Berichten
over 'zadel-
impotentie'
niet hard
te maken
Geen priesterlijk ambt zonder wijding
Fietsers kunnen gerust zijn \nt6We
Door
Weert Schenk
Huisarts!wielrenner Arie Bos: "Fietsen is altijd nog beter dan
voetballen"
VRIJDAG 25 JUNI 1982
Koningin Beatrix heeft een zaken
reis naar de Verenigde Staten ge
maakt, met in haar kielzog onze
minister van economische zaken
Jan Terlouw, de voorzitter van
het VNO Chris van Veen, en de
staatssecretaris Wim Dik. Deze
heren werden op een ongebruike
lijke manier, namelijk via de ad
vertentiepagina van de Interna
tional Herald Tribune, welkom
geheten, in een tweetalige annon
ce onder het kopje 'Personals',
dat me als een Rottumeroogje in
een zee van Engels tegenlachte:
„VEEL SUCCES To The Ministry of
Economie Affairs Mr. Jan Ter-
louw State Secretary Mr. Wim
Dik The President of the VNO Mr.
Chris van Veen and all the repre
sentatives of Government Agen
cies and the Business Community
on the event of the Bicentennial
Trade Mission to the USA. Alfons
J. V. Grim".
Pal daaronder stond een drierege
lige advertentie, die mooi op de
bovenstaande aansloot:
„KNUFFEL, it was again a won
derful year. Happy returns toge
ther. Bless you. Ever lovingly,
Beertje".
Is Chris van Veen Beertje, is Jan
Terlouw Knuffel? Ik denk van
niet, maar je hoort veel fluisteren
in de Haagse wandelgangen.
Hoe dan ook, in Los Angeles werd
ter ere van Beatrix een groot
banket gehouden, waar veel be
roemde gasten aanzaten, onder
wie de oliemagnaat Armand
Hammer. Hé, Armand Hammer!
Dat is in enkele jaren tijd nu al
de derde keer dat ik zijn naam
tegenkom! De tweede keer was
onlangs in Parijs, toen ik daar
de tentoonstelling 'Le Codex
Hammer de Léonard de Vinei'
bezocht. De Codex Hammer heet
te tot 12 december 1980, toen
Hammer het stapeltje aanteke
ningen van Leonardo voor 2 mil
joen 200 pond op een veiling
kocht, nog de Codex Leicester,
maar zoals Fyffes zijn naam in
Chiquita, Marijke haar naam in
Christina, Simca haar naam in
Talbot en Stalingrad zijn naam
in Wolgograd veranderde, zo was
Hammer er als de kippen bij om
de Codex naar zichzelf te noemen
zodra hij deze in handen had. De
vellen van ongeveer 30 bij 45 cen
timeter zijn door Leonardo tus
sen 1506 en 1513 met bruine inkt
volgeschreven en volgetekend.
Hij legde er zijn theorieën in vast
over 'de wateren, de aarde, het
universum', en deed dat 'alle
mancina', dat wil zeggen van
rechts naar links in spiegelschrift
geschreven. Zonder deze voorken
nis begonnen wij onbevangen te
kijken, ik probeerde iets van het
kriebelige handschrift te ontcijfe
ren al ken ik geen Italiaans,
maar ik kon geen woord lezen.
Tot mijn vrouw opeens ontdekte
dat het spiegelschrift was! Die
schrijfmethode kende ik, een stu
diegenoot, Sander Zweers, kon
door kinderverlamming alleen
links schrijven, -en deed dat ook
'alla mancina' van rechts naar
links in spiegelschrift, zodat onze
bejaarde prof. Bruno Becker ge
noodzaakt wasSanders proef
werken met behulp van een
scheerspiegeltje te ontcijferen.
Leonardo da Vinei schijnt al zijn
theoretische werken 'alla manci
na' te hebben geschreven. Waar
om? Ik lees dat hij, toen hij als
61-jarige in 1513 naar Frankrijk
vertrok, aan zijn rechterhand
verlamd was, maar al snel met
zijn linkerhand had leren schil
deren. Maar hij schreef toen al
'ruim 20 jaar 'alla mancina': Bij
voorbaat?
De 72 bladzijden van de Codex
Hammer vormen niet de enige en
ook niet de grootste verzameling
handschriften van Leonardo (de
Codex Atlanticus in Milaan telt
ongeveer 1000 pagina's), maar
het is wel de enige die nog in par
ticuliere handen is. Dank zij Ar
mand Hammer kunt u haar nog
enige tijd bezichtigen in Musee
Jacquemart-André in ParijsWe
mogen Armand Hammer daar
om wel als een weldoener der
mensheid beschouwen, hoewel...
