D
Uiteenlopende reacties
op bezuinigingsplannen
Haver en Gortbuurt en
de zeven vette jaren
Woonbootbewoners klagen
over overlast speedboten
Geen geld voor
opknappen orgel
Hartebrugkerk
Niet alle instanties even ontevreden
ZATERDAG 17 JULI 1982
Lelden
DEN HAAG/LEIDEN - De paro
chie van de Hartebrugkerk aan
de Haarlemmerstraat in Leiden
krijgt geen geld om de kosten
van de inmiddels voltooide res
tauratie van het orgel te betalen.
De Raad van State heeft een ver
zoek van de parochie om de pro
vincie Zuid-Holland alsnog over
de brug te laten komen, verwor
pen.
Het provinciebestuur wilde geen
geld geven omdat de aanvrage na
17 februari 1980 is ingediend. Al
leen aanvragen van voor die da
tum kunnen op dit moment door
de provincie worden gehono
reerd. De reden is geldgebrek.
Volgens de parochie wordt de
kerk hierdoor ernstig gedupeerd.
Er zijn immers, zo zegt men bij
de parochie, al verplichtingen
aangegaan,
j' De provincie zegt dat er in de rege
ling die na 17 februari 1980 van
kracht is, geen mogelijkheden
zijn voor „subsidieverlening in
kerk- en orgelrestauraties".
Volgens het kerkbestuur is de res
tauratie van het orgel onlosma
kelijk verbonden met die van de
toren van de kerk. In dit verband
wijst de parochie er dan ook op
dat al in '76 in een brief van de
rijksdienst voor de monumen
tenzorg onder meer staat dat de
wens wordt uitgesproken de res
tauratie van de kerk parallel te
doen lopen met het orgel.
Naar de mening van het kerkbe
stuur is de aanvraag van na 17 fe
bruari 1980 geen nieuw verzoek
om subsidie omdat al in '78 sub
sidie was toegekend voor de res-
tauratie van de toren en voor de tauraties van toren en orgel te
verwijdering van het orgel. weinig met elkaar zijn verwe-
De Raad van State zegt dat de res- ven."
LEIDEN - Woonbootbewoners
klagen steen en been over de
overlast en de schade die zij on
dervinden van speedboten. Een
anonieme woonbootbewoner
heeft in een open brief aan de ei
genaars van pleziervaartuigen
ernstige dreigementen geuit.
De anonieme briefschrijver ver
klaart dat er door de hoge snel
heid waarmee speedboten over
de Leidse wateren plegen te va
ren al voor honderden guldens
schade is veroorzaakt aan woon
boten en beschoeïngen.
"Neem gas terug, zeker bij woon
boten. Dat voorkomt schade en
ergernis. Ook voor U. Dit schrif
telijk verzoek is helaas eenmalig.
Bij de eerstvolgende snelheids
overtreding zal de schade aan uw
boot hoger zijn dan aan de onze".
zo luidt de waarschuwing.
De briefschrijver beweert dat alle
pleziervaartuigen en speedboten
in de afgelopen maanden door
Leidse woonbootbewoners zijn
geregistreerd en gefotografeerd.
De brief is ondertekend met 'De
Leidse Woonbootbewoners'.
Het Leids Woonboten Overleg zegt
zeer verbaasd te zijn over de
brief. Wim Issendonck, woon
bootbewoner en voorlichter bij
de gemeente, erkent dat de
klachten juist zijn. "Het is een
niet mis te verstaan probleem,
waar we al jaren mee zitten. Door
de golven die de speedboten ver
oorzaken ontstaat heel wat over
last en schade. Net zit je lekker
een kop koffie te drinken of daar
komt weer zo'n boot voorbij: kof
fie over je heen".
"Maar het is niet alleen overlast.
Woonboten wegen al gauw zo'n
dertig ton. Tussen de boten en de
wal zitten afhouders. De afhou-
ders zijn gezien het enorme ge
wicht niet bestand tegen grote
golven. Het gevolg is dat alle lei
dingen voor gas, water en licht,
voor de kabel-tv en de telefoon
als lucifertjes afknappen", aldus
Issendonck.
