rijs vast aan stookolie
Gasp
Industriële spionage
in VS schokt Japan
"Sigaretten moeten kwartje duurder
Nachtstroom voor
velen onbekend
Beurs Amsterdam
Kort zakelijk
Rookwareiiindustrie
Vegin: tariefsverhoging één keer per jaar
Iran
verhoogt
olieprijs
Zeven Japanners aangehouden
Beursoverzicht
VRIJDAG 25 JUNI 1982
Economie
Landbouw
De rentabiliteit van vrijwel alle
groepen landbouwbedrijven is
volgens de raming van het Land-
bouw-Economisch Instituut
(LEI) in het boekjaar 1981/1982
verbeterd. In de glastuinbouw is
die rentabiliteit, na een verbete
ring in 1980, in het kalendeijaar
1981 verminderd. Dit geldt voor
al voor de snijbloementeelt.
Het LEI heeft dit meegedeeld in
zijn "Landbouw-Economisch
Bericht (LEB) 1982".
Het gemiddelde ondernemersinko
men van de landbouwbedrijven
exclusief tuinbouwbedrijven, in
1980/'81 gedaald van 27.600 tot
22.300 gulden, heeft zich volgens
de raming in 1981/'82 hersteld tot
ongeveer 35.000 gulden. Dat her
stel, aldus het LEI, had ook niet
veel langer moeten uitblijven,
omdat anders een groot aantal
landbouwbedrijven in een moei
lijke financiële positie zou zijn
gekomen.
FGH-hypotheek
De FGH Hypotheekbank gaat per
25 juni haar hypotheektarieven
opnieuw verhogen met 0,3 pro
cent over de hele linie. Hypothe
ken met gemeentegarantie wor
den verhoogd van 10,8 tot 11,1
pet., met basisrente gaan van 11
naar 11,3 pet., en tophypotheken
van 11,25 naar 11,55 pet. Vier da
gen geleden verhoogde deze
bank haar tarieven eveneens met
0,3 pet.
OAD
OAD-busreizen (60.000 boekingen
per jaar) in het Overijsselse Hol
ten gaat samenwerken met Snel-
Reizen (20.000 boekingen) in
Rotterdam. Door deze combina
tie ontstaat een organisatie met
ruim 300 luxe reisbussen, aldus
gisteren een mededeling van
OAD.
Beide reisorganisaties zullen hun
lopende zomerprogramma's nog
gescheiden uitvoeren. De samen
werking begint met een geza
menlijk winterprogramma
1982-1983. De combinatie OAD-
Snel Reizen wordt een van de
grootste bustouroperators in ons
land.
EG-staal
De EG-commissie in Brussel is van
mening dat produktie en ver
bruik van staal ook in het derde
kwartaal van dit jaar nog zullen
dalen. De Europese staalindus
trie is dus nog niet aan een ople
ving toe. In juli, augustus en sep
tember van dit jaar zal de Euro
pese staalproduktie 26 miljoen
ton bedragen en de consumptie
van staal zal 24 miljoen ton zijn,
aldus ramingen die gisteren in
Brussel bekend zijn gemaakt.
Uitstel Kipp
In verband met liquiditeitsproble
men hebben commissarissen de
aandeelhouders voorgesteld de
directie van Kipp Analytica uit
stel van betaling te laten vragen.
Kipp is in 1977 opgericht door de
Noordelijke Ontwikkelingsmaat
schappij (NOM) en Enraf Nonius
met hulp van de overheid. Kipp
produceert analytische appara
ten en heeft 70 mensen in dienst.
A'dam Rubber
De situatie bij Rubber Cultuur
Maatschappij Amsterdam is
weer precair. Het grootste pro
bleem is de liquiditeitspositie.
De huisbankier is tot het uiterste
gegaan. Het wachten is nu op het
effect van maatregelen die wor
den genomen bij met name de
rubberplantage Salala in Liberia,
wat maatgevend gaat worden
voor het mogelijk verkrijgen van
ontwikkelingskredieten. Hierbij
wordt gedacht aan bedragen van
7 min. 8 min. Als deze kredie
ten niet worden verkregen, lijkt
het einde van Amsterdam Rub
ber in zicht.