De eerste keer dat ik zijn naam te
genkwam was in 1980, toen ik in
Moskou van de vrouw van prof.
Sacharov (nu al jaren zonder
enige aanklacht verbannen naar
Gorki!) de kopie van een brief
meekreeg, die Sacharov aan Ar
mand Hammer had geschreven
met het verzoek bij Brezjnjev te
interveniëren ten gunste van een
uitreisvisum voor zijn schoon
dochter. Hammer, die over een ei
gen appartement in het Kremlin
beschikt(!), is namelijk persoon
lijk bevriend met Brezjnjev. en is
ook dank zij zijn handel met de
Sowjet-Unie multi-miljardair ge
worden! Het 'smeekschrift' van
Sacharov maakte blijkbaar min
der indruk op Hammer dan de
Codex Leicester, want hij heeft
Sacharov nooit een antwoord
waardig gekeurd, laat staan dat
hij een goed woordje voor diens
schoondochter heeft gedaan. Dus
volgens mij deugt die man voor
geen cent.
Het nieuws op vele voor
pagina's dat harde,
smalle racefietszadels
impotentie kunnen ver
oorzaken, heeft veel op
winding onder het volk
veroorzaakt. „Pas maar
op met dat gefiets",
roepen humoristen nu
naar fietsers. Of: „Staat
je zadel wel recht?" En:
„Is je vrouw thuis?".
Betekent dit eindelijk de nek
slag voor de trim-u-fit-bewe-
ging? Het is wellicht een mooi
argument voor vele gezond
heidsfietsers om hun vaak
veel te dure karretje voortaan
in de schuur te laten. Zij fiet
sen immers niet omdat fietsen
leuk is, maar omdat het er
gens goed voor is. Het is een
therapie. Voor het hart, voor
het buikje of voor de zenu-
De wielrennende Amsterdam
se huisarts Arie Bos kijkt ook
met een scheef oog naar deze
uitwassen van de fietssport.
„Hoogstwaarschijnlijk fiet
sen deze mensen niet omdat
het fijn is. Ze doen het in het
kader van alle gezonde din
gen die ze tegen hun zin
doen. Daarom zijn ze ook ge
stopt met roken, want ze
rookten naar hun zin".
Bos begrijpt die mensen niet.
„Het is een illusie dat deze
manier van fietsen goed voor
de gezondheid is. Ze stappen
op de fiets en willen meteen
zo hard mogelijk. Op de fiets
moetje immers lijden, afzien.
Dat is het heldendom van het
fietsen, weten ze. Ze fietsen
wel alleen in het weekeinde.
Alsof dat de conditie verbe
tert".
Auto
Hij vervolgt: „Doordeweeks
zijn ze de auto niet uit te
slaan, terwijl het juist gezond
is om elke dag te fietsen. De
auto zo weinig mogelijk ge
bruiken, dat is pas gezond.
Niet alleen voor henzelf,
maar ook voor hun omge
ving. Maar het is net als met
hun voeding: in plaats van
dat ze volkorenbrood eten,
blijven ze witbrood nemen en
kopen ze een handvol zeme
len om te kunnen poepen".
Bewegen met regelmaat, daar
gaat het om. Uit onderzoeken
is volgens de Amsterdammer
gebleken dat wandelen of het
schoffelen van een tuintje al
voldoende is om een hartin
farct te voorkomen. Dat is
nog veiliger ook, want hoe
vaak gebeurt het niet dat die
trimmers door vermoeidheid
ten val komen of tegen ie
mand anders oprijden?
Zonder dat kan het fietsen ave
rechts werken op de gezond
heid, zegt Bos. „Ongetraind
stappen ze op de racefiets en
trappen een zwaar verzet, een
grote versnelling. Dat is erg
slecht voor de knieën, slecht
voor de bloeddruk en slecht
voor het hart".
Nu mag niet begrepen worden
dat Arie Bos een hekel aan
fietsen heeft. Integendeel, hij
is aan de sport verslaafd. Hij
bezoekt zijn patiënten in Os
dorp op de fiets en was tot
voor kort in het bezit van een
wielrennerslicentie voor de
categorie liefhebbers. In De
Vogelvrije Fietser, het orgaan
van de ENFB, de Echte Ne
derlandse Fietsersbond, ver
zorgt hij een Lieve Lita-ru-
briek: Met De Dokter Op De
Fiets.
Impotent?
Als deskundige geeft Bos eerst
zijn commentaar op het be
richt over impotentie als ge
volg van een niet waterpas-
staand zadel. Hij kent de oor
sprong van het nieuws en
noemt de manier waarop het
tenslotte de voorpagina's
haalde een blamage voor de
journalistiek.
