c Blik in de weekbladen 3 Baghwan-onderwijzeres \nterv\©W geschorst na protesten ELSEVIERS DONDERDAG 15 JULI 1982 Varia Onlangs werden we opgeschrikt door het bericht dat het Rode Kruis een aantal taken zou moe ten afstoten, omdat er, door de re cessie. steeds minder geld binnen kwam van contribuanten. Dat zal, behalve in Koeweit e.o., wel een internationaal verschijnsel zijn, dat het best bestreden kan worden door op de uitgavenkant te bezuinigen: dus door minder aardbevingen, overstromingen en oorlogen toe te staan. L)e Nederlandse liefdadigheidsver enigingen en fondsen moeten het, behalve van eenmalige schenkin gen en legaten en de vaste contri buties, voornamelijk van de col lectes hebben, waarvoor een na tionaal 'contributiesysteem' is uitgebroed. Ik heb geen idee hoe ze in Engeland te werk gaan met collectes, maar ik weet wel dat de 'charities', de liefdadigheidsin stellingen, in dat land ook de no dige problemen hebben. Zo moe ten zij er zorgvuldig voor waken dat zij niet de grens overschrij den tussen legitiem lobbyen voor hun goede zaak, en het voeren van een politieke campagne, want dan kunnen de Charity Commissioners hun belasting voordeel teniet doen, of hun de status van liefdadigheidsvereni ging ontnemen. Zodra er maar een politiek luchtje aan zit, bij voorbeeld 'bestrijding van de ar moede en de werkloosheid', of hulp aan politieke gevangenen in binnen- en buitenland (Am nesty Internationaldan kun nen ze hun status van liefdadig heidsvereniging wel vergeten. Een bestuurslid van 'Oorlog aan de Armoe' werd hierover door de Sunday Times als volgt geci teerd: „Veel hangt af van de wijze waar op je het in woorden giet - je moet bijvoorbeeld heel voorzichtig zijn met het benadrukken van de ar moede van de werklozen". De Engelse liefdadigheidsvereni gingen adverteren veel. De Sun day Times van 11 juli 1982 had twee pagina's ingeruimd voor „Charities '82" met daarop 23 verschillende advertenties, grote re en kleinere, waarin de lezers om financiële hulp wordt ge vraagd. De instellingen zetten zich in voor leukemie-patiënten, doven, spastici, kankerpatiën ten, lijders aan de ziekte van Parkinson, geestelijk gehandi capten. stervenden, hartpatiën ten bejaarden, blinden, kinde ren in nood en paarden die het moeilijk hebben. Zo vraagt de SSAFA, de Soldiers', Sailors' and Airmen's Families Association of financiële bijdra gen voor haar hulp en 'vriend schap in nood' aan 'de gezinsle den van alle Britse Gewapende Strijdkrachten in elke veldtocht van Vlaanderen tot de Falkland Eilanden'. Een foto van een jongetje met sproeten dat uit een raam staart, met daaronder de woorden: „Zijn hele leven zal als een stom me film zijn. Zonder ondertitels". (Advertentie van het Koninklijk Nationaal Instituut voor de Do ven). Een foto van een elektrische schrijf machine, met op het toetsenbord een voet, waarvan de tenen de toetsen beroeren: „Als u een che que uitschrijft, gebeuren er won derbaarlijke dingen voor spasti- Een klein meisje kijkt op naar een volwassene, die haar bij de hand houdt: „Hoeveel zou u betalen om een verloren klein meisje een start in het leven te geven?" 