VS akkoord met rol PLO
Westduitse coalitie
voorlopig behouden
C
D
Britse politie zoekt
meervoudig moordenaar
Britten willen
VS-boycot naast
zich neerleggen
Meer macht Europarlement
Blijvende politieke aanwezigheid in
Turkse regering geeft
details van referendum
DONDERDAG 1 JULI 1982
(Van onze correspondent
Henk Dam)
LONDEN (GPD) - De Britse poli
tie is nu al bijna twee weken be
zig met een grootscheepse klop
jacht op een 37-jarige man, die
ervan wordt verdacht zeker drie
moorden op zijn geweten te heb
ben. De man houdt zich op in
Noord-Yorkshire, in het noorden
van Engeland. Hij is bekend bij
naam, zijn portret verschijnt
avond aan avond op de televisie,
zijn achtergronden zijn ook be
kend, en zelfs staat zo goed als
vast dat hij zich in een klein ge
bied rond het plaatsje Malton be
vindt. dat aan drie zijden wordt
afgesloten door water
Niettemin, de politie, die sinds de
laatste drie dagen met 800 man
en twee helikopters op zoek naar
hem is, heeft geen spoor van de
man kunnen vinden. Dat wordt
toegeschreven aan het onwaar
schijnlijke vermogen tot overle-
Buitenland
ven van de zonder twijfel diep
gestoorde moordenaar. Hij heeft
een opleiding gehad bij de SAS.
de speciale troepen, die onder
meer in de Falkland-crisis een
aantal spectaculaire acties op
hun naam wisten te brengen.
Vermoed wordt dat de man als
huurling een aantal jaren in
vreemde krijgsdienst heeft door
gebracht.
Het drama begon toen bijna twee
weken geleden de verdachte,
Barry Prudom, in het Noorden
gelse Harrogate een politieman
doodschoot toen deze zijn auto
wilde controleren. Enige dagen
later werd Prudom in het plaats
je Girton gesignaleerd, even ten
zuiden van Harrogate, waar hij
een echtpaar gedurende korte
tijd in gijzeling hield omdat hij
hun auto nodig had. De gijzeling
eindigde in een drama: de man
werd doodgeschoten en zijn
vrouw werd zwaar gewond.
Prudom vluchtte weer naar het
noorden, waar hij zeven schoten
afvuurde op een politieman die
met een hond sporen van de ver
dachte aan het onderzoeken was.
De politieman overleefde deze
schietpartij. Minder gelukkig
was de agent David Winter, die
afgelopen maandag in het plaats
je Malton door Prudom werd
doodgeschoten. De dood van de
ze agent zette een van de grootst
grote zoekacties in werking die
ooit in Engeland is gehouden.
De politiemensen hebben op
dracht gekregen Prudom neer te
schieten zodra ze hem in het oog
krijgen. De drievoudige moode-
naar, die in zijn diensttijd de re
putatie kreeg scherpschutter te
zijn, wordt als een van de gevaar
lijkste mensen in het noorden
van Engeland beschouwd sinds
de vangst van de Yorkshire Rip
per. nu ongeveer een jaar gele
den.
De bevolking van Malton, waar
Prudom volgens de politie nog
steeds moet zijn, is door de gang
van zaken verbijsterd. Het ge
woonlijk vredige stadje is in een
vesting omgetoverd, met dag-in,
dag-uit het geluid van de pa
trouillerende helikopters.
JERUZALEM(GPD)
Premier Begin heeft gisteren een brief van de aftredende
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Haig ge
kregen, waarin deze op de laatste dag dat hij nog in func
tie is de belangrijkste Israëlische eisen onderschrijft:
Amerika staat op het standpunt dat alle vreemde troepen
Libanon moeten verlaten, zowel de PLO als de Syrische.
Er moet een sterke centrale Libanese regering komen en
een buffer van 40 kilometer langs de Israëlische grens.
