Gematigd slotcommuniqué
D
Gelijkheid sleutel
woord Start-overleg
Franse kabinet gewijzigd
Britse SDP moet
nu leider kiezen
contactlenzen,
da's pas fijn
Nieuw voorstel: meer
makreel voor de EG
van der
WIEL
-C
Eurotop eindigt weinig spectacukdr
Boycot van
oefeningen
Jenkins of Owen?
WOENSDAG 30 JUNI 1982
BRUSSEL (ANP) - De landen van
de Europese Gemeenschap mo
gen 375.000 ton makreel gaan
vangen. Dit staat in het nieuwe
voorstel van de Europese Com
missie, het dagelijks bestuur van
de EG, aan de raad van visserij
ministers. Het is ruim 100.000 ton
meer dan tot nu toe door de com
missie was voorgesteld.
De tien ministers in de visserijraad
hebben gisteravond in Brussel
met gemengde gevoelens gerea
geerd op de verhoging van het
maximaal te vangen bestand aan
makreel. Zowel de Nederlandse
minister De Koning als zijn Brit
se ambtgenoot Walker lieten na
afloop van de vergadering weten
geen idee te hebben hoeveel van
de in totaal 375.000 ton makreel
zij voor hun land in de wacht zul
len slepen. De Europese com
missie heeft gisteravond ook
voor andere vissoorten dan ma
kreel nieuwe vangsthoeveelhe-
Buitenland
den aan de visserijraad voorge
steld, jnaar cijfers zijn niet be
kendgemaakt. Minister de Ko
ning zei wel een "vaag idee" te
hebben, maar hij wilde er niet
nader op in gaan.
De commissie heeft een nieuwe
voorstel inzake vangsthoeveel-
heden per vissoort aan de minis
ters voorgelegd, omdat zij geen
overeenstemming konden berei
ken over het oude voorstel. Voor
al Nederland, Denemarken, Bel
gië, de Bondsrepubliek en
Groot-Brittannië willen meer vis
dan de commissie tot nu toe voor
gezond hield. Het oude voorstel
was vooral gebaseerd op advie
zen van biologen.
Het nieuwe voorstel is ook in be
langrijke mate tot stand geko
men doordat de Denen voortdu
rend dwars lagen in de visserij
raad. Zij willen alleen quota
(vangsthoeveelheid per vissoort
per land) voor haring en makreel.
Bovendien is er hun veel aan ge
legen gezamenlijke afspraken
met de negen andere lidstaten
onder eigen voorzitterschap te
maken. Denemarken neemt mor
gen het voorzitterschap van de
visserijraad van België over.
Een werkgroep uit de verschillen
de delegaties gaat nu bekijken
hoe de 375.000 ton makreel en de
andere nieuw voorgestelde
vangsthoeveelheden over de tien
EG-landen moeten worden ver
deeld. Over die verdeling gaat de
visserijraad zich in zijn volgende
vergadering op 20 juli buigen.
Dat de totaal te vangen hoeveel
heid makreel nu in één klap met
ruim 100.000 ton is verhoogd,
heeft volgens minister De Ko
ning geen nadelige gevolgen
voor de makreelstand. "Integen
deel", zo zei hij in Brussel, "de
stand kan best nog wel licht
groeien
De Europese Commissaris en lid
van de visserijraad Contogeorgis
(Griekenland) heeft gisteravond
het tegendeel beweerd. Maar de
Europese Commissie heeft vol
gens hem toch besloten tot ver
hoging van de vangsthoeveel
heid omdat er anders nooit een
EG-beleid voor de visserij komt
Minister de Koning heeft desge
vraagd nog verklaard te ver
wachten dat hij met zijn Britse
collega Walker onder vier ogen
een afspraak kan maken over het
vissen in de 12-mijlszóne van
Groot-Bnttannie. Nadere bijzon
derheden wilde hij niet geven.
(Van
correspondent Ferry Mingelen)
BRUSSEL - De topconferentie van regeringsleiders en mi
nisters van buitenlandse zaken van de Europese Ge
meenschap, de zgn. Europese Raad, is gisteren in Brus
sel geëindigd met weinig spectaculaire resulaten op de
twee hoofdpunten van de bijeenkomst: de ontwikkelin
gen in Libanon en de gespannen handelsbetrekkingen
met de Verenigde Staten.
De gematigde stellingname van
Europa in het Midden-Oosten-
vraagstuk, zoals werd overeenge
komen op de Europese top van
1980 in Venetië, is in feite onver
anderd gebleven. Pogingen van
vooral Franse en Griekse zijde
om Israël door middel van sanc
ties harder aan te pakken en de
positie van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO te verste
vigen, haalden het niet in het Eu
ropese beraad.
