Jllegaal
"wapenbezit
^onrustbarend
Kinderloosheid is
geen taboe meer
"Het is letterlijk
spelen met vuur
Wassenaarse
sociologe
ondervroeg
158 vrouwen
over heet
hangijzer
RDAG 24 JULI 1982
minimum aan
controle behoort
een verzameling
als hiernaast tot
de normale
vondsten van de
politie. Vorig jaar
nog kwamen er
4905 illegale
wapens boven
ndeliru
kamer
met ni
vas J
5
8 6 et een jachtgeweer waarvan de loop was afgezaagd, stapte de man de kroeg binnen. Hij
:=;«etelde zich op een kruk, zette het wapen tegen de bar en bestelde kortaf bier. Een andere
afébezoeker, kennelijk door overmatig drankgebruik te overmoedig, tartte de man met het
;eweer. 'Je hebt dat ding nou wel, maar je durft het niet te gebruiken.' Zonder iets te zeggen
akte de aangesprokene zijn geweer en richtte het op een andere, niets vermoedendende
lan. Het schot daverde door de ruimte. Met een verbrijzelde knie moest het slachtoffer naar
et ziekenhuis worden gebracht.
et alleen illegaal wapenbezit
ïeemt verontrustende vor-
nen aan, ook het gemak
waarmee die wapens tegen
nensen worden gebruikt, is
.litermate zorgwekkend. Ge-
loemde gebeurtenis in het
Rotterdamse café is er
slechts één in een afschuw-
Wekkend lange reeks.
reep
blik in de kranten van de
afgelopen weken is al vol
doende om een indruk te krij
gen van de omvang van het
verschijnsel. Diverse doden
en gewonden waren het ge
volg van lichtzinnig gebruik
van vuurwapens.
Door
Weert Schenk
o was er de schokkende koel
bloedige moord op een 16-ja-
rige jongen op het strand van
Bloemendaal waarmee een
ruzie over een loslopende
hond werd beslecht. Zo werd
in Amsterdam een argeloze
snackbarbezoeker in het
hoofd geschoten door een
woedende man die het van
wege een vermeende ver
keersovertreding op een an
der had gemunt,
o schoten overvallers in Rot
terdam een oude man dood
omdat hij niet snel genoeg
het geëiste geld kon geven.
Zo raakten vier jeugdige be
zoekers van een café in Maas
tricht vrij ernstig verwond
door een man die uit een café
was verwijderd en bij zijn
wraakactie ook nog de ver
keerde kroeg onder vuur
nam. Het is slechts een greep,
maar typerend,
iet past in de maatschappelij
ke ontwikkeling. Er is agres
sie en die wordt uitgeleefd',
zegt commissaris J.A.Blaauw
van de Rotterdamse politie,
onder wiens leiding onder
andere de vuurwapencentra
le valt, 'Het lijkt of de burger
sneller explodeert. Kijk nou
alleen eens naar het verkeer,
die ongelooflijke agressie.
Daarin wordt vaak de wagen
als wapen gebruikt.'
De Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) in Den
Haag schat dat er enige tien
duizenden vuurwapens ille
gaal onder de mensen zijn. In
1980 kwamen over het hele
land 4781 wapens boven wa
ter. Het jaar daarop waren het
er 4905, terwijl de controle tot
een minimum was terugge
bracht. Relatief gezien
spreekt de CRI daarom van
een sterke toename.
Niet aan denken
Toch verbaast het Blaauw dat
het vaak nog goed afloopt
met die wapens. Hij vertelt
dat in 1981 in Rotterdam 83
overvallen met vuurwapens
werden uitgevoerd. In som
mige gevallen werd gebruik
gemaakt van niet van echt te
onderscheiden wapens, maar
dikwijls ook van zeer echte
proppenschieters. 'Hoeveel
doden en gewonden hadden
er niet van kunnen komen.
Men hoeft de zenuwen maar
even niet onder bedwang te
hebben en het kan gebeuren.'
Blaauw vervolgt: 'Weinigen be
heersen een wapen. Het ver
eist namelijk een zeer inten
sieve training. Ongeoefenden
zijn zeer gevaarlijk. Als ze
schieten, weet je nooit waar
de kogel terecht komt. Je zal
er maar als voorbijganger te
genaan lopen.'
Het is niet moeilijk om aan een
handvuurwapen te komen.
