c
Ger Thijs probeert nu proza
c
c
'Zorgen om toneelrepertoire beetje eigen schuld'
Deurwaarder
op bezoek
bij Kiss'
3
3
Scheepvaart
3
DONDERDAG 8 JULI 1982
Kunst
ARNHEM (GPD) - Ger Thys over
de uitreiking van de Van der
Viesprijs, hem door de Vereni
ging van Letterkundigen toege
kend voor zijn toneelstuk „De
kwekeling": „Gelukkig speelden
de jongens van Globe nog een
scène uit het stuk... Niet dat die
situaties altijd een anti-climax
opleveren...". Dat was dus geen
daverend feest. Maar toch: een
prijs voor Thijs.
En er valt meer over hem te mel
den. In het komende theatersei
zoen speelt het Publiekstheater
zijn nieuwe stuk, „Winkeldoch
ters", in de regie van Peter de
Baan; intussen werkt hij aan een
volgend project, aanvankelijk
gedacht als drama maar overge
gaan in proza en hij zal nog
slechts één seizoen deel uit ma
ken van de artistieke leiding van
de Arnhemse toneelgroep Thea
ter. In september 1983 gaat hij
weg bij dit gezelschap, om daar
na „vergadertijd aan creatief
werk te kunnen besteden".
In het schrijven van toneel door
Nederlanders is volgens Ger
Thijs een kentering aan het ko
men. In de plaats van „de lijsten
maker, die ook toneelstukken
kan schrijven" komen enerzijds
mensen, die schrijven vanuit een
interesse voor de taal en ander
zijds schrijvers vanuit de toneel
wereld. Vooral van die laatste ca
tegorie verwacht hij iets, vanwe
ge de vertrouwdheid van de au
teurs met het toneel. „Het is niet
zo, dat iemand iets inlevert, waar
dan de dramaturgie mee aan het
werk gaat. Op die manier verliest
een stuk aan authenticiteit. Er
worden veranderingen in aange
bracht. En op grond waarvan ge
beurt dat?"
Hij noemt een paar namen van uit
het toneel voortgekomen schrij
vers. Eén ervan is Willem Jan Ot-
ten, van wie Theater in het ko
mende seizoen „Een sneeuw"
gaat spelen in de regie van Ton
Lutz.
Winkeldochters
- Hoe zit het met zijn eigen „Win
keldochters"? Heeft hij dat aan
geboden en 't verder losgelaten?
Ger Thijs: „Ik heb het aan het Pu
bliekstheater aangeboden, om
dat ik de indruk wil vermijden,
dat ik m'n stukken aan de eigen
zaak geef. Ik heb meegepraat
over de keuze van de regisseur.
Daarin had ik 't voor het zeggen.
Ik ben heel blij met Peter de
Baan. Die zal zeker ook met de
tweede laag van het stuk, het po
litieke aspect, gaan werken. In
overleg met hem zijn we aan de
casting begonnen. De spelers
zijn Annet Nieuwenhuyzen, Mar-
jon Brandsma en Rudy van
Vlaanderen. Daar ben ik ook
heel gelukkig mee".
„Verder ben ik met Peter naar het
Zuiden gegaan. Bij het schrijven
had ik in m'n achterhoofd zo'n
ongelukkige, uit z'n voegen ge
groeide provincieplaats als Heer
len. Die plaats is naar de knop
pen gegaan toen de mijnen dicht
gingen. En de Duitsers, die er
destijds kwamen winkelen van
wege de lage prijzen, zijn weg. Je
ziet er kolossale gebouwen en
winkels, die geen duidelijke
functie meer hebben. Heerlen
staat op de derde plaats wat be
treft de drugproblematiek in Ne
derland. Daar is die plaats niet
op ingericht. Ik heb het Peter al
lemaal laten zien. Met het decor
heb ik me ook beziggehouden".