Algemeen werd erkend dat de Eu
ropese landen, zoals de Britse
minister van buitenlandse zaken
Pym zei, „weinig invloed hebben
in deze kwestie". Europa zal ech
ter in de huidige situatie geen
wapens leveren aan Israël en ook
is de ministersbijeenkomst die
half juli voorzien was in het ka
der van het Europees-Israëlisch
samenwerkingsverdrag, voor on
bepaalde tijd uitgesteld.
Veroordeling
In hun verklaring veroordelen de
tien Europese lidstaten nog eens
scherp de Israëlische invasie in
Libanon. Zij roepen voorts op,
het staakt-het-vuren in Libanon
tot elke prijs te handhaven en dit
te laten vergezellen door een on
middellijk vertrek van de Israëli
sche troepen rond Beiroet en een
gelijktijdige terugtrekking van
de Palestijnse troepen, waarover
dan nog nadere afspraken moe
ten worden gemaakt (de EG-lei-
ders zeggen dus niet waar die Pa-
lestijnen precies naar toe moe
ten).
Officiële Libanese troepen en ver
tegenwoordigers van de Verenig
de Naties zouden de scheiding
van Israëlische en Palestijnse
strijdkrachten moeten controle-
De EG benadrukt dat een volledige
terugtrekking van zowel Israëli
sche als andere vreemde troepen
uit Libanon vereist is om de vre
de in het land definitief te her
stellen. Voorts wordt erop gewe
zen dat Israël „de veiligheid,
waarop het recht heeft, niet zal
NORFOLK (AFP) Een zestal La-
tijnsamerikaanse landen boycot
ten de gezamenlijke oefeningen
met de Amerikaanse marine van
wege de steun van Washington
aan Groot-Brittannië in het con
flict rond de Falkland-eilanden.
Dit is gisteren in Amerikaanse
marineluingen in Norfolk verno
men.
Alleen Chili en Colombia hebben
laten weten dat ze zullen deelne
men aan de oefeningen, die van
daag onder de naam "Unitas" in
het Caribisch gebied zijn begon
nen. Argentinië, Brazilië, Equa-
dor, Peru, Venezuela en Uruguay
die normaal altijd meedoen aan
de oefeningen hebben de uitno
diging van de Amerikaanse mari
ne afgeslagen.
ADVERTENTIE
bereiken door het gebruik van
geweld, maar door de bevredi
ging van de legitieme rechten
van het Palestijnse volk. Dit
moet de mogelijkheid hebben
het recht op zelfbeschikking uit
te oefenen met alles wat dit in
houdt", aldus de verklaring. (Een
verdergaand voorstel om hierbij
het recht op een eigen Palestijn
se staat te noemen, haalde het
niet in Brussel).
„De positie van de tien EG-lidsta-
ten blijft dat de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie PLO be
trokken wordt bij de onderhan
delingen", zo vervolgt de verkla
ring. Frankrijk met name had de
PLO hier een wezenlijke rol in de
onderhandelingen willen toe
kennen, maar andere landen, zo
als Nederland, voelden daar niet
Gematigdheid bestond ook in de
Europese uitspraken over de
dreigende handelsoorlog met de
Verenigde Staten. Vooral de
Franse president Mitterrand had
krachtige taal willen spreken,
omdat de Amerikanen zijns in
ziens de dialoog met Europa nu
hebben verruild voor een 'mono
loog', die niet aanvaardbaar is.
Andere landen zagen echter geen
nut in 'schoolmeesterachtige'
teksten, zoals de Duitse bonds
kanselier Schmidt zei. „Ik wil
geen handelsoorlog met de Sow-
jet-Unie, maar ook niet met de
Verenigde Staten", aldus
Schmidt. De Europese verkla
ring werd uiteindelijk „van alle
agressiviteit geschoond", zei pre
mier Van Agt.
Bezorgdheid
In de verklaring waarschuwt de
Gemeenschap dat het stelsel van
wereldhandel ernstig in gevaar
wordt gebracht door de eenzijdi
ge Amerikaanse besluiten over
belemmering van de Europese
staalimport, de problemen rond
de landbouw en het verbod voor
Amerikaanse firma's om mee te
werken aan de Europees-Russi
sche aardgasleiding. De lidstaten
uiten hun bezorgdheid „over de
ze recente ontwikkelingen, die
nadelige gevolgen zouden kun
nen hebben voor de betrekkin
gen met de Verenigde Staten".
