de verdrukking
zien komen, hebben al aangebo
den het benodigde geld zelf te
fourneren, maar ook dit is een
vorm van buitenlandse inmen
ging...
BEIROET/JERUZALEM (Reuter/UPI/DPA) - Israël heeft
gisteren het Amerikaanse voorstel voor de evacuatie van
de ongeveer 7.000 in West-Beiroet belegerde guerrilla
strijders van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO
in principe aanvaard.
Om de militaire druk op de PLO te
handhaven voerde de Israëlische
luchtmacht opnieuw bombarde
menten uit op Palestijnse vluch
telingenkampen en posities in en
rond het westelijk stadsdeel van
de Libanese hoofdstad.
Na
bijna vier uur durende ka
binetsvergadering waarin het
acht-pagina's grote evacuatie
plan van de Amerikaanse specia
le afgezant, Philip Habib, werd
besproken, werd bekend dat Is
raël het voorstel in principe aan
vaardt, maar nog enkele voor
waarden stelt en amendementen
wil toevoegen.
Uit betrouwbare bron in Bei
roet werd vernomen dat het
plan van Habib er als volgt
uitziet:
•200 300 Franse soldaten, die
later deel uitmaken van de
multinationale vredesmacht,
nemen voor het begin van de
aftocht van de Palestijnen
waarnemersposten in en
rond Beiroet. Dit moet nog
deze week gebeuren.
•Hooguit een week na de in
stemming van Israël en de
PLO met het plan begint de
terugtrekking van de PLO-le-
den. 600 Palestijnen met de
Jordaanse nationaliteit wor
den met een Frans schip naar
de Jordaanse haven Akaba
aan de Rode Zee gebracht.
•Een tweede groep van onge
veer 1.500 guerrillastrijders,
leden van het Palestijnse'be
vrijdingsleger en de pro-Syri-
sche „A-Saika"-strijders wor
den over land naar Syrië ver-
vperd.
•Een week na het begin van de
aftocht wordt de internatio
nale troepenmacht (bestaan
de uit 800 Amerikanen, 800
Fransen en 400 Italianen) in
Beiroet gestationeerd. De
licht bewapende troepen krij
gen een mandaat voor dertig
dagen. Samen met eenheden
van het geregelde Libanese
leger moeten zij de aftocht
van de PLO-strijders waar
borgen. Mochten de PLO-
strijders niet vertrekken dan
zijn de internationale troepen
verplicht Israël de vrije hand
te geven de Palestijnen als
nog te verdrijven.
•Twee weken na het begin van
de evacuatie uit West-Beiroet
en Libanon dient deze vol
tooid te zijn.
•De Arabische staten die zich
bereid hebben verklaard
PLO-leden op te nemen, krij
gen de gelegenheid in Cyprus
of Noord-Syrië de papieren
van de voor hen bestemde
Palestijnen te controleren.
•Arabische staten als Egypte
en Syrië, die zich nog niet be
reid hebben verklaard Pale
stijnen op te nemen, worden
opgeroepen hun houding te
wijzigen en het plan te steu-
De Amerikaanse onderhande
laar Habib wordt verzocht
zijn pogingen een eind te ma
ken aan de crisis, voort te zet
ten. Ook de PLO-guerrilla-
strijders die zich in het door
Syrische troepen beheerste
oostelijk Libanon bevinden,
en de ongeveer 7.000 guerril
lastrijders die door Israël in
Zuid-Libanon gevangen wor
den gehouden, zullen het
land verlaten. Daarna zullen
de partijen streven naar een
overeenkomst, krachtens
welke Israël en Syrië hun
troepen uit Libanon terug
trekken.
Correcties
De Israëlische regering wil in het
plan een aantal „correcties" aan
gebracht zien. Die zijn volgens
de Israëlische (staats) radio:
•De vrijlating van een Israëlische
piloot die in Libanon door guer
rillastrijders gevangen is geno
men, en de teruggave van de
stoffelijke resten van negen in
1974 in Libanon omgekomen Is
raëlische soldaten die daar zijn
begraven.
