Benzineprijs op
1 augustus vrij
C
Vaderland weg:
geen ontslagen
Topman verlaat Frans staatsbedrijf
Beurs Amsterdam
Bedrijven weigeren
rapportage over
beleid Zuid-Af
Verlies van banen verwacht
"Economisch beleid Mitterand niet realistisch"
Sociaal plan
Schuttersveld
Uitvoer aardgas lager
la
M
ia?
Beursovcfzicht
IRIJDAG 23 JULI 1982
Economie
3SM
Cr bestaat een goede kans dat
DSM en Unilever het eens wor
den over het overnemen door
DSM van de Scado-kunstharsbe-
drijven van Unilever in Zwolle
en Schoonebeek. Deze zoge
noemde Urachem-produktiebe-
drijven van Unilever zouden dan
met de chemische industrie Syn-
res (Hoek van Holland) van DSM
worden samengevoegd tot een
aparte eenheid. Op deze manier
worden enkele toonaangevende
belangen op het gebied van in
dustriële harsen gebundeld.
>ynres telt 525 werknemers, Scado
heeft er 225. In overeenstem
ming met het SER-besluit "Fu
siegedragsregels" zijn de betrok
ken werknemersbonden, de
SER-commissie voor fusieaange
legenheden en het ministerie van
economische zaken in kennis ge
steld van het voornemen van de
twee ondernemingen. Dat geldt
ook voor de ondernemingsraden
en het personeel van de betrok
ken bedrijven. Pas over enkele
maanden echter gaat er een ad
viesaanvraag naar de onderne
mingsraden.
Knirps
Prijzen
DEN HAAG (ANP) - De directie
van de Nederlandse dagblad
Unie (NDU) wil het dagblad Het
Vaderland voor half augustus
opheffen. De 92 personeelsleden
zullen „in eerste aanleg" niet
worden ontslagen. Dit is gister
middag aan het personeel mee
gedeeld. Eerder op de dag wer
den de bonden op de hoogte ge
steld van de plannen van de di
rectie.
Exploitatie van het al 113 jaar ver
schijnende dagblad is volgens de
directie economisch niet meer
verantwoord. Men verwacht over
1982 een aanzienlijk verlies, ter
wijl op korte termijn geen herstel
van de marktsituatie is te ver
wachten. Voortzetting van de
„Courant Het Vaderland bv" in
de huidige vorm zal de continuï
teit van de overige activiteiten
van de NDU op korte termijn
kunnen bedreigen, aldus de di
rectie. De NDU is onder meer
uitgever van het NRC/Handels-
blad en het Algemeen Dagblad.
De NDU ziet wel kans het even-
eens in Den Haag verschijnende
huis-aan-huisblad „Nu" te blij
ven uitgeven. Van de 92 mede
werkers van Het Vaderland krij
gen 23 een plaats aangeboden bij
dit blad. De directie van de NDU
heeft gisteren laten weten dat zij
wil proberen voor de andere 69
personeelsleden een gelijke of
gelijkwaardige functie binnen of
buiten het concern te vinden.
Aan de bonden is een concept
sociaal plan te beoordeling voor
gelegd. Op 12 augustus wil de di
rectie hierop een reactie hebben.
Maijan van Stijn van de Neder
landse Vereniging van Journalis
ten (NVJ) zei dat de bonden nog
al waren „lamgeslagen" door de
aard van de cijfers die de NDU-
directie heeft verstrekt. Uit deze
cijfers blijkt volgens haar dat er
bij lange na geen mogelijkheden
meer zijn voor uitgave van het
dagblad. Behalve de NVJ waren
ook Druk en Papier van de FNV
en de Grafische Bond CNV bij
het gesprek aanwezig.
Voor het personeel kwam de me
dedeling van de directie gisteren
niet onverwacht. Volgens ad
junct-hoofdredacteur André Ma-
thijssen bevestigde de directie
alleen maar de al heersende
stemming, dat men aan de laat
ste etappe bezig is. Het enige
waar de redactie met enig en
thousiasme naar toewerkt is het
laatste nummer van het illustere
blad. Daar wil de redactie nog
iets van maken.
Het Vaderland verscheen tot 1972
als zelfstandige uitgave. In 1972
veranderde de krant van een
avond- in een ochtendblad en
werd een kopblad van het Alge
meen Dagblad. Eind vorig jaar
werd de formule opnieuw gewij
zigd. Vanaf 23 oktober kregen
Haagse abonnees van het Alge
meen Dagblad en het NRC/Han-
delsblad het blad, dat qua for
maat inmiddels was gehalveerd,
gratis in de bus. De losse ver
koop ging eruit en de krant
bracht alleen nog maar lokaal
nieuws.
