cont^lgs! Nog steeds felle strijd in Libanon Argentijnse junta verdeeld Politieke strijd in VS barst los C Mitterrand slikt bittere pillen in Spanje Begroting VS voor 1983 goedgekeurd Oplossing ver te zoeken Eurotop zal zich buigen over kwestie in M.-Oosten tèkartke i/Sme! Be/nu! Geruchten over staatsgreep nemen toe Voor aanvang "Start" DONDERDAG 24 JUNI 1982 Buitenland (Van onze correspondent Gerrit-Jan Hoek) MADRID - De Franse president Mitterrand heeft spitsroeden moeten lopen tijdens zijn twee daagse staatsbezoek aan Spanje, dat gisteren is afgesloten. Spanje en Frankrijk leven de laatste tijd op gespannen voet met elkaar, vooral door de obstructie van Franse kant tegen Spanje's toe treding tot de EG en de bescher ming die Frankrijk biedt aan le den van de Baskische afschei dingsbeweging ETA. Vandaar dat Mitterrand bij aankomst in Madrid een onderkoelde ont vangst ten deel viel. Tijdens het officiële diner dat de Spaanse koning Juan Carlos aan Mitterrand aanbood, trok de mo narch voor protocollaire en di plomatieke begrippen ongekend hard van leer tegen zijn Franse gast. De Spaanse koning onder streepte het verlajigen van Span je om EG-lid te worden „zonder nieuwe vertragingen, snel en op een bevredigende manier". „Want", zo las Juan Carlos Mit terrand verder de les „als dat niet gebeurt, kan men niet spreken van vriendschap, solidariteit en samenwerking". Over de Franse vrijdom voor ETA- leden liet koning Juan Carlos zich in niet minder krachtige be woordingen uit: „In onze demo cratie kan geen plaats zijn voor opvang van diegenen die met ge weld de politieke en sociale orde, in vrijheid gekozen door onze volken, willen vernietigen. Het terrorisme mag daarom nooit re kenen op rechtvaardiging noch op politiek asiel". Wat betreft de zinspeling op de EG, reageerde Mitterrand in even klare taal: „Als Spanje op dit mo ment lid zou worden van de EG, zou dit een ramp betekenen, een misère toevoegen aan de EG die toch al armlastig is". Maar tegen over de beschuldiging politiek asiel aan de ETA te verlenen, hulde Mitterrand zich in nevelen door te verklaren dat elk land zijn eigen wetten heeft. Maar niet alleen van de koning en premier Calvo Sotelo kreeg Mit terrand fikse kritiek te verwer ken. Twee parlementariërs van de regeringspartij UCD schotel den Mitterrand een groot span doek voor met de tekst „Mitter rand vertrek" ondertekend na mens de boeren van Estremadu- ra. Ook de voorzitter van de Spaanse Kamer van Koophandel liet zich ongekend negatief uit over het Franse staatsbezoek. De Baskische nationalistishe partij PNV liet een open brief in het blad El Pais afdrukken, waarin bij Mitterrand op erkenning van de Baskische minderheid in Frankrijk werd aangedrongen. De gouden sleutel die Mitterrand ontving uit handen van de burge meester van Madrid zal al die bit tere pillen die hij tijdens zijn be zoek aan Spanje heeft moeten slikken zeker niet verguld heb ben. BEIROET/JERUZALEM (Reuter/AFP/DPA/UPI) Israëlische en Syrische troepen heb ben gisteren opnieuw felle strijd geleverd bij Beiroet. Intussen duurde het diplomatiek overleg over een politieke oplossing voort. Van enige duidelijke vooruitgang was geen sprake. Israël wees naar verluidt een Pale stijns aanbod af omdat zijn eis dat de Palestijnen zich dienen te ontwapenen, niet werd ingewil ligd. De gevechten begonnen gistermor gen en waren laat in de middag nog aan de gang. Daarmee werd het bestand dat dinsdag 18.00 uur van kracht werd verbroken. Plaats Vein handeling was het ge bergte ten oosten van Beiroet. De Israëlische strijdkrachten be stookten vanuit de lucht en te land eenheden van het Syrische leger. Tegen het vallen van de avond wa ren er in de stad twee zware ex plosies in een munitiedepot bij de al bijna platgegooide hotel- wijk aan zee in het westelijke Is lamitische deel, maar vlak bij de grens met het door Israël bele gerde west-Beiroet. Volgens DEN HAAG (ANP) - De Euro pese topconferentie die vol gende week maandag en dinsdag in Brussel wordt ge houden zal zich ook bezig houden met de vraag hoe de slachtoffers van de Israëli sche inval in Libanon kun nen worden geholpen, of en hoe Westeuropese landen kunnen deelnemen aan een vredesmacht voor Libanon, en