LEIDEN - De noteringen van de groen
teveiling Leiden zyn als volgt: andijvie
20-32; doperwten 3,70; peulen 13-60;
snijbonen 5,60-7,30; stambonen 4,40-
5,50; tuinbonen 46-2,03; spitskool 22-27;
postelein 1,16-1,35; prei 1,90-2,35; rabar
ber 38-42; spinazie 60-82; kapucijners
3,50-4,00; waspeen 60-80, bloemkool 6x
2,15-2,50; bloemkool 8x 1,40-2,05;
bloemkool lOx 1,45; sla 29-37; bleeksel-
derie 80-1,62, bospeen 65-1,05; boskroot
42-44, peterselie 33-54; radijs 64-68; sel
derie 64-73; bosuien 18-30; paprika per
stuk 21-52.
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse sigarettenindustrie praat
met het ministerie van economi
sche zaken over een prijsverho
ging van sigaretten en andere
rookwaren. De marge voor de fa
brikant moet dringend omhoog.
Dat zei mr. R.L.J. Toet, voorzit
ter van de stichting sigarettenin
dustrie gisteren op een bijeen
komst in Den Haag. Toet denkt
dat een pakje een kwartje duur
der zal worden, als de minister
akkoord gaat.
De prijs van tabak is de afgelopen
tijd fors opgelopen, aldus H.A.
Ballot, voorzitter van de Vereni
ging Nederlandse Kerftabakin
dustrie. Oorzaken zijn - naast de
stijging van de dollarkoers - mis
oogsten in China, welk land zich
vervolgens op de wereldtabak-
markt heeft begeven. Het Chine
se optreden heeft de gebruikelij
ke marktontwikkeling danig ver
stoord en de prijs opgedreven.
De beide belangenverenigingen
van de Nederlandse rookwaren-
industrie hebben zich achter het
verzet van onder meer de levens
middelenbranche gesteld, tegen
het wat zij noemen ontmoedi
gingsbeleid voor rokers, dat op
het ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne op stapel
staat.
Uit een interdepartementaal rap
port is mr. Toet gebleken dat de
minister het aantal verkooppun
ten van rookwaar drastisch wil
beperken en ook de reclame-acti
viteiten wil indammen. Wat het
laatste betreft bestaat sinds fe
bruari 1982 een reclamecode van
de industrie zelf. overeengeko
men met de stichting reclameco
de.
De verkooppuntbeperking (niet
langer sigaretten in tankstations,
bij de kapper of in de super
markt) is vooral een doorn in het
oog van de levensmiddelende
tailhandel. die veertig procent
van de tabaksproducten in Ne
derland omzet (1,5 miljard gul
den). Gemiddeld vormen tabaks-
produkten zes procent van de
omzet, in kleinere levensmidde
lenzaken zelfs meer. aldus Toet.
De industrie verwacht overigens
geen verminderde afzet van ta
bakswaren, maar meent dat be
tutteling van de overheid niet op
zijn plaats is, terwijl er een ge
groeid distributie-apparaat om
zeep wordt geholpen. Volgens
Toet worden thans op 50 tot
60.000 plaatsen in Nederland si
garetten en andere rookartikelen
verkocht.
ARNHEM (GPD) - Slechts op zeer
beperkte schaal wordt in de Ne
derlandse huishoudens gebruik
gemaakt van goedkope nacht-
stroom. Dat gebeurt dan door de
wasmachine of afwasmachines 's
nachts te laten draaien. Maar het
merendeel v;
huishoudens
lijks op de hoogte van het al of
niet aanwezig zijn van nacht-
stroom. En als zij dat al zijn dan
wordt het nog als ongemakkelijk
ol onveilig ervaren.