DEN HAAG (ANP) - Vyf Neder
landse bedrijven met vestigin
gen in Zuid-Afrika weigeren ge
hoor te geven aan het verzoek
van de regering verslag uit bren
gen over de manier waarop zij de
EG-gedragscode toepassen. De
ze bedrijven zijn Hagemeijer, Na
tionale Nederlanden, Koninklij
ke Textielfabrieken Nijverdal-
Ten Cate, Organon International
(AKZO) en Steenkolen Handels
Vereeniging holdings, zo valt op
te maken uit het verslag dat de
Bremshey AG, de Westduitse on
derneming die onder andere be
kendheid geniet door de para
plu's van het merk Knirps, wordt
per 31 juli geliquideerd. De ar
beidsplaatsen van het 1800 man
tellende personeel zullen voor
het merendeel verdwijnen, zo
heeft de maatschappij bekendge
maakt. Het besluit tot liquidatie
is woensdag genomen tijdens
een buitengewone vergadering
van aandeelhouders.
Kernenergie
De industrielanden zullen aan het
eind van de jaren negentig in de
problemen komen met hun ener
gievoorziening als zij hun pro
gramma's voor de bouw van
kerncentrales niet versneld uit
voeren. Dit staat in een rapport
van de OESO, de Organisatie
voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling, dat is op
gesteld samen met het Interna
tionale Energie Bureau (IEA).
Als het aandeel van kernenergie in
de produktie van elektriciteit
niet wordt vergroot, bestaat de
kans dat de pogingen om minder
afhankelijk te worden van in te
voeren olie op niets uitlopen. De
vooruitzichten voor de ontwik
keling van kernenergie in de ko
mende twintig jaar zijn zeer on
zeker en als de diverse overhe
den niets doen worden die voor
uitzichten alleen maar slechter,
aldus het rapport.
Wereldbank
De Wereldbank heeft het afgelo
pen boekjaar voor ongeveer der
tien miljard dollar aan leningen
verschaft aan de ontwikkelings
landen. Daarvan werd 2,7 miljard
dollar ter beschikking gesteld
via de Wereldbankdochter Inter
national Development Associa
tion (IDA), zo heeft de bank in
Washington bekendgemaakt.
Exxon
Exxon Corporation, de grootste
oliemaatschappij ter wereld,
heeft het tweede kwartaal een
winst gemaakt van 885 miljoen
gulden. Dat is ruim de helft min
der dan de winst van 1,82 miljard
dollar in het tweede kwartaal van
vorig jaar. De omzet kwam uit op
25,26 miljard dollar, acht procent
minder.
DEN HAAG (GPD) - Benzine zal op korte termijn belangrijk goedkoper worden nu
minister van economische zaken Terlouw besloten heeft de prijzen met ingang van 1
augustus vrij te laten. Er wordt stuntwerk verwacht dat de automobilist duidelijk voor
deel kan gaan opleveren.
In kringen van de consumentenor
ganisaties lééft echter de vrees
dat de prijzenoorlog slechts tij
delijk zal zijn. Het Konsumenten
Konkakt ziet de 'vrijheid-blij
heid-filosofie van Terlouw' op
den duur slechts leiden tot prijs
verhogingen.
Bij de bond van garagehouders
(Bovag) is men ook niet gerust
op de toekomst. Daar verwacht
men uit concurrentie-overwegin-
gen zodanig dalende prijzen dat
met name middelgrote benzine
stations over de kop zullen gaan.
Het zou een groot verlies aan ar
beidsplaatsen opleveren.
Men verwijt de minister een enigs
zins hypocriet gedrag. „Hij komt
met zijn maatregel in een tijd
waarin de benzineprijs weer nei
ging tot dalen heeft als gevolg
van dalende olieprijzen (en nu
ook weer zakkende dollarkoers,
de munteenheid waarin interna
tionaal de oliehandel wordt be
dreven). Zo lang de prijzen zak
ken, zal de minister niets doen,
maar hij laat voor zichzelf de mo
gelijkheid open om de maat
schappijen toch weer aan ban
den te leggen, wanneer de prij
zen opnieuw zouden gaan stij
gen".
Minister Terlouw had de prijzen De Nederlandse Organisatie van
van de benzine (en van andere
aardolicprodukten) oorspronke
lijk al op 1 juli vrij willen laten.
Op aandrang van de Tweede-ka
mercommissie voor economi
sche zaken stelde hij zijn beslis
sing uit voor nader overleg met
allerhand organisaties. Dat over
leg heeft hem echter niet verder
geholpen. „Iedereen houdt er
een andere opvatting op na", zo
zei hij gisteren.