welke middelen kunnen worden gebruikt om Israël onder druk te zetten om zijn troepen terug te trekken. De Midden Oosten-werkgroep van het "comité politique" dat de buitenlands-politieke samenwerking van de tien landen van de Europese Ge meenschap voorbereidt, heeft een ontwerp-verklaring opgesteld ten behoeve van de staats- en regeringsleiders, die begin volgende week voor hun overleg bijeenko men. Het opstellen van deze verklaring "heeft nogal wat voeten in de aarde gehad". Niet alle landen analyseren de toestand op dezelfde ma nier en staan dezelfde oplos singen voor. ADVERTENTIE Te huur: nog enkele comfortabele vakantie bungalows te Ermelo, Voorthuizen en Renswoude Rustige natuurrijke omgeving. Luxe, comfortabele stenen bungalows. Vlak bij groot recreatiepark 'Edda Huzid'; vooral voor kinderen een eldorado 010-359240 of 03419-563 en vraag onze uitvoerige kleurenfolder KONTOUR Rekreatiewoningen Vlaardingen. j rechtse radioberichten was het het depot van de Palestijnse be vrijdingsbeweging PLO. Of de explosies het gevolg waren van Israëlische beschietingen was onduidelijk. De schade is aan zienlijk. Oproep De Verenigde Staten hebben giste ren opnieuw een beroep gedaan op de strijdende partijen in Liba non het - intussen gebroken - be stand te eerbiedigen. De oproep is bedoeld voor Israël, Syrië en de PLO, aldus woordvoerder Dean Fischer van het ministerie van buitenlandse zaken. Fischer wilde verder niets zeggen over de missie van Habib. Deze heeft een onderhoud met pre mier Begin, net terug van zijn be zoek aan de VS, geëist over de toestand in Libanon, aldus meld de de Israëlische radio. Het Israëlische kabinet houdt van daag spoedberaad over de jong ste ontwikkelingen aangaande Libanon in het licht van de Ame rikaans-Israëlische betrekkin gen. Begin zei bij zijn terugkeer het met Washington erover eens te zijn dat alle vreemde, ook Is raëlische, troepen uit Libanon moeten verdwijnen. Maar eerst zijn garanties vereist dat er nimmer meer Palestijnse aanvallen vanuit dat land kun nen plaats hebben, zo verklaarde Begin. In dat verband is een mul tinationale vredesmacht nodig, niet zoiets als de VN-vredes- macht. De VN is niet onpartijdig omdat ze vijandig tegenover Is raël staan, aldus Begin. Egypte heeft gisteren ook "nieuwe voorstellen" gedaan die een Is raëlische terugtrekking uit Liba non moet vergemakkelijken, al dus een woordvoerder in Cairo. De minister van staat voor bui tenlandse zaken Boetros Ghali heeft ze voorgelegd aan de Ame rikaanse ambassadeur in Egypte. De woordvoerder weigerde in details te treden over de voorstel len. De Britse gouverneur van de Falkland-eilanden, Rex Hunt, i vanuit Engeland vertrokken om zijn taak op de eilanden weer (Van onze correspondent Wim Romeijn) SAO PAOLO - De benoeming van de landmachtgeneraal Bignone tot nieuwe Argentijnse president heeft geleid tot een breuk tussen de gematigde luchtmacht en de meer radicale landmacht. De mi litaire junta, het machtigste or gaan in Argentinië, bestaat ei genlijk niet meer en daarmee is ook het laatste communicatieka naal tussen de drie onderdelen van de strijdkrachten volkomen verdwenen. Dat ondanks de protesten van luchtmachtcommandant Lami Dozo de landmacht toch heeft besloten bureau-generaal Bigno ne tot president te benoemen is te meer vreemd wegens de wei nig glorieuze rol van de land macht in het conflict rond de Falkland-eilanden. Daar komt bij dat de landmacht-top niet meer wordt vertrouwd door de politieke partijen en de vakbon den. Een terugkeer naar de de mocratie zal dus waarschijnlijk niet zonder schokken verlopen. Een van Bignone's opdrachten is om het land weer terug te leiden naar een democratie in de meest ruime zin van het woord, hoewel dit laatste er officieel niet bij werd gezegd. De nieuwe presi dent zal tot 1984 hiervoor de tijd Weer Amerikanen met wapens in El Salvador gezien SAN SALVADOR (UPI) - Leden van een Amerikaanse filmploeg hebben gisteren gezegd dat in El Salvador Amerikanen actief deelnemen aan de strijd tegen de guerrillastrijders. Functionaris sen van de Amerikaanse ambas sade in dat land verklaarden ech ter hiervan niets te weten. Een ploeg van het Amerikaanse te levisiestation CBS stelde dat zij