Na het leggen van een paar
contacten in een café is men
voor een paar honderd gul
den de man. Meestal betreft
het dan omgebouwde gas- of
alarmpistolen. Deze wapens
worden overwegend in Bel
gië gekocht, waar ook de han
del in jacht- en sportwapens
vrij is. In Nederlandse werk
plaatsjes wordt dat spul ver
anderd in wapens waarmee
scherpe munitie kan worden
afgevuurd.
Het materiaal is vaak niet bere
kend op geknoei, waardoor
de gebruiker van dit soort be
werkte wapens een groot risi
co loopt. Het is mogelijk dat
de eerste kogels veilig het
wapen verlaten, maar het is
ook voorgekomen dat bij het
eerste schot de loop en de
hand van de schutter in het
rond vlogen.
Onbekend
Een ander gevaar voor de nieu
we eigenaar is zijn onbekend
heid met de geschiedenis van
het wapen. Het is denkbaar
dat het reeds tegen iemand is
overvaller in de Bijlmer ge
dood door een vrouw die spe
ciaal op een schietvereniging
was gegaan om zich tegen be
dreiging te verdedigen.
Veel gewone burgers zijn
beangstigd door de criminali
teit en voelen zich veiliger
met een blaffer in het nacht
kastje. Anderen vinden het
stoer om een pistool of revol
ver te bezitten. En er is een
categorie die door wapens
wordt gefascineerd, er uren
lang mee in de handen zitten,
het wapen zelfs strelen „om
dat er iets vanuit gaat". Het
geeft een gevoel van superio
riteit en van macht.
gebruikt. Leg dan de politie
maar eens uit dat het een tijd
je geleden van een onbeken
de in een café is gekocht, om
dat het zo onveilig wordt op
straat.
Het valt de politie op dat de
mensen zich steeds sneller
een wapen aanschaffen. Vol
gens inspecteur H. Bergsma
van de Centrale Recherche
Informatiedienst is de toe
loop op schietverenigingen
opvallend. Op die manier kan
men legaal in het bezit ko
men van een goed wapen.
Voor het lidmaatschap van een
schietvereniging is evenwel
een goede motivatie voor no
dig, want zowel het toela
tingsbeleid als de controle is
streng. Niettemin werd nog
niet zolang geleden een jonge
Dan is er de groep criminelen.
Zij bewapenen zich om men
sen te bedreigen, hun handel
te beschermen of vanwege de
status, ofschoon de echt gro
te jongens nooit in een café
met een revolver staan te spe
len om respect af te dwingen.
Het betreft hier dus meestal
rand criminelen.
Machteloos
De politie staat machteloos te
gen het wapenbezit. Hoofdin
specteur N. Slikboer van de
Rotterdamse vuurwapencen
trale zegt dat zijn afdeling af
hankelijk is van incidenten,
toeval en tips. „Stel, iemand
heeft een vuurwapen ge
bruikt. Dan is onze vraag:
hoe kom je er aan? Dan heb
ben ze het of zelf gehaald uit
België of van een onbekende
gekocht in een café. Je moet
geluk hebben, wil je wat te
genkomen. Zo werd hier een
man aangehouden vanwege
een fletsdiefstal. By huiszoe
king stuitten we op een om-
bouwfabriekje van wapens.'
De Rotterdamse politie kan he
lemaal geen greep krijgen op
de levendige illegale handel
in wapens. Blaauw: „Als poli
tie mag je geen misdaad uit
lokken door partyen aan te
kopen. Een andere prys voor
de democratie is datje niet el
ke dag allerlei mensen zo
maar kan fouilleren. Daarom
kan je ook niet zomaar een
café binnenvallen. Dat ligt
met heroine toch wat gemak
kelijker."
De commissaris gelooft dat al
leen door internationale sa
menwerking de wapenhan
del is aan te pakken. Behalve
België moeten daar ook Italië
en Frankrijk, landen waar
ook veel wapens vrij verkrijg
baar zyn, bij worden betrok
ken
Blaauw vervolgt: „Behalve dat
het spul gemakkelijk te koop
is, komt erbij dat de politie
door de bezuinigingen niet
meer optimaal functioneert.
Gezien het criminele aanbod
kan de politie niet meer die
diensten verlenen die ze zou
behoren te verlenen. Vuur
wapens zouden een hoge
prioriteit moeten hebben,
maar die hebben ze niet."
Inspecteur H. Bergsma van de
CRI bevestigt dat. Hij vertelt
dat in het hele land zich
hooguit vijfentwintig recher
cheurs bezig houden met
vuurwapens. Deze politie
mensen hebben een dagtaak
in Den Haag, Rotterdam en
Amsterdam of als coördina
tor van de Rijkspolitie. Ver
der gebeurt er in het land
Commissaris Blaauw van de
Rotterdamse politie: "Het lijkt
of de burger sneller explo
deert".