'Susie (dat is niet haar werkelijke naam) bezoekt een van de specia le dagverblijven voor kinderen wier toekomst in gevaar is. Met niet meer dan 2 Pond kunt u haar al helpen. Ze is drieëneenhalf, het kind van een verbroken huwelijk, met een gewelddadige vader. Toen ze voor het eerst bij ons kwam, voel de ze zich zo verloren en in de war, dat ze niet wilde praten en niet eens wist hoe ze moest spe len'. Enzovoort, advertentie van Dr. Barnardo's: „Voor 2 Pond kun nen we een doos verf kopen, voor 10 Pond een zandbak, voor 100 Pond kunnen we een kind een jaar lang voedsel verstrekken. Alle beetjes helpen. En ze helpen nog het meest als u vastlegt dat u een regelmatige bijdrage wilt ge ven, want dan krijgen we belas tinggeld terug. lederen Pond die u geeft, is dan 1.43 Pond waard". Een tekening van een huisvrouw in de keuken die een blikje uitgiet op een bord: „Zij is blind. Dus hoe kan ze weten dat het geen kattevoer is?" Het Royal National Institute for the Blind maakt speciale zelfkle vende labels waarop in braille schrift de inhoud van blikjes staat vermeld, zodat de blinde huisvrouw kan lezen wat ze openmaakt. Een van de 400 ver schillende dingen die het insti tuut voor de blinden vervaar digt, en die het alleen tegen lage gesubsidieerde prijzen kan ver kopen dankzij de schenkingen van de mensen. Door Pieter van de Vliet Is het streven naar een wolkenloos bewustzijn, dat Bhagwan voorstaat in strijd met de anthroposofl- sche opvoeding in de geest van Rudolf Steiner, Het bestuur van de vrije school Geert Groote in Amsterdam vindt van wel. Daarom wil men onderwijzeres Marijke Kranen burg kwijt. Want Marijke is sannyasin (discipel) van Bhagwan. Toch neemt een meerderheid van de ouders het voor haar op. Want, zeggen ze, Ma rijke is een prima lerares. En de kinderen zijn dol op haar. Bovendien: provoceren en indoctrineren zijn haar vreemd. Waarom wil het bestuur haar dan kwijt? „Omdat de vrije school geen vrijplaats is voor levensbe schouwelijke stromingen van diverse pluimage. Vrijheid van levensbeschouwing dient niet te worden verward met vrijheid van onderwijs", zegt bestuurslid M. Ploeger. Marijke wil maar één ding: „Mijn klas terug". „Ik wil mijn klas terug", zegt Marijke Kranenburg. „Liever vandaag dan morgen". Maar als het aan het bestuur van de vrije school Geert Groote in Amsterdam ligt, komt de on derwijzeres nooit meer terug. Want ze is Bhagwan-aan- hangster en dat strookt vol gens het bestuur niet met de anthroposofische opvoeding die de school in de geest van Rudolf Steiner uitdraagt. Een poging haar meteen weg te krijgen, lukte niet. De kan tonrechter vond dat er geen redenen waren haar direct te ontslaan. Hij bepaalde dat ze in ieder geval niet voor 1 au gustus 1984 op straat mag ko men te staan. De rechter vond ook dat de onderwijze res de tijd moet krijgen om met haar klas tot het eind toe verder te gaan. „Ik wil niets liever", zegt Marijke, „want ik wil afmaken waarmee ik ben begonnen". Verstoord De arbeidsvrede op school is danig verstoord, constateer de de kantonrechter. Dat is het enige waarover de partij en het eens zijn. Want het schoolbestuur, de meeste le raren en een minderheid van de ouders willen haar kwijt „om te voorkomen dat de kinderen worden opgevoed in een zin die tegenstrijdig is aan de doelstelling van de school". En een meerderheid van de ouders protesteert omdat een voortreffelijke on derwijzeres (ze wist weer or de te scheppen in een chaoti sche klas), die de anthroposo fische pedagogiek zo goed tot haar recht laat komen, moet wijken voor de onwrikbaar heid van een schoolbestuur. Marijke Kranenburg ..Provoceren Marijke draagt thuis in haar woning aan de Koninginne weg in Amsterdam een rood broekpak met een mala, waarin een portret van de Bhagwan zit. De mala heeft ze op school nooit om gehad, zegt ze. En ze is net zo vaak in rood op school gekomen als in groen, zwart, wit of rose. „Provoceren is mij vreemd". - Hoe onverenigbaar is een Bhagwan-onderwij zeres op een anthropofische school? „Die anthroposofie heeft me al tijd erg geboeid. En de mens Rudolf Steiner. Het is onge looflijk wat die man in één le ven heeft gedaan. De