De voorlichter zegt de anonieme
actie echter helemaal niet goed
te keuren. "Het komt duidelijk
van iemand die zich stierlijk
loopt te ergeren. Maar eigen
rechter spelen heeft geen zin. De
rijkspolitie te water zou moeten
controleren, maar die heeft het al
druk genoeg op de Kaag. Je kan
er niets tegen doen. We staan
machteloos".
LEIDEN - Op de bezuini
gingsvoorstellen die het
college van B en W begin
deze week uitbracht is
heel verschillend gerea
geerd onder ambtenaren
en gesubsidieerde instel
lingen. Konden velen zich
totaal niet verenigen met
de plannen, anderen daar
entegen vonden dat ze er
nóg goed zijn afgekomen.
Zeker is echter dat er nog
heel wat reacties zijn te
verwachten die, zo hopen
de 'slachtoffers', tot wat
veranderingen in de be
zuinigingsplannen kun
nen leiden.
Er zijn instellingen, op het gebied
van onderwijs en welzijn, die er
wel heel bekaaid zijn afgekomen.
Zo zal in het onderwijs de School
Advies Dienst (SAD) de komen
de jaren nog eens extra de buik
riem moeten aanhalen. De afge
lopen twee jaren heeft deze
dienstverlenende instantie voor
het onderwijs al flink moeten in
leveren. In de nieuwe bezuini
gingsvoorstellen heeft het colle
ge van B en W de SAD opnieuw
voor 6,5 ton aangeslagen. Ook
mogen de vacatures logopedie
niet meer worden vervuld.
Wethouder Bordewijk (financiën)
gaf het vorige week al aan. Waar
schijnlijk betekent dit dat er
mensen zullen moeten worden
ontslagen bij de SAD. De perso
neelsleden van de SAD zijn erg
geschrokken, maar eigenlijk
heeft niemand nog de gelegen
heid gehad om precies uit te stip
pelen wat de gevolgen zullen
zijn. Iedereen is druk bezig met
de verhuizing en de vakantie.
Het nieuwe schooljaar zal de
SAD in elk geval niet meer aan
de Stationsweg zitten maar aan
de Schoolsteeg/Lokhorststraat,
waar de voormalige gerestau
reerde Latijnse School als nieuw
onderkomen voor de SAD zal
gaan dienen.
De directeur van de SAD, drs. J.L.
de Bil, is niet meer bereikbaar en
zijn naaste medewerkers durven
nog niet te vertellen hoe de SAD
de bezuinigingen gaat opvangen.
"Half augustus weten we meer".
Afwachten dus.
Ook de Sociale Dienst moet men
sen inleveren, hoewel hel hier
om arbeidsplaatsen gaat die nu
nog met eens bestaan. G. Bovcns
van de GSD: "De achterstand die
we al tijden hebben in het perso
neelsbestand gaan we nu zelfs
langzaam inlopen". Door de toe
nemende werkloosheid heeft de
sociale dienst met een groot ge
brek aan personeel te kampen.
Eerder zegde de gemeente een
uitbreiding met tachtig mensen
toe: dat worden er nu veertien
minder. "Maar ondanks die be
zuiniging komen we toch in een
betere situatie te zitten. Onze ser
vice aan de cliënten zal de ko
mendejaren verbeteren. We heb
ben het grote geluk dat het colle
ge bij de bezuinigingen uitge
gaan is van de stijgende werk
loosheid en het daarbij noodza
kelijke extra personeel bij de
GSD".
Ook een gemeentelijke instelling
als de Sociale Werkvoorziening
is niet ontevreden. De sociale
werkplaats moet de komende ja
ren 50.000 gulden bezuinigen
door de doelmatigheid en op
brengst te vergroten. Directeur
Kalisvaart. "Natuurlijk is dat
mogelijk. Ik sta volkomen achter
deze maatregel. In het nieuwe
bedrijfcomplex dat we volgend
jaar betrekken kunnen we veel
efficiënter werken. Bovendien is
onze orderportefeuille nog flink
gevuld".
Op de stafafdeling welzijn van het
stadhuis, die helemaal wordt
wegbezuinigd, ook geen geklaag.