•Dat het mandaat van de multina
tionale troepenmacht niet langer
dan dertig dagen duurt.
•Dat tijdens de eerste dag van de
terugtrekking, een Libanese, en
geen Franse, eenheid als eerste
in Beiroet wordt gestationeerd.
Bovendien stelt Israël twee voor
waarden: dat spoedig een lyst
wordt opgesteld met landen die
zich bereid verklaren Palestijnen
op te nemen, en de aantallen Pa
lestijnen die elk land opneemt.
De wijzigingen die de Israëlische
regering wenst te zien betreffen
volgens waarnemers met name
het tijdschema voor de statione
ring van de internationale troe
pen. Israël wil duidelijk zo lang
mogelijk directe militaire druk
op de guerrilleros blijven uitoe
fenen en daarom ook niet ingaan
op de eis van de PLO, al vóór het
begin van de terugtrekking on
geveer 300 Franse soldaten als
voorpost van de internationale
troepen Beiroet laten binnen
trekken.
Een tweede fase van het plan - te
rugtrekking van PLO-troepen
uit Tripoli naar het noorden en
uit de Bekaa-vallei in Centraal-
Libanon - moet nog worden be
sproken.
Bombardement
Kort nadat het Israëlische-kabinet
het evacuatie-plan in grote lijnen
had geaccepteerd, begonnen Is
raëlische vliegtuigen, artillerie
en kanonneerboten met beschie
tingen en bombardementen op
Palestijnse stellingen in het bele
gerde West-Beiroet. Vlucht na
vlucht troffen Israëlische jacht
bommenwerpers Palestijnse bol
werken in de, op guerrillastrij
ders na, verlaten vluchtelingen
kampen in de zuidelijke buiten
wijken, Bouij Barasjne en Chati-
la. Deze kampen waren de laatste
weken vaak het doelwit van be
schietingen en bombardemen
ten.
Ook het gebied rond het vliegveld
werd opnieuw beschoten. Voorts
werden routine-doelen rond het
centrum van het Palestijnse hart
in West-Beiroet. bij de universi
teit, opnieuw getroffen. Israëli
sche artillerie en kanonneerbo
ten beschoten de kustwijken van
West-Beiroet na de luchtaanval
len.
De Verenigde Staten hebben de
aanvaarding door Israël van het
evacuatie-plan begroet. Deze
ontwikkeling is een „wezenlek
element" voor de regeling van
het conflict, verklaarde een
woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken.
De Israëlische oppositieleider. Shi
mon Peres, ontmoette gisteren in
Washington de Amerikaanse
president, Ronald Reagan, en
minister van buitenlandse zaken,
George Shultz. Na het gesprek
zei Reagan dat men dicht bij een
vreedzame regeling van het pro-
bleem-Beiroet is. Ook minister
Shultz meende dat een door
braak voor de deur staat. Vol
gens de Israëlische politicus kan
een oplossing in de komende een
a twee weken worden bereikt.
ROME (Reuter) - De Italiaanse president Sandro Per
tini had vandaag een onderhoud met de demissio
naire premier Giovanni Spadolini. Deze werd ge
vraagd te proberen een nieuwe regering te vormen
na de val eind vorige week van zijn uit vijf partijen
bestaande coalitie. De socialisten lijken daar echter
niets voor te voelen. Zij willen vervroegde verkie
zingen.
De president is tegen het houden van nieuwe verkie
zingen. Dat geldt ook voor de meeste partijen. Van
de vijf voormalige coalitiepartijen willen de meeste
een herstel van de vorige regering. Dit zijn de chris
ten-democraten, de sociaal-democraten, de republi
keinen en de liberalen.