Drie versies
„Ik had drie versies van het stuk
geschreven. Ik weet zo precies
wat er in gebeurt. Ik heb tegen
Peter gezegd, dat hij er niets aan
moet veranderen en verder wil ik
er geen binding meer mee heb
ben. Als een stuk voor de eerste
keer in produktie gebracht
wordt, moet je er niets uithalen
of er interpretaties aan geven. Je
moet het eerst maar eens hele
maal concreet doen".
Hij schreef eerder „Parafarce" en
„Het publiek", in feite bewerkin
gen vanuit de Franse toneellite
ratuur. Daar tussenin ontstond
„De kwekeling". Autobiogra
fisch, maar niet letterlijk; wel de
elementen van de „heilige fami
lie: vader, moeder, kindje; bij my
is dat de zus en van het sociale
kader, de klasseloze tussenlaag
waaruit ik voortkom. Mijn vader
was een boerenzoon, mijn moe
der de dochter van een winke
lier. Vanuit het stramien verder
te willen komen, opdat de kinde
ren het beter zullen hebben, pro
moveerde mijn vader tot ambte
naar en de kinderen konden
gaan studeren. Waardoor wij
meteen met een schuldgevoel za
Ger Thijs: de heilige familie en het sociale kader.
ten als het niet goed ging met de
studie".
„Door verder te willen komen ra
ken mensen in een isolement. De
familie gaat niet mee en vindt die
mensen niet normaal. En bij die
andere klasse horen die mensen
ook niet echt. Ze komen zo tus
sen de klassen in, worden kader
loos, arm aan principes. Ze zijn
relatief zwevend in hun menin
gen en daardoor gevaarlijk in
moeilijke tijden. Daarover schrijf
ik, over kleine ambtenaren, on
derwijzers, kleine winkeliers".
Toen hij aan „De kwekeling" werk
te, doken de gegevens voor
„Winkeldochters" al op. De op
geheven winkels, met vitrage en
wat planten achter de grote etala
geruit om een woonkamer te
suggereren. „Trieste symbolen
van de crisis in het klein winkel
bedrijf'.
Een dochter van halverwege de
dertig, die vanwege een sterke
relatie met haar vader, op den
duur zichtbaar incestueus, nog
thuis woont. Moeder, die dank zij
haar eigen soort poëzie het leven
nog net aan kan. Een straat in
een buitenwijk, ooit „op stand",
waar de gemeente nu gemakke
lijk de buitenlanders kwijt kan.
Ger Thijs: „De buitenwereld is er
aan het afbrokkelen. By de voet
gangerstunnel staat een homo
jongen op klanten te wachten".
Het draait uit op een heftige con
frontatie met die knaap, waar
door de vreemdelingenhaat los
barst. „De proletarische klasse
heeft nog een eergevoel. Maar de
opgeklommen proletariërs zitten
tussen de klassen in, daar zit
geen verwijzingskader omheen.
De eigen moeilijkheden worden
dan omgezet in gevaarlijke radi
cale meningen. Het gaat in het
stuk eigenlijk om de relatie tus
sen die drie figuren (vader, moe
der, dochter - red.) en de sociale
bijbetekenis ervan".
De heilige familie en het ouderlijke
sociale kader, thema's die ook
weer zitten in het project, waar
Ger Thijs nu aan werkt, zoals
soortgelijke thema's ook in het
werk van andere (toneelschrij
vers en filmers steeds terugke
ren. „Ik zag laatst drie films van
Fassbinder achter elkaar. Dan
valt de herhaling van die thema's
ook op. Zijn beste werk speelt al
tijd in de sociale klasse, die hij
zelf kende".
Het concept van het werkstuk in
wording zou zich wel voor een
toneelstuk lenen. Het heeft een
eenheid van tijd, speelt zich in
één nacht af. „Maar ik worstel er
nog wel mee. Ik ben nu proza aan
het proberen. Maar gisteravond
las ik een stuk terug en ik vond
het vreselijk".
Een stervende moeder, een thuis
wonende zus, een broer die van
wege de omstandigheden naar
huis is gehaald. In overleg met
de huisarts wordt besloten moe
der inderdaad te laten sterven.