Terlouw heeft nu de knoop doorge
hakt. Hij zal niet langer eens per
veetien dagen de verschillende
maximumprijzen vaststellen.
Wel verlangt hij van de betrok
ken bedrijven dat ze de prijzen
die ze vragen, bij het ministerie
melden. De minister wil zich
daarmee een mogelijkheid ver
schaffen om de prijsontwikke
ling in de gaten te houden.
Aan de hand van de prijsmeldin-
gen zal de minister voor het ein
de van het jaar besluiten of de
vrije prijsvorming volgend jaar
kan worden voortgezet. Bij de
benzinemaatschappijen is men
allerminst gelukkig met de be
perking die Terlouw daarmee
aan het vrij laten van de prijzen
verbindt.
Olie- en Kolenhandelaren (No-
vok) heeft al eerder aangekon
digd dat zij voortaan adviesprij
zen zal gaan opstellen. Gezien de
ontwikkelingen op de oliemarkt
en gelet op het gedrag van de
dollarkoers zou de prijs 1 augus
tus ook onder het oude prijsregi-
me vrij zeker al omlaag zijn ge
gaan. Terlouw rekent er echter
enigszins op dat de daling nu
groter zal zijn dan uit de reken
methode van de oude prijsregels
zou zijn voortgekomen.
In het oude systeem is het overi
gens nooit verboden geweest la
gere prijzen te vragen dan die
welke de minister vaststelde. Het
systeem gaf slecht de maximum
prijzen aan. „Ze hebben echter
de neiging gehad het karakter
van minimumprijzen aan te ne
men". Gedurende lange tijd wer
den voor de merkbenzine de ma
ximumprijzen gevraagd, zij het
dat aan zelfbedieningspompen
korting werd verleend. In het al
gemeen ging het toen om 4 cent
per liter.
De Consumentenbond vindt dat
over enigé tijd zeer goed moet
worden bekeken wat de gevol
gen zijn van Terlouws besluit. De
bond verwacht dat het vrijlaten
van de prijzen wel zal werken in
gebieden waar veel pompen,
vooral 'witte', zijn.
„In de steden zullen de prijzen wel
dalen, maar we zien met angst in
het hart wat er gaat gebeuren
langs de snelwegen. Daar staan
de tankstations door het conces-
siebeleid van Rijkswaterstaat ver
uit elkaar, waardoor de concur
rentie beperkt is". De bond wil
daarom dat bij elk station de prij
zen duidelijk staan aangegeven,
zodat de automobilist nog tijdig
kan besluiten of hij zal doorrij
den naar een andere (goedkope
re) pomp.
Konsumenten Kontakt heeft laten
weten samen met de Industrie
bond FNV een landelijk netwerk
te zullen opzetten waarmee de
benzineprijzen van honderden
pompen in de gaten zullen wor
den gehouden.
UDEL (ANP) - De aktiegroep Lekker Dier heeft gisteren een andere
toekomst mogelijk gemaakt voor een kistkalfje. Het beestje werd door de
groep gekocht, uit zijn benarde positie verlost en vervolgens overgebracht
naar een biologisch-dynamisch landbouwbedrijf.
ministers Van Agt (buitenlandse
zaken) en Terlouw (economische
zaken) aan de Tweede Kamer
hebben gestuurd.
De gedragscode werd enige jaren
geleden door de ministerraad
van de Europese Gemeenschap
vastgesteld. Deze code beoogt de
gevolgen van de apartheid voor
niet-blanke werknemers van
Zuidafrikaanse vestigingen van
bedryven uit de tien EG-landen
zo veel mogelijk te verzachten.
Zowel de toepassing van de aan
bevelingen als de verslaggeving
hierover geschiedt op basis van
vrijwilligheid: de aanbevelingen
zyn niet bindend - er staat geen
enkele sanctie op het niet nako
men - en ook een weigering om
verslag uit te brengen over de
toepassing kan op geen enkele
wijze worden bestraft.
Van de vijf bedrijven die niet heb
ben gerapporteerd over wat zij in
de periode 1 juli 1980 tot 1 juli
1981 hebben gedaan, liet één we
ten niet te willen rapporteren
omdat hij bij de vestiging in
Zuid-Afrika maar één met-blank
personeelslid in dienst had. Een
ander gaf te kennen niet ieder
jaar te willen rapporteren en een
goed sociaal beleid te voeren.