Op éen belangrijk punt wijkt het
Amerikaanse standpunt van dat
van Israël af. Amerika gaat ak
koord met een blijvende politie
ke aanwezigheid van de PLO in
Libanon, als de Libanese rege
ring daar tenminste mee instemt.
Israël verzet zich ook tegen deze
politieke rol, die in de toekomst
wel eens zeer belangrijk zou kun
nen worden. Want het duidt erop
dat Amerika de PLO in de toe
komst een politieke rol toebe
deelt, en wellicht - paradoxaal
genoeg - ondanks de steun aan
Israël in de Libanese crisis, in de
toekomst een dialoog zal openen
met een 'politieke PLO' die tot
dusver taboe was volgens afspra
ken met Israël die nog van 1975
dateren, toen door Kissinger het
tweede Sinai-akkoord werd ge
sloten.
Het lijkt erop dat meer dan ooit te
voren Amerika en Europa wat
het Midden-Oosten betreft nu op
één lijn zitten. De Europeanen
veroordelen Israël weliswaar in
felle woorden in de EG-verkla-
ring, maar de politieke conclu
sies zijn niet in overeenstem
ming met die veroordeling. Inte
gendeel: de Europeanen steunen
ondanks die veroordeling de Is-
raëlischej eisen dat alle vreemde
troepen uit Libanon moeten ver
dwijnen. Vandaar dat men op het
ministerie van buitenlandse za
ken in Jeruzalem ondanks de
scherpe veroordeling helemaal
niet zo ontevreden is over de Eu
ropese verklaring.
Het opnieuw opvoeren van de
PLO, evenals destijds in de EG-
verklaring van Venetië, wijst er
op dat ook Europa vindt dat er in
de toekomst voor de PLO een
politieke rol is weggelegd, nadat
de PLO militair uit Beiroet is
vertrokken.
De voormalige Libanese premier
Saib Slaam, die als tussenper
soon dienst doet voor PLO-leider
Arafat en de Amerikaanse be
middelaar Habib, zegt dat de
PLO een besluit heeft genomen
om Beiroet te verlaten. Nochtans
wordt dit door de PLO officieel
tegengesproken. De vraag is vol
gens Slaam, op welke i
Irak wil een
vredesmacht
BAGDAD (Reuter) - Irak heeft
gisteren gepleit voor de statione
ring van een neutrale vredes
macht aan de Iraakse-Iraanse
grens. Het is een nieuwe Iraakse
poging de oorlog met Iran te
beëindigen.
Volgens een verklaring van het
Iraakse ministerie van buiten
landse zaken zou een dergelijke
vredesmacht tot taak moeten
hebben toe te zien op de naleving
van het eenzijdig door Bagdad
afgekondigde staakt-het-vuren.
waarheen de 8000 gewapende
Palestijnen zullen vertrekken en
aan wie zij hun wapens zullen
overdragen.
Volgens sommige berichten zou
den de Palestijnen niet alleen
hun lichte wapens willen meene
men, iets waarmee Israëls pre
mier Begin akkoord gaat, maar
ook hun zware wapens, waar Is
raël bezwaar tegen maakt.
Inmiddels heeft de Israëlische re
gering besloten de Amerikanen
nog twee dagen de tijd te geven
om langs diplomatieke weg de
Palestijnen uit Beiroet te krijgen.
Regeringswoordvoerders zeggen
dat de tijd voor de Amerikaanse
diplomatie nog maar heel kort is.
Bestand
In Libanon zelf wordt het bestand
goed nageleefd. Voor het eerst
gingen gisteravond in West-Bei-
roet de lichten weer aan, zelfs in
de vluchtelingenkampen die de
afgelopen week onder zwaar Is
raëlisch vuur hebben gelegen.
