c
Tekens van Sandberg
c
c
c
c/ictt cog
Op typografica-tentoonstelling in Amersfoort
Mime en
maskers
iii HOT
Belasting
betalen
met kimst
D
D
3
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1982
Kunst
AMERSFOORT (GPD) - „Om
kunst te maken heb je een paar
gereedschappen nodig. Mis
schien in de eerste plaats vitali
teit, in de tweede plaats karakter,
uithoudingsvermogen - dat ligt
er heel dichtbij - en zin voor or
dening. Ordening van de omge
ving, en soms ook - als de kunste
naar geengageerd is - van de sa
menleving".
Aan het woord: Willem Sandberg,
kunstenaar en - nog steeds - de
omstreden museumdirecteur die
overal ter wereld collegae en hun
collecties aan zich verplichtte.
Het heeft Sandberg nimmer aan
zijn gereedschappen ontbroken.
Zijn karakter, uithoudingsver
mogen, vitaliteit, gevoel voor or
dening in beeldend en maat
schappelijk opzicht zijn spreek
woordelijk geworden.
Sandberg is eerst en vooral de man
van de principiële lijn. in kunst
en maatschappij zowel als op „le
vensbeschouwelijk" gebied. Er
wordt naar de uitgangspunten
gehandeld. Men kent de kracht
en de onverzettelijkheid waar
mee hij het Amsterdams Stede
lijk Museum tot een begrip in de
Blikvanger op de typografica-expositie in Sandbergs geboorteplaats Amersfoort
wereld heeft gemaakt. Wie ook
rekent met de grommende te
genkrachten die dit Beleid heeft
opgeroepen, kan weten dat de
factor uithoudingsvermogen bij
deze vorm van Kunst wel zeer
veel betekenis heeft gehad.
Museumbeleid als Kunst? Als men
er vanuit mag gaan dat Kunst
vaak (ook en niet in de laatste
plaats) een kwestie van Mentali
teit is: zeer zeker.
Naast dit grote project dat men -
misschien wat ouderwets - een
levenswerk kan noemen, heeft
Sandberg grote bekendheid ge
kregen als grafisch ontwerper en
schrijver van teksten.
Men vindt er de boeiende tekenen
van op de typografica-tentoon
stelling die tot en met 19 septem
ber de Zonnehof in zijn ge
boortestad Amersfoort siert.
Het zijn de tekenen-van-ordening
die horen bij een oorspronkelijke
talent dat de gebruiksgrafiek een
heel eigen inzicht heeft gegeven.
Het type oeuvre van Sandberg is
direct herkenbaar, het steekt bo
ven beperkingen van stromin-
gen-in-de-tijd uit.
Willem Sandberg heeft over zijn ty
pografie gesproken als over
'werk voor de zondag en de
nachten'. Voor het grootste deel
betrof het karweien die van di
rect nut waren voor zijn mu
seum: affiches, catalogi en - sim
pel - briefpapier.
Hij spreekt daar bescheiden over:
„Ik geloof niet dat ik iets nieuws
gebracht heb, maar dat ik die
grote serie publicaties van het
Stedelijk Museum en dergelijke
heb kunnen maken, dat heeft me
de kans gegeven om een zeker
oeuvre te kweken, dat van bui
tenaf gezien kennelijk een een
heid heeft. Zelf zie je dat natuur
lijk niet, omdat je er midden in
De Hongaarse organist Endre
Kovacs geeft eind augustus en
begin september een serie con
certen in ons land. Aan de con
certen werken mee: Els Zorn (so
praan), Riccardo Mandera (te
nor), F. Atillo Szabo (basset
hoorn). Er worden werken van
Liszt. Kodaly en Donizetti ge
speeld. De concerten zijn op 27-8
in Den Haag, 28-8 in Enschede,
29-8 in Rotterdam, 1-9 in Baarn.
