'Time sharing' moet dure
jachten betaalbaar maken
Nieuw
Hoe jetook draait:
Drumvloei.
Kerken op Schouwen: naakt op strand is zonde
\foor de rechte
en de kromme.
DINSDAG 13 JULI 1982
Varia
PAGINA 11
Door
Jan Westerlaken
Die Westfriese uitdrukking: „Ik heb
geen jas", als smoes om een uitno
diging af te slaan ergens mee
naar toe te gaan mot iemand,
blijkt niet bij iedere, geboren en
getogen Westfries bekend te zijn.
Tine Buur-Smit uit Heemstede
vroeg het haar man die in Zijpe
geboren is. maar hij kende die
uitdrukking („ik heb geen jas")
niet. „Maar", vroeg ik hem, Jul
lie thuis hadden toch óók iets over
een jas?" „Ja", zei hij„maar dat
zeiden ze tegen de Heemskerkers,
die zondagsmiddags helemaal
naar Akersloot kwamen wande-
ten in hun overhemd. Op de
vraag: waar is je jas? antwoord
den zij dan met een wapperende
hand in de richting van Heems
kerk: Die ligt daar op het kip
penhok!" Ze hadden natuurlijk
geen jas. maar hielden zich op
die manier groot".
In de familie werd deze kreet: „Z'n
jasje ligt op het kippenhok", veel
vuldig door mij opgevangen,
vandaar mijn Aha-erlebnis bij
uw jassenverhaal.
Mevrouw M. Danner-Swagerman
uit Zeist schrijft het volgende:
„De uitdrukking: 'ik heb geen jas'
had ik nog nooit eerder gehoord,
en ik ben toch een geboren en ge
togen Westfriese. Wel herinner ik
me dat mijn moeder wel eens zei:
'Die het main heer niet' ('die heeft
mijn haren niet'). Wat ik zelf heb
herleid tot: die draagt mijn veren
niet, die is van een andere plui
mage. Daar bedoelde ze dan niet
een verschil in rang of stand mee,
maar de haar niet welgevallige
levenshouding. Met zo'n persoon
had ze liever geen omgang. Mijn
ervaring is, dat een rechtgeaarde
Westfries geen code nodig heeft.
Hij zegt, als hij geen zin heeft op
een uitnodiging in te gaan, rus
tig: 'Nei zeun, reken deer maar
niet op want 't skeelt me niks'.
Een wat bot, maar wel een eerlijk
antwoord".
Prof. dr. M. J. Voorn uit Leiderdorp
heeft weer een iets andere erva
ring met het afslaan van een uit
nodiging, maar dat betrof dan
ook geen Westfries maar een In
diër:
„Bij een laboratoriumonderzoek
kreeg ik een assistent uit India
toegewezen. Enkele dagen na zijn
aankomst in Leiden zou mijn di
recte chef een 'borrel' geven en
hiervoor moest ik o.a. ook mijn
nieuwe assistent uitnodigen.
Zijn antwoord was: 'I am afraid
I have no time, will you tell him
that?"
Na enig aandringen legde hij mij
uit, dat 'Ik ben bang dat ik geen
tijd heb' in zijn landstreek in In
dia het gebruikelijke excuus was
van iemand die ergens geen zin
in had. Later bleek dat hij wel de
gelijk voldoende tijd had gehad,
maar dat hij zo'n uitnodiging
nog nooit eerder had gehad en
ook niet wist, wat je op zo'n 'bor
rel' wel en watje niet mocht doen.
Later heb ik hem wat Nederlands
kunnen bijbrengen en kon hij
zonder haperen o.a. zeggen: 'Het
spijt mij, maar vanavond ben ik
verhinderd'. Hij heeft deze zin
nog vaak nodig gehad!".
De heer H. P. van de Sande uit
Noordwolde schrijft:
„Als niet-Groninger woonachtig op
het Hogeland sta ik immer weer
verbaasd over de eigenaardige
vormen die aldaar de deugd der
bescheidenheid plegen aan te ne
men. Wanneer je iemand, kind of
volwassene, dat maakt niet uit,
iets aanbiedt, zeg maar een
glaasje limonade, dan is het ant
woord onveranderlijk een op wat
zuinige, nonchalante manier uit
gesproken: 'Ja, dat mag wel'.