De twee ambtenaren die daar
nog werken, D. Toet en E. Dijk-
drent, krijgen andere bezigheden
binnen het gemeentehuis. Het
werk dat op deze afdeling wordt
verricht werd al gedeeltelijk 'af
gebouwd'. Verder nemen de
twee ambtenaren het. voor het
overgrote deel coördinerende,
werk van de afdeling gedeeltelijk
mee, gedeeltelijk ook moet de
coördinatie door de directies zelf
worden overgenomen.
De bibliotheek, die 74.000 gulden
moet bezuinigen, wil dit geld op
brengen door geen gebruik te
gaan maken van de Burchtzalen.
Directeur De Caluwë: "In geen
geval willen we beknibbelen op
personeel of boeken. Met de
Welzijn-directeur Kamphuis
"het hemd is weer nader dan de
rok".
we hebben kunnen
we het werk nu al nauwelijks
aan. En door het toenemend aan
tal lezers slijten de boeken steeds
sneller, zodat daar ook niet op
bezuinigd kan worden". Het af
staan van de Burchtzalen bete
kent echter wel dat de biblio
theek andere oplossingen moet
vinden voor de twee projecten
die in de zalen zouden worden
opgezet. Het gaat daarbij om wis
selcollecties voor bejaardenhui
zen en projecten voor het twee
de-kans-onderwijs. De Calu
wë: "Deze bezuinigingen vallen
wel tegen, ja. We hadden ge
hoopt op de 25.000 gulden die
ook vorig jaar hebben bezuinigd.
Maar als ik ons ga vergelijken
met andere instellingen, die zelfs
personeel moeten inleveren, dan
mogen we nog niet klagen'
Deze 'slachtoffers' waar De Caluwë
op doelt zijn vooral gesubsidieer
de instellingen als buurt- en
clubhuizen (acht a tien arbeids
krachten minder), de Stichting
Welzijn (twee a drie werkers) en
het Instituut Burgerraadslieden.
De burgerraadslieden moeten
twintig mille inleveren, maar
hebben, buiten de personele,
haast geen kosten. Volgens
raadsvrouw Coby Kroon is de
enig overgebleven mogelijkheid
dan ook het bezuinigen op ar
beidsuren. "Maar willen we ge
richte aandacht geven aan de
hulpvragers, dan is ook dat een
onmogelijke zaak. Het werkaan
bod is gewoon te groot. Wanneer
we mensen moeten inleveren,
kunnen we het bureau beter ge
lijk opdoeken. Maar ik heb be
grepen dat de voorstellen nog
niet definitief zijn. We zullen ook
zeker reageren"
Directeur Kamphuis van de Stich
ting Welzijn, maakt zich behoor
lek kwaad over de bezuinigings
voorstellen. De twee personeels
leden die zijn kantoor moet inle
veren zullen moeten komen uit
de sector renovatie en stadsver
nieuwing. "Bij de begeleiding
daarvan kunnen we nog het best
de mensen missen, maar ik dacht
dat wc vorig jaar al genoeg waren
gepakt. We hebben de begroting
toen al tot op het bot uitge
kamd". Kwaad is Kamphuis
vooral over de manier waarop de
voorstellen tot stand zijn geko
men. "De werkgroep is binnens
kamers gebleven, is niet op on
derzoek uitgegaan. Nu beseffen
ze niet wat de gevolgen van hun
plannen zijn. De enige manier
om iets goed te maken is dat het
college en de gemeenteraad goe
de notie nemen van de reacties
die er op de plannen komen. Die
geven denk ik heel scherp aan
wat de gevolgen van de bezuini
gingen zijn. Als je die weet kun je
pas goede beslissingen nemen".
Verder heeft Kamphuis de indruk
dat er bij de gesubsidieerde in
stellingen veel meer wordt bezui
nigd dan bij de gemeente zelf.
