Breuk Italiaanse kabinet
OAE-top wordt
informele
bijeenkomst
Amerikaans beroep op Israël
Hardere acties Greenpeace
tegen dumping kernafval
Hiroshima herdacht
Socialistische ministers stappen op
Opnieuw Amerikaanse
ondergrondse kernproef
Zuid-Afrika
vernietigt
bases Swapo
WINDHOEK (DPA) - Het
Zuidafrikaanse leger heeft
twee militaire bases van de
Namibische onafhankelijk
heidsbeweging Swapo in An
gola vernietigd, zo heeft een
Zuidafrikaanse legerwoord-
voerder gisteren meegedeeld.
Een Zuidafrikaanse patrouil
le was "bij toeval" op een
Swapo-basis gestuit bij Mu-
pa, 200 km ten noorden van
de Namibische-Angolese
grens. Vanuit deze basis wer
den kennelijk Swapo-opera-
ties in de centrale en oostelij
ke sector van het grensge
bied geleid, aldus de woord
voerder.
HIROSHIMA (DPA/UPI) -
Ongeveer 43.000 mensen heb
ben vanmorgen in het vre-
desparkt van Hiroshima de
slachtoffers herdacht van de
eerste Amerikaanse atoom
bom die aan het einde van de
Tweede Wereldoorlog boven
deze Japanse stad werd afge
worpen. precies om 08.15
uur, het tijdstip waarop 37
jaar geleden de bom met de
bijnaam „Little Boy" op Hi
roshima viel. hield men een
minuut stilte voor de doden
en werd de vredesklok ge
luid.
Burgemeester Takeshi Araki
zei in een toespraak dat er in
Hiroshima een ontwape
ningsconferentie moest wor
den gehouden van alle staats
hoofden van de kernmogend-
heden. Bovendien zou er in
de stad een internationale on
derzoeksgroep gevestigd
moeten worden voor vrede
en ontwapening. Araki eiste
voorts een onmiddellijke
beëindiging van alle kern
proeven en de vernietiging
van alle kernwapens. Als de
mensheid Hiroshima vergeet,
zo zei de burgemeester, dan
zullen de fouten uit het verle
den weer worden gemaakt en
zal er aan de geschiedenis
van de mensheid een einde
komen.
De deelnemers aan de herden
kingsbijeenkomst gaven ui
ting aan hun verontwaardi
ging over de ondergrondse
kernproef van de Verenigde
Staten, die gisteren aan de
vooravond van de Hiroshi-
ma-herdenking in Nevada
plaatshad.
Ook nu nog liggen er. door de
radio-actieve straling ver
minkte slachtoffers in specia
le ziekenhuizen. In totaal
werden er op 6 augustus 1945
meer dan 400.000 mensen in
Hiroshima en omgeving door
de straling van de kernexplo
sie gedood. In de 900 kilome
ter ten westen van Tokio ge
legen stad, die eind 1945 nog
slechts 130.000 inwoners tel
de, leven vandaag de dag
900.000 mensen.
De piloot van het Amerikaanse
vliegtuig die de bom op Hi
roshima gooide, zei in een
vraaggesprek dat hij er geen
spijt van had en dat hy de op
dracht, indien nodig, nog een
keer zou uitvoeren. „De de
monstranten in Hiroshima
weten helemaal niet waar
voor ze betogen", zo zei Paul
Tibbets.
TRIPOLI - Ondanks de drin
gende oproep van de zelf
thuisgebleven Keniase presi
dent Daniel Arap Moi, op dit
ogenblik voorzitter van de
Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid (OAE), zijn slechts
17 Afrikaanse landen naar de
Libische hoofdstad Tripoli
gekomen. Drie of vier landen
kunnen alsnog besluiten te
komen, maar de officiële
Afrikaanse top van staats
hoofden is van de baan.
Omdat het vereiste aantal van
34 staatshoofden niet is be
reikt, dragen de onderlinge
besprekingen nu een infor
meel karakter. Ook kan de
Libische leider Ghadaffi nu
niet tot nieuwe OAE-voorzit-
ter worden gekozen, zoals de
bedoeling was.
