c
Zachte aanpak Israël en VS
Levenslang voor twee
Westduitse neo-nazi's
Pessimisme in Beiroet
D6JUU M/D-LOTTOSHOW
Start-overleg
begint vandaag
Ravage in Belfast door bom
Twintig jaar van
onderhandelingen
EG ziet nut economische sancties niet in
Kernproef van VS en SU
Buitenland
STUTTGART - In het eerste
moordproces in de Bondsrepu
bliek Duitsland tegen rechts-ex-
tremisten zijn de 26-jarige me-
disch-assistente Sybille Vorder-
brugge en de 52-jarige voorman
Raymund Hornle veroordeeld
tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld. De rechtbank in
Stuttgart-Stammheim achtte on
der meer bewezen dat de twee
verdachten een aanslag hadden
gepleegd op een huis voor asiel
zoekenden in Hamburg, waarbij
twee Vietnamezen in 1980 om
het leven kwamen.
De andere aangeklaagden in het
proces, de 53-jarige ex-advocaat
"Brein" krijgt slechts 13 jaar
Manfred Röder en de 52-jarige
arts Heinz Colditz, kregen res
pectievelijk 13 en 6 jaar gevange
nisstraf, wegens het lidmaat
schap van een verboden rechts-
terroristische vereniging.
Dat Manfred Röder, die zich tij
dens de 41 zittingsdagen van het
proces in Stuttgart-Stammheim
heeft ontpopt als een onverbeter
lijke neo-nazi, 'slechts' 13 jaar
heeft gekregen, heeft hier en
daar in de Bondsrepubliek tot
felle protesten geleid. Röder was
namelijk zonder twijfel het
'brein' van de neo-nazistische
'Deutsche Aktions Gruppe' (zo
als Röder zijn beweging noem
de), die er vooral voor ijverde om
via een hetze tegen buitenlan
ders, waarbij zelfs voor moord
niet werd teruggeschrokken,
'Duitslands bevrijding' in te lui
den.
Gedurende de bijna zes maanden
die het proces heeft geduurd, is
gebleken dat zowel Sybille Vor-
derbrugge als Raymund Hornle
eigenlijk in volledige afhanke
lijkheid van Röder hebben ge
handeld. De nu 26-jarige Sybille
was destijds verliefd op Röder
geraakt en hem zowel geestelijk
als seksueel horig geworden.
Hornle had op zijn beurt met
bommen gesmeten uit liefde
voor Sybille.
(Van onze correspondent Ferry Mingelen)
BRUSSEL - De Europese Gemeenschap zal geen econo
mische sancties treffen tegen Israël wegens de situatie in
Libanon. De regeringsleiders van de tien lidstaten van de
EG waren het er gisteren, op de eerste dag van hun top
conferentie in Brussel, over eens dat economische sanc
ties praktisch onmogelijk zijn en ook weinig zullen hel
pen. Sancties tegen Israël zijn veel moeilijker te nemen
dan bijvoorbeeld tegen Argentinië, omdat er sinds 1975
een samenwerkingsverdrag tussen Europa en Israël be
staat.
Volgens premier Van Agt zou het
een jaar duren voordat er, na op
zegging van dit verdrag,
werkelijk economische straf
maatregelen mogelijk zijn. Wel
zal de ministersvergadering in
het kader van het samenwer
kingsverdrag, die half juli plaats
zou vinden, voorlopig niet door
gaan. „Misschien kun je dit een
lichte sanctie noemen", aldus
premier Van Agt in Brussel.
De premier trok in twijfel of even
tuele economische maatregelen
nu wel het gewenste effect zou
den hebben op de bereidheid
van Israël aan een oplossing van
het probleem mee te werken. De
Europese Gemeenschap wil vol
gens Van Agt „naar de mate van
het mogelijke" bijdragen tot een
staakt-het-vuren en een vertrek
op langere termijn van alle
vreemde troepen uit Libanon.
Er bestond tussen de regeringslei
ders kennelijk overeenstemming
dat de mogelijkheden om daar
toe invloed uit te oefenen zeer
beperkt zijn. Dit ondanks een
dringende oproep van de Egypti
sche president Moebarak aan de
Europese topconferentie.
