Met de .Alkmaar" is
het goed mijnen jagen
Belgische regering
wil sterk bezuinigen
Bosbranden voor
deel bedwongen
Actie op komst bij
transport kernafval
Lijken drie
toeristen
gevonden
_PAGIU,A 8
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1982
De Koninklijke Marine staat te popelen om de eerste
van haar nieuwe mijnenjagers in gebruik te nemen.
Nog even zal haar geduld worden beproefd, omdat
de bouwer er de laatste hand aan legt. Maar over
een paar maanden zal de „Alkmaar" voor proef op
de Noordzee rondvaren. Met onder het wateropper
vlak een merkwaardige mechanische vis, een onbe
mande „onderzeeboot".
gen meer en meer in zwang
geraakt, dankzij moderne
technieken. „Vegen noemen
we een passief bedrijf', zegt
overste Wennekes. „Je kunt
alleen maar onnoemelijk
vaak heen en weer varen om
de boel schoon te krijgen".
Zo'n veger is doorgaans van
hout gemaakt en produceert
zo min mogelijk motorgeluid.
Er zijn mijnen die op geluid
of veranderingen in het mag
netisch veld reageren en die
zouden het schip dus zelf op
blazen. Het „veegtuig" dat
wordt meegesleept kapt de
verankering van mijnen die
vlak onder de oppervlakte
drijven. Een ander vaartuig
wekt door nabootsing van
een metalen scheepsromp en
geluid de mijnen op de bo
dem tot leven.
Het jagen op mijnen is een ac
tievere methode. Met sonar-
apparatuur wordt de zeebo
dem afgezocht. Gesignaleer
de mijnen worden vervol
gens onschadelijk gemaakt
door ze met een springlading
op te blazen. Aanvankelijk
deden duikers dat - met
doodsverachting - nu klaart
de PAP die explosieve klus.
"Vis"
De PAP is een „vis". De afkor
ting staat voor Poisson Auto
Propulsé, een klein onderwa
tervaartuig met eigen aan
drijving. De bemanning van
de mijnenjager laat het geval
te water zodra een mijn is ge
signaleerd en dirigeert het er
naartoe. Een tv-camera zorgt
ervoor, dat de mijnenbestrij-
ders - zelf op veilige afstand -
het projectiel via een televi
siescherm kunnen bestude
ren. Tenslotte legt de PAP
een springlading, die later tot
ontploffing kan worden ge
bracht.
Al in de jaren zestig, toen nieu
we sonartechnieken om de
hoek kwamen kijken, heeft
de marine vier mijnenvegers
omgebouwd tot mijnenja
gers. Toen een jaar of tien ge
Apetrots is de marine nu al op
de myneiyagers van de Alk
maar-klasse. Overste P. G.
Wennekes, die als project-be
heerder in een van de panden
van de Koninklijke Marine in
Den Haag zetelt, spreekt van
„de crème de la crème"
Scheepswerf Van der Gies-
sen-de Noord in Alblasser-
dam doet er nog een schepje
bovenop. Daar rept men van
„de meest geavanceerde mij-
nenbestrijdingsvaartuigen
ter wereld
Het bijzondere van de nieuwe
myneiyager schuilt niet al
leen in het schip zelf, dat vol
gens een nieuwe techniek ge
heel van polyester is ge
maakt. De manier waarop het
tot stand is gekomen ver
dient volgens de marine ook
alle lof. In eendrachtige sa
menwerking met Frankrijk
en België is het project op po
ten gezet.
Daarmee bespaart Nederland
zich een flinke bom duiten.
Wanneer de mijnenjager op
eigen houtje was ontworpen
en gebouwd, had de marine
er niet veertig miljoen gulden
per stuk voor moeten neertel
len, maar zeker tien miljoen
meer. Een reden te meer voor
de feestelijke stemming, toen
koningin Beatrix de Alkmaar
onlangs in Alblasserdam
doopte.
Schoon
„Het eigen stoepje schoonhou
den". Zo omschrijft overste
Wennekes de belangrijkste
taak van de mijnendienst van
de Koninklijke Marine, die
vestigingen heeft in Den Hel
der en Vlissingen. Eerste op
dracht van dat onderdeel van
de zeestrijdkrachten is het
mijnen-vrij houden van de
kustwateren in tijd van oor
log. Daarnaast heeft Neder
land een taak in NAVO-ver-
band bij het open houden
van de verbinding door het
Kanaal.
Mijnen kan je vegen of jagen.
In de loop der jaren is het ja
AMERSFOORT/DEN HELDER
(ANP) - Het transport van het
atoomafval dat ligt opgeslagen
bij het Energieonderzoek Cen
trum Nederland in Petten naar
de haven van Den Helder begint
in de nacht van 31 augustus op 1
september. Dat zeggen woord
voerders vasn de "basisgroepen
voor geweldloos verzet tegen
kernenergie" en van de "anti-
kernenergiebeweging Neder-
WEERRAPPORTEN
li g ff
Amsterdam
licht bew.