Door vooral de komst van pre
sident Kaoenda van Zambia,
Robert Moegabe van Zim
babwe en Julius Nyerere van
Tanzania, de leiders van de
zogenaamde frontlijnstaten,
is er toch sprake van een van
de belangrijkste niet-officiële
bijeenkomsten waar nuttige
bilaterale besprekingen kun
nen worden gevoerd. Die zul
len vooral gaan over het onaf
hankelijkheidsstreven van
Namibië, de dialoog van pre
sident Kenneth Kaoenda met
Zuid-Afrika en de toekomst
van het jarenlang door inter
ne strijd geteisterde Tsjaad.
Maar op de eerste plaats van de
agenda staat de toelating van
de Democratische Arabische
Republiek Sahara als 51e lid
van de Organisatie voor Afri
kaanse Eenheid, een bran
dend probleem dat de OAE
het laatste halfjaar heeft ver
lamd.
Het ontbreken van het vereiste
aantal landen - nog aange
scherpt door het wegblijven
van het in de OAE machtige
Nigeria en Kenia - betekent
dat er geen bindende beslui
ten kunnen worden geno
men. Wel verklaarde-Oliver
Tambo van het African Na
tional Congress, de bevrij
dingsbeweging van Zuid-
Afrika, ervan overtuigd te
zijn dat als Afrikaanse leiders
samenkomen, ongeacht hun
aantal, positieve resultaten
onontkoombaar zijn, zo niet
op korte dan wel op langere
termijn.
Zowel in woord als vooral in
geschrift blijft Libië het doen
voorkomen dat het hier wel
degelijk een Afrikaanse top
conferentie betreft. Maar het
moet voor de Libische leider
Moeamar Ghadaffi toch een
bittere pil zijn dat hij niet het
voorzitterschap van de OAE
in ontvangst mocht nemen.
Volgens westerse diplomaten
in Tripoli heeft Ghadaffi er
alles aan gedaan om zo aan
vaardbaar mogelijk te zijn.
Ruim een jaar lang hield hij
zich vrij rustig, terwijl ook
Buitenland
AMSTERDAM De actie die
Greenpeace volgende week on
derneemt tegen het dumpen van
radioactief afval uit Engeland,
wordt grimmiger dan voorgaan
de jaren. Hoewel het principe
van geweldloos protest overeind
blijft, is aan boord van het actie
schip Sirius een installatie die
een weliswaar onschadelijk maar
erg stinkend en slijmerig goedje
in de ruimen van het Engelse
dumpschip Gem moet spuiten.
Greenpeace hoopt dat deze actie
de dumpingsoperatie vertraagt,
omdat eerst de ruimen schoon
gemaakt moeten worden.
Op de gisteren uit Amsterdam ver
trokken Sirius ligt ook een spe
ciaal vlot, waarmee de milieuac
tivisten een van de vaten met
radioactief afval willen opvan
gen die over de reling van de
Gem de Atlantische Oceaan in
worden gegooid. Greenpeace
denkt dat geen enkele haven de
Sirius toelaat met een dergelijk
gevaarlijke lading. Voor de
milieuorganisatie is dat dan een
nieuw bewijs dat het storten van
afval in de oceaan niet zonder ri
sico is.
De 20 vrijwilligers uit tien verschil
lende landen die het actieschip
bemannen beseffen dat de actie
op open zee tegen de Gem gevaar
kan opleveren. Vorig jaar pro
beerde de bemanning van de
Gem de actievoerders met opzet
letsel toe te brengen. Greenpeace
ziet daarin echter geen reden om
de protestacties te staken.
Evenmin heeft de uitspraak van
een Britse rechter de milieuorga
nisatie ervan kunnen weerhou
den koers te zetten naar het
dumpgebied, dat ongeveer 700
km ten noordwesten van Spanje
ligt. Greenpeace meent dat de
Britse rechtbank een buitenland
se organisatie niet kan verbieden
actie te voeren in internationale
wateren.
De Gem vertrekt vandaag uit de
Engelse haven Sharpness met
2700 ton verpakt laag en middel-
radioactief afval. Greenpeace
stelt dat Engeland afval dumpt
dat veel radioactiever is dat wat
Nederland, België en Zwitser
land in zee gooien. Het resultaat
daarvan is dat zowel de radioacti
viteit als de hoeveelheid van het
voor dumping bestemde afval
jaarlijks toeneemt, ondanks de
afname van het aantal landen dat
in zee stort. Engeland is voor de
ze groei verantwoordelijk van
wege de omvangrijke program
ma's voor de ontwikkeling van
kernsplitsing, kernwapens en
van kernenergie.