Broer en zus hebben de baby
foon aangelegd. Ze willen er bo
ven niet bij zijn en luisteren be
neden via de babyfoon naar moe
ders ademhaling. De vaderfiguur
is niet lijfelijk aanwezig. Wel is er
een oude mannenfiguur, die als
travestiet in het dorp rondloopt.
Een dorp en wel één waar de mij
nen al jaren dicht zijn, waar vrij
wel iedereen werkloos is. „Het is
daar vreselijk". En zo moeten
persoonlijke gegevens weer met
een helder sociaal kader gecom
bineerd worden. Over de familie:
„Het is steeds weer dat vierkan
tje. Ik heb ook andere broers en
zussen, maar die dringen zich in
mijn werk nog niet op. Wel is er
steeds de vader, die foute dingen
doet en door de zoon in bescher
ming genomen wordt".
Hij probeert proza „omdat het
spannender is, ik kan bij de men
sen naar binnen. Het is versla
vend en mooi, werk van de fanta
sie. Je zit aan een tafeltje te
schrijven en op één dag hadden
die mensen een verleden. Het is
prettig dat uit je te zien vloeien.
Moeilijk vind ik het pure hand
werk, de objectieve beschrijving
van bijvoorbeeld een omgeving.
En je moet bij proza veel meer
draden vasthouden".
Terug bij het toneel, in verband
met zijn vertrek. „Het heeft niets
met de moeilijkheden van Thea
ter te maken. Ik had al eerder be
sloten ermee op te houden, om
meer creatief bezig te kunnen
zijn. Ik ga misschien wat losse re
gie doen, projecten maken".
,Het repertoire toneel zit best in de
zorgen, over het geld en hoe het
repertoire ingevuld moet wor
den. Het is een beetje eigen
schuld, door die cultuursprei-
dingsgedachte. Dat gaat niet.
Theater kan niet iets extra's bete
kenen voor bijvoorbeeld Ensche
de. Al die subsidiërende gemeen
ten komen nu met dat argument.
Toen het goed ging deed nie
mand er iets aan".
Binding
„Er moet een nieuw systeem ko
men. dat helder is. Het zal zeker
niet betaalbaar zijn, maar een to
neelgezelschap moet een duide
lijke binding met een stad heb
ben. Kijk maar naar het Duitse
stadstheater. Er moet niet een re
latie zijn met het land, of zelfs
maar met een provincie. Dat is
onduidelijk en inhoudelijk moet
zo'n gezelschap met teveel eisen
tegelijkertijd rekening houden.
De regisseurs willen goede au
teurstukken brengen, maar er
moet ook iets leuks voor de men
sen zyn".
In 1971 ging Ger Thys van de
Maastrichtse toneelschool naar
Theater, waar hij werkte aan de
Speciale Programma's. Hij gaf
ook les aan de Toneelschool Arn
hem en regisseerde Wageningse
studenten. Tussendoor zwierf hij
drie jaar en ging weer terug naar
Arnhem.
„Theater is een prima plek. Maar
de mensen gaan er helemaal niet
meer weg. Begrijpelijk. Ze den
ken aan hun broodwinning.
Maar het hele toneel moet be
weeglijker. Voor de mensen van
de scholen is geen plaats meer.
Ik denk dat Theater zich als
groep moet vernieuwen".
Rijk van Rotterdam
LEEUWARDEN (GPD) - Onder
het toeziend oog van de Leeu
warder politie heeft een deur
waarder de afgelopen week in de
Prins Frederik-kazerne beslag
gelegd op de bezittingen van de
internationale toneelgroep Kiss.
De beslagneming gebeurde op
verzoek van de gemeente Leeu
warden. die een vordering van
43.000 gulden op het gezelschap
had Kiss bivakkeert al anderhalf
jaar in de kazerne maar heeft
nooit huur betaald. Ook de reke
ningen voor gas en elektrisch
zyn door de groep nooit betaald.
Tot nu toe had de gemeente die
rekeningen steeds voldaan.
Kiss kwam naar Leeuwarden na de
opheffing van de Noorder Com
pagnie. De groep kon toen profi
teren van de subsidie die op de
provinciale begroting voor dat
gezelschap gereserveerd was.