Europa wil via klachtenprocedures
bij de aangewezen internationale
organisaties (OESO en GATT) de
problemen aanpakken, maar te
vens een „echte en efficiënte dia
loog met de Verenigde Staten tot
stand brengen", om het klimaat
te klaren. Verwacht wordt dat de
nieuwe voorzitter van de Euro
pese ministerraad, de Deense mi
nister van buitenlandse zaken
Olesen, en de voorzitter van de
Europese Commissie Thorn bin
nen afzienbare tijd naar Washig-
ton afreizen.
De Amerikaanse onderhandelaar bij het overleg in Genève, Edward Rowny (links), begon gisteren goedge
mutst aan de onderhandelingen. Ook de Russische onderhandelaar Victor Karpov ging opgewekt het ongetwij
feld langdurige overleg tegemoet.
(Van onze correspondent
Willem Offenberg)
GENEVE - Gelijkheid op alle ni
veaus, dat is het sleutelwoord
waarmee de Amerikanen giste
ren zijn begonnen aan de ontwa
peningsonderhandelingen met
de Russen, bekend onder de
naam 'Start'. Na afloop van de
eerste ontmoeting tussen onder
handelaar Rowny en zijn Sowjet-
tegenpool Karpov in de Villa Ro
sa, de Russische vertegenwoor
diging bij de Verenigde Naties in
Genève, benadrukte Rowny:
,.Wij geloven dat het duidelijk is
dat deze overeenkomst gelijk
heid zal opleveren voor alle sys
temen, want geen enkel wapen
systeem zal van onderhandeling
worden uitgesloten".
De Amerikaanse delegatieleider
zei dat er bij de Russen op zal
worden aangedrongen de meest
destabiliserende elementen te
ontmantelen. Hiermee bedoelde
Rowny de te land gestationeerde
raketten, waarvan de aantallen
met een derde moeten worden
teruggebracht tot 5000 elk. Het
arsenaal van de Sowjet-Unie be
staat voor 70 procent uit deze ra
ketten, terwijl de Amerikanen
het overgrote deel kunnen lance
ren vanaf onderzeeërs of bom-;
menwerpers. „Een vermindering
van deze wapens is, en dat zullen
de Russen beseffen, niet alleen
in hun belang maar ook in het
Over de invloed van de vredesbe
weging op de onderhandelingen
zei Rowny: „Ongetwijfeld kijken
de Russen over onze schouder
mee". En hij zei erop te vertrou
wen dat de vredesbeweging de
zelfde oogmerken heeft als die
van president Reagan. Op de
vraag of voor het einde van presi
dent Reagans ambtstermijn re
sultaat geboekt moet zijn, zei
Rowny zich niet te willen wagen
aan voorspellingen.
Hij citeerde een brief van president
Reagan waarin deze de onder
handelingen de belangrijkste
ontwapeningsbesprekingen van
deze eeuw noemt. Reagan be
schrijft daarin de beide groot
machten als de krachten waar
aan de mensheid is toevertrouwd
in het volle besef van de wereld
wijde bezorgdheid over de wa
penrace.
Vandaag begint het eigenlijke
overleg. De beide voltallige dele
gaties ontmoeten elkaar in een
Amerikaans paviljoen dat ook al
dienst deed bij vorige ontwape
ningsgesprekken over strategi
sche wapens, Salt-1 en Salt-2.
(Van onze correspondent Rudolph Bakker)
PARIJS - In het Franse kabinet-Mauroy is de
vrouwelijke minister voor 'nationale solida
riteit', Questiaux, vervangen door de rech
terhand van president Mitterrand op het
Elysée, Beregovoy. Voortaan heet het minis
terie weer gewoon 'sociale zaken'. Ook op
het ministerie voor de industrie is de wacht
afgelost. De zieke oud-directeur van de Re-
nault-fabrieken Dreyfuss is vervangen door
de minister voor wetenschappelijk onder
zoek Chevenement.
Premier Mauroy heeft laten weten dat deze
mutaties de voofbode zijn van een verdere
wijziging van kabinetsfuncties aan het eind
van het jaar. Dat is nodig geworden - aldus
de premier - om de 'tweede fase' van het so
cialistische regeerprogram te verwezenlij
ken. Deze fase wordt gekenmerkt door een
hernieuwde devaluatie van de Franse franc
en een verdergaande mislukking van het so
cialistische economische project tot stimule
ring van koopkracht en investering, en be
teugeling van de werkloosheid.
