In vier jaar
drs. En dan?
Mes gaat in ziekenhuizen
Rechter verbiedt actie Greenpeace
Loon verschillen in
nationale regeling"
Crisis in
Libanon
hoofdthema
Van Agt
Kabinet wil "versneld" 8000 bedden opdoeken
Man moet
ex jaar
lang uit
weg lopen
Militair
strafrecht
verdwijnt
Persglasfabriek van
Philips gaat dicht
Ahold heft Nettomarkten op
Brand doodt
650 varkens
Rel dreigt na Britse uitspraak
UTRECHT (ANP) - Onaangename werkomstandigheden worden vaak
ondergewaardeerd, terwijl aan de andere kant bijvoorbeeld een hogere
opleiding te duur wordt betaald. Dat is een reden voor de komst van
een landelijk systeem dat inkomensnormen vaststelt voor alle soorten
werk: bij de overheid, in het bedrijfsleven, voor vrije beroepen en voor
zelfstandigen.
Zo'n systeem van geleide inkomenspolitiek is nodig in een tijd die vraagt
om meer sturing van de sociaal-economische gang van zaken.
Dat bepleit dr P.J. van Wijngaarden in zijn proefschrift over inkomens
verdeling, waarop hij gisteren aan de universiteit van Utrecht promo
veerde tot doctor in de sociale wetenschappen. Volgens Van Wijngaar
den zijn de bestaande systemen van functiewaardering, die gebaseerd
zijn op normen uit de jaren vijftig, verouderd als gevolg van culturele,
economische, sociale en technologische ontwikkelingen. Daarnaast
zijn die huidige systemen volgens Van Wijngaarden economisch on
doelmatig.
Voor het vaststellen van landelijke functienormen, waar nodig aangepast
aan speciale omstandigheden, beveelt de promovendus de instelling
van een commissie van "wijze mannen". Deze commissie moet onder
directe verantwoordelijkheid van regering en parlement staan. Belan
gengroeperingen als werknemers en werkgevers dienen wel in de com
missie vertegenwoordigd te zijn, maar alleen door deskundigen op per
soonlijke titel. Dat bevordert de slagvaardigheid, meent Van Wijngaar
den.
Volgens hem bestaat bij overheid en vakbeweging wel belangstelling
voor een nationaal normenstelsel voor inkomens, maar is er vooral van
werkgeverszijde weinig sympathie voor dergelijke regelgevende plan
nen. Hij wijst er op dat een nationaal waarderingssysteem flexibel moet
zijn en nivellering met de botte bijl en verstarring van de loonverhou-
dingen juist tegen moet gaan.
PAGINA
ZATERDAG 3 JULI 1982
moet hij er rekening mee
houden dat hij dan door justi
tie zal worden gegijzeld.
Deze opmerkelijke uitspraak
deed de Leeuwarder recht
bankpresident mr. W. van
den Berg in een kort geding
dat Gerbrande de Jong tegen
haar gewezen vriend Anne
Minkes had aangespannen.
Minkes wenste de vrouw na
het verbreken van de relatie
niet met rust te laten en de
ex-vriendin heeft ten einde
raad maar de hulp van de
rechter ingeroepen. Volgens
mr. Van den Berg is komen
vast te staan dat: Minkes
vaak lange tijd voor de wo
ning van Gerbranda staat te
posten, hij haar probeerde op
te bellen, en hij 's nachts bij
haar aanbelde, lawaai maakte
en modder tegen de ruiten
gooide. Minkes heeft het niet
kunnen verkroppen dat zijn
vriendin ruim twee jaar gele
den de relatie verbrak.
(Van onze correspondent
Henk Dam)
LONDEN - Een Londense rechter
heeft gisteren de Nederlandse
tak van de milieuorganisatie
Greenpeace verboden het Britse
schip lastig te vallen dat eind de
ze maand in de Atlantische Oce
aan nucleair afval zal dumpen.
Deze uitspraak lijkt tot een juri
disch rel te kunnen uitgroeien.
Greenpeace Nederland is absoluut
verbijsterd over de uitspraak.