Oorspronkelijk zou Kiss een jaar
blijven, maar vorig jaar besloot
de provincie schoorvoetend het
internationale gezelschap nog
een jaar te subsidiéren.
Vorige week was die subsidierege
ling afgelopen en moest Kiss de
kazerne ontruimen. Terwijl de le
den van de groep daarmee bezig
waren, diende de deurwaarder
zich aan met de vordering van de
gemeente.
Aanvankelijk werd hij toegelaten,
maar al spoedig liepen de gemoe
deren in de kazerne zo hoog op,
dat de regisseur van het gezel
schap. de Fransman Jean-Pierre
Voos. de deurwaarder geëmotio
neerd de deur wees. Hierop liet
de deurwaarder de politie ko
men.
Overigens kreeg Kiss al eerder een
deurwaarder op bezoek. Na de
opvoering van de 24-uurs voor
stelling van de groep in het kader
van het Holland Festival in de
Harmonie in Leeuwarden werd
de recette, die 800 gulden be
droeg, in beslag genomen. Dit
vanwege een schuld van 13.000
gulden die Kiss aan een aanne
mer had.
WENEN De Oostenrijkse to
neelspeler Hermann Thimig is in
Wenen overleden. Hij was 91
jaar. Thinpg, die uit een oude
Oostenrijkse familie van toneel
spelers stamde, werkte vanaf
1916 onder Reinhardt in Berlijn
en Wenen. Na 1934 was hy ver
bonden aan het Wiener Burg
theater. Hij speelde komische en
karakterrollen, ook in films.
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Raiders of the lost
are", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo.
14.15,16.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 1 (124130): "An eye for an eye",
da. 14.30,19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,
16.30. 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
LIDO 2: "Sound of music", da. 14.30
en 20.00 uur, al.
LIDO 3: "Missing", da. 14.30,19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en
21.15 uur, 16 jr.
LIDO 4: "Monty Python"da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45,
19.00 en 21.15 uur, 12 jr
16.45 uur.
TRIANON (123875): "Les uns et les
autres" da. 14.00 en 20.00 uur, al.
REX (125414): "Sex in de vakantie",
da. 14.30.19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Gerüus' da. 13.30, 18.30.
21.15 uur. Zo. 13.30, 16.00, 18.30
21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Genius", z
EURO 2: "Onkruid vergaat nief'da.
13.30, 1845 en 21.00 uur. ZO: 13.45,
16.15, 18.45 en 21.00 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Jong, groen en
toch ryp", za: 24.00 uur, 18 jr.
EURO 3: "On golden pond", do en
vrij: 13.30, 18.45 en 21.15 uur. Za ma,
di en woe: 18.45 en 21.15 uur. Zo:
16.00 en 18.30 en 21.00, al.
Nachtvoorstelling: "Recht i
raap", za: 24.00 uur, 16 jr,
Kindermatinee: "Popeye",
EURO 4: "Turks fruit", da. 13.30,
18.45 en 21.15 uur. Zo: 13.45, 16.15,
18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
(Voor reveringen 01717-4354)
GREENWAY: "An American were
wolf in London", do: 20.00 uur; vrij en
za: 19.30 en 21.30 uur; zo: 16.00 en
20.00 uur; di en woe: 20.00 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Superman 2", da.
14.00 uur.
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "For your eyes", da. 14.45,
18.45 en 21.15 uur. al.
CITY 2: "Smokey and the bandit", da.
14.45 (beh za en woe mi), 18.45, 21.15
uur, 12 jr.
Kindermatinee: "Kuifje en de zonne
tempel", da. 14.30 uur.
CITY 3: "De kettingzaag", da. 14.45
en 18.45, 16 jr. "Lady Chatterley's
Lover", da. 21.15 uur, 16 jr.
Exposities
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Bibliotheek - Nieuwstraat 4, tentoon-
stelling "Droomwereld", tot 1/8, ope
ningstijden bibliotheek.