"Het hemd is weer nader dan de
rok. Het is toch belachelijk dat er
op speeltuinen en majorette
korpsen beknibbeld moet wor
den. Een paar duizend gulden is
voor hen heel belangrijk, terwijl
het voor de gemeente bij wijze
van spreken neerkomt op het
plakken van wat minder postze
gels. De klappen vallen juist
weer in de laagste regionen: ge
loof me. de gouden stoelen blij
ven heus wel staan. Ik kan ook
wel een week ziek zijn zonder dat
er direct een ramp gebeurt, maar
wanneer er niemand op het se
cretariaat zit staat er zo een hele
i de hal te wachten".
Op open plekken in de Leidse
binnenstad. of op plaatsen
waar leegstaande of leegko
mende fabrieken staan, kun
nen de komende jaren bonder
den woningen worden ge
bouwd. De bebouwing van de
le "gaten" beeft de afgelopen
jaren voorrang gekregen bo
ven de bouw van een nieuwe
woonwijk in de Stevensbotjes-
polder.
Jn een serie artikelen besteden
we de zomermaanden aan
dacht aan de woningbouw
plannen die nog voor de bin
nenstad op stapel staan. Niet
alle planoen zijn even bard,
sommige zelfs twijfelachtig.
De gemeente zal in de komen
de jaren alles op alles moeten
zetten op alle "gaten" in de
binnenstad bebouwd te krij
gen.
De Haver en Gortbuurt is de laatste jaren zienderogen opgefleurd. Op de foto
■jen weer in oude staat hersteld. Op de achtergrond het vroegere schoolplein met
de karakteristieke hekjeswontn-
het midden een oude platcan
LEIDEN - Er zit schot in de verbe
tering van de Haver en Gort
buurt. Tien jaar terug was dit
wijkje, dat ligt ingeklemd tussen
het Levendaal en het Plantsoen,
nog een vervallen en verlaten
stadsdeel. Maar de verpaupering
heeft het moeten afleggen tegen
de stads verbeteraars. De laatste
jaren is de Haver en Gortbuurt
zienderogen opgefleurd. Veel
verkrotte pandjes zijn uit de weg
geruimd, andere huisjes fraai ge
restaureerd. De gemeente heeft
plannen klaar üggen om op nog
twee 'rotte' plekken in de wijk
nieuwe woningen neer te zetten.
Met de bouw daarvan wordt na
de vakantie begonnen.
Vroeger woonden er veel grote ge
zinnen in de lange rijen wonin
gen die in de schaduw stonden
van de statige huizen aan het
Plantsoen. De huisjes waren
meestal veel te klein en gammel.
Een belangrijk deel van het le
ven speelde zich daarom af op
straat. Daar was het vaak beter
toeven dan binnen. Dus als het
mooi weer was, zaten de mensen
op straat en maakten daar de
groenten schoon voor de conser-
venfabrieken uit de buurt. Een
straatbeeld dat in vroeger jaren
gewoon was voor veel oude wij
ken in de Leidse binnenstad.
Aan de huisjes in de buurt werd
door de jaren heen maar weinig
opgeknapt. De Gortestraat, de
Haverstraat en de Vierde Bin
nenvestgracht werden armoedi
ge straten. Veel vroegere bewo
ners trokken weg en steeds meer
panden werden pakhuis of gara
ge. Het verval greep in snel tem
po om zich heen. De Haver en
Gortbuurt werd een vergeten en
verkrotte wijk aan de rand van
de binnenstad.
Maar in het begin van de jaren ze
ventig kwamen de buurtbewo
ners in verzet tegen de jarenlan
ge verwaarlozing van hun buurt.
Zij waren de eersten in Leiden
die actie voerden voor de verbe
tering van hun wijk. En het pro
test had effect. De Haver en
Gortbuurt werd het eerste zoge
naamde rehabilitatiegebied van
de gemeente Leiden. De verpau
pering zou een halt worden toe
geroepen. Er werden plannen ge
maakt om van de buurt weer een
echte woonwijk te maken.
Maar papier is geduldig. Koeien
met gouden hoorns werd de be
woners beloofd. Toch duurde het
nog jaren voordat het herstel van
de buurt daadwerkelijk van de
Aan het Levendaal, de Pakhuisstraat en de Vierde Binnenvestgracht komen zeventien nieuwe woningen De
gevel aan het Levendaal gaat eruit zien als op de tekening boven.
grond kwam. Hier en daar werd
wel een woninkje opgeknapt
maar hard ging het niet. Pas tien
jaar na het begin van alle plan
nenmakerij staat de Haver en
Gortbuurt echt in de steigers.