De uroloog dr. J. C. van Goos-
willigen schreef eerst in Af
zien, het blad van de Medi
sche Wielerkring, en later in^
het Tijdschrift voor de Ge
neeskunde dat hij in zijn
praktijk regelmatig mensen
tegenkwam met problemen
aan de pisbuis. Deze patiën
ten klaagden over branderig
heid en pijn bij plassen,
klachten die sterk doen den
ken aan blaasontsteking.
Omdat Van Gooswilligen zelf
een enthousiast fietser is,
ontdekte hij de vernauwin
gen of verwijdingen van de
pisbuis dikwijls hadden te
maken met een verkeerde za
delstand van de racefiets. De
punt van het ranke zadel
stond te ver omhoog.
Omdat de fietser verkeerd zit,
kan niet alleen de pisbuis
moeilijkheden opleveren.
Ook bestaat de kans dat een
zenuw in het kruis wordt af-
gekneld, waarvan een tijde
lijk tintelende of slapende pe
nis het gevolg is. De fietser is
dan impotent, maar zo'n gro-
Varia 1
te ramp lijkt dat niet tijdens
het pedaleren. Om zijn ver
haal leesbaarder te maken,
had de uroloog eraan toege
voegd eens in een Ameri
kaans fietsblad te hebben ge
lezen dat iemand hierdoor
maandenlang impotent- was
gebleven, hetgeen ernstiger
Ter geruststelling liet Van
Gooswilligens weten dat hij
op zijn tocht door de fietslite-
ratuur daarentegen ook ver
halen was tegengekomen,
waarin beweerd werd dat
goed getrainde wielrenners
vaak een grote geslachtsdrift
hebben. Dat was bevestigd
door profwielrenner Gerry
Knetemann, aldus de uroloog
in een vrolijke noot De
Kneet had zich immers ooit
eens laten ontvallen: „Een
vrouw kan zich geen beter
echtgenoot voorstellen dan
een wielrenner".
De Stichting Fiets wijdde in
haar bulletin een alinea aan
het artikel van Van Gooswil
ligen. Daarvan maakte het
ANP vervolgens een bericht
dat eerst op de meeste kran
teredacties en daarna onder
vele lezers een giechelstem
ming teweeg bracht.
Dokter Arie Bos zegt, op dat
ene geval in Amerika na,
nooit te hebben gehoord van
langdurige impotentie. Dat is
nooit onderzocht, net zo min
als onderzoek gedaan is naar
de potentie van wielrenners.
En het valt ook nooit hard te
maken, voegt hij er schalks
aan toe.
Wel stelt Bos dat de afkoeling
in het kruis door de wind een
onschadelijke meenschrom-
peling van de piemel veroor
zaakt. Eveneens is bekend
dat diezelfde koeling goed is
voor de werking van de testi
kels. „Maar ik zou niet dur
ven beweren dat het met het
seksleven van automobilis
ten droevig is gesteld"
Gezond?
De fietsende dokter heeft er
geen idee van of het voorpa-
ginabericht voor veel „krab
bers" aanleiding is om de
fiets maar te laten staan. .Mis
schien hoopt hij het als ware
fietser, maar zegt: „Ach, fiet
sen is voor hun gezondheid
nog altijd beter dan voetbal
len. 's Maandags zit hier de
wachtkamer vol met voetbal
lers met de ergste blessures.
Dat is helemaal niks. Het ge
zonde van sport is nogal rela
tief. Sport is zo „gezond" dat
er al een aparte sportgenees
kunde is ontstaan
In de zes jaar dat hij voor De
Vogelvrije Fietser schrijft,
ontving hij vele brieven met
vragen. Ze betroffen meestal
problemen met verkoudhe
den, rug, zadel en knieën. Bij
fietsers is het een regelmatig
voorkomende klacht dat het
kraakbeen aan de achterzijde
van de knieschijven slijt De
oorzaak is meestal een te lage
stand van het zadel en het ge
bruik van een te groot verzet.
Bos: „De trimmers denken dat
zwaar ryden moet. Dat staat
stoer en misschien heeft het
zwaar rijden van Hinault ook
wel invloed. Het is veel beter
om heel licht te spinnen. Is
bovendien minder ver
moeiend. Voor kenners is dat
licht rijden juist veel stoer
der".
Het zadel moet vrij hoog staan.
De hoogte van het zadel kan
berekend worden door het
been op te meten van blote
voet tot binnenkant lies.