Minister Questiaux komt uit dezelfde linker
vleugel van de socialistische party als minis
ter Chevenement, die altijd de aanvoerder
van deze stroming-Ceres is geweest. Ques
tiaux wilde haar sociale plannen doorvoeren
zonder al te veel rekening te houden met de
realiteit van de staatsbegroting. Bovendien
had zij zich ongelukkig opgesteld in de
kwestie-Lucet, eens de leider van het bureau
voor sociale uitkeringen in de Provence, die
- naar men aanneemt - zelfmoord heeft ge
pleegd. Hij was door madame Questiaux
ontslagen, beweerd wordt op aandringen
van de communistische vakbond de CGT,
tegen wiens streven om de hegemonie op
het regionale verzekeringsfront Lucet zich
altijd en met alle middelen had verzet.
De opvolger van madame Questiaux is de hui
dige secretaris-generaal op het presidentiële
paleis, Pierre Beregovoy. Hij heeft tot taak
het vastgelopen apparaat van de sociale ze
kerheid weer vlot te krijgen. Tevens krygt
hij onder zich de huidige minister voor ar
beid, Auroux, die daarmee in rang wordt te
ruggezet. Auroux was verantwoordelijk
voor de wetten die de werknemers meer in
spraak dienen te geven in de beslissingen
van de werkgevers. Het gebied dat Mitter
rands vertrouweling Beregovoy voortaan zal
bestrijken, is binnen het kabinet nu van
doorslaggevend belang geworden in de
stryd om de sociale stabiliteit.
Ceres-leider Chevenement wordt gepromo
veerd, doordat bij zijn ministerie van weten
schappelijk onderzoek dat van industrie
wordt gevoegd. Chevenement behoorde in
de jaren van de oppositie tot de meest linkse
vleugel in de partij. Sinds zyn ministerschap
echter betoont hij zieh een van de meest ge
matigde leden van het kabinet. Chevene-
ments plaats op het ogenblik is dan ook
dichter bij die van president Mitterrand dan
hij in de jaren van de oppositie ooit was
Premier Mauroy heeft na de onverwacht gis
teravond bekend geworden kabinetsherzie
ning verklaard dat „de strijd zal worden
voortgezet" en dat men zich na de „herstruc
turering aaneen zal sluiten om het socialisti
sche doel te bereiken". Uit deze woorden is
afgeleid dat verdergaande kabinetsverande-
nngen tegen het eind van het jaar kunnen
worden verwacht. Al maanden echter had
den de Franse kranten over deze mogelijk
heid gespeculeerd Met name de val van ma
dame Questiaux lag algemeen in de ver
wachting.
De 65.000 leden van de Britse
Sociaal Democratische Party
(SDP) zullen vrijdag weten
wie hun leider zal zyn. Hun
stemmen zullen dan zyn ge
teld. en de gelukkige winnaar
zal óf David Owen, óf Roy
Jenkins heten.
In de vloedgolf van nieuws die
de afgelopen maanden Enge
land heeft overstroomd
(Falkland-crisis. bezoek
paus. bezoek Reagan, ge
boorte prins William, stakin
gen), is de stryd om het lei
derschap van de SDP vrywel
onopgemerkt gebleven.
Ten onrechte. Het zal zeer van
de leider van deze uit de gele
deren van Labour voortgeko
men party afhangen, of de
SDP, in samenwerking met
de Liberalen, erin zal slagen
een derde, en een grote stro
ming in de Britse politiek te
worden.
Dank zij het Thatcher-effect is
er momenteel, naast de Con
servatieve Party, natuurlyk
nauwelijks plaats voor welke
grote politieke stroming dan
ook, althans een veel stem
men tellende stroming. La
bour heeft zijn aanhang ge
weldig zien teruglopen, en de
alliantie SDP-Liberalen doet
het in opiniepeilingen ook
niet erg best.
Maar de tijden kunnen veran
deren. Het woord Falkland-
eilanden staat al veel minder
op de voorpagina's van de
kranten, er is grote sociale
onrust, stakingen en geruch
ten van stakingen, en er zijn
meer dan dne miljoen werk
lozen, de vrucht van That
chers monetaristische poli
tiek.
Het is dus helemaal niet gezegd
dat de Conservatieve Partij
het, ondanks de succesvolle
kloppartij tegen de Argenty-
nen, eind volgend jaar by de
algemene verkiezingen zo
goed zal doen als de peilin
gen nu nog doen geloven.
Tegelijkertijd staat wèl vast.
dat Labour, onder leiding
van de niet erg sterk optre
dende Michael Foot, er niet
in zal slagen tijdig de ruzies
in de eigen gelederen tot be
daren te brengen, en zo de
kiezer een aantrekkelijk al
ternatief te bieden.