biolo gisch dynamische landbouw, de geneeswijzen, de sociale dingen, de pedagogiek. Een heel geniale, liefdevolle man vind ik hem. Is het nou zo verschillend met Bhagwan? In de ashrams (woongemeen schappen) van hagwan wordt toch ook vanuit de natuur ge werkt. De nieuwe ashram in de Amerikaanse staat Oregon ligt op een terrein dat 13 jaar niet is bewerkt. Dat wordt als een voordeel gezien, want kunstmest zul je de sannya- sins (discipelen) van Bhag wan nooit zien gebruiken". Stage „Ik heb mijn werk als onder wijzeres altijd met plezier ge daan. Kinderen helpen in hun ontwikkeling, zonder dwang. Niet met vier jaar le ren lezen en schrijven, maar pas als de kinderen er aan toe zijn. De leerstof op je eigen wijze brengen, vanuit het kunstzinnige, vanuit ritmes en vormen. En vooral uit de verhaalstof. Elk jaar heeft een eigen thema. In de eerste klas de sprookjes, in de twee de de fabels. En in de derde (als de echte tanden goed doorkomen) het Oude Testa ment, in de vierde de Noorse mythologie, en in de vijfde de Griekse mythologie" „Niet de eigen beperkte vader landse geschiedenis met de oorlogen, de jaartallen en Mi- chiel de Ruyter, maar alle grote cultuurperioden. De leerkrachten groeien met de klas mee; je houdt jaren je ei gen klas. Dat houdt het jong. heel levend voor jezelf. En dat is nodig, want de anthro posofische pedagogiek vraagt veel inzet van de leer krachten". Marijke zegt heel bewust op de pedagogische academie (kweekschool) voor een stage op de Geert Grooteschool te hebben gekozen. Een stage die naar ieders tevredenheid verliep. „In maart 1979 ben ik op de school als onderwijze res gaan werken. Ik ben ge vraagd. In het gesprek met de personeelsgroep, waarin vier leerkrachten de 65 leraren vertegenwoordigen, is mijn sympathie voor Bhagwan ter sprake gekomen. Er is toen in geen enkel opzicht gespro ken over onverenigbaar zijn met de anthroposofie. Het was een heel leuk gesprek en mijn benoeming was binnen twee weken een feit". Protesten „Dat werd ik in juli 1979. Dat was bij de leiding van de school bekend en het heeft mijn vaste aanstelling in au gustus '80 niet in de weg ge staan. Dat er toch uiteindelijk moeilijkheden over zijn ge maakt heeft te maken met protesten van ouders; in 1981 heeft een aantal bij de leiding - Heeft ze aanleiding gegeven9 Te veel de ideëen van Bhag wan uitgedragen? „Op verzoek van een leerkracht van de bovenbouw heb ik driemaal over Bhagwan ge sproken. In mijn eigen klas heb ik er met geen woord over gerept. Ik ben innerlijk door Bhagwan geraakt, maar ik ben geen missionaris voor Bhagwan. Het is mijn zaak. Kinderen moeten zelf later hun eigen wereld invullen. Die vrijheid laat ik ook mijn eigen kinderen (zoon van elf. dochter van negen)". - U kon goed opschieten met de collega's. Ze roemen uw vak kundigheid. ledereen w het erover eens dat u van een rommelige groep een goed functionerende klas heeft ge maakt. Toch kiezen de mees ten de kant van het bestuur „Dat moeten ze zelf weten. En ik begrijp het wel. Het insti tuut neemt een standpunt in en dan is de mens onderge schikt. Het is hun brood moet je maar denken. Verder speelt de angst mee dat de Geert Grooteschool met de Bhagwan-beweging zal wor den geïdentificeerd, zoals het bestuur voor de kantonrech ter verklaarde. De angst dus dat het leerlingental zal te ruglopen". Zweefjurken - Is er ooit geprobeerd een dis cussie op gang te zetten over de wel of niet verenigbaar heid van Bhagwan en Stei ner? „Ik heb er tot in de n-de macht om gezeurd. Uiteindelijk zou er dan zo'n bijeenkomst ko men. maar die werd op het laatste moment afgelast. Zo weten de meesten nog steeds niet waarover