Wanneer dit getal wordt ver
menigvuldigd met 1,08, krijgt
men de afstand van boven
kant zadel tot trapper in on
derste stand. Een kleine af
wijking naar wens van de in-
PAGINA 19
dividuele fietser is altijd mo
gelijk.
Een ander probleem met de
knieën ontstaat door de toe
clips die de voeten vastzetten
op de pedalen. Wanneer de
voet verkeerd vaststaat, kun
nen de knieën gaan wringen.
Gevolg: een meniscus-be
schadiging of andere klach
ten met de pezen rond de
knie.
Door snelle afkoeling en lucht
vervuiling hebben fietsers
vaak last van verkoudheden.
Ane Bos adviseert dat te
voorkomen door na een fiets
tocht niet zomaar ergens te
gaan staan, maar meteen dro
ge kleren aan te trekken. Tij
dens het fietsen raadt hij
fietskledmg aan, omdat die
zeer doelmatig is. Dat bete
kent nooit met ontbloot bo
venlichaam fietsen.
Het zadel geeft de grootste na
righeid. Alleen al die zadel
pijn. Daaraan valt niets te
doen. De steeds toenemende
pijn moet worden doorstaan,
dan wordt het vanzelf min
der. Over de problemen rond
om de pisbuis is hierboven al
gesproken: let op de horizon
tale stand van het zadel.
Andere ergenissen in die omge
ving zijn: exceem in de bils
pleet, steenpuisten en bij
vrouwen daarenboven af
scheiding. Het ontstaan van
dit soort klachten is niet on
logisch, zegt dokter Bos. In
het kruis leven veel bacteriën
en tijdens het fietsen wordt
het vochtig en warm door
wrijving.
Goed schoonhouden, is de eni
ge raad van Bos. Daarbij het
liefst geen zeep gebruiken,
omdat dat de zuurgraad en
daarmee de weerstand van de
huid vermindert. Bij het fiet
sen geen nylon onderbroek
aan. Beter is een koersbroek,
met zeemlederen kruis. En
daarin niet, zoals velen blij
ken te doen, nog een onder
broek dragen.
Veel tnm fietsers dragen ver
keerde schoenen, doceert de
fietsende dokter verder. Ze
moeten schoenen met een
harde zool dragen. Gewone
sportschoenen zorgen op den
duur voor branderige en
sterk vermoeide voeten.
Tot slot geeft Arie Bos de jog
gers het advies rustig te be
ginnen met fietsen. „De jog
gers rijden altijd fanatiek met
een gezicht van: uit de weg,
hier wordt getrimd. Echte
wielrenners keuvelen altijd
met elkaar. Wielrennen is een
gezellige sport. In tegenstel
ling tot voetballen wekt het
daarom geen agressie op. ie
dereen rijdt dezelfde kant uit.
Dat is normaler en past meer
bij het gewone leven".
„Bij voetbal gaat men tegen el
kaar in. Vandaar ook: voetbal
is oorlog. Voetbal wekt agres
sie op. Trappen tegen iets is
ook typisch het gebaar van
antipathie, van verachting.
Het logisch dat in de psyche
van mensen die tweemaal
drie kwartier met voetbal be
zig zijn, iets verandert Het is
bekend wat er tijdens en na
voetbalwedstrijden gebeurt.
Fietswedstnjden geven vrg-
wel nooit moeilijkheden."
In de geest van de fietser ge
beurt echter ook iets, maar
dat is positief. Arie Bos: „Als
je rustig fietst, geraak je in
een dromenland. Het is heel
opvallend hoe vaak fietsers,
die rustig over de dijk bij
mijn huis rijden, in zich zelf
praten. Dat is dan wel bg de
gratie van het alleen rgden
Kennelijk stimuleert fietsen
de fantasie of stemt het tot
nadenken. Ik vind het posi
tief dat mensen op die manier
eindelijk tyd voor dat soort
dingen krggen. Pas dan heeft
fietsen zin. Dan ga je je fan
tastisch voelen"
Kardinaal WiUebrands in brief:
"De geloofsgemeenschap heeft
recht op de viering van de eu
charistie. Maar niet tot elke
prijs. Het betekent zeker niét,
dat een plaatselijke gemeen
schap het recht in eigen hand
kan nemen en zelf voorgangers
kan aanwijzen buiten de bis
schop om. Dat druist in tegen de
geloofsvisie op kerk en ambt,
zoals die door het Tweede Vati-
kaans Concilie, in trouw aan
heel de traditie, is verwoord".
Kardinaal Willebrands schrijft dit
in zijn vandaag gepubliceerde
brief over het priesterlijke ambt
in de Rooms-Katholieke Kerk.