Maar de socialisten, die de regering-Spadolini ten val
brachten, hebben liever dat er nu verkiezingen wor
den gehouden. Zij nemen een belangrijke sleutelpo
sitie in. Zonder hen kan de republikein Spadolini
geen nieuwe regering vormen. Zo'n regering zou
volgens de socialistische minister van financiën Ri-
no Formica slechts "opgewarmde soep" zijn.
Alle tekenen wijzen erop dat de socialistische leider
Bettino Craxi de huidige kabinetscrisis wil gebrui
ken als nieuwe stap op weg naar zijn premierschap.
Vorig jaar bracht Craxi de regering-Forlani ten val
en zorgde hij er indirect voor dat Spadolini de eerste
niet-christendemocratische premier werd van Italië
sinds 1945. Waarnemers menen dat de ambitieuze
socialistische leider vindt dat nu de tijd naderbij
komt dat hij zelf premier wordt.
Craxi en zijn minister hebben duidelijk gemaakt dat
ze vervroegde verkiezingen willen, zo niet in de
herfst dan toch in het voorjaar van 1983. Recente
opiniepeilingen wezen uit dat de socialistische PSI
in verkiezingen winst zal boeken ten opzichte van
de twee grootste Italiaanse partijen, de christen-de
mocratische DC en de communistische PCI.
(Van onze correspondent
Maarten Huygen)
WASHINGTON - Nederland is
vrijgesproken van de be
schuldiging van het dumpen
van staal op de Amerikaanse
markt. Dit bepaalde gisteren
het Amerikaanse ministerie
van handel naar aanleiding
van klachten van de staalin
dustrie over Europese dump
praktijken. De Hoogovens
zullen dus ongehinderd door
heffingen kunnen doorgaan
met hun exporten naar Ame
rika. Maar met name Frank
rijk en Italië komen er in de
ogen van het Amerikaanse
ministerie slecht vanaf. Ook
de resultaten voor West-
Duitsland vallen tegen. De
dumpingmarges voor de
Westduitse industrie lopen
op tot 20 procent.
De bedoeling is dat de heffin
gen op de staalexporten
evenredig zijn aan de dum
pingmarges. Het ziet er dus
somber uit voor deze Westeu-
ropese landen. De verrassend
negatieve uitkomst voor
West-Duitsland heeft echter
ook slechte gevolgen voor
Nederland. Voorheen stond
West-Duitsland altijd aan de
kant van Nederland in de op
positie tegen een onderling
Europees akkoord over ex
portquota in staal naar de VS.
Die quota, waar landen zon
der heffingen op hun expor
ten zich ook aan moeten hou
den, zouden heffingen op an
dere Europese landen moe
ten voorkomen.
Het staalakkoord dat vorige
week vrijdag is gesloten,
moet nog officieel door de
EG worden goedgekeurd. Nu
blijkt dat West-Duitsland ook
tot de schuldigen behoort, zal
dit land minder reden heb
ben om zich tegen een ak
koord tot beperking van ex
porten op te stellen. Alleen
Luxemburg en Nederland
ondervinden geen schade
van de Amerikaanse maatre
gelen in hun staalexporten.
Maar Nederland heeft een onof
ficiële bondgenoot in de
Amerikaanse industrie, die
het Europese staalakkoord
van vrijdag heeft afgewezen.
Dus zelfs al zullen de Europe
se Gemeenschappen het
goedkeuren, dan nog zal het
Amerikaanse ministerie van
handel met de procedure
moeten doorgaan, als de
Amerikaanse staalgiganten
zich niet laten vermurwen
door het Europese aanbod.
En Hoogovens kan dan rustig
zonder quota of heffingen
blijven doorverkopen.
De revolutionaire vleugel van
El Fatah zou verantwoorde
lijk kunnen zijn voor de
moordpartij in het joodse res
taurant van Jo Goldenberg
maandag in Parijs, bij welke
aanslag zes dodelijke slacht
offers vielen en 22 gasten en
omstanders min of meer ern
stig werden gewond. Minis
ter van binnenlandse zaken
Gaston Defferre duidde gis
termiddag op deze mogelijk
heid, zonder evenwel de
naam van deze dissidente
vleugel van de PLO met na
me te noemen. Zijn leider,
Abou Nidal, werd al in '74
door een PLO-tribunaal on
der voorzitterschap van Jas-
ser Arafat bij verstek ter
dood veroordeeld.