Engeland is bovendien een van de
drijvende krachten achter pogin
gen om het Verdrag van Londen
- over de vervuiling van de zee -
zo te wijzigen dat niet alleen
meer, maar ook hoog-radioactief
afval in de oceaan kan worden
gestort. Volgens een voorstel wil
men niet langer uitgaan van de
hoeveelheid radioactiviteit of de
herkomst van het afval, maar van
de theoretisch berekende snel
heid waarmee de radioactiviteit
uit de containers „lekt".
Indien de lidstaten van het Ver
drag van Londen deze benade
ring accepteren, is volgens
Greenpeace de weg vrij voor het
dumpen van alle soorten
radioactief afval, inclusief kerns-
plijtingsafval en ander hoog-
radioactief afval, in elke gewen
ste hoeveelheid. Daarmee wordt
dan tevens een juridische touw
trekkerij voorkomen over de
vraag of het opbergen van hoog-
radioactief afval in de zeebodem
ook pnder het regime van het
Verdrag van Londen valt.
Deze ontwikkelingen worden met
toenemende bezorgdheid ge
volgd door regeringen, milieuor
ganisaties en wetenschappers.
Het verzet tegen de huidige dum
pingsoperaties en toekomstige
plannen is groeiende. Zo is be
kend dat tijdens de volgende
jaarvergadering van de lidstaten
van het Verdrag van Londen, in
februari 1983, zal worden ge
stemd over een voorstel het
dumpen van radioactief afval
voorgoed te verbieden.
Het voorstel is reeds ingediend
door de regeringen van twee
staatjes in het Stille Oceaan-ge
bied, Nauru en Kiribati, die zich
verzetten tegen de Japanse plan
nen radioactief afval te dumpen
bij de Mariana-eilanden, een ge
bied dat door de Verenigde Sta
ten tevens uiterst geschikt wordt
geacht voor het opbergen van
radioactief afval in de zeebodem.
Meer dan twintig staten uit het
Stille Oceaan-gebied hebben al
aangekondigd tot het Verdrag
van Londen toe te treden om de
resolutie van Nauru en Kiribati
aan de noodzakelijke tweederde
meerderheid te helpen.
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1982
zijn bemoeienissen met bui
tenlandse bevrijdingsbewe
gingen op een laag pitje ston
den. Diplomaten in Tripoli
wijzen er dan ook op dat hij
over het algemeen dan wel
een grote mond mag hebben,
maar dat zijn feitelijke daden
toch veelal een ander beeld te
zien geven. Zij spreken in dit
verband van een overtrokken
beeld van de Libische leider
in de westerse en vooral
Amerikaanse pers.
Het mislukken van de officiële
top zal ook voor een deel het
gevolg zijn geweest van Gha-
daffi's eigen retoriek in het
verleden, die een aantal Afri
kaanse leiders nerveus heeft
gemaakt, omdat ze niet wis
ten welke gespierde taal de
Libische leider eventueel zou
laten horen als hij eenmaal
voorzitter van de OAE zou
zijn. Niettemin heerst er ook
een zekere teleurstelling over
het niet doorgaan van de
Afrikaanse top, omdat Gha
daffi daardoor in zekere zin
de kans wordt ontnomen uit
te groeien van radicaal leider
tot een Afrikaans woordvoer
der en staatsman.
De staatshoofden die wel in
Tripoli bijeen zijn, zullen tot
en met zondag hun bespre
kingen voeren. Maar belang
rijker dan hun officieuze top
is de toekomst van de OAE
zelf. De splijtzwam die de
toelating van de DARS voor
de OAE vormt, blijft bestaan,
terwijl het niet doorgaan van
de officiële top de ideologi
sche verschillen en daarmee
de blokvorming op het Afri
kaanse continent heeft aan
gescherpt en verdiept.
De Ghanese Jerry Rawlings zat
misschien niet eens zo ver
naast de waarheid met zijn
verklaring dat er sprake is
van een cynische samenzwe
ring met het doel Afrika te
verdelen en Libië te isoleren.
Het zijn vooral de zwarte
Afrikaanse landen ten zuiden
van de Sahara, die beseffen
dat de OAE eigenlijk de enige
buffer is tegen het spel van
de supermachten die Afrika
in hun invloedssferen willen
verdelen.