Bestuurslid Hans Guyt: „Het is
onbegrijpelijk waar een Engelse
rechter het recht vandaan haalt
om te oordelen over een Neder
landse organisatie die in interna-
DEN HAAG (GPD) - Het eerste mi
nisteriele bezoek aan het Neder
landse MFO-detachement in de
Sinai en het aanhoren van de
Egyptische standpunten in de
huidige Midden-CJpsten-crisis.
Deze twee hoogtepunten op het
programma van zijn bezoek aan
Egypte, aanstaande maandag en
dinsdag, betekenen voor Dries
van Agt het eerste belangrijke
optreden als minister van buiten
landse zaken. Ook de Nederland
se ontwikkelingshulp - Egypte
behoort tot de zgn. concentratie-
landen - en de handels- en cultu
rele betrekkingen zullen onder
werp van gesprek vormen tij
dens het korte werkbezoek.
Het bezoek valt naar verwachting
samen met de ontknoping van
het drama rond de Palestijnen in
West-Beiroet. Egypte wordt wel
iswaar door de meeste andere
Arabische landen geboycot van
wege het vredesverdrag met Is
rael. Maar mede door deze band
met Israel heeft de regering van
president Moebarak de laatste
dagen veel politieke en diploma
tieke activiteit ontplooid om een
aanvaardbare oplossing voor Li
banon te vinden.
Het optreden van Van Agt in Egyp
te heeft niets te maken met de
eerdere Europese initiatieven,
zoals door ex-minister Van der
tionale wateren actie wil voe-
Guyt heeft vrijdag in Londen aan
gekondigd dat de Nederlandse
afdeling van Greenpeace er alles
aan zal doen om te bewijzen dat
de Britse rechter zijn boekje ver
te buiten is gegaan. Contact zal
worden opgenomen met de mi
nisteries van buitenlandse zaken
en justitie, en met Tweede-Ka
merleden.
De uitspraak van de Britse rechter
houdt in dat, als Greenpeace Ne
derland onverhoopt toch bij het
Britse dumpschip acties zou
houden, de Nederlandse organi
satie zich schuldig zou maken
aan wat in Engeland „minach
ting van het hof' heet. Dit is een
Binnenland
Klaauw als EG-voorzitter wer
den ondernomen. Ook zijn geen
activiteiten omtrent Libanon te
verwachten, aldus de woord
voerder van de minister. „Wel
zijn we erg geinterresseerd in de
Egyptische denkbeelden hier
omtrent".
Van Egyptische zijde is daar aan
toegevoegd dat van het bezoek
van Van Agt tevens gebruik zal
worden gemaakt om de Neder
landers en Europeanen te wijzen
op de - in Egyptische ogen onver
teerbare - Europese exportbeper
kingen op Egyptische textielpro-
dukten. Naast olie en oliepro-
dukten is textiel het belangrijk
ste exportprodukt voor de Egyp-
tenaren. Een andere zorg van
Egypte is de toekomstige toetre
ding van Spanje en Portugal tot
de Europese Gemeenschap. Cai
ro wil graag garanties dat deze
toetreding niet ten koste gaat
van de Egyptenaren.
Sinai
Tweede hoofdmoot van het bezoek
aan Egypte is een uitstapje naar
het vj-edeslegertje in de Sinai,
dat na de Israëlische teruggave
van de woestijn aan Egypte door
een internationale vredesmacht
(MFO) wordt gepatrouilleerd.
Het 105 man sterke Nederlandse
detachement is sinds 20 april in
de Sinai en vervult daar voorna
melijk verbindingstaken tussen
de verschillende posten en com
mandocentra in de regio (81
man) en bestaat daarnaast nog
uit 21 man marechaussee en drie
officieren die zijn geplaatst bij de
staf van de MFO.
Hoewel het vervoer naar een van
de beide „Sector Control Cen
tres" in El Gorah (in het noorden,
vlak bij de Middellandse Zee)
enige voeten in de aarde heeft,
zal Van Agt hier zeker polshoog
te gaan nemen. De waarnemings
posten verder in de woestijn zul
len waarschijnlijk alleen vanuit
de lucht bekeken kunnen wor
den. Ook is een ontmoeting geor
ganiseerd met de Noorse com
mandant van de vredesmacht,
luitenant-generaal Bull Hansen.