Minister Defferre onthulde op
zijn persconferentie dat in
het restaurant van Jo Gol
denberg patroonhulzen zijn
gevonden van een uitzonder
lijk type. Ze behoren bij een
lichte mitrailleur van Poolse
makelij, die bekend staat on
der de formule WZ 3. Gaston
Defferre vertelde dat dezelf
de hulzen zijn gevonden na
de aanslag van 29 augustus
vorig jaar op een synagoge in
Wenen, waarbij drie doden
vielen. En eveneens na de
aanslag op de Israëlische am
bassadeur in Londen in mei
van dit jaar. In beide gevallen
werden de daders gegrepen
en in beide gevallen eiste de
revolutionaire vleugel van El
Fatah de verantwoordelijk
heid voor de aanslag op.
De naam van Abou Nidal wordt
ook steeds weër genoemd als
de mogelijke dader van de
eerste grote aanslag op de
joodse gemeenschap in
Frankrijk, toen in oktober
1980 een helse machine ont
plofte voor de pui van de sy
nagoge in de Parijse Rue Co-
pernic. Bij deze aanslag kwa
men vier voorbijgangers om
het leven.
Beschuldigingen
De door minister Defferre ge
dane onthullingen komen de
Franse regering goed uit.
Meteen na de aanslag afgelo
pen maandag in de Rue des
Rosiers beschuldigden de
joodse bewoners van deze ty
pische buurt president Mitte-
rand en zijn regering ervan
dat ze onder één hoedje spe
len met Jasser Arafat en dat
de Franse 'anti-Israëlische'
politiek tot antisemitisme
heeft geleid, die weer uit
mondde in de aanslag.
In feite poogt de Franse rege
ring niet anders dan Arafat
als PLO-leider te laten voort
bestaan, niet als terrorist
maar als politieke leidsman,
in de hoop dat daardoor dol
gedraaide figuren als Abou
Nidal en zijn commando de
kans niet krijgen de boven
toon te gaan voeren en de we
reld opnieuw terroriseren.
Abou Nidal behoorde in '64 tot
de mede-oprichters van de
PLO. In '73 verliet hij de be
weging van Jasser Arafat,
omdat deze tot compromis
sen met Israël bereid zou zijn
en zou willen aansturen op
erkenning van de joodse
staat. De dissidentenleider is
ook verantwoordelijk voor de
moord op de vorige PLO-ver
tegenwoordiger in Parijs, Ka-
lek, die in '78 in zyn kantoor
met een paar medewerkers
werd neergeknald.
Op het moment dat Jasser Ara
fat bereid is het door de Israë
lische troepen belegerde Bei
roet te verlaten, zou de aan
slag in de Rue des Rosiers de
haat tegen de PLO weer zo
doen oplaaien dat de Israëli's
bereid zouden zijn Arafat eer
der in de puinhopen van de
Libanese hoofdstad te laten
omkomen, dan hem de kans
op vrijgeleide te verschaffen,
zo luidt een van de Abou Ni
dal toegedichte theorieën.
Over de gang van zaken maan
dag tijdens het lunch-uur in
het restaurant van Jo Gol
denberg zijn intussen nieuwe
getuigenissen gehoord. Jo
zelf heeft zijn familie en zijn
personeel aan de tand ge
voeld en toen geconcludeerd
dat een 'verkenner' eerst bin
nen is gekomen, die een 'me
talen bus' op een van de tafel
tjes heeft gezet en toen is
weggegaan. De bus ontplofte
meteen en in de verwarring
van de knal keerde deze zelf
de man met de andere doders
in het restaurant terug.
Deze theorie klopt met getuige
nissen van sommige gasten.