ALBERT STOL
„sluipschutters" en menen dat
het land in deze situatie onbe
stuurbaar is geworden. Vandaar
hun besluit om zich terug te trek
ken uit het kabinet en de uitnodi
ging aan Spadolini om hieruit de
onvermijdelijke conclusies te
trekken.
De christen-democraten spraken
van een „parlementair incident"
en verklaarden zich tegen een
crisis en vervroegde verkiezin
gen. De drie kleinere coalitiepar
tijen reageerden voorzichtig en
drongen aan op handhaving van
het huidige kabinet. Algemeen
worden Spadolini's kansen om
de breuk alsnog te lijmen uiterst
gering geacht. Het is dus prak
tisch zeker dat Italië nog voor het
eind van de zomer zonder rege
ring zal zitten en in het komende
najaar in een uiterst heftige ver
kiezingsstrijd zal worden gewik
keld.
(Van onze correspondent Hein ten Kortenaar)
ROME - Een onverwachte breuk in het Italiaanse kabinet
zal waarschijnlijk binnenkort tot een regeringscrisis lei
den. De socialistische partij heeft gisteravond besloten
haar ministers terug te trekken en premier Spadolini is
naar Noord-Italië vertrokken om president Sandro Perti-
ni in zijn vakantieverblijf verslag uit te brengen.
Pertini, die steeds heelt verklaard
niet aan een buitenparlementaire
crisis te willen meewerken, zal
Spadolini vermoedelijk terug
verwijzen naar het parlement
voor een vertrouwensdebat.
De beide Kamers zijn juist gisteren
op zomerreces gegaan tot 31 au
gustus en een vervroegde bijeen
roeping kan zeker niet voor 15
augustus zijn beslag krijgen. Als
het Spadolini niet mocht lukken
de socialisten voor die tijd tot te
rugkeer te bewegen, staat de uit
slag vast: de regering zal dan on
vermijdelijk vallen en bijna even
onvermijdelijk komen er dan
vervroegde verkiezingen.
De aanleiding voor de breuk was
de verwerping, afgelopen woens
dag, van een regeringsbesluit dat
de petroleumindustrie een aantal
belastingfaciliteiten ontnam. Het
was een onderdeel van de uitge
breide belastingmanoeuvre
waarmee de regering het begro
tingstekort terug probeert te
dringen. En hoewel de regerings
partijen het hier over eens wa
ren, werd het besluit met 223 te
gen 198 stemmen verworpen.
Het was duidelijk dat leden van
de regeringsfracties tegen had
den gestemd en volgens de socia
listen kunnen dat niet anders
dan christen-democraten ge
weest zijn. Zij spreken van
Libanese vrouwen halen water bij een tapplaats in West-Beiroet. Het gebrek aan vers water zorgt i
steeds kritiekere situatie in de belegerde stad. het gevaar voor besmettelijke ziekten dreigt.
"Troepen terugtrekken op oude posities"
buitenlandse betrekkingen,
Charles Percy, na een besloten
vergadering met minister Shultz
van buitenlandse zaken voor ern
stige economische vergeldings
maatregelen van Arabische lan
den tegen de Verenigde Staten.
Hij zei dat de vrienden van Ameri
ka in de Arabische wereld Was
hington gewaarschuwd hebben
dat zij in geval van een groot
scheepse Israëlische invasie in
West-Beiroet de V.S. verant
woordelijk zullen stellen omdat
het Israël van wapens heeft voor-
Percy zei dat zij het over zeer ern
stige economische vergeldings
maatregelen hebben die het
Amerikaanse publiek „miljarden
en miljarden dollars" zouden
kosten. Op de vraag of hij een
nieuw olie-embargo bedoelde
wilde de republikein uit Illinois
geen commentaar geven. Hij zei
dat het oprukken van de Israë
liërs in West-Beiroet de betrek
kingen van de V.S. met de Jood
se staat grondig zou wijzigen.
Rustig
Na de tot dusver zwaarste beschie
tingen en bombardementen in
het westen van Beiroet, die
woensdag achttien uur lang aan
hielden, stonden de krijgshande
lingen gisteren op een laag pitje
met slechts sporadische schoten
wisselingen. Tegelijk daagde een
sprankje hoop op een vreedzame
beëindiging van de strijd tussen
Israëliërs en Palestijnen in de Li
banese hoofdstad.
In Jeruzalem liet een officiële
woordvoerder zich, zij het scep
tisch, voor het eerst positief uit
over het jongste voorstel van de
Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO inzake een aftocht van
de ingesloten guerrillastrijders
in Beiroet.