we praten. Die denken nog steeds dat die Bhagwans allemaal van die rare zweefjurken zijn". „Veel erger dan voor mezelf vind ik het voor de kinderen. Niemand heeft zich om de kinderen bekommerd, hun lot aangetrokken. Over hun hoofden heen wordt de stryd uitgevochten. Maar ze heb ben het wel voor juffie (zo noemen ze de onderwijzeres sen) opgenomen Ze hebben spontaan stapels bneven naar de rechter gestuurd. Want ze begrepen er niets van dat ik er niet meer ben. terwijl het zo goed ging sa men met hen. Ze zijn verdrie tig. Het is weer een chaos in de klas". De ouders die de kant van de onderwijzeres hebben geko zen. hebben de commissie mensenrechten van de Twee do Kamer een brief geschre ven „omdat deze zaak zeker in het licht van de komende an ti-discnmina tie-wetgeving van groot belang is" .Juist een school die zo zorg vuldig probeert te werken aan de ontplooiing van de kinderen tot vrye. zelfstandi ge en verantwoordelijke indi viduen, zou met de eigen ver antwoordelijkheden voor mensen heel zorgvuldig om moeten gaan", aldus de ou ders. Beïnvloed M. Ploeger, lid van het bestuur en docent, zegt echter „De vrye school kan er met be trekking tot het college van leraren niet in toestemmen een vrijplaats te zijn voor le vensbeschouwelijke stromin gen van diverse pluimage. Vrijheid van mening c.q. le vensbeschouwing dient niet te worden verward met vrij heid van onderwijs" En „De actieve Bhagwan-dis- cipel kan zich slechts schgn- baar verbinden met de anth roposofie. Er ontstaat hoog uit een uiterlijk vakman schap in de zin van handig omgaan met vrije school-me- thodieken. Een Bhagwan- discipel op de vrye school is een onwaarachtige zaak. De kinderen zullen onbewust worden beïnvloed; de levens loop van de opgroeiende mens wordt belast met een dispositie tot zweverige we reldvlucht". Manjke Kranenburg „Ik word voor de rechter gesleept om dat ik verder probeer te ky- ken dan de anthroposofie. Opeens slaat het pnncipe toe. Opeens is er het Berufsver- bot (beroepsverbod) Over het aannemmgsbcleid zijn de statuten niet duidelgk. Geen verklaring, geen definitie Tydens de rechtszitting hoor de ik dat de vrije school ook geen katholieke of protes tantse leerkrachten aan neemt. Dat vond ik wel ver rassend". VRIJ NEDERLAND "Er zijn teveel ouden van dagen. De hele soort begint de mensen de keel uit te hangen". Niet de gevaarlijke visie van een neo-fas cist, maar de melancholische blik op het leven van Simon Car- miggelt. Piet Piryns zocht de bij na 69-jarige schrijver op aan het Amsterdamse Weteringplant soen. "Mijn volgende bundel heb ik de titel "Welverdiende onrust" meegegeven en dat kun je eigen lijk wel zien als een klein protest tegen de manier waarop ze men sen van vijfenzestig behande len". Hij wantrouwt massa's, maar lacht wel 'een beetje oneer biedig' over Amsterdam en zijn rellen: "de enige stad waar de anarchie aan de macht is. En nog vrij aardig functioneert ook". Aansluitend de confrontatie tussen krakers en het Amsterdamse stadsbestuur. Feike Salverda or ganiseerde een gesprek-zonder- perspectief tussen vier krakers en een door twee ambtenaren ge secundeerde wethouder Wolf- fensperger. Vraag ambtenaar; "Ik ben benieuwd naar jullie op lossing". Antwoord krakers: "Wij geven geen oplossing. Die truc kennen we al. Jullie hebben de computers en jullie krijgen de poen. En dan maar ons vragen om de oplossing". Een achterdochtige Rudie van Meurs vraagt zich af waarom de banken zich zo hevig hebben verzet tegen invoering van de wet Ketenaansprakelijkheid, die af moet rekenen met frauderen de koppelbazen: hebben de ban ken belang bij een illegale geld stroom? Verder in VN