2-9 in Amstelveen, 5-9 in Tubber-
gen en 10-9 in Workum.
zit en eerder op de verscheiden
heid werkt. De typografie, de in
deling van een pagina heeft me
ook geweldig geholpen bij de in
richting van een museumzaal en
de indeling van een museum. Ik
heb dat echt als een soort typo
graaf gedaan. Je brengt vlakken
en rechthoeken met elkaar in
verbinding en in evenwicht of
onevenwicht".
Over dat voortdurend leven in
spanning met de gulden snede
gaat deze tentoonstelling: bewe
gingen op een krachtveld die tot
evenwicht of onevenwicht lei
den, verbindingen.
Men ziet er veel van Sandbergs in
tussen al klassiek verklaarde
composities in - vooral - rood en
blauw, men ziet er zijn nu ook
klassieke scheursels. een her
waardering van het teken LET
TER dat hier meteen ook het TE
KEN letter is.
De tentoonstelling begint niet en
houdt niet op bij het Stedelijk
Museum. Er zijn ook de ideo-
DEN HAAG (ANP) - Het HOT. het
Haags Ontmoetingscentrum
voor Theaterkunsten, opent het
nieuwe seizoen met het festival
"Mime, maskers en marionet
ten" van 1 tot en met 18 septem
ber Daarbij zal op 9 september
voor het eerst in ons land de
Zwitser Christian Mattis te zien
zijn. Hij brengt het programma
..Mime Corpord"
Jozef van den Berg opent het festi
val met - voor de laatste keer in
ons land - een voorstelling van
„Moeke en de dwaas", een pro-
duktie. waarmee hij zeer veel
succes heeft gehad
Voor het eerst sinds lange tijd
treedt de Zwitserse groep „Mum-
menschanz" weer in ons land op
Ze besluit het festival met twee
voorstellingen onder de titel van
de naam van de groep, die be
staat uit twee jongens en een
meisje, die mime tonen, die hen
al op Broadway bracht
Het programma vermeldt voorts
„bericht van eenoog" van Jozef
van den Berg. „Nabriefvan het
Griftheater. „Die Zauberflóte'
van Rob van Reijn en het blazer
sensemble Oktopus. ..De witte
engel" van het Klein Pantomi
metheater, „Hommage au thea
tre" en „Entracte" van Pet», i
Wyssbrod. „Dat kistje uit Ch
navan popstudio Hmdenk
„Heer Stuiterbal" van Popper.!'
jater Otto van der Mieden
Willem Sandberg
grammen, de werken uit de serie
experiments typografica, tekens
als boodschappen.
Over leven en werken van Sand
berg verscheen enkele jaren ge
leden een uitstekende documen
taire van Ad Petersen en Pieter
Brattinga (Kosmos-Amsterdam).
Ank Leeuw-Marcar schetste - met
behulp van veel illustratie - Wil
lem Sandbergs Portret van een
Kunstenaar (Meulenhoff-Am
sterdam).
De Utrechtse uitgeverij Reflex
bracht ter gelegenheid van deze
expositie in de Zonnehof deeltje
5, art, in de serie experimenta ty
pografica op de markt: citaten,
teksten over kunst, in de Sand-
bergzetting.
Dezelfde uitgever liet ook de deel
tjes 1 (servus fidei; lectura sub
aqua), 3 (gnothi se auton) en 4
(homo socialis) verschijnen. Te
zamen met 5 (art) kosten ze f 95.
Tentoonstelling: Zonnehof
Amersfoort, tot 20 september.
ANDRÉ OOSTHOEK
ROME - Italianen die kunst
werken bezitten kunnen
voortaan hun belasting
schuld aan de staat vereffe
nen door het afstaan van
waardevolle kunstvoorwer
pen. Naar gisteren werd ge
meld. is eon daartoe strik
kende belastingwet in wer
king getreden De staat wil
door deze maatregelen meer
kunstwerken voor het pu
bliek toegankelijk maken.