Met de drie resterende bedrijven
is, aldus beide ministers, „over
leg geopend teneinde hen alsnog
van het belang van rapportage
over toepassing van de EG-ge-
dragscode te overtuigen".
De vijftien Nederlandse onderne
mingen die wel verslag hebben
uitgebracht, hadden 9.085 werk
nemers in dienst, van wie 4.471
zwarten (tegen 9.458 en 4.360
voor zestien bedrijven in de vori
ge verslagperiode). Op grond van
de - overigens in kwaliteit sterk
uiteenlopende - verslagen van de
bedrijven komt de regering tot
de conclusie dat de betrokken
heid van zwarte vakbonden bij
bedrijfstakgewijze onderhande
lingen in vergelijking met de
voorgaande periode duidelijk is
toegenomen, een ontwikkeling
die wordt toegejuicht
Het beginsel van vakbondsvrijheid
wordt algemeen aanvaard en
men is in ruime mate bereid om
met vakbonden samen te
werken. „Eveneens verheugend"
is de voortgaande daling van het
aantal zwarte werknemers dat
een loon krygt onder het door de
gedragscode aanbevolen mini
mum - vijftig procent boven het
minimumniveau dat noodzake
lijk is om te voorzien in de eerste
levensbehoeften van een werk
nemersgezin.
PARIJS (GPD) - De topdirecteur
van de genationaliseerde Franse
chemie- en textielgigant Rhone-
Poulenc heeft zijn ontslag aange
boden en daarmee voor de nodi
ge opwinding gezorgd over de
doeltreffendheid van de doorge
voerde nationaliseringen. De op
volger van Jean Gandois zal het -
naar ieders mening - allerminst
makkelijk krijgen.
Net als in april lag het prijspeil in
de landen van de OESO (Organi
satie voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling) in mei
gemiddeld 8,4 procent hoger dan
een jaar tevoren. Het bureau van
de OESO in Parijs heeft dit mee
gedeeld. Ook in mei 1981 was er
sprake van een prijsstijging van
8,4 procent ten opzichte van het
jaar ervoor.
ENSCHEDE (GPD) - Gehalveerd
door vakanties en de ploegen
diensten zijn 300 personeelsle
den van het textielbedrijf Schut
tersveld in Enschede geinfor-
meerd over de stand van zaken
bij het noodlijdende concern.
Aangeslagen luisterden zij naar
de sombere mededelingen van
districtsbestuurder Henk Bij-
vank van de Industriebond FNV
en ondernemingsraadvoorzitter
Andries van Veen. Aanwezig wa
ren ook twee vertegenwoordi
gers van de bedrijfsvereniging,
en het was tekenend voor de
sfeer dat juist zij de meeste vra
gen kregen. Vragen over het hoe
het straks moet gaan met de uit
keringen.
Vakbondsman Bijvank liet er ook
geen twijfel over bestaan dat hij
de situatie als bijzonder moeilijk
beschouwt. „Wij geloven niet dat
Schuttersveld blijft. Wel zullen
we proberen om zoveel mogelijk
delen van Schuttersveld over
eind te houden. Het wordt de ko
mende dagen en weken knokken
voor uw werk".
Het eerste wat volgens Bijvank nu
moet gebeuren is „het bundelen
van de krachten om de overheid
over de streep te trekken". Hier
na zal het rijk worden gevraagd
een overbruggingskrediet te ver
strekken.
De door de Almelose arrondisse
mentsrechtbank tot bewindvoer
der benoemde mr. Kesler uit En
schede deelde donderdag mee al
les in het werk te stellen om zo
veel mogelijk arbeidsplaatsen te
redden. Morgen heeft Kesler.een
gesprek met de vijf banken over
de uitbetaling van de lonen.
Mocht het alsnog tot een faillisse
ment komen, dan hoeven de
werknemers van Schuttersveld
niet te rekenen op een sociaal
plan. Bijvank: „Kort maar krach
tig: U krijgt geen sociaal plan. U
krijgt alleen waar uw recht op
hebt".
Gandois was een van de weinige
„captains of industry" uit de tijd
van president Giscard die door
de socialistische regering was ge
vraagd aan te blijven toen de gro
te privébanken en industrieën
werden genationaliseerd. Presi
dent Mitterand had na afloop van
de nationaliseringen verklaard:
„De autonomie bij het nemen
van beslissingen en het voeren
van acties in de genationaliseer
de groepen moet totaal blijven".
Maar de toenmalige - en inmiddels
afgetreden - minister voor indus
trie had in een brief aan de direc
teuren laten weten dat „de strate
gie van de ondernemingen dient
te worden ingevoegd in de indus
triële politiek van het land".
