Positie IRA
verzwakt
door
verklikkers
Poolse gevangenen vrijgelaten
Walvisvangst binnen
enkele jaren verboden
Beiroet opnieuw bestookt
Moskou blij met Frans
standpunt gasleiding
Op trage en geheimzinnige wijze
Doden bij
aardbeving
in Japan
PAGINA 10
Buitenland
ZATERDAG 24 JULI 1982
DEN HAAG - Ruim honderd
demonstranten hebben gis
teravond bij de Amerikaan
se en Israëlische ambassade
in Den Haag gedemon
streerd tegen de Israëlische
inval in Libanon. Zij eisten
de onmiddellijke terugtrek
king van Israël uit Beiroet
en Libanon, erkenning *tan
de PLO, en het opleggen van
economische sancties tegen
Israël door Nederland en de
EG. De meeste demonstran
ten waren van Koerdische,
Palestijnse, Turkse en Ma
rokkaanse afkomst.
MOSKOU (AFP) - Het officiële
persbureau Tass heeft zich
ingenomen getoond met de
uitspraak van Frankrijk dat
het contract met de Sowjet-
Unie inzake de gaspijplein-
ding onverkort zal worden
uitgevoerd, ongeacht het em
bargo van de Verenigde Sta
ten.
Tass gaf gisteren een uitge
breid overzicht van commen
taren in Franse kranten. Ook
besteedde Tass aandacht aan
het commentaar van de Fran
se televisie die sprak van
"een koude wind" tussen Eu
ropa en de VS die nu is veran
derd in een "winterstorm".
Het Russische partijorgaan
"Pravda" besteedde gisteren
aandacht aan een persconfe
rentie van de Amerikaanse
ambassadeur in Parijs. Am
bassadeur Galbraith gaf een
uitleg van de sanctiepolitiek
tegen de Sowjet-Unie en
dreigde bovendien met re
presailles tegen een betrok
ken Franse onderneming, al
dus de Pravda. Het partijor
gaan citeert het communisti
sche dagblad "Humanité",
dat spreekt van ontevreden
heid ten aanzien van het be
leid van Washington en eraan
herinnert dat de handel tus
sen Frankrijk en de Sowjet-
Unie afgelopen jaar is afgeno-
Frankrijk liet donderdag on
dernemingen die zijn betrok
ken bij leveranties in ver
band met de gaspijpleiding,
weten dat het contract met de
Sowjet-Unie moet worden
uitgevoerd. Eerder hadden
de Verenigde Staten Ameri
kaanse dochterondernemin
gen en zelfs ondernemingen
in het buitenland die met
Amerikaanse licenties
werken verboden mee te
werken aan de aanleg van de
gasleiding.
BRIGHTON (GPD) - De com
merciële walvisvaart zal van
af 1986 geheel worden ge
stopt. Vanaf volgend jaar zal
de jacht op deze bijna uitge
storven zoogdieren worden
beperkt. De Internationale
Walvis Commissie (IWC) nam
gisteravond in Londen met
25 stemmen voor, zeven te
gen en vijf onthoudingen een
door de Seychellen ingedien
de motie aan.
Dit land amendeerde later zijn
eigen motie door voor te stel
len dat de regeling tot 1990
kan worden herzien. De IWC-
leden, Jamaica en de Domini
caanse Republiek, waren niet
aanwezig op de vergadering.
Nederland, dat eind 1965 zijn
enige walvisvaarder, de Wil
lem Barendsz, aan Zuid-Afri-
ka verkocht, stemde voor.
De twee landen die nog op gro
te schaal op walvissen jagen,
Japan en de Sowjet-Unie,
kondigden na de stemming
aan officieel bij de IWC te zul
len protesteren en door te
gaan met de walvisvaart. Ja
pan beriep zich daarbij op de
walvisvaartconventie van
1949.
De Latijnsamerikaanse leden
van de door 39 landen ge
vormde IWC zagen in het
vangstverbod een aantasting
van hun souvereine rechten
in de eigen door de zeerecht
conferentie gegarandeerde
200-mijlszone, maar stemden
met uitzondering van Brazi
lië en Peru toch voor. De ove
rige tegenstanders waren de
Sowjet-Unie, Japan, IJsland,
Zuid-Korea en Noorwegen.