„In dit kader kunnen en zouden de
Europese landen een belangrijke
rol moeten spelen, om.te verze
keren dat agressie niet beloond
wordt (een zin die de Britten
steeds tegen Argentinië gebruik
ten - red.), dat de onafhankelijk
heid, de territoriale integriteit en
de soevereiniteit van Libanon
worden gerespecteerd en dat er
een rechtvaardige politieke op-
Chomeini wil
vuist zien
van Arabieren
LONDEN (Reuter) - Ajatollah
CJhomeini, Irans geestelijke lei
der, heeft de Arbische landen
gisteren scherp aangevallen om
dat ze falen een gemeenschappe
lijke vuist te maken tegen Israël.
"De dodelijke stilte" zal tot de to
tale vernietiging van Libanon lei
den, zo zei hij in een boodschap.
Ter gelegenheid van de eerste ver
jaardag van de zogenoemde der
de revolutie, zei de imam, dat als
Iran niet in de oorlog met Irak
was verwikkeld, het veel fanatie
ker in actie zou zijn gekomen te
gen de Israëlische invasie van Li
banon. Hij riep de landen van het
Midden-Oosten op met de Pale
stij nen en de regeringen van Sy
rië en Iran de eer en de waar
digheid van de islam en de Ara
bieren te verdedigen tegen mis
dadigers als het zionistische regi-
Iran zond als enig islamitisch land
vrijwilligers naar Syrië om te hel
pen met de strijd tegen Israël in
Libanon. Het is niet bekend of
deze vrijwilligers al in Libanon
zijn, maar wel zijn Iraanse vrij
willigers gesignaleerd in de gele
deren van de Palestijnse strijd
krachten.
lossing wordt gezocht voor het
Palestijnse probleem, in plaats
van te proberen het Palestijnse
leiderschap te vernietigen", al
dus de Egyptische president
Meningsverschillen
De Europese partners waren het
gisteravond overigens nog niet
eens over een gemeenschappelij
ke verklaring over het Midden-
Oosten. De positie van de Pale
stijnse bevrijdingsorganisatie
PLO in komende onderhandelin
gen en de mate waarin Israël ver
oordeeld moet worden, leidden
tot meningsverschillen. Neder
land, Duitsland en Denemarken
bepleitten hierbij een „zachtere
koers" dan bijvoorbeeld Frank
rijk, Groot-Brittannië en Grie
kenland.
Een zachte koers wil de Europese
Gemeenschap ook volgen tegen
over de Verenigde Staten. De re
geringsleiders willen vóór alles
voorkomen dat de huidige ge
spannen handelsrelaties uit
groeien tot een diepe politieke
crisis in het westerse bondge
nootschap. Ze hebben tijdens
hun vertrouwelijk beraad in
Brussel in soms 'dramatische'
bewoordingen, zoals in Brussel
werd gezegd, de huidige anti-Eu-
ropese handelspolitiek van de
Verenigde Staten besproken.
Daarbij is echter gewaarschuwd,
aldus premier Van Agt, „het niet
zover te laten komen dat er een
vertrouwensbreuk tussen de
Verenigde Staten en Europa ont
staat, waarvan de effecten veel
verder gaan dan de handelsrela
ties".
„De Europese Gemeenschap zal de
Amerikanen", aldus Van Agt,
„wel ferm toespreken over hun
handelspolitiek in een taal die
door Californiërs wordt ver
staan". Maar, zo voegde de pre
mier er gisteravond laat aan toe:
„We moeten op ons tellen passen
dat deze Europese raad niet over
komt als een anti-Amerikaanse
raad. Een handelsoorlog is niet
in het belang van Europa, daar
lijden wij toch meer schade van
dan de Amerikanen", aldus de
premier.
Om die reden wil Europa een han
delsoorlog met de Verenigde
Staten vermijden en zullen er
geen Europese handelsbelem
meringen tegen Amerikaanse
produktcn worden getroffen.