Grote zorg baart het optreden van
de christelijke falangisten tegen
over de Druzenbevolking van Li
banon. Maronieten en Druzen
hebben eert bloedvete die tot
meer dan 100 jaar teruggaat, en
de falangisten van Beshier Ge-
mayel willen nu van de gelegen
heid gebruik maken om de reke
ning te vereffenen. In dorpen als
Aley aan de hoofdweg Beiroet-
Damascus met een Druzenbevol
king zijn de falangisten binnen
getrokken en hebben plaatselij
ke bewoners gemolesteerd en
vermoord.
De Druzen hebben zich tot de Is
raëli's gewend om de falangisten
buiten de deur te houden. Bo
vendien willen zij toestemming
van de Israëli's hun wapens te
mogen behouden voor zelfverde
diging tegen de falangisten. De
Israëli's hadden orders gegeven
alle wapens in te leveren.
Merkwaardigerwijs is het voor het
eerst, dat het Israëlische publiek
wordt ingelicht over wreedhe
den die door hun christelijk Li
banese bondgenoten worden be
gaan in Libanon. Premier Begin
spreekt altijd over ,,het bescher
men van de christelijke bescha
ving" als het om de Libanese
christenen gaat, waardoor zij in
Israël het imago van de brave
Hendriken hebben.
De houding tegenover de Druzen
is overigens een voorproefje van
het 'stabiele' Libanon van de toe
komst, als het land onder het be
wind zou komen van de christe
nen, met een man als Beshir Ge-
mayel tot president.
advertentie
SPD en FDP akkoord over begroting
BONN - De Westduitse regerings
coalitie van sociaal-democraten
en liberalen is voorlopig gered.
Na dagenlange en buitengewoon
moeizaam verlopen onderhande
lingen bereikten SPD en FDP
gisteravond een compromis over
de begroting voor 1983. Dit
wordt omschreven als "je kunt
ermee omgaan". In de SPD-frac-
tie stemden slechts acht leden te
gen, in de FDP vier. Woordvoer
ders van zowel sociaal-democra
ten als liberalen verzekerden dat
nu de vaste wil bestaat om in elk
geval tot de bondsdagverkiezin
gen van 1984 met elkaar te blij
ven regeren.
De Westduitse begroting voor het
volgend jaar zal met ruim 2 pro
cent stijgen tot 250,5 miljard
mark. Dat houdt in dat er circa 8
miljard gespaard moet worden
en dat de nette-kredietopname
niet hoger mag zijn dan 28,5 mil
jard mark. De bijdragen voor de
werkloosheidsverzekering zul
len opnieuw worden verhoogd
met 0,5 procent tot 4.5 procent.
Verder streeft de coalitie ernaar
de bijdrage voor de pensioen- en
ziektekostenverzekering van
werklozen niet meer te baseren
op het laatst genoten bruto inko
men, maar slechts op 70 procent
hiervan.
De afgelopen dagen is in Bonn nog
uitsluitend gepraat over de vraag
of de coalitie uit elkaar valt of
niet. Nadat vorige week in het
kabinet geen akkoord over de zo
genoemde 'Eckwerte' (hoekste-
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
erkrijgbaar bij aile banken en spaarbanken van Nederland.
ANKARA (UPI) - Het militaire re
gime in Turkije heeft gisteren
bijzonderheden bekendgemaakt
van een nationaal referendum
voor een nieuwe democratische
grondwet die volgens critici de
uitslag al bij voorbaat tot een uit
gemaakte zaak maken. De rege
ring zei dat een op 5 september te
houden volksstemming als inlei
ding tot het referendum ver
plicht zal zijn voor allen die 20
Uitgaansverbod
in Warschau
ook opgeheven
WARSCHAU (DPA) - Het
nachtelijk uitgaansverbod tus
sen middernacht en vijf uur in
Warschau, dat na de ongeregeld
heden op 1 en 3 mei opnieuw was
afgekondigd, is gisteren opgehe
ven. Naar het persbureau PAP
bekendmaakte, mogen studen
tensociëteiten, discotheken en
andere amusementsgelegenhe
den hun deuren weer openen In
andere Poolse steden waren de
beperkingen al eerder opgehe-
jaar en ouder zijn. Er zal dan een
of andere vorm van een uitgaans
verbod van kracht zijn.
