-c
Officieren spelen hogere
krijg in Franse Vogezen
Geen schot gelost en Reportage
geen soldaat te zien
Boeren
willen
schillen
voor vee
Kunstzwemsters in
race voor ereplaats
Spanje en Canada willen
zwemkampioenschappen '86
10LENING 1982
PER 1986/1989
Door
Rudolph Bakker
VRIJDAG 30 JULI 1982
ARNHEM (ANP) - Tweehon
derd bij het Ekologisch
Landbouw Consulentschap
in Amsterdam aangesloten
alternatieve boeren willen bij
het voederen van hun bees
ten voortaan gebruik maken
van door Arnhemse schillen
boeren ontwikkelde voedsel
brokjes. De boeren, die 45
winkels van het landbouw
consulentschap voorzien van
onbespoten groende en fruit
en vlees van met natuurpro-
dukten grootgebrachte die
ren, hebben per jaar onge
veer 70 ton tot veevoeder-
brokjes verwerkt huishoude
lijk afval nodig.
Dit heeft Stefan Triest van de
Ecologische Kringloop Stich
ting (EKS) in Arnhem per
brief van het Ekologisch
Landbouw Consulentschap
in Amsterdam vernomen.
Triest verwacht dat de afne
ming door alternatieve boe
ren in de loop van de jaren
nog fors zal stijgen.
Volgens de EKS kan ongeveer
35 procent van het totale Ne
derlandse huisvuil tot vee
voeder verwerkt worden. De
etensresten, het brood en de
schillen worden daartoe ge
droogd en tot brokjes geperst
volgens een grotendeels dor
de EKS ontwikkelde metho
de. De verwerking is volgens
Triest niet veel duurder dan
verbranding van het vuil in
qen oven, terwijl de kwaliteit
van de brokjes gelijkwaardig
is aan die van huidige vee-
voederprodukten en de prijs
lager.
De EKS wil nog dit najaar op
grote schaal beginnen met de
verwerking van schillen en
etensresten tot droog vee
voer. De bedoeling is dat ge
meenten waar één of meer
schillenboeren actief zijn
meedoen. Er komen contai
ners waarin de schillen kun
nen worden gestort. Regel-,
matig komt een vrachtauto
die container halen om ze
naar een fabriek in Ooster-
wolde (Friesland) te brengen,
waar de brokjes droogvoer
zullen worden geproduceerd.
TNO heeft de veevoerbrokjes
van de EKS onlangs uitvoe
rig onderzocht. Volgens Tries
waren de conclusies zeer be
moedigend voor de toe
komst. De EKS haalde vorig
jaar zo'n 250.000 kilo huisvuil
op in Arnhem waarvan het
grootste deel bestond uit
schillen, etensresten en oud
brood.
Varia
Opbrengsten
zonne-energie
vallen tegen
DEN HAAG (GPD) - De besparing
aan aardgas door gebruik te ma
ken van zonne-energie is aan
merkelijk minder dan aanvanke
lijk werd aangenomen. In het
jaar 2000 kan zonne-energie een
besparing van 0,3 miljard kubie
ke meter aardgas opleveren. Het
ministerie van economische za
ken berekende in 1979 dat door
toepassing van zonne-energie 0,6
tot 1,2 miljard kubieke meter
aardgas zou worden bespaard.
De Algemene Energieraad (AER)
merkt in een nog niet gepubli
ceerd rapport op dat de op
brengst van zonne-energie is
overschat. Daarentegen ziet de
toekomst voor windmolens er
rooskleuriger uit dan een aantal
jaren geleden werd aangenomen.
De besparing aan aardgas kan in
het jaar 2000 oplopen tot 2 mil
jard kubieke meter. Twee jaar
geleden kwam de overheid tot
een besparing van 0,6 tot 1,2 mil
jard kubieke meter aardgas door
gebruikmaking van windener
gie.
De AER, adviesorgaan van de mi
nister van economische zaken,
berekent dat het in principe mo
gelijk is dat met grote en kleine
windmolens ongeveer tien pro
cent van het huidige elektrici
teitsgebruik is op te wekken.
Volgens het rapport van de Alge
mene Energieraad kunnen alter
natieve energiebronnen in het
jaar 2000 vier a vijf procent van
het huidige binnenlandse ener
giegebruik leveren. Naast ge
bruik van zonne-energie en
windmolens wordt daarbij ook
uitgegaan van de toepassing van
aardwarmte en verbranding van
huishoudelijk afval. Voorts ziet
de AER mogelijkheden om in de
Rijn en de Maas een aantal kleine
waterkrachtcentrales te bouwen.