Wel zullen de eerder aangekon
digde klachtenprocedures in de
internationale organisaties (OE
SO en GATT) worden voortgezet
tegen de Amerikaanse belemme
ring van de Europese staalexport
en het Amerikaanse verbod voor
Amerikaanse firma's in Europa
om mee te werken aan de zo om
streden aardgasleiding tussen de
Sowjet-Unie en West-Europa.
Volgens de Europese Commissie
heeft dit verbod juridisch overi
gens een zwakke basis en zullen
de betrokken bedrijven met re
delijke kans op succes een be
roep op de rechter kunnen doen
tegen dit verbod.
BELFAST (UPI) - De politie in
Belfast heeft gisteren honderden
mensen uit hun huizen geëva
cueerd terwijl legerdeskundigen
trachtten een van de grootste
bommen die ooit in Noord-Ier-
land is gevonden onschadelijk te
maken.
De bom kwam tot ontploffing na
dat deze pogingen waren mis
lukt. Niemand raakte gewond
maar zeker 300 huizen in de om
geving liepen deels zeer grote
schade op. Zeker 400 mensen
waren geëvacueerd en veel van
hen hadden de nacht doorge
bracht in een kerk. Door het ge
weld van de explosie werden da
ken van huizen geblazen en
sneuvelden talrijke ruiten. Enke
le huizen vlak bij de plaats waar
de bom explodeerde zijn waar
schijnlijk volledig verwoest.
Volgens een woordvoerder van de
politie probeerde men de bom
onschadelijk te maken door met
een kleine lading de ontsteking
eruit te blazen maar deed zich
ongeveer tegelijkertijd een enor
me ontploffing voor.
Onduidelijkheid over vertrek PLO
(Van onze* correspondent
Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Het is nog steeds
onduidelijk of de Palstijnen vrij
willig uit Beiroet zullen vertrek
ken. De Israëlische regering
heeft via de Amerikaanse bemid
delaar Habib uit Beiroet voor
stellen gekregen van de PLO als
zou deze bereid zijn Libanon
over zee te verlaten. Dit wordt
door de Libanese staatsradio be
vestigd, maar van PLO-zijde hef
tig ontkend. Een Palestijnse
woordvoerder herhaalde giste
ren dat de PLO tot het einde zal
doorvechten.
De stemming in Beiroet is niet op
timistisch. In Libanese rege
ringskringen wordt aangenomen
dat de PLO de zaak probeert te
rekken via tactische manoeu
vres, in de hoop dat uitstel afstel
betekent. Israël heeft laten we
ten een eervolle aftocht van de
Palestijnen te zullen toestaan,
maar tegeUjkertijd zeggen rege
ringswoordvoerders dat Israël
het resultaat van de onderhande
lingen niet oneindig zal afwach
ten.
Pamfletten
„Als blijkt dat de PLO een spelletje
speelt, zullen wij tot andere mid
delen overgaan", aldus een zegs
man. Tegelijkertijd hebben Is
raëlische vliegtuigen opnieuw
pamfletten boven Beiroet ver
spreid waarin de bewoners wor
den opgeroepen Beiroet te verla
ten voor het te laat is.
De onderhandelingen zitten bui
tengewoon ingewikkeld in el
kaar. Israël, Egypte, Saoedi-Ara-
bië, Libanon, de PLO en Ameri
ka doen mee, waarbij Israël en
Amerika weigeren rechtstreeks
met de PLO te praten. Dat ge
beurt dus via de Libanezen en
Saoedi's. Naar het schijnt drin
gen zowel Saoedi-Arabië als Li
banon er bij de PLO op aan Bei-
ADVÊRTENTIE
Deze week al inleveren
Vele duizenden gratis extra prijzen
Paus wil wel
naar Libanon
VATICAANSTAD (AFP/DPA)
Paus Johannes Paulus 2 is
bereid onmiddellijk naar het
"gepijnigde" Libanon te gaan
als dat de zaak van de vrede
kan dienen. Dat heeft hij gis
teren ten overstaan van de
curie verklaard.