in het zuidoosten van El Salva dor twee Amerikanen heeft ge filmd die geweren droegen in een gebied waar legereenheden stellingen van de guerrilleros be schoten. Deze Amerikanen zou den hebben geweigerd iets over hun aanwezigheid te zeggen. Functionarissen van de ambas sade in San Salvador verklaar den hiervan niets te weten en zei den de zaak te zullen onderzoe ken. „Als het waar is, zou dat een overtreding van de regels zijn", aldus een woordvoerder. In februari van dit jaar kregen drie Amerikaanse adviseurs, die wa ren gefilmd met wapens, de op dracht het land te verlaten. De Amerikaanse regering verbood vorig jaar het dragen van wapens door Amerikaanse militaire advi seurs in El Salvador. krijgen. Bignone staat echter niet bekend als een democratisch gezind per soon. Tijdens de regeringsperio de van de voormalige president Jorge Videla, de periode waarin de meeste schendingen van de mensenrechten werden geregi streerd, speelde Bignone een be langrijke rol achter de schermen. Hij was de algemene secretaris van de landmacht. Je zou kun nen zeggen de rechterhand van de president. Friedman Ook Ook staat Bignone bekend als een vurig aanhanger van de or thodox-monetaire economische politiek naar het model-Fried- man. Dit economisch beleid, dat in het geheel geen rekening houdt met sociale factoren, werd door de voormalige minister De Hoz al eens in Argentinië uitge probeerd en wel met catastrofale resultaten. De Argentijnse on dernemers en arbeiders vrezen het ergste. Luchtmachtcommandant Lami Dozo, die nu een zekere popula riteit geniet, had zich de vorige week nog uitgesproken voor een nieuw economisch beleid dat zo als hij verklaarde „meer reke- WASHINGTON (ANP/UPI) - Het Amerikaanse Congres, bestaan de uit het Huis van Afgevaardig den en de Senaat, is na vijf maan den van verhitte debatten ak koord gegaan met de ontwerpbe groting voor het financiële jaar 1983, dat loopt van 1 oktober dit jaar tot 1 oktober volgend jaar. De begroting behelst ondermeer bezuinigingen van 12 miljard dollar op de binnenlandse uitga ven, een opbrengst uit extra be lastingen van 21 miljard dollar en een tekort dat vermoedelijk zal oplopen tot 116 miljard dollar, zo is gisteren in Washington be kendgemaakt. Nadat dinsdag het Huis de ont werpbegroting van 770 miljard dollar (ongeveer 2,1 biljoen gul den tegen de huidige dollar koers) had goedgekeurd, stemde de Senaat gisteren met 54 stem men voor en 45 stemmen tegen in met het budget, dat van de door president Reagan gevraag de verhoging voor defensie ze ven miljard dollar afknabbel- t.Het Congres gaat overigens nog zware tijden tegemoet, als de di verse commissies de resoluties aangaande uitgaven en ontvang sten in wetsontwerpen gaan gie ten. De ontwerpbegroting is van Repu blikeinse makelij. Volgens de Republikeinen zal het begro tingstekort uitkomen op 103,9 miljard dollar, maar het Ameri kaanse begrotingsbureau raamt het tekort nu al op 116 miljard dollar, tweemaal zoveel als het tekort van het begrotingsjaar 1982. De extra belastingontvangst van 21 miljard dollar moet nog worden gespecificeerd. Voor de komen de drie jaar zijn plannen opge steld voor 98,3 miljard dollar aan extra belastingen. De defensie uitgaven zijn begroot op 214 mil jard dollar, terwijl Reagan een post van 221 miljard dollar had gewenst. Niettemin wordt er voor de Amerikaanse verdedi ging 26,5 miljard dollar meer uit getrokken dan in 1982. Gemikt wordt op bezuinigingen van 5,9 miljard dollar in de sociale voor zieningen. De buitenlandse hulp wordt bevroren op het peil van 1982. Velen achtten het wenselijk het te kort onder de honderd miljard dollar te houden, maar Reagan wilde niet afdingen op defensie en op zijn plannen voor belas tingverlaging. Verhogingen van enkele belastingen dienden bin nen de perken te blijven. De ge volgen hiervan zijn voor een groot deel opgevangen door om buigingen in de binnenlandse uitgaven. Tussen de Republikei nen in de Senaat en in het Huis van Afgevaardigden bestaan nog steeds grote meningsverschillen over de invulling van de ont werpbegroting. nmg houdt met de sociale fac tor". De marine stelt zich bij dit alles enigszins gereserveerd op. Admiraal Anaya heeft zich vaag uitgesproken