UTRECHT (GPD) - De Vegin, de vereniging van gasbedrij
ven in Nederland, wil dat de gasprijzen gekoppeld wor
den aan die van stookolie, net zoals dat nu al geldt voor
grootverbruikers. Een voorstel daartoe is in de gisteren
in Utrecht gehouden ledenvergadering aangenomen, zij
het dat bij motie werd besloten een maximale stijging
per jaar in te bouwen terwijl er in beginsel niet vaker dan
eenmaal per jaar tot een tariefsverhoging zal mogen wor
den besloten.
De motie, die werd ingediend door
de Amsterdamse wethouder
Wolffensperger, vond vrijwel al
gemene instemming. Slechts de
vertegenwoordigers van enkele
kleinere gasbedrijven waren te
gen omdat zij enerzijds een kop
peling met iedere andere ener
giedrager afwezen en anderzijds
iedere verdere verhoging van de
gasprijzen onaanvaardbaar von
den.
Duurder
Tot nu toe is de gasprijs van klein
verbruikers, die de Vegin be
dient, gekoppeld aan de prijs van
huisbrandolie. Deze olie is veel
duurder. Omgerekend in aard-
gaskubieke meters kostte stook-
NEW YORK (AP) - Iran zal per 1
juli zijn olieprijs verhogen met
een dollar per barrel, hetgeen de
eerste keer is dat een OPEC-lid-
staat tot een verhoging overgaat
sinds de Saoedi-Arabië de afge
lopen herfst zijn prijs opvoerde.
Groot-Brittannië en Egypte, die
niet bij de OPEC zijn aangeslo
ten verhoogde hun olieprijzen in
juni.
De nationale oliemaatschappij stel
de zijn klanten eerder deze week
van de verhoging in kennis. Iran
deed geen officiële bekendma
king. De nieuwe prijs wordt
31.20 dollar per barrel. Deskun
digen verklaarden dat de prijs
verhoging waarschijnlijk is be
doeld om de betrekkingen van
Iran met de OPEC te verbeteren.
Iran haalde zich eerder dit jaar de
woede van de groep op tot hals
door zijn olieprijs tot driemaal
toe te verlagen, tot ongeveer vier
dollar beneden het officiële
OPEC-prijspeil. Overigens blijft
de officiële prijs van de Iraanse
eerste kwaliteitsolie beneden de
prijs die deze olie op de vrije
markt opbrengt, ongeveer 31,65
dollar.
De Iraanse maatregel is evenwel
een nieuw teken dat de olie-
markt zich aan het herstellen is
van het dieptepunt van begin dit
jaar.
olie per 1 mei van dit jaar 41,17
cent per kubieke meter en huis
brandolie 67 cent per kubieke
meter, een verschil van bijna 26
cent. Dat betekent dat de gas
prijs voor kleinverbruikers nog
ver achterloopt bij die van huis
brandolie. Wanneer ook de gas
prijs voor kleinverbruikers
wordt gekoppeld aan de stooko-
lieprijs is die achterstand wegge
werkt. Nu betaalt de consument
circa 55 cent per kubieke meter
voor aardgas en dan zou de gas
prijs meeschommelen met die
van stookolie.
De Vegin gaat nu met Gasunie en
het ministerie van economische
zaken onderhandelen over de
door hen gewenste veranderin
gen en is desnoods bereid, wan
neer die onderhandelingen op
niets uitlopen, de overheid langs
juridische weg daartoe te dwin
gen. De minister kan namelijk
via de wet de gasbedrijven dwin
gen een bepaald tarief in reke
ning te brengen, maar volgens
Vegin-voorzitter A. J. Kaland
zijn er mogelijkheden om een
dergelijk besluit bij Europese
rechtscolleges aan te vechten,
gezien de veel lagere tarieven die
Nederland voor zijn export-gas
in rekening brengt
De vergadering werd opgeluisterd
door een groot aantal luidruchti
ge demonstranten uit Haagse
wijken waarvan een vertegen
woordiger ook het woord mocht
voeren. Maar zijn pleidooi voor
een lagere gasprijs, omdat steeds
meer mensen de energiereke
ning nauwelijks meer kunnen
opbrengen, kreeg alleen luid bij
val van ziin eigen achterban.