De belangstelling bij de industrie
voor alternatieve energiebron
nen is nog gering. De overheid
zou daarom meer geld moeten
geven voor demonstratieprojec
ten, zegt de AER.
Twaalf Nederlandse officieren weten van de bos
sen, bergen en bermen tussen de Ballon d'Alsace
en Besancon bijna evenveel als de Fransen zelf.
Afgelopen juni hingen ze in Alouette-helikopters
van de vliegbasis Soesterberg boven de dichtbe
groeide heuvels van dit gebied en bestudeerden
met arendsogen het terrein. Misschien zag het er
voor een buitenstaander een beetje als vakantie
uit, maar daarvoor was het doel toch te serieus.
De twaalf kapiteins broedden er niet meer of min
der uit dan een methode om de aanstormende vij
and in de pan te hakken.
Ieder jaar spelen leerlingen van
de Haagse Hogere Krijgs
school in de oude Franche-
Comté er hun zomers india-
nenspel en leren ze in dit rui
ge; gebied van bergen, kloven
en wilde stromen dat de krijg
er andere aspecten heeft dan
op onze eigen pannekoek
met Grebbeberg en Waterli
nie.
"Groenen"
De Nederlanders speelden dat
ze aan het hoofd stonden van
niet alleen een eigen „blau
we" eenheid, maar ook van
twee eenheden „Galliërs",
dat was bij elkaar zo'n 40.000
man. De vijand kwam - niet
helemaal bij verrassing - uit
het oosten en werd aange
duid als "De Groenen". Dat
de strijd op theorie berustte,
bleek niet alleen daaruit dat
de Nederlanders het bevel
mochten voeren over de Gal
liërs. Er was bovendien geen
soldaat te zien en er werd
geen schot gelost. Het gezang
van de nachtegalen werd al
leen verscheurd door het ge
gil van de „Alouettes".
Iedere wat bejaarde dienst-
plichtioe herinnert zich het in
Frankrijk gelegen oefenge-
bied La Courtine. Van het
20.000 inwoners ellende Vé-
soul, waar ieder jaar de be
roepsofficieren van de Hoge
re Krijgsschool oefenen,
heeft in dit verband niemand
gehoord. Er zijn zelfs heel
wat Nederlanders - zo vertelt
met spijt de directeur van de
school, generaal Knol - die
niet weten dat er na de KMA
in Breda nog een hogere op
leiding voor officieren be
staat.
De Hogere Krijgsschool be
staat desondanks al vanaf
1868 en ieder jaar is er een
twee jaar durende cursus om
veelbelovende oficieren ge
reed te maken voor de hoog
ste rangen. De school is in
een kazernegebouw langs de
Haagse Van Alkemadelaan
gevestigd en wie die twee
jaar overleeft, heeft de maar
schalkstaf in zijn ransel.
Strategisch
don. De club van de Krijgs
school verwerkt er dagelijks
zonder morren het laagstge-
noteerde menu en overnacht
er twee aan twee, met de wc
naar Franse plattelandstradi
tie aan de andere kant van de
gang.
De dag te velde begint al vroeg,
als de officieren worden op
gehaald in een Franse leger-
bus, waaraan zelfs een troep
voetbalfans geen schade
meer kan doen. Tien minuten
later is men op het terrein
van een verlaten kazerne bui
ten de stad, die grenst aan
een helikopterstrip. Daar
wachten de mannen van het
Soesterbergse 298e squa
dron, aangevoerd door een
majoor- en en kapiteinvlie
ger, en in de rug gesteund
door een technische luite
nant met zijn staf.
Spanningen
Bescheiden terzijde in de cou
lissen staat een viertal Bom-
mel-achtige automobielen,
waaronder twee twintig jaar
oude tankwagens, die trouw
uit Soesterberg zijn overge
bracht. En er is een EHBO-
team en een vreemd voertuig
met twee in witte asbestpak-
ken gestoken diestpichtigen,
die mee zijn gekomen om een
eventuele brand te blussen.
Steeds als een helikopter de
lucht ingaat of van zijn missie
terugkeert, starten de recru-
ten de auto om klaar te staan
voor als er wat gebeurt.