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Sharsky's Machine",
da. 14.30. 19.00 en 21.30 uur. Zo: 14.00.
16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
LIDO 1(124130): "Porky's pikante pret
park". da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo:
14.30, 16.45, 19.00 en 21 15 uur, 16 jr.
LIDO 2: "The Border", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur. Zo: 14.30, 16.45 en 21.15
uur, 16 jr.
LIDO 3: "Honky Tonk Freeway", da.
19.00 en 21.15 uur, al.
Kindermatinee: "Lekker lui genieten",
da. 13.45. Zo ook: 16.45 uur.
LIDO 4: "De rechter en de linker hand
van de duivel", da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur. Zo: 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur,
al.
STUDIO (124130): "Sound of music",
da. 14.30 en 20.00 uur. al.
TRIANON (123875): "Twee pechvogels
in de rimboe"da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur. Zo: 14.15, 16.30, 19 00 en 21.15 uur,
al.
REX (125414): "Roze konijntjes op het
hete spoor", da. 14.30, 19.0 en 21.15 uur,
16 jr
Nachtvoorstelling: "Pomopoesjes in
het wilde westen", vrij en za: 23.30 uur.
16 jr
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Megaforce", da. 13.30, 18.30
en 21.00 uur. Zo: 13.30, 16.00, 18.30 en
21.00 uur. al.
Nachtvoorstelling: 'Escape from Alcan-
traz", za 24.00 uur, 16 jr.
EURO 2: "Porky's pikante pretpark"da.
13.30, 18.45 en 21.15 uur. Za: 13.30, 18.30
en 21.00 uur. Zo: 13.30. 16.00, 18.30 en
21.00 uur. 16 jr
Nachtvoorstelling: "Porky's pikante
pretpark", za. 24.00 uur, 16 jr.
EURO 3: "Raiders of the lost ark" da.
18.45 en 21.15 uur. Do. vrij, ma en di
ook: 13.30 uur. Zo: 16.15, 18.45 en 21.15
r. 12 jr.
Kindermatinee: "Dik Trom weet raad",
za. zo en woe: 13.45 uur
EURO 4: "Twee pechvogels in de rim
boe". da. 13.30, 18.45 en 21.15 uur. Za:
13.30,18.30 en 21.00 uur. Zo: 13.30,16.00
en 21.00 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Een wild Zweeds
blondje", za: 24.00 uur, 18 jr.
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Raiders of the lost ark",
da. 20.00 uur; vry 19.30 uur; za 16.00 en
19.30 uur; zo 15.30; ma t/m
uur, 12 jr.
"City of living dead", vrij
uur; zo 18.15 uur, 16 jr.
"Trè fratelli", zo 21.00 uur;
22.00 uur, 16 jr.
Bioscoop Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Zij noemden hem Platvoet".
14.45. 18.45 en 21.15 uur. al.
City 2: "Convoy", da. 18.45 en 21.15
uur. al.
1 het haaien-
CITY 3: "Ik ben Joep Meloen", da. 14.45
en 18.45 uur, al.
"Die Bleierne 7eit", da. 21.15 uur, 16 jr.
Exposities
Scheepvaart
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Rijksmuseum van Oudheden - Rapen
burg. t/m 3/10, Beelden van Behnasa,
Egyptische kunst uit de Romeinse Kei
zertijd, ma t/m za 10-17 uur, 13-17 uur
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
S/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland*
Museum De Lakenhal: Expositie Thea
trale Collectie Hans van Oosterom, t/m
28 augustus
Ziekenhuizen
Bezoekuren St. Ensabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmcdlsch Advies Centrum:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd dage
Ujks van 11.15-12 00 uur. van 14 00-14 45
uur en van 18.30-19 30 uur
Kraamafdeling dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderaldeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U (hartbewaking) dage-
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch
Tel 269111
/oor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18 30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Rijksmuseum voor Volkenkunae -
Steenstraat 1, t/m 3/10, 'Indianen van
Mexico, Azteken in 't verleden. Nahua's
van heden', ma t/m za van 10-17 uur,
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Museum De Lakenhal: Expositie "Jo-
han de Vries: van symbolist tot realist,
schilderijen en tekeningen 1914-1940", V
m 15 augustus
le kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19 0C
Bezoektijden kinderafdelingen
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19 00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
kaH er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking 's ochtends
11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen
voor ouders 14.30-18 30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het
2ten -'n voorvvaardse salto, b J
halve draai en op 4
HcIcmasJ aan 't eind
van het dorp. nog "S
v Voor bi] het haventje, s
i-jj
Bij wie moet j
l ge zijn?