Daarmee was het probleem ge
steld.
Gandois had zijn ontslag al in juni
aan de nieuwe minister voor de
industrie aangeboden maar om
dat hij er geen politieke rel van
wilde maken, aan de minister
overgelaten wanneer hij het
nieuws openbaar wilde maken.
Dat is deze week gebeurd. En mi
nister Chevenement gaf Gandois
toch nog een trap na toen hij ver
klaarde dat de Rhone-Poulenc-
leider „met gemotiveerd" was
geweest.
Uit de lange ontslagbrief van Gran-
dois valt dat ook wel op te ma
ken. Zo zegt hij onder meer: „De
door de regering gevolgde poli
tiek bevat te veel tegenstrijdige
elementen om realistisch te
zijn". Dit probleem van de ..te
genstrijdigheid" duikt nu juist
op alle mogelijke plaatsen in de
regering steeds weer op en wordt
bij vriend en vijand langzamer
hand een van de grootste zorgen
binnen het huidige bewind.
Het regeringsgezinde en invloed
rijke dagblad Le Monde, dat
steeds heftiger uitvalt naar het
door de regering gevoerde eco
nomische beleid, geeft naar aan
leiding van Gandois' ontslag op
nieuw een bijtende analyse van
het probleem.
GRONINGEN (GPD) - Onder de druk van de economische teruggang in
met name België en Frankrijk is de uitvoer van Nederlands aardgas het
afgelopen halfjaar (opnieuw) sterk gedaald. Tot en met juni heeft de
Nederlandse Gasunie 3,8 miljard m3 minder gas naar het buitenland
verkocht dan het eerste half jaar van 1981.
Het betekent dat de totale export dit jaar waarschijnlijk niet boven de 35
miljard m3 zal uitkomen, tegen nog bijna 43 miljard verleden jaar
De teruglopende export, deels als gevolg van besparing en deels door de
sterk gewijzigde economische omstandigheden in de industrielanden
zette verleden jaar in. Er werd toen 4,7 miljard m3 minder gas geëxpor
teerd dan in 1980. Dat de daling zich dit jaar in nog sterkere mate
doorzet heeft niet alleen belangrijke (negatieve) gevolgen voor de
staatsinkomsten, maar dwingt tevens tot een drastische herziening van
de tot nu toe geldende prognoses.
Schuiten*
s*3c:.
510,00 515,00
VRIJDAG 23 JULI 1982
ACTIEVE
AANDELEN
100.50 105.00
92.00 81 00
180.00 180,00
336.00 335,00
20.60 20ZO
18.80 16.50
153,10 154,50
VolkcrStevln
CluduKey
Clalmlodg
Dell MIJ.
Dnuai
Akold
Ak*o
ABN
DwtKht. Petr.
DorUcbe Petr.
EteevkrNDU
HtlMkeD Hold.
24',80
271,00
87.20
86,00
40,60
218,50
153.80
123.80
154^40
123,00
38.80
75.60
38,40
75,70
154.90
55^20
15.40
86,50
ïsieo
85.60
9 116.00
86^00
116.20
110.50
22,00
38.30
38.40
23^50
204,30
202,50
BINNENLANDSE
AANDELEN
ACP
ADM
Ad/m
Asd. Rubbei
Rijtuig
Gel. Delft. Cert.
54.00 54.00
1050,0( 1060.00
57.40 57,10
TockMlocle r
GOUD EN ZILVER
Goud onbew 30630 31130. vorige 31620-3:
Zilver onbew. 565-635. vorige 574-644
BUITENLANDS
GELD
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Jluat Ned ai
LM
137.00 138.00
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs ver
toonde op het eind van deze
week een vriendelijke stemming.
Hoewel Wall Street weinig ver
anderde en de dollar flink terrein
prijs moest geven, ruim drie cent
op 2,6500. gingen de aandelen
en de obligaties omhoog.
In de obligatiesector was het zelfs
redelijk druk De staatsfondsen
noteerden 0,4 punt hoger. Oor
zaak hiervan was de stemming in
Amerika voor obligaties door da
ling van de korte rente.
De internationals stonden rond het
middaguur bijna allemaal op
winst. Alleen KLM kon niet zo
goed meekomen en bleef rond
het peil van gisteren hangen. Ko
ninklijke Olie daarentegen won
0.60 op 86,30. Philips trok dne
dubbeltjes aan op 23.80 en Uni
lever 0.60 op 154,60. Een op
vallende styging boekte Ahold,
dit fonds boekte een winst van
0,90 op 87,30. Verwacht wordt
dat het concern goede cijfers
over het eerste halfjaar zal laten