Naar aanleiding van onbevestigde
berichten dat er een nieuw be
stand zou zijn afgekondigd ver
klaarde de Israëlische militaire
woordvoerder gistermiddag dat
hiervan voor zover hij wist geen
sprake was. „Het is in elk geval
nu wel rustig in Beiroet", zei hij.
Het Witte Huis in Washington
had gistermiddag te verstaan ge
geven dat sinds gisterochtend
een bestand van kracht was. Bui
tenlandse correspondenten had
den de indruk dat er in elk geval
een niet-officieel bestand was,
aangezien de strijd nagenoeg
was opgehouden.
Duizenden inwoners van Beiroet
maakten gisteren gebruik van de
gevechtspauze om hun meestal
zwaar beschadigde huizen te ont
vluchten en naar de betrekkelij
ke rust van Oost-Beiroet uit te
wijken. De Israëlische troepen
hadden speciaal voor dit doel
een doorlaatpost op de grens tus
sen de twee stadsdelen openge
steld.
DE BILT (ANP) - In het testgebied in de Neveda-woestijn hebben de
Verenigde Staten gistermiddag een ondergrondse kernproef genomen.
De schok werd om 16.00 uur Nederlandse tijd geregistreerd door het
seismologisch instituut van het KNMI in De Bilt.
De ondergrondse kernproef deed de wijzers op de schaal van Richter 5.8
punt uitslaan. De kracht komt overeen met die van 150 kiloton tnt.
Het was de tweede Amerikaanse kernproef binnen een week. De laatste
werd vorige week donderdag genomen.
Amerikaanse geleerden deden het thermonucleaire wapen ontploffen.
De Amerikaanse minister van energiezaken James Edwards bevond
zich in een controlecentrum op 17 km afstand. De explosie kerfde een
ondergrondse spelonk ter grootte van een wolkenkrabber.
Schokgolven van de kernproef op 700 meter onder het aardoppervlak
bereikten Las Vegas in 40 seconden en deden de hooggelegen gokgele
genheden trillen. Er waren seimische instrumenten neergezet om de
effecten te meten.
Een met een camera uitgeruste helikopter koerste boven de proefplaats
toen de schok tegen de zand en kleihopen sloeg die de radio-activiteit
onder het aardoppervlak moeten houden. Een stofwolk rees honderden
meters boven de woestijn op - het enige zichbare bewijs van de vernieti
gende kracht die loskwam bij het „met wapens te maken hebbende"
experimenten.
WASHINGTON (AFP/Reuter) -
De Verenigde Staten hebben Is
raël opgeroepen zijn troepen te
rug te trekken op de posities die
zij hadden toen op 1 augustus het
bestand van kracht werd en
waaraan een einde kwam toen de
Israëlische strijdkrachten West-
Beiroet aanvielen. Dit maakten
de woordvoerders van het Witte
Huis en van het ministerie van
buitenlandse zaken gisteren in
Washington bekend.
Deze oproep is vervat in de bood
schap die president Reagan
woensdag aan de premier Begin
stuurde. Volgens de woordvoer
ders, die op een persbijeenkomst
de brief van Reagan nader toe
lichten, werd hierin gesproken
van „de absolute noodzaak van
de terugkeer van een strikt
staakt het vuren ter plaatse en
van de instandhouding daar-
De zinssnede „het bestand ter
plaatse" slaat op de posities van
de strijdkrachten op 1 augustus,
aldus de woordvoerders. Op vra
gen over de huidige situatie ant
woordde de woordvoerder van
het Witte Huis, Larry Speakes,
dat „voor zover hij wist" er mo
menteel geen bestand in Beiroet
is. „De gevechten zijn gestaakt.
De situatie is over het algemeen
rustig met nu en dan artillerie
duels", zei hij.
Eerder op de dag had Speakes ver
klaard dat de stilstand van de ge
vechtshandelingen een „eerste
antwoord" betekende op de op
roep die president Reagan de vo
rige dag had gedaan.
Sancties
Later waarschuwde de voorzitter
van de Senaatcommissie voor
NAIROBI - Inwoners van de Keniase hoofdstad Nairobi liggen op de grond en tonen hun identiteitskaart. Dit
soort veiligheidscontroles heeft elke dag plaats, sinds zondag een couppoging werd ondernomen, die mislukte.