Al te gretig zijn, of uitbundig of
'spontaan' is in Groningen geen
populaire levenshouding. Be
dachtzaamheid en het bewaren
van je 'cool' zijn als tegenhangers
dus de aangewezen wijze om te
tonen dat je weet hoe het hoort.
Een ander voorbeeld. Eens had ik
een loodgietersknecht aan het
werk om een moeilijk toeganke
lijke goot te repareren. De man,
een kennelijke beginner, pakte
het nogal onhandig aan, en toen
ik hem wees op een betere werk
wijze sprak hij bedachtzaam de
volgende woorden:' 'Oooh, da's
nie verkeerd'.
Ook deze uitdrukking kan men hier
veelvuldig horen".
Een mooi voorbeeld van taalcode,
dat bijzonder effectief moet zijn
bij een langere tijd van samen
optrekken bijvoorbeeld tijdens de
vakantie, is volgens R. M. Dijk
stra uit Irnsum de mededeling 'ik
ben even weg':
„Hiermee duiden wij in onze vrien
denkring aan dat wij - eventueel
met vermelding van de tijds
duur, bijvoorbeeld een uur - even
niet aan het gesprek zullen deel
nemen, dat we even ons enthou
siasme dempen. Houden we er
ons zelf niet aan, dan zegt een
van de anderen: 'Ik dacht dat jij
even (of een uur) weg was!".
schip aan hun hoofd willen
hebben. Voor iedereen is het
te betalen. Time sharing' is
in elk geval vijftig tot zestig
procent goedkoper dan wan
neer je een jacht huurt."
De prijslijst ziet er toch wel ge
peperd uit. Wat voorbeelden:
wil je in het voor- of nasei
zoen (maart en oktober) gaan
varen, dan betaal je voor één
week vijfendertighonderd
gulden. Dan ben je er niet.
Brandstofkosten én onder
houd komen nog op dit be
drag.
Deze maanden zijn het goed
koopst. Eind mei, begin juni
betaal je al drie keer dit be
drag. En van eind juni tot be
gin augustus moet de knip
wagenwijd open: bijna (op
honderd gulden na) zeven
tienduizend gulden voor één
week varen. Jan Modaal kan
het dus rustig vergeten om in
die periode eens lekker luxe
op stap te gaan.
Risico
Vraag aan Nico Stolwijk: waar
om die enorm grote verschil
len? Het antwoord is simpel:
"Kijk", zegt hij, "het schip
heeft een waarde van hon
derdzestigduizend gulden, 't
Is duidelijk dat dit bedrag op
de één of andere manier toch
op tafel zal moeten komen.
Begrijpelijk is, dat wij die
boot niet alle weken aan de
man zullen kunnen brengen.
Dat is een risico voor de werf.
Daarom zijn we ervan uitge
gaan, dat in de warme vakan
tiemaanden varen in trek is.
In die periode zal, wat ons be
treft, het meeste geld moeten
binnenstromen. Met kleinere
jachtjes werken heeft geen
zin. Als de mensen gaan va
ren, willen ze met een groot
schip het water op. Dat zijn
onze ervaringen althans."
Maar er staat ook wel wat te
genover. Zodra Kempers het
jacht in de vaart brengt, kan
het fout gaan. De motor kan
vastlopen of er kan wat an
ders mee gebeuren waardoor
er niet meer mee kan worden
gevaren. De jachtbouwer
zorgt dan voor een vervan
gend schip. In de toekomst
eenzelfde model, maar nu, in
de aanloopperiode, een boot
van dezelfde grootte, maar
met een wat andere indeling.
En wie de nodige kennis in
huis heeft vaji navigeren, kan
met het zes-persoons jacht de
zee op. Op dit moment heb
ben zich nog geen liefheb
bers voor het varen op zee ge
meld, maar het kan. Kempers
zorgt zélf voor de instructie
zolang een vaarbewijs nog
niet verplicht is. 'Droog' en
op het water zelf. De kopers
worden niet zo maar met het
schip erop uitgestuurd. Want
dan is de kans op brokken té
groot.