Studenten die dit jaar met hun
studie aan een universiteit
beginnen zullen in vier jaar
doctorandus kunnen zijn.
Maar dat betekent niet dat
hij/zij met de dan verkregen
titel en bijbehorende bul de
zelfde mogelijkheden heeft
als een doctorandus-oude
stijl.
Met ingang van dit jaar gelden
namelijk voor alle studierich
tingen en instellingen voor
wetenschappelijk onderwijs
nieuwe - in de wet vastgestel
de - regels, bekend geworden
onder de naam "twee-fasen-
structuur", waartegen in de
afgelopen tijd krachtig verzet
is geweest van de kant van de
universiteiten.
'Over de vraag hoe de nieuwe
wet in de praktijk precies
moet worden toegepast zijn
de discussies overigens nog
steeds niet verstomd. Maar
een groot aantal grondslagen
liggen al vast en zeker is ook
dat die heel wat zullen veran
deren in de mogelijkheden
en het leven van de aanko
mende student.
In het kader van de twee-fasen-
structuur zullen met ingang
van dit jaar worden inge
voerd:
- Een eerste fase tot het docto
raal examen van vier jaar (nu
vijf tot zeven jaar met uitlo
pers naar acht en negen jaar)
- Een tweede fase gericht op be
roep en onderzoek van ten
hoogste twee jaar.
Niet iedereen
Volgens de plannen van de
toenmalige minister van on
derwijs en wetenschappen
Pais zou slechts gemiddeld
30 procent (met grote ver
schillen per studierichting)
van de afgestudeerden van
de eerste fase tot de tweede
fase kunnen worden toegela
ten. Er wordt over dit percen
tage nog steeds touwgetrok
ken tussen universiteiten en
ministerie. Wat de afloop
daarvan ook zal zijn in elk ge
val staat vast dat niet ieder
een zal kunnen doorstromen
van eerste naar tweede fase.
Een andere belangrijke veran
dering voor de aankomende
studenten is eveneens de be
perkte tijd dat hij/zij inge
schreven kan zijn aan de uni
versiteit. Geldt tot nu toe een
onbeperkte studieduur, van
af dit jaar zullen de nieuwe
studenten over de eerste fase
hooguit zes jaar mogen doen.
Dan is de koek op.
In enkele uitzonderingsgeval
len kan het college van be
stuur van de universiteit toe
stemming geven voor verlen
ging van de studieduur: ver
andering van studierichting,
ziekte, zwangerschap en der
gelijke. Ook werkstudenten
die een deeltijdstudie volgen
mogen er langer over doen.
De uitwerking van de twee-fa-
senstructuur kan voor stu
denten ingrijpende gevolgen
hebben. Na 1986 mag bijvoor
beeld slechts tachtig procent
van de studenten in de ge
neeskunde en farmacie door
stromen naar de tweede fase
voor het volgen van een op
het beroep van huisarts, spe
cialist of apotheker gerichte
opleiding. Maar hoe moet het
nu met die twintig procent
die bij de selectie voor de
tweede fase uit de boot valt?
Artsenbezoeker
Afgestudeerden uit deze groep
van de eerste fase zijn welis
waar doctorandus maar ge
noemde beroepen blijven
voor hen gesloteh. Zij zouden
kunnen proberen artsenbe
zoeker te worden. Maar met
zoveel afgestudeerden uit de
eerste fase worden ook voor
dat beroep de mogelijkheden
beperkt, aldus drs. H.J.M.
van Berkel, medewerker
voor het centrum voor onder
zoek van het wetenschappe
lijk onderwijs (cowo) van de
universiteit van Amsterdam.
Hij noemt als ander voorbeeld
de letterenfaculteit. Van de
studenten die onder de twee-
fasenstructuur een taal gaan
studeren aan deze faculteit
zal na voltooiing van de stu
die slechts twintig procent
kunnen doorstromen naar de
tweede fase voor een leraren
opleiding met eerstegraads
onderwijsbevoegdheid. De
resterende tachtig procent
die zich na het met succes
doorlopen van de eerste fase
doctorandus mag noemen
heeft geen enkele onderwijs
bevoegdheid en zal dus moe
ten omzien naar een baan
buiten het onderwijs.