het ver slag van een congres, ('de come back van de PvdA'), in de serie weglopers het relaas van Christi na (18) over een jeugd vol mis handeling. de flop van Viditel en speelse kunst op straat: "De kin deren sodemieteren er altijd van af. verschrikkelijk, we gaan trou wens verhuizen". Barend en Van Dorp praten met Peter Winnen en Theo de Rooy over de Tour de France: de kick van het klimmen. De bijlage is gewijd aan boeken. HP ging mee met premier Van Agt naar Egypte en het resultaat daarvan is een reportage: "Het bezoekje aan de Nederlandse sol daten van de Sina-vredesmacht wordt, voor de fotograaf althans een ontgoocheling. Hij had via de voorlichter van Defensie ge vraagd of ze een fiets konden la ten bezorgen. (-) Maar bg aan komst blijkt van een fiets geen spoor te bekennen. De Noorse commandant van de vredes macht, Frederick Bull-Hansen, had het beneden de waardigheid van de minister-president geacht. Van Agt niet kennende". De Israëlische journalist Uri Avne- ri reisde naar West-Beiroet om PLO-leider Arafat te intervie wen. De aanhangers van Begin wilden hem daarop aanklagen wegens hoogverraad. Niettemin publiceert HP deze week het tweegesprek Avneri-Arafat. De PLO-leider over de huidige ge beurtenissen: "De joden zijn een religieus volk. zij plegen hun reli gie te belijden. Deze Israëlische militaire junta besmeurt alle kenmerken van het leven, maar zij besmeurt ook op zeer schaam teloze wijze de geest van het ju- dasme". In de serie 'Het einde van de avant- garde' deze week 'De vertrutting in de architectuur'."Wie de Ne derlandse nieuwbouw onder ogen krijgt wacht een schok', zo beschrijft het weekblad de nieu we kneuterigheid. "Het oog wordt in dit centrum van wat een grote stad (Almere) met een kwart miljoen inwoners moet worden al snel getrokken door een in bruinrode baksteen uitge voerd rondlopend bouwwerk dat een Plaza de Toros doet vermoe den. Maar dat is te on-Hollands. Een kerk dan? Dat zou kunnen, want achter de uitsparingen in de baksteengevel zijn betonnen kruisen te zien. Mis, er is hier sprake van een parkeergarage waarvan je je afvraagt waarom ze die, nu het nog kan. niet meteen onder de grond stoppen". MACA7INE De tandarts moet inleveren en El- seviers Magazine laat daarover twee twee 'slachtoffers' aan het woord: een beginnende en een die zich ronduit gevestigd mag noemen: Bert van Aalten. De laatste heeft het tamelijk riant en wil eigenlijk liever niet over in komen praten, al kan hij begrij pen dat ook een interviewer re gelmatig de hoge tandartsreke ning krijgt voorgeschoteld. Hij laat weten dat hij "ook liever 400 in een bistro uitgeeft dan aan de dokter. Maar dat het toch wel prettig is als je zonder pijn in de bek van dat biefstukje kan ge nieten". Ariel Sharon, de Israëlische minis ter van defensie, wordt als een havik geportretteerd "Sinds Ariel Sharon de politieke arena betrad zijn er ook in politieke kringen ernstige bezwaren tegen hem gerezen. Aan zijn democra tische gezindheid wordt in Israël publiekelijk getwijfeld. Maar mi litair succes telt zwaar in Israël en op dat gebied is Sharon nau welijks te kloppen". Het uitgebreide omslagartikel be handelt het probleem van de gastarbeiders in Nederland El- seviers conclusie: "Nederland weet er dus geen raad mee". Alice Oppenheim bezocht acteur Kees Brusse en constateert dat hij er "Keckissimo uitziet'Brus se over zijn vak: "Je wordt toch een beetje raar van dit vak op den duur. Je gaat ook een beetje raar rondlopen, erg op je hoede, waaks". Maar, stelt hij daar te genover: "Ik zit dus in de tang, want als ze niet meer naar me zouden kijken en niet met me zouden komen praten, zou