De paus beklemtoonde dat hij
bij een eventuele reis alles
zou doen om de problemen
van het gebied op te lossen.
De paus wees er in zijn toe
spraak op dat elk initiatief
om de bevolking van dit
zwaar geteisterde land te hel
pen welkom is.
Aan zijn aanbod om onmiddel
lijk naar Libanon te reizen
gingen verschillende verzoe
ken van de paus aan de strij
dende partijen in Libanon
vooraf om een einde te ma
ken aan de gevechten. Over
het bestaan van plannen van
de paus om zeer binnenkort
naar Libanon te vertrekken
kon in het Vaticaan geen be
vestiging worden verkregen.
In zijn toespraak onderstreepte
de paus dat de rooms-katho-
lieke kerk met elk volk en el
ke cultuur een permanente
dialoog wenst en hij herin
nerde aan de betrekkingen
van de rooms-katholieke
kerk met andere christelijke
kerken en met de islam en
het jodendom.
roet te verlaten en daarmee de to
tale verwoesting en een bloed
bad in West-Beiroet te voorko-
Egypte draagt ook zijn steentje bij.
Een vijftal schepen zou de haven
van Alexandrië hebben verlaten
richting Beiroet, om de Palestijn
se leiders op te pikken. Volgens
een ander bericht zou de PLO
onder Frans toezicht uit Beiroet
vertrekken. Egypte ontkent dat
er schepen zijn vertrokken naar
Libanon, en Aboe Ayad, Arafats
plaatsvervanger, zegt dat de
schepen Egyptische gastarbei-
ders komen ophalen.
Klachten
Intussen neemt in Israël de onvre
de toe, een onvrede die zich met
name uit tegen minister van de
fensie Sharon. Het gezaghebben
de blad Haaretz klaagt dat de mi
litaire censuur de strekking van
een artikel van haar militaire me
dewerker heeft verdraaid. De mi
litaire correspondent had ge
schreven dat Israël en niet Syrië
het bestand heeft geschonden,
en de censor heeft daarvan ge
maakt dat Syrië verantwoorde
lijk was voor de schending. De
Jerusalem Post meldt gelijksoor
tige klachten over belemmerin
gen bij de rapportage van het
front, terwijl de legerwoordvoer-
der ongeloofwaardiger is dan
ooit te voren, aldus de Post.
Ook de Arbeiderspartij voert lang
zaam maar zeker de kritiek op.
Oud-opperbevelhebber Goer be
toogt dat het niet Israëls taak is
in Libanon orde op zaken te stel
len, een discussie die hij volgens
eigen zeggen al geruime tijd met
Sharon voert. En Sharon ant
woordt in het algemeen met insi
nuaties, als zouden de critici het
nationaal belang ondermijnen.
Het inschakelen van de militaire
censuur is bedoeld om al te hefti
ge kritiek te zeven, waardoor
meer dan ooit tevoren de cen
suur een politiek instrument is
geworden.
Vandaag zal de regering over de
oorlog rekening en verantwoor
ding moeten afleggen in het par
lement, de Knesset. Begin en
Sharon zullen stevige kritiek te
horen krijgen, met name van
mensen die aanvankelijk achter
de doelstellingen stonden de
PLO in Libanon 40 kilometer
van de grens terug te dringen.
Maar dat oorspronkelijke doel is
iedereen al vergeten.
(Van onze correspondent
Willem Offenberg)
GENEVE - „Dit keer zal de we
reld een situatie bespaard
blijven waarbij beide ontwa
peningsonderhandelaars el
kaar handenschuddend laten
fotograferen terwijl tegelij
kertijd de raketten in aantal
toenemen". Met een duidelij
ke verwijzing naar vorig
overleg over strategische wa
pens (SALT), verzekert een
hoge functionaris van presi
dent Reagans ontwapenings
agentschap ACDA dat het
vandaag in Genève te begin
nen ontwapeningsoverleg
voor het eerst een werkelijke
vermindering zal opleveren
van het aantal raketten. Van
daar de naam Start.