Langs de helikopterstrip ligt
een wit gebouwtje als een
verlaten buurtstation. Daar
drinkt het squadron cola en
wacht het op zijn beurt om te
gaan vliegen. Daar is ook het
zaaltje met het lelijkste bloe-
menbehang uit de Franse
cultuurhistorie, waar de plan
nen voor de aanval tegen de
„groenen" worden uitge
broed. Het draaiboek van de
opening is het werk van le
raar-majoor Pollé, terwijl dit
maal collega's van de Franse
hogere krijgsschool een ei
gen oplossing ter oriëntatie
hebben ingestuurd.
„De spanning tussen Groen
k De groepsfoto na het zomerse indianenspel. Links de leden van het 298ste squadron uit Soesterberg.
land en de ETO-landen zijn
sedert enige tijd aan het oplo
pen", aldus begint het drama.
Groenland ligt in het Oosten
en wie weet welk land daar
mee bedoeld zou kunnen
zijn, mag het zeggen. De am
bities van Groenland worden
echter in bedwang gehouden
door de ETO, de „Europese
Verdrags Organisatie".
Scenario
Op dag D is Groenland tot het
offensief overgegaan, zo gaat
het draaiboek voort. De ETO-
landen gaan tot mobilisatie
over. Op dag D plus 3 weet
Groenland een doorbraak te
forceren bij Agsou (dat is een
denkbeeldige lijn ergens ter
hoogte van Freiburg) en op
dat moment besluit Gallia (en
niemand zal er moeite mee
hebben daarin Frankrijk te
herkennen) tot het ETO-pact
toe te treden. Teneinde
Groenland te overtuigen van
de politieke wil tot samen
werking (alles volgens de
tekst van het draaiboek),
wordt besloen eén legerkorps
op te richten dat bestaat uit
troepen van Gallia en van
Blauwland, dat is het Ko
ninkrijk der Nederlanden.
Volgens dit speel-scenario
loopt het in het begin niet zo
goed voor ETO. De ETO-troe-
pen ten oosten van de Rijn
worden op de rivier terugge
worpen. Op dag D plus 6 eb
ben de groenen de gehele
oostelijke Rijnoever tot Zwit
serland in hun macht. Het
vermoeden in het ETO-
hoofdkwartier wordt sterker
dat Groenland na een ge
slaagde oversteek van de
Rijn zal proberen een aanval
in te zetten via de „Trouée de
Belfort" in de richting Dijon-
Parijs. Omdat de ETO de Rijn
„uit tijdgebrek" niet zal kun
nen houden, trekt men zich
terug achter de Vogezen, de
Moezel en de Rijn om er het
defensief voort te zetten, al
dus de tekst. Men lette op de
term „het defensief voortzet
ten': de ETO zal binnen het
kader van zijn opdracht nooit
tot een aanvalsoorlog over
gaan.
De bedreiging van de „Trouée"
en de stortvloed van groenen
over het achterland zien er
tussen het bloemenbehang in
het verlaten kazernekantoor
tje niet zo dramatisch uit en
dat is het ook met. Het scena
rio is tenslotte niet meer dan
zoiets als de gesublimeerde
nachtmerrie van de staf aan
de Van Alkemadelaan. Maar
hoe gaan de „groenen te werk
als ze west van Belfort op
trekken in de richting Vé-
soul-Besancon? Dat is de eer
ste vraag.
NAVO
Als iedereen (en atuurlijk op
tijd) van zijn verkennings
vlucht is teruggekeerd, bren
gen de syndicaten in de bloe
metjeszaal een eerste rapport
uit. Het blijkt dat er over de
mogelijk door de groenen te
nemen route weinig verschil
van mening bestaat. Pas bij
een vraag hoe aan deze groe
ne opmars weerstand te bie
den, openen zich enige en dit
maal allerminst fictieve pa
norama's die een licht wer
pen op de rol die Gallia-
Frankrijk als gelijkwaardig
lid van de ETO (is NAVO) zou
kunnen spelen.
De Alouettes vliegen opnieuw.
Ditmaal gaat het om de ver
kenning van de enige twee
oost-west-wegen waarlangs
de verdedigers kunnen op
trekken om de „Trouée van
Belfort" te gaan afsluiten, er
van uitgaande dat men de
groenen eerst door het gat
laat gaan. De noordelijke weg
loopt door een bos. Als de
groenen daar ook maar een
enkele tank neerzetten is de
weg afgesloten en kost het
veel tijd hem buiten gevecht
te stellen. De zuidelijke weg
blijkt breder en gaat door
open veld. Dat is de weg die
de groenen voor hun opmars
zullen kiezen.