Hetzelfde geldt voor geschiede
nisstudenten. Tot dusver
komt meer dan de helft van
de aan de letterenfaculteit af
gestudeerde studenten voor
de klas terecht, aldus drs. van
Berkel.
De vermindering van de kans
op een goede plaats in de sa
menleving geldt niet alleen
voor letteren- en medicijnen
studenten die alleen maar de
eerste fase hebben doorlo
pen. Het geldt in feite voor al
le studierichtingen.
"Als een sollicitatiecommissie
van een of ander ministerie
twee kandidaten te beoorde
len krijgt voor de functie van
beleidsmedewerker en de
ene kandidaat is een docto
randus politicologie die al
leen de eerste fase heeft door
lopen, terwijl de tweede daar
na nog een ambtenaren oplei
ding in de tweede fase heeft
kunnen volgen, weet ik wel
wie de commissie zal kie
zen", aldus Van Berkel.
Studielast
De inkrimping van de totale
doctoraalstudie tot vier jaar
in de eerste fase zal ook een
verzwaring van de studielast
voor de student betekenen.
Hij/zij zal zich in die vier jaar
meer op de studie moeten
kunnen concentreren en
minder kunnen doen aan po
litieke en andere activiteiten
in het maatschappelijke le
ven. Ook het werk in verte
genwoordigende organen en
studentenorganisaties zal
daaronder lijden.
Doordat de studie in kortere
tijd voltooid moet zijn zal er
voor diverse docenten min
der tijd zijn. Sommige docen
ten zullen bijvoorbeeld een
boek laten vallen en ook zul
len er misschien wat bijvak
ken sneuvelen. Dat laatste
hoeft geen nadelige invloed
op de studie te hebben. Door
de bank genomen lijkt het
Van Berkel dat er toch wel
kwaliteitsverlies en niveau-
vermindering zal optreden
als gevolg van de inkrimping
van de studie.
Van Berkel heeft in een rapport
over dit onderwerp overigens
een aantal voorstellen gedaan
met het oog op de selectie
voor toelating tot de tweede
fase. De wet schrijft voor dat
daarbij gelet moet worden op
welke vakken de student
heeft gedaan en of die aan
sluiten op de gewenste studie
in de tweede fase, de studie
duur, de cijfers die zijn be
haald en de ervaring die is
opgedaan, eventueel na de
studie. Onderbreking van de
studie is mogelijk en kan
zelfs voordeel opleveren.
Op basis van deze normen moe
ten plaatselijke commissies
beoordelen of iemand al dan
niet tot de tweede fase kan
worden toegelaten, wat vol
gens Van Berkel niet eenvou
dig is. "Wij hebben voorge
steld dat de plaatselijke com
missies genoemde normen
hanteren als minimumeisen
op grond waarvan zij een lijst
opstellen van studenten met
een "hoge prioriteit" en een
met lage. Deze lijsten zouden
landelijk ingezameld moeten
worden, waarna er landelijk
geloot en toegewezen wordt".
Vrouwen
Eventueel kan de toelatings
commissie een klein percen
tage (circa 5 procent) van de
plaatsen zelf toewijzen ten
gunste van bijvoorbeeld afge
studeerden uit het Hoger Be
roeps Onderwijs, of aan stu
denten die cum laude zyn af
gestudeerd. De wens van de
wetgever om vrouwen posi
tief te discrimineren kan vol
gens Van Berkel worden ver
vuld door hen een plaats te
geven op de lijst van "hoge
prioriteit".(ANP)
DEN HAAG (GPD) - Het aantal ziekenhuisbedden in ons
land zal de komende paar jaar met ongeveer achtdui
zend omlaag moeten. De ministerraad heeft vrijdag in
gestemd met een plan van minister Gardeniers (volks
gezondheid) om in versneld tempo de norm van 3,7 bed
den per duizend inwoners te bereiken. Waar de klappen
gaan vallen, is nog niet beslist.