Groot
Nico Stolwijk heeft het al eer
der toegegeven: de klad zit in
de bouw van grotere jachten.
Omdat kopers niet zo gauw
meer bereid zijn 'even' ander
halve ton neer te tellen. Die
mensen kopen een tweede
hands schip, dat even groot is
en hetzelfde comfort biedt
"Ze zijn dan voor de helft
(f75.000) klaar", denkt Stol
wijk. "Er is wel degelgk
vraag naar zulke schepen,
omdat de prijzen aanzienlijk
lager liggen dan die van nieu
we jachten. Daardoor zijn de
koopcijfers zo sterk gekel
derd."
Wat je wél op de weg ziet, er rij
den steeds meer kleinere au
to's. gaat niet op in het vaar-
wereltjje. Stolwijk: "Ik denk
dat een jacht meer een luxe
is. dan een auto. Mensen die
willen varen in een grote
boot, kopen een grote. Alleen
geen nieuwe. Die stappen
naar een werf en kopen een
gebruikte. Kleiner varen,
nee. Af en toe gebeurt het wel
eens. Maar heel zelden."
Time sharing' (periode-ei
gendom), een Ameri
kaans begrip, staat mo
del voor de Alphense
jachtenbouwer Kempers.
Om de bouw van duurde
re, luxe, schepen wat op
te vijzelen, heeft Kem
pers dit begrip in Neder
land geïntroduceerd.
Wat houdt Time sharing'
nu precies in? Iedereen
kan, als hij het geld er
voor heeft, voor een pe
riode van het jaar eige
naar van een plezierjacht
zijn. Hoelang en wanneer
bepaalt hij of zij zelf. Een
certificaat, Juridisch on
derbouwd, dient als be
wijs dat men voor die pe
riode eigenaar is van het
schip. In die tijd mag
men er mee doen wat
men wil: verkopen, ver
huren, nalaten. Noem
maar op.
Het jacht wordt beheerd
door een coöperatieve
vereniging waarvan ie
dere deelnemer automa
tisch lid is. Het bestuur
vormen de leden én twee
mensen van de scheeps
werf.
Ligt het varen met een
jacht nu binnen ieders
bereik? Nico Stolwijk,
medewerker van de
jachthaven, geeft ant
woord op die vraag. Hij
zet de voordelen van Ti
me sharing' op een rijtje.
Nico Stolwijk: "We hopen er werk door aan te trekken
Duur
Waarom dan pas? "Je kunt niet
in het wilde weg gaan bou
wen. De investering is niet
gering. En als een boot maar
aan de kant ligt heb je er niks
aan. Wij rekenen er wel op,
dat we deze winter een twee
de jacht in deze serie ter hand
zullen kunnen nemen."
Dé vraag die al gauw naar vo
ren komt: voor wie bouw je
zulke kapitale schepen en
wat moet je ervoor neertellen
als je er enkele weken per
jaar mee op stap wilt. Met an
dere woorden: is dit soort
vrijetijdsbesteding ook weg
gelegd voor gezinnen met
een krappe beurs?
Nico Stolwijk: "Dit is wegge
legd voor mensen die ge
woon een paar weken per
jaar willen varen maar niet de
rompslomp van een heel
Een noodsprong? De Alphense
jachtenbouwer Kempers ont
kent het hardnekkig. "We
proberen alleen een nieuwe
markt aan te boren en de
nieuwbouw van wat duurde
re jachten te stimuleren. Mee
gespeeld heeft zeker niet, dat
wij de werf in de toekomst
veilig willen stellen. Want we
hebben nog altijd orders in
de portefeuille."
Toch. Nico Stolwijk, woord
voerder van de Alphense
scheepsbouwer, geeft het toe,
wordt de groep die zich een
jacht van zo'n anderhalve ton
kan veroorloven, steeds klei
ner. De verkoopcijfers in de
ze sector holden de laatste
tijd zienderogen terug. Met
het invoeren van de 'time
sharing' denkt Kempers die
verkoopcijfers weer wat op te
krikken. "We hopen er werk
mee aan te trekken. Je hoeft
er niet omheen te draaien: de
klad zit duidelijk in de
scheepsbouw. Dat weten we
allemaal. Als dit lukt, kunnen
we voorlopig vooruit."