Als de blauwen en de Galliërs
op weg naar de „Trouée" in
hun poging die af te sluiten,
een volledige groene leger
macht tegenkomen, ontstaat
er echter een enorme strijd
die men nu juist voorlopig
had willen uitstellen. Een di
lemma. Om redenen van
staatsveiligheid zal hier niet
worden weergegeven tot wel
ke door de leraren gesanctio
neerde oplossing de twaalf
Nederlandse kapiteins van
de Hogere Krijgsschol ko
men. Eigen oplossingen wor
den door de staf echter gaar
ne ingewacht op het adres
Hogere Krijgsschool, Van Al
kemadelaan 2597, Den Haag.
Vakantie
Een van de twaalf officieren in
het Nederlandse gezelschap
is een Duitser. Als lid van de
Bundeswehr heeft hij de cur
sus aan de Hogere Krijgs
school meegedaan en zijn Ne
derlands is bijna perfect. Ne
derlands NAVO-gebied in ge
val van oorlog ligt niet in het
vaderland, maar in de Bonds
republiek ten oosten van
Hamburg. Daar is het even
plat als bij ons. Als er gevaar
dreigt, past tussen Duitsers
en Nederlanders tactisch en
logistiek - dus praktisch - al
les in elkaar. Als Frankrijk
zich ooit weer onder het com
mando van de NAVO zou
plaatsen - zoals het Vésoul -
scenario suggereert - is er nog
heel wat gelijk te schakelen
en glad te strijken.
De Fransen zelf tillen niet zo
zwaar aan dit probleem An
ders dan de politici zijn de
Franse opper-officieren wel
voor de NAVO geporteerd.
Duitse officieren volgen ook
cursussen aan de Franse ho
gere krijgsscholen en omge
keerd. Ook de ontvangst van
de Nederlandse kapiteins,
hun leraren en generaal Knol
wordt allerminst gekenmerkt
door acherdocht. Het gezel
schap wordt gefêteerd door
de prefect en de burgemees
ter, er zijn lezingen en bezoe
ken aan forten en kerken en
het bezoek eindigt met een
avond thuis bij Franse reser
ve-officieren. Op de terugreis
- per Fokker-Frienship - is er
in Parijs nog een bezoek aan
de Franse „Ecole Supérieure
de Guerre".
En de twee recruten van de an-
ti-brandmobiel? Als er nie
mand landt of opstijgt mogen
de asbestpakken uit en in de
buurt is een zwembad om af
te koelen. Zonder brand of
groenen is Vésoul dan toch
nog vakantieland.
Toeristisch stelt Vésoul niet
veel voor, al is het door zijn
ligging dan zo geschikt voor
de krijgstheorie. Oostwaarts
ligt immers het historische
Belfort in een strategische
positie. Daar is de zogenaam
de „Trouée", een dertig kilo
meter brede opening tussen
de Jura en de Vogezen, die
vanuit het Rijndal toegang
geeft tot het Franse achter
land. En aan de horizon
troont de hoogste top van de
Vogezen, de 1250 meter hoge
Ballon d'Alsace.
Nederlandse militairen komen
al twintig jaar naar deze
streek en de laatste jaren lo
geren ze in de herberg van de
vriendeliike madame Pru-
GUAYAQUIL (ANP) - De Nederlandse afvaardiging bij het kunstzwem-
men tijdens de strijd om de werelkampioenschappen in Guayaquil
heeft het gisteren bij de verplichte figuren goed gedaan. Solo-zwemster
Marijke Engelen bezet de vijfde plaats, waarbij ze 84.183 punten verza
melde. De Amerikaanse Tracie Ruiz kwam met 94.500 tot de hoogste
score. Ze wordt gevolgd door de Canadese Kelly Kryczka, de Japanse
Miwako Motoyoshi en de Britse Carolyn Wilson. De Oostenrijkse Ale
xandra Worish, in de afgelopen jaren vaak de sterkste Europese kunst
zwemster, kwam niet verder dan een tiende plaats.