Namens het Konsumenten Kon-
takt pleitte directeur Donia er
voor dat de Vegin zich samen
met de kleinverbruikers sterk zal
maken voor een zo laag mogelij
ke gasprijs voor kleinverbrui
kers, met name ook uit sociale
overwegingen.
DEN HAAG - Slechts drie mensen zijn er nodig om in één uur tijd een Plinthos-huis te plaatsen In de fabriek
kan één man iedere week een compleet casco vervaardigen. Dit huis is een uitvinding van ir J Buijs uit
Rotterdam. Dit bouwpakketheeft een levensduur van vijftig jaar en kost nog geen 100 000 gulden Hierin is
voor grond en fundering een bedrag van 25.000 tot 30.000 opgenomen.
Dat is een van de conclusies van
een onderzoek naar het gebruik
van vijf grote elektrische huis
houdelijke toestellen zoals dat is
ingesteld door de KEMA in Arn
hem en waarvan gisteren de re
sultaten zijn gepubliceerd,
de Nederlandse Parallel lopend hieraan presenteer-
niet of nauwe- de gisteren de Vereniging van
Directeuren van Elektriciteitsbe
drijven in Nederland (VDEN) de
onderzoekresultaten van elektri
citeitsverbruik in gezinshuishou-
dmgen. Uit dat onderzoek is o a
naar voren gekomen dat huis
houdens bestaande uit voltooide
gezinnen het hoogste elektrici
teitsverbruik blijken te hebben.
In de daarop volgende ontwikke
lingsfasen van het gezin bleven
de elektrische apparaten wel
aanwezig, maar het gebruik er
van neemt af Uit het apparaten-
bezit en uit het geconstateerde
gebruik van die apparaten is be
rekend op welke wyze de huis
houdens een beroep doen op de
Nederlandse elcktriciteitspro-
duktiecapaciteit. Daaruit blijkt
dat zy vooral in de avonduren de
centrales aanspreken.
De laatste jaren wordt de tendens
steeds sterker dat de landelijke
belastingpiek bezig is te ver
schuiven van de ochtend naar de
vroege avond. Daarvoor is de
sector huishoudens in toene
mende mate verantwoordelijk.
De huishoudelijke verbruiken
nemen door de jaren heen 25 tot
30 procent van het totale elektri
citeitsverbruik voor hun reke
ning. Via bijna vijf miljoen aan
sluitingen gebruiken ruim 14
miljoen Nederlanders elektrici
teit voor toepassingen zoals ver
lichting, wassen, drogen, strij
ken, koelen, vriezen, televisie, ra
dio, koken en warmwaterberei -
ding
Vooral de gezinsgrootte is bepa
lend voor de omvang van het
elektriciteitsverbruik in de huis
houding Het aantal aanwezige
elektrische huishoudelijke appa
raten en hun gebruiksfrequentie
worden bepaald door de omvang
van het huishouden. Gezinnen
die getalsmatig "op volle sterk
te" zijn hebben het hoogste elek
triciteitsverbruik. Oudere ver
bruikers bezitten meer "elektri-
citeitsverslindende" apparaten
dan jongere. Er is geen bewys
voor een relatie tussen inkomen
en elektriciteitsverbruik. Ryke
mensen hebben niet zonder
meer een hoger verbruik.
KEMA en VDEN willen de resulta
ten van hun studies onder meer
gebruiken voor een betere en
meer gerichte voorlichting van
de verbruikers. Volgens de
VDEN is voor veel beleidsbeslis
singen bovendien een globaal in
zicht in de verschillende factoren
die het huishoudelijk elektrn i
teitsverbruik beïnvloeden vrij
wel onontbeerlijk De KEMA
had onderzoeksgegevens over de
manier waarop huishoudelijke
toestellen worden gebruikt on
der meer nodig om de gegevens
waarmee het instituut zelf onder
zoek op dat gebied vemcht te "y
ken".
TOKIO (Reuter/DPA/AFP) - De
aanhouding van zeven Japan
ners in de Verenigde Staten on
der verdenking van industriële
spionage bij het computercon
cern IBM heeft in Japanse eco-
Kortzichtig
Een kortzichtig plan, zo noemt het
Landelijk Actieberaad tegen ver
hoging van de gasprijs (waarin
onder meer bewonersorganisa
ties en het Konsumenten Kon-
takt) het aanvaarde voorstel om
de gasprijs te koppelen aan de
prijs van stookolie.