Onder hen was een in de Ver
enigde Staten wonend echt
paar Van Zanten, waarvan de
vrouw - Anne - onder de ko
gels bezweek. Haar man ver
klaarde in het ziekenhuis te
gen niemand wrok te koeste
ren. „Wat er gebeurd is was
alleen maar absurd", aldus de
zwaar gewonde Van Zanten.
De Franse communistische
partij heeft er op verzoek van
de minister van binnenland
se zaken Defferre van afge
zien een 'optocht voor de vre
de in Libanon' te houden, die
gistermiddag van het station
St. Lazare naar de Place de la
Concorde zou lopen. Te elf
der ure had de partij ook het
protest tegen de aanslag in de
Rue des Rosiers in zijn vaan
del geschreven. Om 'provoca
ties te vermijden' heeft de
communistische partij het
tijdstip van de betoging 'naar
later verschoven'.
Minister Defferre had ook de
joodse organisaties gevraagd
hun eigen betoging voor de
ambassade van Israël af te ge
lasten. Niet alle organisato
ren bleken daartoe bereid.
Ten slotte verzamelden zich
ongeveer 500 betogers voor
de ambassade, waar een van
de spandoeken het opschrift
droeg: 'Frankrijk spaart de
PLO, maar de PLO spaart de
joden niet'. Opnieuw werd
geprotesteerd tegen wat als
een anti-Israëlische hetze in
de media wordt ondervon
den, waarbij cameralieden
van de Franse tv-netten het
zwaar .te verduren kregen.
De leden van de joodse raad
hadden gistermiddag een on
derhoud met premier Mau-
roy en ook zij waren er voor
dat de betoging voor de am
bassade van Israël niet zou
doorgaan. Alles is er nu om
begonnen te verhinderen dat
de gevoelens van delen bin
nen de joodse gemeenschap
tegen de regering en de pers
niet overslaan en op hun
beurt bij andere landgenoten
een opleving van antisemitis
me teweegbrengen.
Begin
Noch de joodse leiders in
Frankrijk noch de regering-
Mauroy waren dan ook dank
baar voor de verklaring die
de Israëlische premier Begin
gisteren in de Knesseth afleg
de. Begin verklaarde dat de
aanslag in de Parijse Rue des
Rosiers het gevolg was van
'aanstootgevende verklarin
gen van bepaalde hoogge
plaatste personages'. Ook
kreeg de Franse pers er.van
langs en tenslotte riep pre
mier Begin de joodse jeugd
in Frankrijk er toe op zijn ei
gen verdedigingsorganisatie
op te bouwen voor het geval
de Franse autoriteiten niet
voor de veiligheid van de
joodse bevolking kunnen
zorgen.
De onvoorzichtige premier Be
gin doelde met zijn 'hoogge
plaatste personages' onge
twijfeld op de even onzorg
vuldige president Mitterrand,
die op een persconferentie de
manier waarop de Duitse be
zetter de bevolking van het
Franse dorpje Oradour-sur-
Glane had uitgemoord verge
leek met de Israëlische bele
gering van Beiroet.
De Franse autoriteiten houden
nu de adem in. Alles is er aan
gelegen in dit uiterst comple
xe probleem van zakelijke
belangen en diepgevoelde
animositeiten de betrokken
bevolkingsgroepen binnen
de perken te houden. Het is
voor de regering al moeilijk
genoeg een man als Jasser
Arafat als 'vredelievend' voor
te stellen. Een van de Parijse
ochtendkranten herinnerde
er gisteren nog even aan dat
de doders in het restaurant
van Jo Goldenberg 'net zo
hard met hun lood hadden
rondgestrooid als ooit de
PLO het op onschuldige pas
sagiers deed op het vliegveld
Lod in Te Aviv'.
RUDOLPH BAKKER
De Italiaanse president Pertini stond gisteren de pers te woord, alvorens hij
leiders van de partijen om uit de kabinetscrisis te komen.