Bij de duetten en in de landen wedstrijd leunt de Nederlandse vertegen
woordiging, zoals verwacht, tegen de ereplaatsen aan. Marijke Engelen
en Catherine Eyken staan vierde, achter de Amerikaanse, Canadese en
Japanse duo's. Het Nederlandse achttal bezet achter dezelfde naties
eveneens de vierde plaats. Met deze resultaten toonde Nederland zich
tot nu toe het sterkste Europese land op dit onderdeel van de wereldti
telstrijd in Ecuador.
- "Muziek voor kameleons", bun
del korte verhalen van Truman Ca
pote, De Arbeiderspers, prijs
39 50.
- "Een zomer apart" door Hans
Vervoort, De Arbeiderspers, prijs
26.50.
- "Essays en brieven" van Emma
Goldman, Wereldvenster, prijs
ƒ24,50.
- "Alleen liefde overwint", dubbel
roman van Mien van 't Sant, Zomer
en Keuning, prijs 19,50.
- "Drink mij" door Bhagwan Shree
Rajneesh, Ankh-Hermes, prijs
37,50.
- "Het beste paardrijboek
ginners" door Robert Owen en
John Bullock, Omega-Boek, prijs
ƒ19,50.
- "Tennis", vlot leren spelen door
Shelley van Sevenster, Omega-
o.l.v. "Richard Cavèndish, prijs
69,50.
- "In de schaduw van de gele trui",
door Jean Nelissen, Elsevier, prijs
en keuning, prijs 9,90.
- "Mis in Manila", roman uit de Fi
lippijnen door F. Sionil José, We
reldvenster, prijs 22,50.
- "Grondstoffen voor de materiële
cultuur in Palestina e.o." door prof.
dr. H.J. Franken, Uitg.Kok, prijs
19 50.
- "Moussault mini(n)atuurgidsen":
Honden door Ivan Swedrup, Paar-
per stuk.
- "De Caro-Kann verdediging"
(schaken) door A. Weiz en A. Kon-
slantinopolski, Uitg. Rudi
Schmaus in Heidelberg, prijs
DM 29,80.
_Kunst der Vereinfachung"
(schaken) door Rasuwajew en Ne-
sis, Uitg. Rudi Schmaus in Heidel-
moet je met zo'n moeder",
)man door Wendy Simons,
Holkema en Warendorf, prijs
'Tweehonderd palingtips" van
Stef de Bruin, Elsevier, prijs
'ni50
"Monster van de waan science
fiction door Tanith Lee, Meulen-
hoff. prijs f 13,50.
- "De dag aes oordeels", roman van
Salvatore Satta, MeulenhofT, prijs
42,50
VeaUngdt
GUAYAQUIL (ANP) - De internationale zwemfederatie (Fina) heeft nog
geen beslissing genomen over de toewijzing van de wereldkampioen
schappen van 1986. Tijdens een vergadering in Guayaquil werd giste
ren de kandidatuur van drie steden besproken. De Spaanse bond heeft
aangeboden de strijd om de wereldtitels zwemmen, waterpolo, schoon-
springen en kunstzwemmen in Barcelona of Madrid te houden. Canada
deed uiteenzettingen over de kandidatuur van Montreal. Het bestuur
van de Fina heeft nog geen beslissing genomen, omdat volgens vice-
voorzitter Jorge Herrera Barona "de tijd ontbrak voor een juiste beoor
deling van de kandidaat-steden".
ifeningen rond de
- "Supersnoepie" (10 jaar e.o.) door
Judy Blume.Leopola, prijs 17,50.
"De Poolse kwestie' door Jan
- "Óe Leidse universiuteit tegen
nationaal socialisme en bezetting"
door P.J.Idenburg, E.J.Brill, prijs
10.-.
- "Vergeefse vlucht", thriller van
Peter Way, Het Spectrum, prijs
19,90.
- "De koele oorlog", science fiction
door Frederik Ponl, Het Spectrum,
prns j 13,50.
- "Honderd vragen over fotografe
ren" door Peter IJsseldijk, Het
Spectrum, prijs 8,75.
- "Mythologie'Spectrum-atlas
STAAT DER NEDERLANDEN
open bedrag
de koers wordt na de inschrijving op 3 augustus 1982
vastgesteld volgens het tendersysteem
laarlijksop 1 september
in 4 jaarlijkse termi|nen van 1 september 1986 af
3 augustus a s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
1 september 1982
kosteloos bij banken en commissionairs
bedrag
koers
rente
aflossing
inschrijving
storting
prospectus