Het Landelijk Actieberaad is ver
baasd en teleurgesteld over dit
voorstel, omdat er duidelijk een
toenemend verzet is bij de leden
van de Vegin tegen verdere stij
ging van de gasprijs. Kennelijk
zijn de Vegin-leden onvoldoende
doordrongen van het feit dat de
koppeling een gasprijsverhoging
van circa 6 cent tot gevolg kan
hebben, aldus het actieberaad.
nomische en politieke kringen
grote opschudding gewekt.
Na een gedeeltelijke bekentenis
van de kant van het elektronica
concern Hitachi gaf gisteren de
andere betrokken onderneming,
Mitsubishi, toe dat zij ,een mon-
ster' van de fabrieksgeheimen
van IBM had gekocht
Wereldolieverbruik PljmLer Ze,nko Suzuki sprak,v?°;
de begrotingscommissie uit het
HAMBURG (ANP) - Het afgelo
pen jaar is het wereldverbruik
i olie voor het eerst sinds 1977
weer onder de drie miljard ton
uitgekomen, zo schat de West-
duitse oliemaatschappij Esso
AG. Het verbruik was met 2,93
miljard ton ongeveer drie pro
cent kleiner dan in 1980 In 1979
was het olieverbruik het grootst,
namelijk 3,2 miljard ton
De vraag in West-Europa vermin
derde met bijna acht procent. In
Noord-Amerika was dat 4,5 pro
cent in het Verre Oosten en Au
stralië 3,6 procent. Daarentegen
was het olieverbruik in Midden-
en Zuid-Amerika, Oost-Europa,
de Sowjet-Unie en China groter
en in het Nabije Oosten veran
derde het nauwelijks.
parlement van een „schokkend
voorval". Volgens hem moet de
kwestie grondig worden uitge
zocht. Hij zei te hopen dat de be
trekkingen tussen Tokio en Was
hington niet van het gebeurde te
lijden zullen hebben.
Tot dusver zijn dinsdag en woens
dag in Californië in totaal zeven
hoge Japanse computerfunctio
narissen aangehouden, terwijl er
tegen nog 12 Japanners die zich
in Japan bevinden, arrcstaticbe
velen zijn uitgevaardigd. Behal
ve de Japanners zijn twee Amen
kanen gearresteerd, die van
deplichtigheid worden verdacht.
De zaak kwam aan het rollen, toen
een agent van de Amerikaanse
federale recherche (FBI) die zich
als tussenpersoon voordeed en
648.000 dollar had ontvangen
voor vertrouwelijke gegevens
betreffende IBM
Een direkteur van Hitachi ver
klaarde woensdag dat zijn maat
schappij via haar vestiging in de
VS voor 546.000 dollar van een
Amerikaanse raadgevend bu
reau gegevens over IBM had ge
kocht. Volgens hem wist Hitachi
niet dat het om gestolen stukken
ging. Hij stelde dat het bijgevolg
niet om een onwettige transactie
ging. Naar gisteren van de zijde
van het Japanse ministerie van
handel en industrie werd verno
men, heeft Mitsubishi zich in de
zelfde zin uitgelaten.
Intussen wordt in Tokio op rege
ringsniveau bekeken hoe men
zal reageren, als de VS om uitle
vering vraagt van de 12 Japan
ners tegen wie een aanhoudings
bevel is uitgevaardigd. De zaak
speelt zich af tegen de achte-
grond van een verscherpte con
currentiestrijd tussen Japan en
de VS op de internationale com
putermarkt. De Japanse minister
van buitenlandse zaken, Yoshio
Sakurauchi, herinnerde eraan
dat de twee landen juist wegen
zoeken voor technologische sa
menwerking.
Uitvinder
Philishave
overleden
EINDHOVEN (ANP) - Prof ir A
Horowitz (78), de uitvinder van
de Philishave - het bekend. k
trisch scheerapparaat van Phi
lips - is vorige week overleden.