Vorige week maakte de regering
bekend dat het referendum over
een nieuwe grondwet uiterlijk in
november zou worden gehouden
waardoor de weg gebaand wordt
voor een gekozen democratie te
gen de herfst van 1984
Generaal Nurettin Ersin, lid van de
regerende nationale veiligheids
raad. die de grondwet voorbe
reidde, zei dat degenen die aan
het referendum weigeren deel te
nemen, zich blootstellen aan ge
vangenisstraffen tot zes maan
den en een verbod tot deelne
ming aan te houden verkiezin
gen.
Ook maakte hij verkiezingsproce
dures bekend die het volgens cri
tici onmogelijk zouden maken
de door de regering voorgestelde
grondwet te verwerpen. Deelne
ming aan het referendum zal ge
beuren door middel van twee
soorten kaarten - een witte voor
een positieve en een blauwe voor
een negatieve stem Het stelsel
van gekleurde kaarten zonder
gebruik van enveloppen zou
sterke invloed op de uitslag heb
ben als mensen straffen vrezen
voor het gebruiken van een blau
we kaart (voor een negatieve
stem).
nen) van de begroting 1983 kon
worden bereikt, besloot bonds
kanselier Helmut Schmidt zelf
met een compromisvoorstel te
komen. Dat legde hij, na terug
keer van de Europese top in
Brussel, in eerste instantie dins
dagavond voor aan vice-kanse-
lier en FDP-chef Hans-Dielrich
Genscher.
De heren kwamen niet tot overeen
stemming. Gisterochtend kwam
het kabinet bijeen om zich over
een in de nacht door Schmidt bij
gewerkt plan te beraden. In to
taal duurde het twaalf uur voor
dat de bondskanselier tegenover
de SPD-fractie kon verklaren dat
er inderdaad een overeenkomst
was bereikt. De kabinetszitting
was overigens onderbroken voor
overleg met de leiders van de
partijen SPD en FPD en de rege
ringsfracties.
Dat alles geeft aan hoe
de grote lijnen voor de begroting
van volgend jaar tot stand zijn
gekomen, waarbij moet worden
opgemerkt dat er nu al politici
zijn die beweren dat die begro
ting veel te optimistisch is. De
economische verwachting waar
op men zich baseerde, zou nu al
achterhaald zijn. Dat zou inhou
den dat over enige tijd de zaken
weer bijgesteld moeten worden,
omdat de inkomsten lager zijn
geraamd
Russische pijpleiding-kwestie
LONDEN (ANP) - De Britse
regering heeft gisteren maat
regelen genomen, die het mo
gelijk maken Britse bedrij
ven te verbieden om zich te
houden aan de Amerikaanse
maatregelen tegen de aanleg
van een gasleiding van de
Sowjet-Unie naar West-Euro
pa. Dit heeft het ministerie
van handel gisteren meege
deeld
Engeland is hiermee het eerste
land dat zich opmaakt om het
Amerikaanse embargo op de
levering van materiaal voor
de pijpleiding te negeren.
In de verklaring van het minis
terie wordt gezegd, dat de
Amerikaanse boycot op de le
vering van onderdelen voor
de gasleiding een voorbeeld
is van Amerikaanse pogingen
om de Britse export te beper
ken in het belang van het bui
tenlandse beleid van Was
hington
De verklaring van het Britse
ministerie spreekt nog niet
van de manier waarop de re
gering gebruik zal maken van
deze bevoegdheden. Als de
regering van Thatcher Britse
bedrijven inderdaad verbiedt
de Amerikaanse richtlijnen
op te volgen betekent dat een
ernstig conflict met de rege-
nng-Reagan. Engeland heeft
zich net als de andere EG-lan-
den aangesloten bij de ver
oordeling van het Ameri
kaanse beleid door de minis
terraad van de EG.