Van stemming onthielden
zich Chili, China, de Filippij
nen, Zuid-Afrika en Zwitser
land.
Nadat de uitslag bekend werd,
zei de voorzitter van Green
peace, David McTaggart: „Na
tien jaar strijd is onze stem
eindelijk gehoord. Het in de
anonimiteit verrichte werk
van tientallen mensen en de
steun van miljoenen over de
gehele wereld hebben deze
historische dag mogelijk ge
maakt. De mens heeft uitein
delijk vrede gesloten met de
walvis".
De bomaanslagen van dinsdag
waarbij negen mensen het le
ven verloren en vijftig ge
wond raakten, was de zeven
de IRA-aanslag in Londen
binnen anderhalfjaar. De ex
plosies bij Hyde Park en in
Regent's Park waren wel de
meest bloedige en geweldda
dige. Bij de vorige zes aansla
gen verloren drie mensen het
leven.
De explosie in Hyde Park
droeg alle kenmerken van de
IRA. Evenals de aanslag op
een bus militairen vorig jaar
oktober, was ook dit keer het
pakket explosieven en lange
spijkers verborgen in een ge
parkeerde auto en werd het
van een afstand tot ontplof
fing gebracht. Het voornaam
ste doelwit gold wederom
een regiment Britse militai
ren, hoewel ook burgers bij
de aanslag gewond raakten.
Bomexplosies eind vorig jaar
kostten de commandant van
het Britse Korps Mariniers
een been, verwondden twee
vrouwen buiten een kazerne
in Zuidoost-Londen en richt
ten een enorme ravage aan in
de slaapkamer van de procu
reur-generaal, die zich op dat
moment elders bevond.
De politie, getipt over een hoe
veelheid explosieven die de
IRA in Londen verborgen
had, doorzocht daarna 40.000
garages in en rondom Lon
den. Daarbij kwam men aller
lei interessante waar tegen.
Een aantal mensen werd
gearresteerd wegens heling.
Maar van de explosieven en
de IRA geen spoor.
In januari explodeerde de laat
ste IRA-bom bij de barakken
van de Britse luchtmacht in
West-Londen. Het hoofd van
de anti-terroristenbrigade
van Scotland Yard waar
schuwde toen al voor meer
acties. „Naar mijn mening
houden de moordenaars zich
op het ogenblik gedekt of zijn
-ze teruggekeerd naar Ierland,
maar ik ben ervan overtuigd
dat ze terug keren".
Verklikkers
In IRA-termen was 1982 tot af
gelopen dindag een 'slecht
jaar'. Vorig jaar doodde het
verboden Ierse republikeinse
leger 41 leden van de Britse
veiligheidsdienst in vergelij
king tot 14 militairen en poli
tiemensen dit jaar. Acties van
de IRA werden in Noord-Ier-
land de afgelopen maanden
hevig gefrustreerd door het
aantal „verklikkers" dat naar
de politie overliep en die, vol
gens één agent, „zongen als
kanaries".
Succes nummer één was een
vooraanstaande IR A-man,
Christopher Black, die brak
met de IRA en vorig jaar be
sloot de politie zijn diensten
aan te bieden. Via Blacks in
formatie konden minstens 40
IRA-leden voor het gerecht
worden gebracht. De meeste
„verklikkers" ontvangen be
scherming en geld in ruil
voor het noemen van namen
van hun vroegere republi
keinse broeders.
Aan de motivaties en het kali
ber van deze informanten of
„bekeerde terroristen", zoals
de politie hen pleegt te noe
men, wordt getwijfeld. Be
kend is dat de meesten zich
„bekeren" uit rancune ver
oorzaakt door bittere interne
onenigheid of uit geldgebrek.
De politie in Noord-Ierland
heeft met de hulp van IRA-
overlopers ongetwijfeld een
aanzienlijke overwinning ge
boekt.