Vice-premier Terlouw zei gisteren
na afloop van de kabinetsverga
dering dat de helft van de in
krimping gevonden zal worden
door sluiting van complete zie
kenhuizen. Naar verwachting
gaat het om tegen de twintig klei
nere ziekenhuizen. De overige
vierduizend bedden zullen ver
dwijnen door sluiting van afde
lingen van grote hospitalen.
Met de inkrimping van het aantal
ziekenhuisbedden, dat nu om
streeks 63.000 bedraagt, hoopt
het kabinet 700 a 800 miljoen gul
den te besparen. Vice-premier
Terlouw zei dat volgend jaar al
de eerste honderd miljoen moet
worden opgebracht.
De besparing op de ziekenhuiskos
ten zal gedeeltelijk worden be
nut voor een verbetering van de
zogenaamde eerstelijnszorg
(huisartsen en para-medische
hulpverleners), voor de poliklini
sche zorg en voor de bouw van
verpleeghuizen voor oude men
sen en geestelijk gehandicapten.
Minister Gardeniers benadrukte
deze week nog de noodzaak van
deze „pijnlijke operatie" bij de
opening van een verpleeghuis in
Bilthoven.
De Nationale Ziekenhuisraad heeft
al aangekondigd zich met hand
en tand te zullen verzetten tegen
n ii
LEEUWARDEN (GPD) - Anne
Minkes uit Leeuwarden moet
een jaar lang ver uit de buurt
van zijn ex-vriendin Gerbran
da de Jong blijven. Hij mag
zich niet zonder duidelijke
noodzaak bevinden in de na
bijheid van haar woning,
haar werk en de route die zij
volgt van werk naar huis of
omgekeerd. Hij mag Ger
branda de Jong op geen en
kele wijze meer lastigvallen.
Bij iedere overtreding van
deze regels volgt een boete
van 100 gulden. Als Minkes
zijn ex-vriendin toch weer
zou benaderen en als dan
blijkt dat hij de dwangsom
het plan van Gardeniers. Vol
gens de ziekenhuizen staan er
15.000 arbeidsplaatsen op het
spel en wegen de besparingen
niet op tegen de wachtgelden,
schadeloosstellingen en sociale
uitkeringen die de overheid
straks moet betalen. De zieken
huisraad twijfelt ook aan de juri
dische basis voor Gardeniers'
plannen.
DEN HAAG (ANP) - De militaire
strafrechtspraak wordt geinte-
greerd in de gewone strafrecht
spraak. Daartoe ging de minis
terraad gisteren akkoord met een
voorstel van de bwindslieden
van Justitie en Defensie om drie
wetsontwerpen met betrekking
tot de militaire strafrechtspraak
voor advies naar de Raad van
State te sturen.
Het belangrijkste element in de
wetsvoorstellen is het opheffen
van de militaire gerechten
(krijgsraad voor de koninklijke
landmacht en de luchtmacht,
zeekrijgsraad, de andere krijgs
raden en het hoog militair ge
rechtshof). De strafrechtspraak
ten aanzien van de militairen zal
worden uitgeoefend door de ar
rondissementsrechtbank en het
gerechtshof.
Het is de bedoeling daartoe te zij
ner tijd een rechtbank en een ge
rechtshof in ons land aan te wij
zen, mede om de vereiste des
kundigheid wat betreft militaire
omstandigheden zoveel mogelijk
bijeen te brengen.
ZAANDAM (ANP) - Ahold NV wil de keten van zes Nettomarkt-vestigin
gen (grote warenhuizen) opheffen, waar in totaal 219 mensen werken.
Volgens de raad van bestuur van Ahold is het rendement onvoldoende
en heeft een onderzoek uitgewezen, dat het in de huidige stagnerende
markt niet mogelijk is dit rendement op bevredigende wijze te verbete-
Ahold wil de activiteiten van de werkmaatschappij Verbrumar, die de
Nettomark-warenhuizen exploiteert, overdragen aan andere werk
maatschappijen van Ahold en aan derden.