De Amerikanen streven ernaar
het aantal atoomkoppen van
te land gestationeerde lange-
afstandsraketten wederzijds
te verminderen met een der
de, tot 5000. Daarna zal ge
sproken worden over de in
tercontinentale raketten zelf,
die van 850 tot de helft in aan
tal moeten worden terugge
bracht. Het gaat dus uitslui
tend om raketten die vanaf
land gelanceerd worden en
niet om lange-afstandsraket-
ten die door onderzeeërs of
bommenwerpers worden af
gevuurd.
Waarom de Amerikanen zo ge
brand zijn op beperking van
deze zogenaamde ballistische
raketten, laat zich raden: 70
procent van Moskou's arse
naal bestaat uit dit soort wa
pens.
Staand onder een portret van
de ex-minister van buiten
landse zaken Alexander
Haig, legt de ACDA-specia-
list de aanwezige wereldpers
uit dat Washington vooral de
ze raketten ziet als een be
dreiging omdat ze doeltref
fender zijn, een kortere
vluchttijd hebben en moeilij
ker zijn te onderscheppen
dan de overige wapensyste-
SALT-2, het tweede verdrag
over strategische wapens dat
nooit door de Amerikanen is
geratificeerd, heeft geen ech
te beperking opgeleverd, zegt
hij: „Hoewel we niet hele
maal van voren af aan willen
beginnen, is dit overleg wel
de eerste stap in de richting
van werkelijke verminde
ring".
Roulerend met de eind vorig
jaar begonnen besprekingen
over middellange-afstandsra-
ketten (INF) zullen de Rus
sen en de Amerikanen op
dinsdag en donderdag verga
deren, beurtelings in de Sow-
jet-vertegenwoordiging bij
de VN in Genève en in een
speciale dependance van de
Amerikaanse VN-missie,
waar ook de SALT-1- en -2-
gesprekken zijn gevoerd.
Beide onderhandelaars kennen
elkaar van dit vorige overleg;
ze noemen elkaar bij de voor
naam. Zowel de Amerikaan
se generaal b.d. Edward
Rowny als de Russische dele
gatieleider Viktor Karpov is
ontwapeningsveteraan, en
voorstander van de harde
lijn; ofwel onderhandelen
vanuit een sterke positie.
Edward Rowny werd zelfs te
hard bevonden om ACDA
aan te voeren. Critici menen
dat de 64-jarige Rowny geen
zwaargewicht is, ondanks
zijn jarenlange ervaring.
Maar dit moet de komende
jaren blijken, want net als
voor het Geneefse INF-over-
leg over middellange-af-
standsraketten voorspellen
deskundigen dat START ja
renlang zal voortslepen. De
voornaamste resultaten zul
len niet worden geboekt aan
de onderhandelingstafel tij
dens de formele gesprekken
van twee keer per week, maar
tijdens de privé-onderhande-
lingen, van man tot man bui
ten de vergaderzaal.
HAGFORS (DPA) - In het afgelopen weekeinde is zowel in de Sowjet-
Unie als in de Verenigde Staten een ondergrondse kernproef geno
men, zo heeft het Zweedse militaire observatorium te Hagfors giste
ren bekendgemaakt.
De explosie in het gebied van Semipalatinsk in Siberië had een kracht
van 5 op de schaal van Richter, terwijl de proef in de woestijn van
Nevada een sterkte had van 5,9.
GENÈVE (Reuter) De besprekingen tussen de Sowjet-Unie en
de Verenigde Staten die vandaag beginnen, volgen na 20 jaar
onderhandelingen tot beperking van het risico van oorlog tus
sen Oost en West.
1962-63 - na de Cubaanse raketcrisis werd overeenstemming be
reikt over installatie van de "hete lijn" tussen het Witte Huis en
het Kremlin om snel contact in internationale noodsituaties mo
gelijk te maken.
1963 - de VS en de Sowjet-Unie scharen zich achter Groot-Brit
tannië voor een verbod van kernproeven in de atmosfeer, in de
ruimte en onder water.
1967 - De VS, de Sowjet-Unie en Groot-Brittannië verbieden
kernwapens in de ruimte.