Maar de zelfverzekerde pit-
spraak van het Noordierse
hoofd van politie dat de IRA
„ineengeschrompeld" was
onder de stroom gegevens
van de informanten, werd on
middellijk door het republi
keinse leger afgestraft door
22 uur later drie Britse mili
tairen in een hinderlaag te
lokken en dood te schieten.
Niettemin hebben de „ver
klikkers" de IRA en de veel
kleinere INLA een grote
schade toegebracht.
De laatste organisatie, waarvan
een aantal leiders nu achter
slot en grendel zit, zal zeker
jaren nodig hebben zich te
herstellen. Volgens Noordier
se bronnen heeft angst voor
informanten geleid tot een
sfeer van paniek en hysterie
in de IR A-gelederen. De afge
lopen maanden zal dat geleid
hebben tot de „executie" van
tenminste een man die later
onschuldig bleek te zijn en
onmogelijk als „informant"
bestempeld kon worden.
Herorganisatie
•Volgens diezelfde bronnen
gaan er binnen de IRA steeds
meer stemmen op voor struc
turele herorganisatie. Ge
schrokken van het aantal
„verklikkers" zal de IRA te
rug willen naar de traditione
le opzet van brigades en bri
gadecommandanten. De IRA
opereerde tot in het midden
van de jaren zeventig volgens
deze lijnen. Zes jaar geleden
werd echter het celsysteem
ingevoerd, waarbij elke cel
bestond uit een kleine groep
die zelfstandig opereerde en
minimale contacten onder
hield met andere cellen. Dit
laatste was van belang om ge
heimhouding te verzekeren
en de mogelijkheid uit te slui
ten dat opgepakte IRA-leden
zouden doorslaan tijdens de
vaak hardhandige politiever
horen. Het celsysteem was te
vens bedoeld om voor eens
en altijd een einde te maken
aan de infiltratie van de poli
tie in de brigadestructuur.
De belangrijkste reden voor
IRA-leden toch terug te wil
len naar de brigades is de
operationele beperkingen die
het celsysteem oplegt. De
voorbereiding van een actie
en vooral van een „spectacu
laire", zoals die van afgelo
pen dinsdag genoemd wordt,
vergt weken of maanden de
tijd van een of meerdere cel
len. De brigadestructuur zou
de flexibiliteit vergroten en
het aantal „militaire opera
ties" verhogen.
Er zijn evenveel versies als er
IRA-bronnen zijn over de re
den voor de recente bomaan
slagen in Londen. Volgens
sommigen had de IRA plan
nen om maanden geleden al
via „een spectaculaire" daad
van zich te doen horen, maar
zag er vanaf omdat de Falk
land-crisis de media beheer
ste en een IRA-aanslag daar-
door niet de gewenste publi
citeit zou krijgen. De Noord
ierse politicus Gerry Fitt
meent dat de IRA, woedend
en gefrustreerd door de
triomfantelijke overwinning
van het Britse leger op het
Argentijnse, de Britse militai
ren alsnog een klap wilde toe
dienen.
In IRA-kringen wordt een aan
slag op het Britse vasteland
tien keer zo hoog aangesla
gen als een explosie in
Noord-Ierland. Hoe dieper de
verontwaardiging en hoe fel
ler de veroordeling, des te
groter is het succes van de
IRA, die hoopt dat de Britse
gemoederen op den duur zo
hoog oplopen dat alle troe
pen uit Noord-Ierland wor
den teruggetrokken. Maar
daar kan, liet premier That
cher na de aanslagen herhaal
delijk weten, absoluut geen
sprake van zjjn.
Achter de schermen blijft het
kabinet en met name de mi
nister voor Noordierse zaken,
James Prior, doorsleutelen
aan voorzichtige hervormin
gen in Noord-Ierland. Nieu
we verkiezingen voor een Al
gemene Vergadering zullen
leiden tot een zekere, zij het
sterk afgekalfde mate van
zelfstandigheid. Tot dan en
nog lang daarna zullen er
Britse troepen in Noord-Ier
land zijn en IRA-bommen in
Londen.
LIA VAN BECKHOVEN
WARSCHAU (AP/GPD) - De Poolse autoriteiten hebben
gisteren in het kader van de aangekondigde verzachting
van de staat van beleg meer geïnterneerden hun vrijheid
teruggegeven en bovendien het internationale telefoon
verkeer voor het publiek opengesteld.