31
18
0
De Bilt
licht bew.
32
19
0
Deelen
licht bew.
32
19
0
Eelde
onbewolkt
31
17
0
Eindhoven
zwaar bew.
30
0
Den Helder
onbewolkt
27
20
0
Rotterdam
half bew.
30
18
0
Twente
licht bew.
30
17
0
Vlissingen
zwaar bew.
27
20
0
Zd. Limburg
half bew.
29
0
0
Aberdeen
mist
19
12
01
Athene
onbewolkt
23
Barcelona
zwaar bew.
0
0
Berlijn
licht bew.
29
17
0
Bordeaux
half bew.
21
18
19
Brussel
half bew.
28
18
2
Frankfort
zwaar bew.
30
19
0
Genève
zwaar bew.
23
15
17
Helsinki
onbewolkt
29
17
0
Innsbruck
regenbui
26
16
01
Klagen furt
licht bew.
26
15
0
Kopenhagen
onbewolkt
25
16
0
Lissabon
onbewolkt
24
17
0
Locamo
regenbui
17
28
Londen
onweer
28
17
4
Luxemburg
half bew.
28
18
01
Madrid
onbewolkt
26
13
0
Mallorca
zwaar bew.
30
19
0
München
half bew.
25
13
0
Nice
half bew.
28
21
0
Oslo
onbewolkt
32
17
0
Parijs
zwaar bew.
17
09
Split
licht bew.
31
0
0
Stockholm
licht bew.
28
16
0
Wenen
zwaar bew.
26
16
0
Zürich
regen
23
16
5
Casa Blanca
half bew.
19
Istanbul
onbewolkt
25
15
1
Las Palm as
half bew.
26
21
0
Tel-Aviv
onbewolkt
-
20
-
de koningin in
de provincie Noord-Holland, drs
R. de Wit, weigerde gisteren des
gevraagd commentaar op deze
datum.
Volgens de woordvoerder van de
basisgroepen is de meest aanne
melijke route van het transport
via de weg langs het Noordhol
lands Kanaal. Maar het transport
is niet aan een vergunning ver
bonden zodat andere routes ook
mogelijk zijn.
Het afval is afkomstig van kern
centrales, ziekenhuizen, labora
toria en van de Kema in Arnhem.
Het afval van de Kema is onlangs
opgegraven op het terrein van dit
bedrijf in Arnhem. Jaren geleden
was het daar in de grond gestopt.
De kritiek van de actiegroepen
richt zich speciaal tegen het Ke-
ma-afval, omdat dit onvoldoende
zou zijn gecontroleerd.
Zaterdag 7 augustus worden enke
le duizenden demonstranten in
Den Helder verwacht, als daar de
eerste voor-demonstratie wordt
gehouden. De demonstratie be
gint om 13.00 uur voor het sta
tion, om twee uur later voor het
gemeentehuis te eindigen.
Een tweede voor-demonstratie
vindt op 15 augustus plaats. Dan
wordt een fietstocht gehouden
van Amsterdam naar Den Hel
der.
De acties tegen het dumpen van ra
dio-actief afval in zee zullen dit
jaar groter zyn dan vorige jaren.
Dit hebben de basisgroepen te
gen kernenergie het afgelopen
weekeinde aangekondigd tijdens
een persconferentie in Amers
foort. De basisgroepen zullen het
transport van het afval van het
Energiecentrum Nederland in
Petten proberen tegen te houden
door het vormen van een grote
menselijke blokkade op de ver
wachte route.
Het is nog niet bekend wanneei
het radio-actieve afval naar zee
zal worden gebracht. Dat zal naai
alle waarschijnlijkheid voor hal)
september gebeuren, omdal
dumping in de Atlantische Oce
aan op een later tijdstip onmoge
lijk is wegens de ruwe zee.
Door
Chiel Evers
Een doorsnede van de nieuwe mijnenjager, waarvan er over niet al te lange tijd vijftien voor Nederland gaan varen teneinde "ons
stoepje schoon te houden".
leden de noodzaak van ver
nieuwing duidelijk werd, is
samenwerking gezocht met
de Fransen en de Belgen, die
ook aan iets nieuws toe wa
ren. In totaal gaat het om
veertig schepen: 15 voor ons
land, 15 voor Frankrijk en 10
voor België.
Het op elkaar afstemmen van
de verlangens der drie mari
nes heeft de nodige hoofd
brekens gekost. Alleen al de
inrichting van de brug verg
de langdurige onderhande
lingen, omdat elk land op dat
gebied zijn eigen tradities
heeft. Het resultaat is dat er
één gezamenlijk ontwerp op
tafel kwam, waarin elk van
de drie landen een gelijk aan
deel kreeg.