Het plan is om de vestigingen in Eindhoven en Bergen op Zoom over te
dragen aan Nettorama Verbruikersmarkten BV in Oosterhout. De voe
dingsmiddelenafdeling van de vestiging in Breda, "De Lunet", zal aan
Albert Heijn BV worden overgedragen en de Verbrumar-vestiging in
Nieuwegein aan Toko Recreatie Service, eveneens een werkmaat
schappij van Ahold.
EINDHOVEN (ANP) - Philips
heeft besloten om de experimen
tele persglasfabriek in Eindho
ven te sluiten. In deze fabriek
werken 320 mensen. De onderne
mingsraad heeft vorige week een
negatief advies uitgebracht met
betrekking tot de sluiting. De
bonden hebben het Philips-plan
uiteindelijk geaccepteerd nadat
de onderneming akkoord was
gegaan met een vergaand sociaal
plan.
De ondernemingsraad is bang dat
de overtollig geworden werkne
mers niet herplaatst kunnen
worden in de regio en vreest voor
het voortbestaan van enkele an
dere onderdelen van de hoofd-
toeleveringsgroep glas in Eind
hoven. Die vrees is volgens Phi
lips ongegrond. Wat de herplaat
sing betreft geeft Philips toe dat
het onmogelijk is om alle werk
nemers direct elders aan werk te
helpen. „Philips wil aan dit pro
bleem tegemoet komen door de
afbouw zo geleidelijk mogelijk te
laten verlopen.
Philips garandeert dat er tot en
met 1984 geen gedwongen ont
slagen zullen vallen. „Is er dan
voor bepaalde medewerkers nog
geen oplossing gevonden, dan
zal opnieuw overleg met de bon
den worden gevoerd", aldus Phi-
ups.
Dat laatste is in het plan opgeno
men op nadrukkelijk verzoek
van de gezamenlijke bonden.
Guus Fonteijn van de Industrie
bond FNV is dan ook tevreden
met het bereikte resultaat. „We
hebben de directie zwaar onder
druk gezet. We hebben gezegd
dat we bij een afwijzing de slui
ting van de fabriek minstens een
half jaar zouden vertragen".
HEESCH (ANP) - Door een brand
in een varkensfokbedrijf in
Heesch (Noord-Brabant) zijn gis
teren 650 varkens in de vlammen
omgekomen. De brandweer
slaagde erin honderd vijftig var
kens te redden.
De vijf schuren en een voedersilo
van het bedrijf hebben ernstige
brandschade opgelopen. Uit het
onderzoek van de technische re
cherche is gebleken dat er ver
schillende brandhaarden waren.
Het vermoeden bestaat daarom
dat de brand is aangestoken. De
schade wordt geschat op min
stens een miljoen gulden.
misdrijf dat gewoonlijk zwaar
bestraft pleegt te worden.
Het is de vraag of het in dit geval
zover zal komen. Volgens Guyt is
nog niet definitief bepaald of de
actie nu wel of niet zal doorgaan.
„Wij willen ons eerst en vooral
concentreren op de juridische
consequenties van deze in onze
ogen ongelooflijk uitspraak".
Het dumpen van nucleair afval ge
beurt één keer per jaar, in op
dracht van de United Kingdom
Atomic Energy Authority
(UKAEA). Het gaat om afval, af
komstig van Britse atoomcentra
les, uit de medische wereld, de
industrie en onderzoekafdelin-
gen van verschillende universi
teiten-
Volgens een woordvoerder van de
UKAEA dumpen de Britten al
sinds 1946 in wateren die daartoe
internationaal zijn aangewezen.
Greenpeace, aldus de woord
voerder, heeft in vorige jaren ook
al eens geprobeerd dumpingen
te verhinderen door met rubber
bootjes te gaan varen op de
plaats waar de vaten nucleair af
val zouden worden gelost.
„Deze acties hebben de dumpin
gen nooit verhinderd, maar wel
ernstig vertraagd", aldus de
woordvoerder. Dat laatste was
ook de reden waarom de
UKAEA naar de rechter stapte
met het verzoek de acties te ver
bieden.