In een eerste reactie op de me
dedeling van de Britse rege
ring dat zij zich de bevoegd
heid heeft verschaft om Brit
se bedrijven medewerking
aan het Amerikaanse embar
go op de levering van mate
riaal voor de gasleiding te
verbieden heeft de Ameri
kaanse onderminister van
handel. Lionel Olmer. giste
ren gezegd te hopen dat Lon
den daarvan geen gebruik zal
maken. Hij zei te hopen dat
"Engeland zich zijn toezeg
ging zal herinneren om de
Amerikaanse sancties niet te
ondermijnen".
Belang
De maatregel is onder meer van
groot belang voor het con
cern John Brown, dat anders
zwaar door het Amerikaanse
beleid wordt getroffen. Het
heeft een Russische bestel
ling voor gasturbines binnen
waarmee 104 miljoen pond
sterling (492 miljoen gulden)
is gemoeid. De rotors van de
turbines worden gemaakt by
General Electric in de VS.
In Londen
John Brown al zes van de be
stelde 21 turbines heeft ge
bouwd maar niet meer verder
kan bij gebrek aan rotors. Er
zijn in West-Europa verschei
dene fabrieken die over een
licentie van General Electric
beschikken om de rotors te
vervaardigen Maar daarvan
mogen ze volgens de be
schikking van Reagan geen
gebruik maken om te leveren
aan bedrijven als John
Brown, die turbines voor de
gasleiding vanuit Sibene
naar de Westduits-Tsjecho-
slowaakse grens maken.
Andere landen in West-Europa
die door de Amerikaanse
maatregelen worden getrof
fen zijn minder vlot met het
beramen '/an maatregelen
om het beleid van Reagan te
torpederen West-Duitsland
bijvoorbeeld is volgens een
regeringswoordvoerder in
Bonn niet van plan de be
schikking van Washington
juridisch aan te vechten.
Bondskanselier Helmut
Schmidt en minister van eco
nomische zaken Otto Lambs
dorff brengen volgende
maand een bezoek aan Was
hington en zullen de kwestie
ongetwijfeld ter sprake bren
gen, maar juridische stappen
worden niet overwogen
In Brussel is vernomen dat juri
dische stappen van de Euro
pese Gemeenschap ook niet
één twee drie te verwachten
zijn omdat by bestudering
van de contracten tussen de
Amerikaanse bedrijven en
hun buitenlandse afnemers is
gebleken dat het niet gemak
kelijk zal zijn van de rechters
gelyk te krijgen.
In Parijs hebben ambtenaren
van het Franse ministerie van
industrie gezegd dat bestude
ring van de juridische aspec
ten van de Amerikaanse
maatregelen nog weken of
zelfs maanden kan vergen.
Een eventueel aan te span
nen juridische procedure kan
jaren gaan duren en het zoe
ken naar een politieke oplos
sing voor het geschil is de
enige manier om te bereiken
dat de pypleiding op tijd
klaar komt. dat wil zeggen
eind 1984.
Praten
De Verenigde Staten zijn wel
bereid met de Europese Ge
meenschap te praten over
handelskwesties zoals de be
perking van de Amerikaanse
staalinvoer en de bezwaren
van Washington tegen de
aanleg van een pijpleiding
voor de import van Russisch
gas in West-Europa. De
woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken. Dean Fischer,
heeft dit gisteren meege
deeld. 4
Paraaf
Ondertussen is gisteren in Mos
kou de raamovereenkomst
voor de gedeeltelijke finan
ciering van de aanleg van de
Russische aardgasleiding ge
parafeerd. De Westduitse on
dernemingen die by de aan
leg zyn betrokken willen
daarmee aantonen dat zy zich
aan hun woord houden, on
danks het verscherpte em
bargo van de Verenigde Sta
ten. zo heeft Hans Fndenchs.
topman van Dresdner Bank.
verklaard. Vermoedelijk
wordt de overeenkomst half
juli officieel ondertekend ty-
dens een bijeenkomst van de
Westduits-Russische bank-
commissie in Leningrad.