Tenminste veertien mensen, onder
wie leden van het geschorste
vakverbond Solidariteit, moch
ten de Bialoleka-gevangenis in
Warschau verlaten. Goed inge
lichte zegslieden verklaarden dat
de meeste vrouwelijke geinter-
neerden die werden vastgehou
den in Goldap, noordoost-Polen,
reeds waren vrijgelaten of op het
punt stonden hun vrijheid te her
krijgen.
Noch het ministerie van binnen
landse zaken, noch het ministe
rie van justitie was evenwel in
staat of wilde zeggen hoeveel van
de 1227 geïnterneerden die zou
den worden vrijgelaten, zich
reeds op vrije voeten bevonden.
De Poolse leider generaal Wojciech
Jaruzelski verklaarde donderdag
in een toespraak ter gelegenheid
van de Poolse nationale feestdag
dat de meeste geïnterneerden,
onder wie alle vrouwen die sinds
de invoering van de staat van be
leg op 13 december 1981 werden
vastgezet, in vrijheid zouden
worden gesteld. Functionarissen
zeiden later evenwel dat onge
veer 600 geïnterneerd zouden
NAGASAKI - Bij aardverschui
vingen in het zuidwesten van Ja
pan zijn gisteren dertien mensen
om het leven gekomen. De poli
tie vreest dag nog eens 130 men
sen levend zijn begraven. 38 an
deren worden vermist, aldus de
politie in de zuidwestelijke stad
Nagasaki op het eiland Kioesjoe.
De aardverschuivingen zijn het ge
volg van zware regenval op don
derdag.
Irak zet
tegenaanval
in op Iran
BEIROET/LONDEN Iraakse he
likopters hebben gisteren be
schietingen uitgevoerd op Iraan-
se posities ten oosten van de
Zuidiraakse stad Basra. Dit is be
kendgemaakt door het militaire
opperbevel in Bagdad.
Terwijl de Iraanse opmars in Irak
nog steeds stil lijkt te liggen be
roemde Irak zich gisteren op suc
cesvolle tegenaanvallen waarbij
duizenden Iraniërs zouden zijn
gedood. Volgens het Iraakse
persbureau INA zijn woensdag
2328 Iraniërs gedood. 17 tanks,
vijf stuks geschut en 27 andere
voertuigen zouden zijn verwoest
aldus INA. Ook bij Iraakse aan
vallen donderdag en vrijdag zijn
volgens INA Iraanse soldaten ge
dood en gewond.
Gisteren beschoten de Iraniërs
woonwijken en economische
doelen in Khaneqin aan het
noordelijke front en bij de voor
naamste weg naar Bagdad, aldus
INA.
Een Syrische woordvoerder zei te
gen het officiële Syrische pers
bureau Sana dat de vier uur du
rende bespreking van Habib met
president Hafez Assad was "toe
gespitst op de situatie die is ont
staan door de Israëlische bezet
ting van Libanon, en de door de
Verenigde Staten gesteunde ge
faseerde oplossing die een eind
moet maken aan de crisis."
"President Assad benadrukte het
Syrische principestandpunt en
herhaalde dat het belangrijkste
probleem in Libanon het pro
bleem van de Israëlische bezet
ting is en hoe daaraan een eind
moet worden gemaakt," aldus de
woordvoerder.
Coalitie
Drie leden van de nationalistische
Tehija-partij zijn toegetreden tot
de regeringscoalitie van premier
Begin. Deze heeft daardoor nu
een meerderheid van 64 zetels in
de 120 leden tellende Knesset.
Juval Neeman, Geoela Cohen en
Hannan Porat hebben voor toe
treding laten vastleggen dat zij
de akkoorden van Camp David
afwijzen. In ruil zei Begin bereid
te zijn 10.000 kolonisten meer toe
te laten tot de bezette gebieden.
Bovendien wordt Neeman, een
kernfusicus, minister van weten
schap en ontwikkeling.
blijven, onder wie Solidari-
teitsleider Lech Walesa.