Hij is inmiddels in stilte gecre
meerd. Dat heeft zijn familie gis
teren bekend gemaakt.
Prof. Horowitz was een echte uit
vinder. Hy had meer dan hon
derd octrooien op zijn naam
staan. Hij studeerde in 1927 af
aan de TH Delft
Horowitz was twintig jaar werk
zaam by Philips. Na de oorlog
richtte hij enkele eigen bedrijfjes
op. In 1958 werd hy benoemd tot
gewoon hoogleraar werktuig
bouwkunde aan de TH Eindho-
VRIJDAG 25 JUNI 1982
ACTIEVE
AANDELEN
Bmtbe A Jl*k
Abold
Ak*o
ABN
Ann Bank
B"*K*]D
DorUcbc Petr
DorUcbr Pet*. Praf
BUevUr NDU
Ennla
FGH
Ol*! Brocade*
Helmeken
Helmeken Hold.
Nedlloyd Groep
112,00 111,20
'130,00 125,30
22,00 21,70
BINNENLANDSE
AANDELEN
126,00 130.50
59,00 60,00e
•r Druk
Bol»
BorutmlJ W
Dell MIJ
ld SN PW
Gel. Delft. Cert.
GeroUbr
Gleaaen
Goodimll
Griuo
H«emljcr
Hoek'* Macb.
Holdob
Holer
Hall Tnul
Holl Kloot
Hunter D
HVA Myencert.
ICU
I.H.C Inter
150,00 148,00
39,20 38,50
199,00 205,00e
8,00 8.20
106,20 106,00
19,10 19,10
207.00 195.00d
NMB-Bou»
Nedop
Ned Cradle!
Ned. Sprlnftl
Norit
105.20 105,50
94.50d 92.00
208.00 205.00
53,20 53.30
4420.00 4450,00
213.00 212,00
3350,00a 3350.00*
101.50 99.50
67,50 67.50
587.00 575.00
52,50 54.00
32,50 29.00T
172,10 172.10
T*ky* PI
V Ik In*
CVmktl f
C*l O re Win
Ja*** Pand
190.no 191.00
101,50 92,OOd
113.00 11100
91.50 91 AO
175.50 17550
322.00 32800
21.30 21.40
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
BELEGGINGS
INSTITUTEN
jVlV'fnjp MOO.
100.
C*n dollar
Al« Food*rnb
AmL BrIrf f O
BI** Br If V|
BOG
Goldnlme*
105,00
111.20
105.50
163.00
141.00
133^50
806,00
105,00
11 uo
105,00
163.50
142.50
116.00
135.80
810.00
Zweeds. h r mn 11 OOI
Drrnw kronn 100'
Spunir pru-ta (|00>
G nekte dr*c hm» 100
HollkBd F
ImWrbood»
103.00
518.00
102.50
519.00
J.Tf din*r IOOi
128.50 131.50
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs li. p
naar het weekend toe in een ta-
melyk zwakke stemming Met
name KLM moest het hierby
ontgelden en rond twaalf uur
werd 3 minder betaald op
86,50 Unilever daalde onge
veer 1 tot 145,50 en Koninklij
ke Olie was 0,70 lager op 86
Van de bankaandelen moest de
Middenstandsbank anderhalve
gulden afstaan op 127.50 Amro
bank verspeelde 0.80 op 49 In
de hypotheeksector verloor
Fnesch-Gromngsche nog 0.20
op 43 80 De
d«-n lagen nauwclyks pryshou-
dend
In de uitgevershoek lag VNU er U-
melyk vast by en op 55,50 werd
1 winst geboekt Van de bou
wers verloor Bos Kalis 0.40 op
45,30 en Volker Stevin twee
kwartjes op 30.50. Van Omme
ren werd teruglopend verban
deld tot 21,50 en dit betekende
een verlies van ƒ0,30 Heinckcn
was 1,20 in reactie op 57,20,
maar Ahold boekte zeven dub
beitjes bij op 97.80