Als voorzitter van het bisschop
pencollege neemt hij, mede na
mens de andere bisschoppen,
stelling tegen een praktijk zoals
die bijvoorbeeld in kritische ba
sisgemeenten voorkomt, waar de
gemeenschap zelf haar voorgan
ger aanstelt.
De kardinaal erkent, dat in het
kielzog van het concilie nieuwe
i kerkelijke dienst tot
ontwikkeling komen. "Het is nog
een zoeken en tasten". In de pu-
blikaties hierover speelt de Nij
meegse theoloog professor Schil-
lebeeckx een belangrijke rol. De
ze pleit voor een nieuwe ambts-
vorm, opkomend uit de gemeen
te zelf, naast het priesterambt zo
als het nu functioneert.
Verwarring
Willebrands en bisschop Bluyssen
van Den Bisch hebben 'een dui
delijk en goed' gesprek met
Schillebeeckx over dit onder
werp gehad. In zijn brief zegt de
kardinaal, dat er onderscheid
moet worden gemaakt tussen
wat Schillebeeckx schrijft en het
gebruik of misbruik dat hiervan
soms wordt gemaakt.
"De beoordeling van de vele publi-
katies over het ambt in de kerk is
verre van eenvoudig, maar intus
sen laten deze publikaties wel
vragen achter, die ons gevoelens
van verwarring kunnen bezor
gen met betrekking tot het ge
loof waarin wij zijn gevormd en
dat de kerk blijft verkondigen".
"Die verwarring tast ook het ver
trouwen aan, dat wij juist zo hard
nodig hebben om onze priester
lijke bediening blijmoedig te be
leven".
Veel tijd om de grote problemen
rond het priesterambt op te los
sen is er niet. De kardinaal waar
schuwt echter voor 'al te gemak
kelijke en zelfs bedrieglijke op
lossingen". Uitvoerig bespreekt
hij, wat het concilie over het ker
kelijke ambt zegt.
"Met zijn uitspraken w het concilie
geheel in de traditie van de kerk
gebleven". Voortgaand theolo
gisch onderzoek is nodig, maar
dit moet, volgens de kardinaal,
wel voortbouwen "in de lijn van
het concilie en in harmonie met
de traditie zoals deze ook op an
dere concilies, bij de kerkvaders
en in gezagvolle documenten van
de Heilige Stoel is uitgesproken".
Willebrands gaat in zgn brief ook
Geen sprake
"Zonder de sacramentele wijding
door de bisschop is er geen pries
terlijk ambt. Door de handopleg
ging en het gebed van de bisschop
ontvangt de wijdeling de gai>e
van de Geest, die aan het ambt
in op het onderscheid tussen de
voordracht van een kandidaat
voor het kerkelijke ambt en zgn
aanstelling en wijding. Bij de
voordracht speelt de geloofsge
meenschap een rol, maar de bis
schop beslist wie hij kiest en aan
stelt, en alleen door zgn handop
legging wordt de kandidaat ge
wijd en in het ambt gesteld.
eigen is en hem de volmacht geeft
tot bepaalde taken in de kerk, sa- LibanOÜ
men met de andere priesters on
der leiding van de bisschop".
Er bestaat hiervoor geen alterna
tief. zegt de kardinaal met na
druk. "De kerk zal op dit punt
niet worden omgevormd. Er kan
hier dan ook geen sprake zgn
van een onwettige toestand, die
door de kerk zou kunnen worden
gewettigd"
Werelddiakonaat
van de Generale Diakonale
Raad van de Nederlandse Her
vormde Kerk heeft f230.000 be
schikbaar gesteld voor hulpver
lening aan slachtoffers van de
oorlog in Libanon.
De kardinaal besluit met een
vraag. Deze: of men in de discus
sies en bij het poneren van me
ningen niet te eenzijdig wordt
geleid door - op zichzelf redelij
ke - sociologische of psycholo
gische nchtlgnen. Kerkelgke
saamhorigheid is behalve een in
stitutioneel ook een 'bovenzinne-
111k gebeuren' Ben .-aak van ge
loofservaring, geloofsvisie en ge
loofsvertrouwen. Willebrands
vraagt zich af, of juist dit aspect
wel de aandacht krggt die het
verdient
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: bedankt voor Welsrgp-
Bag urn (Fr T Tgsma Ootmar-
sum; toegelaten tot de evangelie
bediening en beroepbaar gesteld
K W F Borsje Lunteren en J. L.
Brevet Nuns peet
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Middelburg J. Slotman En
schede.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Boskoop cn te Katwgk
aan Zee kandidaat G. Mouw El-
speet