Voor de bouw van de schepen
heeft elk land zijn eigen werf.
Maar de installaties aan
boord worden voor alle veer
tig scheDen door dezelfde fa
brikanten gemaakt. Zo zorgt
de Nederlandse industrie
(Stork-Werkspoor-Diesel)
voor de hoofdvoortstuwing.
Frankrijk levert de wapens
en sensoren en de Belgen zor
gen voor de actieve roeren en
een aantal hulpinstallaties.
Samenwerking
„De samenwerking is bewon
derenswaardig vlot gegaan",
zegt Wennekes niet zonder
trots. Door de verlangens van
de anderen zitten er welis
waar wat onderdelen in het
ontwerp die voor een puur
Nederlands schip niet nodig
waren, maar ondanks die
„extra's" springen we er
dank zij de samenwerking
toch goedkoop uit. Wennekes
meent dat dit project model
kan staan voor andere mate-
rieel-aanschaffingenin NA-
VO-verband.
Bij Van der Giessen-de Noord
in Alblasserdam, waar de
vijftien Nederlandse exem
plaren worden gebouwd, zijn
ze al net zo tevreden als by de
marine. De werf heeft er een
geheel nieuwe bouwmethode
voor geïntroduceerd. In een
grote loods zyn vier schepen
tegelijk in aanbouw volgens
een systeem dat is afgekeken
van de vliegtuigindustrie.
Aan het eind van de produk-
tielyn staat een „lift" die de
boot in het water zet. Dus
geen traditionele helling
Volkomen nieuw voor Van der
Giessen is ook het bouwen
van een zo groot schip (50
meter lengte) van polyester.
Aan de stevigheid van de
constructie worden boven
dien extra eisen gesteld, om
dat die bestand moet zyn te
gen explosies van mijnen op
vrij korte afstand. Termen als
„innoverende technieken" en
„speerpuntindustrie met een
belangrijke spin-off' worden
door de betrokkenen zonder
schroom in de mond geno-
Lyrisch
Inmiddels ligt de eerste van de
vijftien Nederlandse schepen
in het water-van de Noord.
Daar wordt de verdere op
bouw voltooid, waarna de
Alkmaar voor proefvaarten
kan opstomen naar de
Noordzee. Wennekes ver
trouwt erop dat de maximaal
49 opvarenden tevreden zul
len zijn, evenals de beman
ning van het eerste Franse
schip van dit type, dat begin
dit jaar al begon te varen. „De
Fransen zijn er lyrisch over.
Het is veel stiller dan ze ge
wend waren en de accommo
datie is prima", aldus Wenne
kes.
Na de Alkmaar zullen nog dit
jaar de Delfzijl en de Dor
drecht te water worden gela
ten. Met tussenpozen van vijf
maanden volgen dan nog de
Haarlem, Harlingen, Helle-
voetsluis, Maassluis, Mak-
kum, Middelburg, Scheve-
ningen, Schiedam, Urk,
Vlaardingen, Willemstad en
Zierikzee. Achttien oude
schepen gaan éruit: vier ja
gers, elf vegers en drie duik-
vaartuigen. Naast de vijftien
hypermoderne jagers heeft
de mijnendienst dan nog zes
tien vegers in dienst om „het
stoepje schoon te houden".
HARARE (Reuter) - In de hooglan
den in het oosten van Zimbabwe
zyn de stoffelijke overschotten
gevonden van drie blanken, twee
vrouwen en een man. De lijken
blijken die van drie sinds 14 juli
vermiste Britse toeristen te zijn.
Er is geen verband aangetoond tus
sen de verdwijning van de drie
toeristen en die van zes anderen.
Deze laatsten werden op 23 juli
in het zuidwesten van Zimbabwe
ontvoerd door tegenstanders van
het bewind van premier Moega-
be.
Meer dan duizend militairen en po
litiemannen zijn daar nog steeds
Zimbabwe:
aan het zoeken naar de twee Brit
ten. twee Amerikanen en twee
Australiërs.
De premier van Zimbabwe, Robert
Moegabe en diens ontslagen mi
nister Joshua Nkomo hebben
gisteren voor het eerst in vyf
maanden een onderhoud met el
kaar gehad. Onderwerp van ge
sprek was de verslechterende
veiligheidssituatie in het land.
Na afloop legden zij verklaringen
af die met elkaar in strijd waren.
Moegabe zei dat hij er opnieuw
bij Nkomo op had aangedrongen
op te houden met het voeden van
de politieke onrust. Nkomo zei
daarentegen dat hij het met Moe
gabe eens was geworden over
een bepaalde koers, waarover hy
echter geen nadere uitleg gaf.