Van de 1227 geïnterneerden die
volgens toezeggingen van de
Poolse militaire leider generaal
Jaruzelski binnen enkele dagen
zouden worden vrijgelaten, heeft
zich tot en met gisteren niemand
gemeld die op grond van het re
geringsdecreet is vrijgelaten. De
genen die voor donderdag wer
den vrijgelaten uit internerings
kampen als Bialaleko in de buurt
van Warschau, zijn voor zover
bekend op de vingers van een
hand te tellen.
PARIJS - De 37-jarige Fadel El Dani, die. zoals wij gisteren meldden, bij een bomaanslag om het leven kwam.
zou zijn vermoord door "Israëliërs in Europa". Dat verklaarde het PLO-kantoor in Parijs gisteren. El Dani was
onderdirecteur van het Parijse kantoor van de PLO. Het was de politie nog onduidelijk of er al een bom in de
auto aanwezig was of dat deze naar Dani's auto werd geworpen Het is de zevende keer in tien jaar dat een
aanslag is gepleegd op een PLO-functionaris in Frankrijk. Tot nog toe heeft geen enkele organisatie de verant
woordelijkheid voor de aanslag opgeëist.
Angst
Er is niemand bekende die een fa
milielid of bekend heeft afge
haald omdat tevoren niet bekend
wordt gemaakt wie wordt vrijge
laten. Bovendien schijnt een aan
tal geïnterneerden eenvoudig
weg te weigeren de internerings
kampen te verlaten omdat zij
voor hun vrijlating een docu
ment moeten ondertekenen
waarin zij zich verplichten zich
in de toekomst niet meer met po
litieke aangelegenheden bezig te
houden. Familie of vrienden die
proberen dicht bij de interne
ringskampen te komen in de
hoop dat iemand uit hun kring
wordt vrijgelaten, worden door
de militia meedogenloos wegge
stuurd.
Een groepje Poolse geïnterneerden verlaat de Bialoleka-gevangenis.
Jeruzalem: Syriërs begrijpen boodschap
Niemand uit de top van "Solidari
teit" of adviseurs van deze verbo
den vrije vakcentrale is voor
zover bekend tot nu toe vrijgela
ten. De enkele geïnterneerden
die tot nu toe in groepjes van
twee of drie op vrije voeten zijn
gesteld, zijn geen van allen tot
een gesprek bereid uit angst dat
zij opnieuw opgepakt worden.
Het document dat iedere vrijge
latene moet ondertekenen be
paalt verder dat zij geen enkel
contact mogen hebben met bui
tenlandse correspondenten. Elke
overtreding betekent terugkeer
achter de hoge omheiningen die
geen uitzicht naar buiten bieden.
le dag rustig na de hevige be
schietingen van afgelopen don
derdag. In Jeruzalem merkte
men tevreden op dat de Syriërs
de Israëlische boodschap had
den begrepen en er nu wel voor
zouden passen het bestand op
nieuw te schenden.
Het was gisteren de tweede maal
dat Beiroet werd bestookt. Don
derdag bombardeerden de Israë
liërs de stad en kwamen zij ook
in actie in de Bekaa-vallei. Vol
gens Iraël reageerde het hiermee
op nieuwe acties van Palestijnse
guerrillastrijders. De aanval van
donderdag, waarbij ongeveer
dertig doden zouden zijn geval
len, volgde nadat kort daarvoor
een Israëlische patrouille in een
Palestijnse hinderlaag was gelo
pen.
De Amerikaanse presidentiële af
gevaardigde Phüip Habib is gis
teren uit Damascus naar Saoedi-
Arabië vertrokken zonder dat hij
iets had bereikt bij de Syrische
regering, die weigert de in Bei
roet door het Israëlische leger
omsingelde PLO-strijders asiel
te verlenen.
JERUZALEM (GPD/AP) - De Is
raëlische luchtmacht heeft gis
termiddag opnieuw de zuid
westelijke wijken van Beiroet
gebombardeerd. De Israëlische
luchtaanval was voornamelijk
gericht op de Palestijnse vluch
telingenkampen nabij het vlieg
veld van Beiroet.
In Oost-Libanon bleef het de gehe-