(Foto GPD»
niets meer, tenzij agenten
toevallig in aanraking komen
met illegale vuurwapens.
Wassenaar
Er is in het begin van de jaren
zeventig een goede organisa
tie opgezet om het vuurwa
penbezit te bestrijden, laa
Bergsma weten. De nood
zaak daarvan werd onder
kend na de overval van Mo
lukkers op de Indonesische
ambassade in Wassenaar,
waarbij een politieman werd
gedóod. Bestrijding van ille
gaal vuurwapenbezit kreeg
toen de hoogste prioriteit.
Deze organisatie heeft lange
tijd met veel succes gedraaid.
De CRI vervulde in de vuur-
wapenbestrijding een centra
le rol als verzamelaar en dis
tributeur van informatie. Dat
leidde dikwijls tot aanhou
dingen. Die tijd is zo goed als
voorbij. Alleen de CRI draait
nog redelijk, aldus Bergsma.
De politiek zou volgens de in
specteur snel moeten ingrij
pen, alvorens het geheel uit
de hand loopt Maar volgens
hem interesseert het parle
ment zich kennelijk in het ge
heel niet voor het probleem.
In de Tweede Kamer ligt al
vijf jaar een nieuwe Vuurwa-
pen wet. Deze wet zou de poli
tie meer armslag kunnen ge
ven.
De wet behelst onder andere
een scherpere onderverde
ling van verboden wapens,
een betere mogelijkheid om
mensen met een wapen op
zak in hechtenis te nemen,
waardoor er meer tijd is om
de herkomst van het vuurwa
pen vast te stellen en een
strengere strafbepaling.
Commissaris Blaauw waar
schuwt voor Amerikaanse
toestanden, waarbij in diver
se plaatsen het bezit van een
vuurwapen verplicht is, om
dat de politie het niet meer
aan kan. Hy noemt dat een
heilloze weg van bewape
ning, waarbij er helemaal
geen overzicht meer is.
Wild-west
De Rotterdamse commissaris
stelt anderszijd s dat dat de
Nederlandse politie de veilig
heid van de burger nu al by-
na niet meer kan garanderen.
„Dat zie je niet alleen aan het
losse gebruik van wapens. Je
ziet het ook aan de vernielin
gen op de Stopera-bouw
plaats in Amsterdam. De po
litie kan niet ingrijpen, van
wege een tekort aan mensen
en een tekort aan materieel."
Inspecteur Bergsma van de
CRI concludeert: „De pclitie
heeft geen mensen meer v x>r
de vuurwapenbestrydi/ig,
terwijl het voor de deur wild
west is."
Ciezen voor een leven
;onder kinderen is geen
aboe meer. Binnen
nkele jaren zal zo'n 15
)rocent van de
onggehuwden besluiten
>m vrijwillig kinderloos
blijven. Anno 1965 was
lit percentage nog geen
rijf procent.
Steeds meer (echt)paren
dezen ervoor om samen
blijven. Toch is de
iruk uit de omgeving om
:och vooral maar aan
Kinderen te beginnen
riog groot. Het
moederschap staat nog
Immer hoog in het
vaandel: vrijwillige
kinderloosheid wordt
hoogstens geaccepteerd.
Deze conclusies trekt de Was
senaarse sociologe drs. M.L.
den Bandt (44) in haar proef
schrift 'Vrijwillig kinderloze
vrouwen/verkenningen rond
een keuze', waarop zij on
langs aan de hogeschool in
Wageningen promoveerde.
Mevrouw Den Bandt is coördi
nator van de voorlopige bege-
leidingsgroep voor emanci
patieonderzoek en bestuurs
lid van het feministische
maandblad Opzy.
Zestig procent van de 15b vrou
wen, die de Wassenaarse over
dit hete hangijzer onder
vroeg, waren langer dan drie
jaar getrouwd. Onder hen wa
ren 58 vrijwillig kinderloze
vrouwen. Dertig waren al
moeder en de overige 70 twij
felden nog over het krijgen
van kinderen. Zij bleken be
sluiteloos of wilden de komst
van een kind nog uitstellen.
Van de 58 'vrijwilligers' voelde
zestig procent zich énders be
handeld dan mensen met
kinderen. De druk van met
name (schoon)ouders en art
sen is groot, zo concludeert
mevrouw Den Bandt.