De werf is de eerste in Neder
land die deze verkoop-me
thode (een aantal mensen ko
pen samen een jacht) op gro
te schaal gaat toepassen. Ei
genlijk ook niet. Eerder
waagde een ander zich op dit
terrein. Maar moest kort erop
afhaken, omdat hij zijn belof
tes niet kon waarmaken.
Kempers weet zeker, dat hij
dit wél kan.
De eerste reacties liegen er niet
om. "Zeer enthousiast", stelt
Stolwijk. "Een groep serieu
ze belangstellenden heeft het
eerste jacht, speciaal voor dit
doel gebouwd, dat onlangs
gereedkwam al bekeken. Tot
verkoop heeft het (nog) niet
geleid. Maar we zijn erg opti
mistisch. Zoiets moet je na
tuurlijk goed overwegen.
Tenslotte is een boot geen
broodje dat je zo maar even
over de toonbank aan de man
brengt."
Voor Stolwijk staat het prak
tisch vast: de verkoop van
het jacht, dat nu te kijk ligt in
een haven in Aalsmeer, gaat
zeker door. Pas als zich weer
échte gegadigden aandienen
wordt er een begin met de
bouw van een tweede schip
gemaakt.
ADVERTENTIE
De christelijke gereformeerde
kerk van Kerkwerve (Schouwen-
Duiveland) wil een krachtiger
optreden van de politie tegen de
naaktrecreatie. In een brief aan
het gemeentebestuur van Mid
den-Schouwen verwijst de kerke-
raad naar de bepaling in de poli
tieverordening die het naakt re
creëren uitdrukkelijk verbiedt en
strafbaar stelt.
De kerkeraad verzoekt het college
van burgemeester en wethou
ders dringend, erop toe te zien,
dat deze bepaling ook wordt na
geleefd. Overtreders moeten
worden bekeurd en Justitie moet
tot strafvervolging overgaan. De
kerkeraad schrijft in zijn brief,
dat naaktrecreatie zonde is. "De
Bijbel gebiedt, dat de mens zich
behoorlijk kleedt".
Ook kerkeraden in Haamstede
hebben zich tot het gemeentebe
stuur gewend. De hervormde,
christelijke gereformeerde en
vrijgemaakt-gereformeerde ker
keraden van Haamstede, het be
stuur van de rooms-katholieke
parochie in Haamstede en de
hervormde kerkeraad van Re-
nesse zetten hiervoor hun hand
tekening onder een brief van de
gereformeerde gemeente van
Haamstede aan het gemeentebe
stuur.
De kerkeraden van de gerefor
meerde kerk van Haamstede en
van de hervormde gemeente
van Burgh voelden daar niets
voor. Zij hebben aan de actie
niet meegedaan.
'Israël'
In een 'Open brief schrijven negen
Nederlandse theologen, dat een
vruchtbaar gesprek over de kern
van het Midden-Oosten-conflict
(de verhouding tussen Israel en
het Palestijnse volk) wordt be
lemmerd door onbekendheid
met de voorgeschiedenis en door
de verhullende werking van een
bepaalde Israel-theologie. Tot de
ondertekenaars behoren de Nij
meegse hoogleraar dr. L. Grol-
lenberg, de gereformeerde predi
kant H. Koetsier (Amsterdam) en
de hervormde predikant J. Lug-
tigheid (Zeist).
De bedoelde theologie wettigt, vol
gens de negen theologen, de op
richting en het voortbestaan van
de staat Israel als vervulling van
bijbelse beloften en profetieën.
Ontstaan vanuit een begrijpelijk
schuldgevoel ontnam deze theo
logie velen het zicht op de poli
tieke, economische en sociale
toestand in het Midden-Oosten.
De negen vinden het tragisch, dat
een theologie die het wil opnemen
voor slachtoffers geen oog heeft
voor nieuwe slachtoffers, name
lijk het Palestijnse volk. De bij
belse naam 'Israel' duidt, volgens
hen, een roeping aan om gerech
tigheid te betrachten en solidair
te zijn met hen die geen helper
hebben.