Alle reden dus om de alliantie
SDP-Liberalen, ondanks hun
momenteel tegenvallende
aantrekkingskracht, goed in
de gaten te blijven houden.
Alle reden dus ook, om met
warme belangstelling de ver
kiezing van de partyleider te
volgen.
Tot voor enkele maanden twij
felde memand eraan, of deze
leider zou Roy Jenkins heten.
David Owen botte gelijkheb
ber.
Hij had het meeste gezag in
de party, had de meeste poli
tieke ervaring en lag boven
dien zeer goed bij de liberale
Alliantie-partner Zelfs had
de liberale leider. David
Steel, al laten weten voor
Jenkins een stapje terug te
willen doen als de twee par
tijen samen één lijsttrekker
zouden aanwijzen.
De door de wol geverfde Roy
Jenkins, die in maart in het
Schotse district Hillhead nog
zo briljant in het Lagerhuis
werd gekozen, als toekomstig
minister-president Zo'n aan
sprekende. populaire figuur;
kon het mooier voor een
nieuwe party''
Maar toen Toen kwam de Falk
land-crisis. Roy Jenkins
kwam door deze ensis, die
maar net na zijn herintreden
in het Lagerhuis begon, niet
erg uit de verf. De belangstel
ling was noodzakelykerwys
gericht op de woordvoerders
voor defensie en buitenland
se zaken, en het noodlot voor
Jenkins was. dat dit in de
SDP-fractie nu eenmaal de
uiterst ambitieuze David
Owen is.
Het moet gezegd: Owen maak
te er, in de schaduw van me
vrouw Thatcher, van wat er
van te maken viel. Hij her
haalde in het begin van de
ensis keer op keer dat, toen
hij nog in de Labour-rege-
nng-Callaghan minister van
buitenlandse zaken was. Ar
gentinië door kordaat optre
den al eens van een inval op
de eilanden was afgehouden
En toen de oorlogsvloot een
maal was gestuurd, en de
stemming in het land snel
oorlogszuchtiger werd, was
dat door de pragmatische
Owen terdege begrepen. Hij
schaarde zich bliksemsnel
achter het militaire optreden
op de Falkland-eilanden, en
zorgde ervoor dat hy steeds
als verstandig, redelyk en po
sitief meedenkend oppositie-
lid op de televisie kwam.
Dat legde hem geen windeie
ren. Hy won aan populariteit,
op het moment dat van Jen
kins maar nauwelyks iets
werd vernomen. Voor Owen
was daarmee het moment
aangebroken om Roy Jen
kins voor het tweegevecht
om het partyleiderschap uit
te dagen
En zie: ny kreeg heel wat steun.
Shirley Williams, immens po
pulair in de SDP-gelederen.
ging achter hem staan Dat
zeilde deden 12 van de 29
SDP-parlementsleden En in
de jongste opiniepeiling on
der SDP'ers. afgelopen zon
dag gepubliceerd in de Ob
server, kwam Owen als de
overduidelijke winnaar te
voorschijn
Owen moge momenteel door
zyn slimme, energieke optre
den wat hoger in de kiezers
gunst staan, dat geldt niet
voor de leden van de Liberale
Partij. Die bezien Owen, die
nooit onder stoelen of ban
ken heeft gestoken dat hij sa
menwerking met de liberalen
hooguit handig vindt omdat
dit meer zetels in het Lager
huis oplevert, met groot wan
trouwen.
Gevreesd wordt, dat hy de sa
menwerking zal opzeggen als
dat hem en zyn party zo uit
komt. Bovendien, de liberale
leider David Stee!. BOfl
bereid voor een vaderfiguur
als Jenkins opzij te stappen,
zal dat nooit willen doen voor
zyn leeftydgenoot Owen.
Owen, die in zyn politieke loop
baan (hy was onder meer
staatssecretaris voor sociale
zaken, en van 1977 tot 1979
minister van buitenlandse za
ken) de reputatie heeft opge
lopen een nogal botte, autori
taire gelykhebber te zyn, ligt
dus slecht by de liberalen
Zou dat het einde van de met
zoveel enthousiasme begon
nen Alliantie kunnen inlui
den? Zeer zeker, en de cen
trum-linkse kiezer, op wie de
alliantie mikt, zal het geruzie
dan zeker afstraften De po
ging een derde stroming in
de Bntse politiek tot stand te
brengen, zal dan andermaal
zijn mislukt
HENK DAM
ADVERTENTIE
maar dan wel van een
A N VC-con tactlensspecial ist
Nieuwe Rijn 62
Leiden 071 - 124108