Rijksmuseum van Oudheden - Rapen
burg, t/m 3/10, Beelden van Behnasa,
Egyptische kunst uit de Romeinse Kei
zertijd, ma t/m za 10-17 uur, 13-17 uur.
Gemeentehuis Leiderdorp - t/m 28/7,
Bep Broekema-Van Dijk, etsen, litho's,
tekeningen, ma t/m vr van 8-17 uur, do
van 19-21 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat 1, t/m 3/10, 'Indianen van
Mexico, Azteken in 't verleden, Nahua's
van heden', ma t/m za van 10-17 uur,
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Ziekenhuizen
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige hiervoor specia
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmediscb Advies Centrum:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage
lijks van 11.15-12.00 uur, van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Tel 269111
Voor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
UÏUO'Mt**.
A»NHWW6PR0-
MÉN? MggM CWUMS
je Moeveeu
Burchtzaal - tot 11/7, "Tereukstelling",
Oegstgeest - Kunstcentrum Lange
Voort, expositie van Jan van den Bos,
Monica Elias, Kitty Langenberg, Ineke
Pijn, Leo Vogelenzang, tot 27/7, di t/m vr
13.30-17.30 uur, vr 19-21 uur, za 12-17
Art-tea-house De Oude Rijn - tot 12/7,
Nixje Straus, olieverfschilderijen -
aquarellen, di t/m za van 10-19 uur, do
tot 21 uur, zo 11-18 uur, ma van 12-18
Galerie Fenix - Botermarkt 26. t/m 18/7,
Han Rotteveel, schilderijen, di, wo, vr
10-19 uur. do 10-21.30 uur. za 7.30-18 uur.
zo 11-17 uur.
Museum Boerhaave Steenstraat la, t/m
8/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland*
le kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.00
Bezoektijden kinderafdelingen:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
kan er een afwijkende tyd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11 00-11 30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling: 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen
voor ouders 14.30-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
dag en nacht worden gemeld bij het i
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel: 020-175000).
tD.ad^Xieuuts
8 juli 1982
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
In Egypte is eene paniek ont
staan, nu de Engelsche admi
raal Seymour van de regeering
van dat land geëischt heeft den
aanleg van versterking swerken
te staken, onder bedreiging van
anders het bombardement op
Alexandrië te zullen openen.
Daarop zou de arbeid aan de
verdedigingswerken zijn ge
staakt, maar admiraal Sey
mour heeft aan de consuls-gene
raal der andere staten, die hem
om uitstel van het bombarde
ment verzochten en tevens hun
ne goede diensten bij de regee
ring van Egypte aanboden,
geantwoord dat hij niet meer
kan rekenen op de betuigingen
en verzekeringen der militaire
opperhoofden van Egypte De
Fransche consul-generaal te
Alexandrië heeft uit Parijs de
instructie ontvangen alle po
gingen in het werk te stellen om
het uitbreken van vijandelijk
heden tegen te gaan Bij eene
verkenning per schip werden
rondom de haven van Alexand
rië 98 kanonnen geteld, alle te
gen de haven gericht. Bijna al
de koopvaardijschepen zijn
naar de buitenhaven gegaan.
- Te 's-Gravenhage is, 76 jaar
oud, ontslapen de heer Francois
Joseph Paulez, stichter en eige
naar van het alom bekende
"Hotel Paulez" in het Voorhout
(i n de eerste oorlogsdagen van
mei 1940 door een Duits bom
bardement verwoest, Red Hij
was de nestor der Haagsche ho
telhouders. Belg van geboorte,
bleef zij hart steeds vervuld met
innige liefde voor het Huis van
Oranje, welks twee eerste ko
ningen de overledene »n een an
dere betrekking diende alvo
rens zijn ook »n het buitenland
vermaard hotel te openen
Vijftig jaar geleden
In China hebben communisti
sche troepen opnieuw vijande
lijkheden geopend tegen de re
geering van Kanton Het rode
leger, dat utt 50.000 man be
staat. heeft den laatsten tijd
verscheidene steden in Zuid-
China bezet. De regeering te
Kanton neemt maatregelen om
de communisten terug te drin
gen.