1968 - de VS, de Sowjet-Unie en Groot-Brittannië tekenen het
verdrag inzake niet-verspreiding van kernwapens over andere
staten. Het verdrag wordt later gesteund door 115 andere lan
den.
1969 - het overleg over beperking van de strategische bewape
ning (Salt) begint.
1971 - de VS en de Sowjet-Unie tekenen een akkoord tot vermin
dering van het risico van een kernoorlog door waarborgen en
een systeem van waarschuwing tevoren. Samen met Groot-Brit
tannië verbieden zij ook kernwapens op de zeebodem.
1972 - president Nixon en Sowjet-leider Leonid Breqpjev ont
moeten elkaar in Moskou, tekenen het verdrag ter beperking
van anti-ballistische raketsystemen en het Salt-1-interim-ak
koord, dat het aantal strategische, ballistische raketlanceerders
op de bestaande niveaus bevriest.
1973 - De NAVO en het Warschau-Pact beginnen in Wenen be
sprekingen over troepenverminderingen in Midden-Europa.
Het overleg duurt nog voort.
1974 - de VS en de Sowjet-Unie beginnen besprekingen over het
beperken van ondergrondse kernproeven waarbij de explosie
de kracht van 150 kiloton niet teboven gaan.
1975 - 35 staten, waaronder de VS en de Sowjet-Unie, tekenen de
verklaring van Helsinki, die een gedragscode inhoudt inzake de
relaties in Europa en die voorziet in waarschuwing tevoren voor
het houden van militaire oefeningen.
1976 - de VS en de Sowjet-Unie beginnen besprekingen inzake
een verbod van chemische wapens. De besprekingen worden in
1980 opgeschort.
1977 - de VS, de Sowjet-Unie en Groot-Brittannië beginnen be
sprekingen over kernwapenproeven. De besprekingen worden
in 1980 opgeschort.
1977 - president Carter en Leonid Bregnjev tekenen Salt-2 in
Wenen. Dit stelt een plafond van 2.400 strategische raketten en
bommenwerpers aan beide zijden, dat tegen 1981 tot 2.250 moet
zijn verminderd.
Vanwege de Sowjet-interventie in Afghanistan wordt Salt-2 niet
door de Amerikaanse Senaat geratificeerd. President Reagan
noemt het verdrag naderhand een verdrag dat fatale leemten
heeft, maar beide regeringen zeggen dat zij zich aan de bepalin
gen zullen houden zolang de ander dat doet.
1980 - de Europese veiligheidsconferentie in Madrid overweegt
het bijeenroepen van een speciale bijeenkomst over ontwape
ning in Europa. De eerste taak zou zijn de vermindering van het
risico voor een verrassingsaanval. De besprekingen hebben
geen resultaat door de Poolse crisis in 1981 en zullen in novem
ber 1982 worden hervat.
November 1981 - de VS en de Sowjet-Unie openen besprekingen
in Genève over beperking van raketten voor middellange af
stand in Europa. De VS bieden de "nul-optie" aan volgens welke
Moskou zijn SS-raketten moet ontmantelen waartegenover de
VS geen nieuwe kruisraketten en Pershings in Europa zou
plaatsen.
mei 1982 - president Reagan stelt voor de intercontinentale kern
koppen met éénderde te verminderen, waarbij de raketten van
beide zijden zouden moeten worden verminderd tot minder dan
het huidige totaal van 1700 die de VS hebben.
Bre^jpjev biedt een bevriezing van strategische wapens aan en
noemt het plan van Reagan eenzijdig. De VS verwerpen het
bevriezingsvoorstel.
De regeringen van de VS en de Sowjet-Unie besluiten tot het
Start-overleg (strategic arms reduction talks) op 29 juni in Genè-
juni 1982 - de Sowjet-Unie belooft op een „peciale VN-zitting over
ontwapening niet als eerste kernwapens te gebruiken.
Doe óók mee aan het Cijferspel. Kans op hoofdprijs van f 100.000,--.
Voor maar f 1,50 mag u die kans toch niet laten liggen