Besluiteloos
De Wassenaarse onderscheidt
in haar proefschrift twee
groepen vrijwillig kinderloze
paren. De ene groep heeft de
finitief niet voor kinderen ge
kozen en zal onder alle om
standigheden kinderloos blij
ven. De meeste mensen die
bij deze groep horen, hebben
zich dan ook laten sterilise
ren.
Voor zowel de ouders als de
kinderloze paren blijkt het
vormen van een gezin meer
en meer een kwestie van
planning. 'Gewoon krijgen' is
niet meer aan de orde. De be
slissing om kinderen te krij
gen wordt door vele paren
voor zich uit geschoven.
Sommige mensen schuiven
de beslissing zo ver voor zich
uit tot het te laat is: men heeft
het leven al zó ingericht dat
kinderen er niet meer in pas
sen of men is gewoon te oud
om kinderen te krijgen.
De tweede groep wordt ge
vormd door de 'wikken en
wegers', degenen die in prin
cipe geen kinderen willen.
maar het niet uitsluiten dat ze
ooit op hun beslissing terug
komen. Zij blijven een slag
om de arm houden. Mochten
de omstandigheden wijzigen
(de economie bijvoorbeeld)
dan nemen ze alsnog in over
weging om ouders te worden.
In dit verband merkt de Was
senaarse op dat de werkloos
heid er wel eens voor zou
kunnen zorgen dat vrouwen
alsnog moeder worden: ze
kunnen immers toch geen
werk vinden.
Moederinstinct
Uit het onderzoek van me
vrouw Den Bandt blijkt dat
in sommige kringen de 'moe
ders chap scultus' herleeft, al
le emancipatie ten spijt De
Wassenaarse vindt het een
zorgwekkende ontwikkeling
dat het moederschap weer
wordt opgeklopt. Het speelt
degenen die tegen vrouwene
mancipatie zijn in de kaart.
En dat terwijl het moed erin
stinct volgens haar helemaal
niet bestaat. Uit de gesprek
ken is haar gebleken dat
vrouwen beslist geen natuur
lijke drang hoeven te hebben
om kinderen te krijgen. Zo'n
drang wordt hun dikwijls
aangepraat Laten vrouwen
hun omgeving weten geen
nazaten te willen hebben,
dan worden ze bestempeld
als 'onvrouwelijk' of 'onna
tuurlijk'.
De motieven van paren om
geen kinderen te 'nemen' zijn
aanzienlijk uitgebreider dan
de redenen die bij ouders
destijds golden om ze wel te
krijgen: de vrijheid om spon
taan iets met de partner te
doen; de ongunstige invloed
van kinderen op de relatie;
geld en tijd voor andere din
gen hebben; niet aan huis ge
bonden zijn; minder verant
woordelijkheid dragen; het
helpen tegengaan van de
overbevolking. Nadelen zijn
dat kinderloze paren er niet
helemaal bij horen; de erva
ring van een zwangerschap
en bevalling moeten missen
en later alleen staan.
Als motieven voor het wèl kry
gen van kinderen gelden: het
opvoeden van kinderen is
een uitdaging, kinderen kry
gen ligt in de natuur van de
vrouw, het gevoel nodig te
zijn.
Van de ondervraagde vrouwen
wilde 93 procent blijven
werken, waarvan by na de
helft part-time. Dat laatste
gold, opmerkelijk genoeg,
ook
voor de mannen. Blijkbaar
vermindert de carrièredrang
in onze samenleving en
wordt meer waarde gehecht
aan een gezinsleven. Het
grootste deel van de vrouwen
kan echter niet aan de slag
komen. Hetgeen mevrouw
Den Bandt doet concluderen
dat er in ons land een "verbor
gen leger' van honderddui
zenden werklozen rondloopt
Dat komt ook doordat het huis
houden en het opvoeden van
kinderen geen levensvervul
lende taken meer zijn. De ge
middelde leeftyd waarop
men trouwt en kinderen
krijgt is de afgelopen jaren
sterk gedaald. Gemiddeld
trouwen vrouwen als ze 22
zijn. Ze krijgen 2.2 kinderen
Over tien jaar zullen paren
gemiddeld 1.6 kind krijgen.
Vrouwen zijn daardoor veel
eerder 'uit de kinderen'. Des
ondanks stelt mevrouw Den
Bandt dat het moederschap
in de praktijk voor de meeste
vrouwen nog steeds betekent
dat zij geen baan voor het le
ven kunnen vinden Kinder
loosheid wordt meer en meer
een alternatief, maar het
moederschap blyft noodge
dwongen voor talloze vrou
wen het redelijkste alterna
tief voor een goede levens
vervulling.