BRUSSEL (DPA) - De premier van
België, Wilfried Martens, heeft
gisteren de ontwerpbegroting
voor 1983 gepresenteerd. On
danks bezuinigingen op allerlei
terreinen van in totaal 120 mil
jard frank (ongeveer 6,9 miljard
gulden) bedraagt het tekort op
de begroting 445 miljard frank
(ongeveer 26 miljard gulden).
Over de bijzonderheden van de
begroting moet nog worden
overlegd.
De overheidsuitgaven zullen in
1983 7,5 procent groter zijn dan
dit jaar. Dat is minder dan de 8,1
procent van dit jaar ten opzichte
van vorig jaar. Het is de bedoe
ling dat de toeneming van de
overheidsuitgaven van 13,8 pro
cent in 1981 wordt verminderd
tot 6.5 procent in 1985.
Ook al verwacht België voor het
eind van het volgend jaar een
half miljoen werklozen, toch
heeft de regering ook in de be
strijding van de werkloosheid
gesnoeid. Er zal voor dat doel
volgend jaar 6,9 procent meer
worden uitgetrokken dan dit jaar
en dat is minder dan de gemid
delde toeneming van de diverse
begrotingsposten. Zowel werk
gevers als werknemers zullen
meer voor de sociale voorzienin-
gen moeten betalen. Wilfried Martens
In Griekenland
ATHENE (Reuter) - De meeste
branden die woedden in Grie
kenland en die vermoedelijk het
werk waren van politiek-geïnspi-
reerde brandstichters zijn gro
tendeels geblust. Zij hebben aan
twee mensen het leven gekost en
tientallen woningen vernield.
Een klein deel van het pijnboom-
bos op de berg Pendeli ten noor
den van Athene brandt nog en
ook is de brand in de buurt van
Corinthe op 80 km westwaarts
nog niet bedwongen.
De Griekse regering heeft 300.000
gulden uitgeloofd voor degene
die informatie verschaft die leidt
tot de aanhouding van de brand
stichters. De branden braken
zondagmiddag in een aantal stre
ken gelijktijdig uit.
Een beweging die zich noemde
'blauwe boogschutter' aanvaard
de de verantwoordelijkheid voor
branden op de Pendeli vorig jaar.
Project met
kamerruil
studenten
UTRECHT (ANP) - Tien niet com
merciële kamerbureaus en stich
tingen voor studentenhuisves
ting zijn deze week begonnen
met een kamer-ruilproject in ne
gen steden.
Kamerbewoners in Groningen,
Leiden, Delft, Amsterdam, En
schede, Tilburg, Eindhoven, Wa-
geningen en Utrecht kunnen by
de betrokken bureaus hun ka
mers te ruil aanbieden, als zy
naar een andere (studenten)stad
willen of moeten verhuizen, bij
voorbeeld omdat zij door de
plaatsingscommissies in een an
dere stad zijn geplaatst dan waar
op zij hadden gerekend.
De kandidaat-ruilers kunnen hun
kamer bij de deelnemende bu
reaus opgeven. Daar worden de
gegevens over de te ruilen ka
mers verzameld en doorgegeven
aan de bureaus in de steden waar
de ruilers heen willen.
Zij verklaarde dat zij y verde voor
de vrijlating van de tot levens
lang veroordeelde voormalige
militaire machthebbers in Grie
kenland. Premier Papandreou
heeft gisteren in een hefschroef-
vliegtuig de verwoeste gebieden
in ogenschouw genomen.
De brand bij de weg tussen Athene
en Corinthe veroorzaakte angst
onder de plaatselijke bevolking
en de duizenden automobilisten
die van een vrij weekeinde terug
kwamen, toen de Petrola olieraf
finaderij van de Griekse Latsis-
groep werd bedreigd.
In andere delen van Griekenland
braken tijdens het weekeinde
ongeveer tien kleinere branden
uit, vijf bij de noordelijke stad
Thesaloniki, maar enkele daar
van waren volgens plaatselijke
functionarissen niet opzettelijk
aangestoken.
Tories op
vuist met
staatskerk
LONDEN (Reuter) - De Angli
caanse kerk is opnieuw in
een conflict geraakt met de
rechtervleugel van premier
Margareth Thatchers conser
vatieve partij - deze keer
over een kerkelijke herschrij
ving van het volkslied.
Het nieuwe volkslied, door een
team geestelijken aangebo
den "aan wie er gebruik van
wil maken", schrapt verwij
zingen naar een over vijan
den van de natie zegevieren
de soeverein.
Boze leden van de conservatie
ve partij klagen onder leiding
van Lord Hailsham, voorzit
ter van het Hogerhuis en
hoogste rechter, dat de nieu
we versie van het volkslied
„beledigend en verwaterd"
is, en zij noemen de negen
verantwoordelijke priesters
'hansworsten'.