Bij Jan haringj
Ha., Jap HaringHet L
taaiste huisGe zult we/
r zien, het staat alleen, J
S In de duinen. y
GERVAISTAART
Week 3 (ril roxynr n
meng 200 g gezeefde
zout, 2 eetlepel* wat
en een eidooier Kneed
er zo vlug mogelnh een
deegbal van en rol h
lange, «malle repen Rol
koelkast Druk on gr
veer 250 g gervaiskaa*
ker door. 4 eetlepel» r
peltje vanillesuiker Zet
d< taartbodem 10 minu
ten in een hete oven
Schep d« kaasvulling e
in rr, leg de dcegrrpei
er ruitvormig op
koeling in het tralie
werk hier en daar ren
halve walnoot plaatsen
Lacht gekoeld opdte
WIN A BORN
ndc lit
11 Augustus 1982
Honderd jaar geleden stond tn
de krant:
Aan een feestmaal ten stad-
huize van Londen us het woord
gevoerd door Gladstone
(1809-1898. was tussen 1868 en
1894 viermaal premier, red.).
De hoofdinhoud zijner toe
spraak kwam neder op hetgeen
volgt: "De Engelsche land- en
zeemacht is naar Egypte gezon
den om de belangen des Rijks te
verdedigen, maar ik zeg het
openlijk aan de beschaafde we
reld, deze belangen zijn niet al
leen die van Engeland, maar
ook die van alle Staten van Eu
ropa. Door Egypte loopt immers
de handelsweg der twee half
ronden: Egypte is de poort voor
den wereldhandel. Het is aller
noodzakelijkst dat deze poort
openblijve, dat het land rustig
zij. Wij voeren geen oorlog met
het Egyptische volk. maar wij
willen het bevrijden van de on
derdrukking. Het ligt volstrekt
niet in onze bedoeling de toene
mende vrijheid, welke Egypte
geniet, te bedwingen, want wij
verlangen Egypte vrij en wel
varend te zien Engeland gaat
er heen met zuivere bedoelingen
en zonder geheime bijoogmer
ken. Wij hebben poor andere
natién niet te verhelen, maar
zijn dan ook gerechtigd te ei-
schen dat zij ons haar vertrou
wen schenken en den goeden
uitslag onzer pogingen wen-
schen".
Vu/Hg jaar geleden.
- Te Nancy in Frankrijk arri
veerde dezer dagen de Deensche
journalist Peter Nissen, die een
tocht van ruim zeven jaar rond
om de wereld heeft gemaakt en
zich thans op weg bevindt naar
Parijs, het einddoel van zijn
tocht. Hij heeft zijn wandel
tocht slechts gemaakt op pan
toffels en al dien tijd geen
hoofdbedekking gedragen. In
ze ren jaar heeft Nissen 13 6
paar pantoffels gebruikt. 14
cosluums en 17 wandelstokken
Sedert zijn vertrek uit Kopen
hagen op 25 Maart 1925 u hij
driemaal ziek geweest hij
bracht resp 1.2 en 12 weken in
ziekenhuizen door. De kosten
van zijn wereldwandeling be
streed hij uit de opbrengst van
zijn bijdragen aan eenige groo-
te Kopenhaagse dagbladen.