Volgens Fndenchs is de Sow-
jet-Unie vastbesloten de
aardgasleiding van Urengoi
naar West-Europa aan te leg
gen. De leiding is voor de
Sowjet-Unie niet alleen van
economisch belang, zo ver
klaarde hy. Een consortium
van Westduitse banken heeft
zich garant gesteld voor ma
ximaal vyf miljard mark. Fn
denchs twyfelt niet aan de
kredietwaardigheid van de
Sowjet-Unie. "De Oostblok
landen moeten wat dat be
treft niet op één hoop worden
gegooidzei hy
De Amerikaanse maatregelen
treffen ook het Westduitse
concern AEG. Deze onderne
ming heeft al contracten voor
de levering van de rotors
voor 47 gasturbunes. waar
mee een bedrag van 700 mil
joen mark is gemoeid. Fnde
nchs is ook voorzitter van de
raad van commissarissen van
AEG. Hij verklaarde dat AEG
nu moet beslissen of zy de
produktie van de rotors
Voortzet en do onderdelen in
voorraad houdt totdat het
Amerikaanse verbod op de
levering eventueel wordt op
geheven
Fndenchs denkt ovengens niet
dat de VS hun standpunt de
komende maanden zullen
veranderen. Alleen een dui-
delyk teken van verbetering
van de situatie in Polen kan
de Amerikanen van gedach
ten doen veranderen, byvoor-
beeld de vnjlating van Lech
Walesa, zo zei hy Fndenchs
merkte nog op dat een
werkelijk embargo op het ga
sproject pas werkt als het gas
erby wordt betrokken en niet
alleen de uitrusting voor de
leiding.
BRUSSEL (ANP) - De voorzitters van de Europese
ministerraad, de EG-commissie en het Europees
Parlement hebben gistermiddag in Brussel een do
cument getekend dat een einde kan maken aan de
elk jaar opnieuw weer tussen raad en parlement op
komende ruzies over de Europese begroting Als het
parlement volgende week in Straatsburg in zijn ple
naire byeenkomst akkoord gaat met de gezamenlij
ke verklaring die zyn voorzitter. Piet Dankert. gete
kend heeft, trekt de raad een klacht in die het tegen
het parlement heeft lopen Die klacht zei dat het
parlement zijn bevoegdheid had overschreden door
ongeveer een miljard gulden mei
begroting voor 1982 in te schryv
raad vond dat het Europese Hof
xemburg uit moest maken wie er
had, de raad of het parlement
De overeenkomst die raad. parlerr
nu bereikt hebben en die is neergelegd in de giste
ren getekende verklaring omvat in de eerste plaat*
regels voor de indeling van de Europese uitgaven
Die moeten voorkomen dat in de toekomst nog ru
zies ontstaan over wat nu verplichte en onverplichte
Europese uitgaven zyn By onverplichte uitgaven
heeft het parlement het laatste woord. Verder voor
ziet de verklaring in overlegprocedures tussen de
drie Europese instellingen en ook krijgt het parle
ment betere kansen om geld te bestemmen voor
acties in de gemeenschap
op de Europe:
dan mocht De
n Justitie in Lu
deze zaak gelyk
Piet Dankert. de (Nederlandse) voorzitter van het Eu
ropees Parlement, zei gisteren dat de verklanng een
belangrijke bijdrage kan leveren tot een minder
controversieel en een doorzichtiger verloop van de
begrotingsprocedure. De raad heeft volgens Dan
kert nu erkend dat het parlement, via de begroting,
een aanzet kan geven tot Europese wetgeving De
parlementsvoorzitter vindt ook bclangryk dat nu de
mogelijkheid geschapen is van een permanent over
leg tussen raads-, parlements- en commissievoorzit
ter "waardoor tussentyds ontstane conflicten tydig
kunnen worden besproken en opgelost".