Zichtbaar
De laatste jaren is er heel wat afge
broken en opgebouwd. En het
resultaat van alle inspanning
wordt nu ook zichtbaar. De res
tauratie van het Bethlehemhofje
en het Tevelingshofje is voltooid
De bekende hekjeswoningen
zijn gerenoveerd, een aantal we
vershuisjes fraai opgeknapt. Op
de plaats van de vroegere ge
meenteschool zijn twaalf nieuwe
woningen neergezet. Het voor
malige schoolplein is nu een ge
zellig plein in het hart van de
buurt. Bij mooi weer staan de
bloembakken voor de deur en
zitten de mensen weer buiten.
Een karakteristiek beeld voor de
Haver en Gortbuurt.
Na de bouwvakvakantie wordt een
begin gemaakt met de bouw van
zeven woningwetwoningen in de
Kraaierstraat. Een bouwplan dat
heel wat voeten in de aarde heeft
gehad als straks de eerste paal de
grond in gaat. Aanvankelijk zou
den op deze plek zeven premie-
koopwoningen worden neerge
zet, maar door het inzakken van
de woningmarkt viel dit plan
netje in duigen. Na veel gemits
en gemaar gaat aannemer Du
Prie nu voor een lagere aan-
neemsom aan de gang om in
plaats van koopwoningen zeven
woningwetwoningen te bouwen
Een ander probleem dat de bouw
zeker twee jaar heeft vertraagd is
de kwestie rond de slagerij in de
Kraaierstraat De slager wilde
niet wijken voor de nieuwbouw
en dus moest een oplossing wor
den gezocht. Na veel heen en
weer gepraat blijft de slagerij op
dezelfde plaats gevestigd en ko
men de nieuwe woningen nu in
een blokje van drie en een blokje
van vier huizen aan weerszijden
van het winkelpand Naast de
slagerij komt ook nog een stukje
nieuwbouw dat by de winkel
gaat horen.
De zeven nieuwe huizen zyn vyf-
kamerwoningen, bestemd voor
gezinnen. De woningen passen
goed in een binnenstadswijk als
de Haver en Gortbuurt. Het wor
den aardige woninkjes met een
schuin dak en rode pannen. Alle
huisjes krijgen een eigen tuin
met een berging. Het ontwerp
van de nieuwe womngen is van
het architectenbureau Fran so
Partners uit Leiderdorp. De wo
ningen komen in beheer van de
Leidse Woningstichting (LWS)
Binnenplaats
Aan het Levendaal. de Vierde Bin
nenvestgracht en aan de Pak
huisstraat zyn in de afgelopen
weken een aantal verkrotte pan
den onder de slopershamer ge
vallen om plaats te maken voor
zeventien nieuwe woningen. De
ze nieuwbouw komt rond een
binnenplaats dat via een poortje
bereikbaar is. Aan het Levendaal
komen tien maisonnetewomn-
gen (drie kamers) met een bal
kon.
Na de bouwvak vakantie gaat de
eerste paal voor beide nieuw
bouwprojecten de grond in. Als
de huisjes klaar zyn is de Haver
en Gortbuurt nog niet klaar. Er
zyn nog heel wat rotte plekken in
de wijk die vragen om verbete
ring. In de Gortestraat is een le
lijk open gat waar nog een aantal
nieuwe woninkjes gebouwd
kunnen worden. En op de plaats
van het huidige hoofdpostkan
toor aan de Gerestraat kunnen,
als het nieuwe postkantoor op
het Schuttersveld klaar is, onge
veer 50 nieuwe womngen wor
den neergezet
Het zal nog heel wat jaren duren
voordat alle pakhuisjes weer wo
ningen zijn en alle gaten in de
wijk zijn volgebouwd. Duidelijk
is wel dat na zeven magere jaren
de zeven vette jaren voor de Ha
ver en Gortbuurt zijn aangebro
ken.
JAN RIJSDAM