het ook niet goed zijn. Daar zou ik óók raar van worden". hervormd nederland Het omslagartikel van HN deze week heet: Het onbegrepen ver lies. Het weekblad besteedt hier in uitgebreid aandacht aan de Landelijke zelfhulporganisatie "Ouders van een overleden Kind". Een gesprek met de op richters van deze werkgroep, een echtpaar dat zelf een kind heeft verloren. In het verhaal komen de proble men aan bod, waar ongeveer alle ouders van een overleden kind mee te maken krijgen. Het be langrijkste is. volgens de zelf hulpgroep, dat mensen met ie mand kunnen praten over hun ervaringen. Dat is dan ook de re den van de oprichting van de or ganisatie. Uit de ervaring van ou ders die een kind hebben verlo ren is gebleken, dat de "praatbe reidheid" van buitenstaanders op een gegeven moment af neemt De organisatie ondervindt nogal eens kritiek van de "professione le hulpverleners", die zeggen dat al dat praten niet goed is. De zelf hulporganisatie heeft daarente gen de ervaring dat dat praten nou juist helpt om weer een stap je in de 'goede' richting te kunen zetten. Verder belicht HN het sadomaso chisme in het kader van de sek suele revolutie. Menselgk ero tisch gedrag, waarin machtsver houdingen een grote rol (Lyken te) spelen. Het taboe rond dit on derwerp is nog levensgroot, al lijkt daar de laatste tijd enige ver andenng in te komen Ten slotte een interview met een Franse arts, die acht maanden in Afghanistan werkte. In Paryshir om precies te zijn, het bolwerk van het Afghaanse verzet, waar de stryd feller dan ooit is opge laaid. talloze gruwelykheden die aan de lopende band in Guatemala plaats hebben. 'Het geweld is zo beestachtig dat de Europeanen zich daarvan in hun ergste nacht merries geen voorstelling kun nen maken'. Sinds 1954 zyn naar schatting 80.000 mensen gemar teld, afgeslacht of 'verdwenen'. Het land wordt al tientallen jaren geregeerd door terreurzaaiende schrikbewinden, die de bevol king in een yzeren greep houden door politieke tegenstanders zonder mededogen te vermoor den. Amerikaanse multinatio nals hebben nogal wat belangen in Guatemala, en mede daarom houden de Verenigde Staten de vinger in dit land stevig aan de pols Door him bemoeienissen zgn tot nu toe alle pogingen de feodale machtsverhoudingen enigszins te veranderen op niets uitgelopen Grootgrondbezitters en generaals maken nog steeds de dienst uit. Ook de recente coup van enkele jonge officieren die generaal Rios Montt aan de macht bracht, biedt weinig rooskleurige verwachtingen voor een vreedzame toekomst in Guatemala. 'Gisteren Nicaragua, vandaag El Salvador, morgen Guatemala' staat geschreven op een muur. Met het partijcongres D'66 De Tyd brengt een onthutsende re portage over het politieke kli maat in de Middenamenkaanse staat Guatemala Een historisch overzicht van de opkomst van de guerrillabeweging in dit land en de dubieuze rol van de Verenig de Staten. En een greep uit de gesprek met Jan Terlouw Ter louw vindt met dat hy zich uitge sproken pro-WD en anti-PvdA heeft opgesteld: 'niemand heeft mg horen zeggen dat ik met de WD wil regeren'. D'66 is een principiële party, meent Ter louw. 'Dat is nog eens duidelijk gebleken bg de crisis'. Is de par ty niet duidelijk pragmatisch in gesteld?. oppert de Tyd 'Onzin', antwoordt Terlouw ferm. 'ook by ons geldt: beloofd is beloofd' Verder in de Tyd het tweede deel van de biografie van Jane Fonda, en een portret van ex-bommen werperpiloot, -profeet, en drugs smokkelaar Paul Rood. die mo menteel zyn onmiskenbare ta lenten als wielrenner wil aan wenden ter meerdere glone van de Scientology Church

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 13