"Is het uiteengeslagen en ont
heemde Palestijnse volk niet een
uitdaging voor allen die zich op
deze manier door de naam 'Is
rael' weten aangesproken?" Bin
nen en buiten de staat Israel zgn
er joden die hun traditie ook zo
opvatten, schrijven de negen
theologen.
Pastoor
Pastoor E. C. Hoogervorst (54)
gaat binnenkort de Petrus-paro
chie in Leiden verlaten. Hij ver
trekt naar Warmond, waar pas
toor J. Saulenn wordt gepensio
neerd. In de Petrus-parochie
blijft pastoor H. Giezeman over.
Pastoor Hoogervorst kwam in 1973
als kapelaan naar Leiden. Een
jaar later werd hij pastoor. War
mond kent hij vrij goed. Hü stu
deerde er vier jaar aan het Groot-
Seminarie. Het afscheid van Lei
den is in de tweede helft van sep
tember, de installatie in War
mond in september.
Beroepen. Hervormde Kerk: be
roepen door de provinciale kerk
vergadering van Gelderland tot
diakonaal consulent kandidaat
K. F. W. Borsje Lunteren; aange
nomen naar Ermelo P. Vroegin-
dewey Workum; bedankt voor
Vreeswijk T. van 't Veld Ede,
voor 's Gravenzande E. J. Bos
Hattem.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Meppel C. Zeeman Grijps-
kerk; aangenomen naar Antwer-
pen-Zuid G. R. A. de Bie-Schou-
ten Venlo, naar Holten M. Berg
Zwijndrecht.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: bedankt voor Middel
burg J. Slotman Enschede.
Nederlands Gereformeerde Ker
ken: aangenomen naar Heerde
H. J. van der Kwast Dronten.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: aangenomen naar Kampen
J. C. L. Starreveld Delft.
Vredesplatform
Secretaris-generaal dr. H. A.
van Munster betwijfelt in een
brief aan het bestuur van de
rooms-katholieke vredesbewe
ging 'Pax Christi Nederland', of
het Interkerkelijk Vredesbe
raad erin zal slagen, in Oost-Eu
ropa met steun van de kerken
vredesgedachten te propageren.
Het IKV werkt aan de oprichting
van een Europees kerkelijk plat
form voor vredesvragen waaraan
20 mensen uit Oost- en 20 uit
West-Europa moeten deelne
men. Het heeft de Raad van Ker
ken in Nederland en de Bond
van Evangelische Kerken in
Oost-Duitsland (DDR) gevraagd,
de nodige initiatieven hiervoor te
ontwikkelen.
Volgens Van Munster getuigt het
IKV-voorstel niet van werkelijk
heidszin. "Contacten met Oost-
EuApa verdragen geen duidelij
ke, openhartige uitspraken en
stellingneming", schrijft hij 'Pax
Christi'. Dat zou tegen het mili
taire en politieke systeem indrui
sen. Pax Christi Internationalis,
Amnesty International en comi-
té's voor de naleving van de ak
koorden van Helsinki (1975) krij
gen in een Oosteuropees land
geen wettige voet aan de grond.
Dr. Van Munster ziet meer per
spectief in contact met kleine
groepen christenen in Oost-Eu
ropa. Hü zegt het de Oostduitse
evangelische bisschop Schön-
herr na: baanbrekend werk voor
de vrede moet informeel, niet-of-
ficieel gebeuren.
De Anglikaanse Kerk in Enge
land overweegt, vrouwelijke
anglikaanse predikanten uit het
buitenland toestemming te ge
ven om tijdens een bezoek aan
Engeland hun ambt onder be
paalde voorwaarden uit te oefe
nen. De synode zou daarmee een
eind willen maken aan illegale
praktijken. Het gebeurt namelijk
nu ook al.
De oppositie tegen de voorstellen
is niet gering. Zg beschouwt
vrouwelijke predikanten in het
buitenland als 'actieve leken'.
Voor het wettigen van de huidige
praktijk is een meerderheid van
tweederde nodig.
Drumvloei. Vijftig goed gegomde vloeitjes die
rollen en roken zoals 't moet: goed. In een verdraaid
mooi Drumjasje.