over de interne ru zies, maar schijnt zich toch ach ter de luchtmacht gesteld te heb ben. President Bignone staat dus in fei te alleen en hoeft niet te rekenen op de steun van de luchtmacht en de marine, die zich nu vrij voelen overeenkomsten aan te gaan met andere oppositiegroe peringen. Er schijnt overleg te zijn gepleegd met de zogenaam de Multipartidaria, het brede op positiefront in Argentinië, om te bespreken hoe het best tegen spel te bieden aan Bignone en zijn regering. Over het algemeen wordt verwacht dat Bignone het niet lang zal vol houden als president. Slechts en kele dagen of hooguit een paar weken. In Buenos Aires gonst het al weer van de geruchten over een op handen zijnde staats greep. Inderdaad bestaat er eni ge onrust in de kazernes. Ook in Europese diplomatieke kringen in de Argentijnse hoofdstad wordt rekening gehouden met een staatsgreep. Zelfs enkele brigade-generaals van de landmacht zgn het niet eens met de gang van zaken. Deze ge neraals. die net éen rang lager staan dan de divisie-generaals die normaal gesproken in Argen tinië de lakens uitdelen, zijn al verschillende keren bij elkaar ge komen om de ontwikkelingen te bespreken. Tijdens deze half-ge- heime mysterieuze ontmoetin gen schijnt er gesproken te zijn over de kansen van een coup. Bignone's regering is zwak Veel te zwak om een land als Argentinië te besturen. Na de crisis rond de Falkland-eilanden heeft dat land juist een sterke en min of meer populaire regering, een soort nieuwe Peron, nodig om de be volking weer een hart onder de riem te steken. Een dergelijke leider is echter niet voorhanden en de enige optie die dan nog overblijft, is de commandant van de luchtmacht, Lami Dozo. Haarlemmerstraat58 leiden-071-140148 fr* lid ANVC WASHINGTON - De Verenigde Staten en de Sowjet-Unie begin nen op 29 juni in Genève besprekingen over vermindering van strategische kernwapens. Die zullen jaren duren en het woord START (Engels voor 'Begin en kort voor ..Strategic Arms Re duction Talks) zal met regelmaat in de politiek en m de krante koppen een eigen leven gaan leiden. De onderhandelingen heb ben betrekking op de zware raketten die atoomwapens binnen een half uur over de oceaan kunnen tillen de meest gevaarlijke kernwapens, het middelpunt tevens van de onder Amerikaanse en Europese bevolkingen voortdurend toenemende angst. Pure vrees gepaard aan wetten van gezond verstand hebben een vredesbeweging gebaard, die militairen in het gelid dwingt van de politieke overwegingen. Politici, kleine en grote, kunnen in democratieën niet voorbijgaan aan eisen van de samenleving die zij heten te bestieren en beschermen. In Genève ontwikkelt zich dan ook een krachtmeting van betekenis, die mettertijd niet al leen in de wederzijdse propaganda een rol krijgt te spelen, doch ook kan leiden tot een ietwat minder bevreesde wereld waann sprake kan zijn van bestaan in plaats van voortbestaan Ambassadeur en ex-generaal Edward Rowney reist af naar Genève als delegatiechef van de Amerikaanse onderhande laars in het Start-proces, met een duidelijke opdracht. De ze: het moet bij het begin van de onderhandelingen ter stond duidelijk worden dat de Amerikaanse president Reagan met de wereld het beste voor heeft, zij het dat hij daarbij voortdurend wordt gehinderd door de Sowjet-Unie. De passiepre- kende vossen van het Krem lin moeten worden ontmas kerd als de grote schuldigen aan 's werelds onrust. Rowney weet ook dat binnen de NAVO. alle communiqués na de jongste top ten spijt, de argwaan tegenover Reagans ware bedoelingen nog niet is geweken. De Amerikaanse vredesbeweging, die in de voorbije maanden Reagan tot politiek realisme heeft ge dwongen, blijft gedragsre gels voorschrijven. Het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden, althans de commissie voor buitenlandse zaken daarvan, heeft gisteren een motie aangenomen die de regering opdraagt te stre ven naar „een wederzijdse en zeer wel haalbare bevriezing van beproeving, produktie en verdere opstelling van kern wapens". President Reagan is daarop tegen, omdat zo'n afspraak met de Russen in Moskou het verlangen kan beperken om bij onderhan delingen tot resultaat te ko men: een bevriezing, weder zijds en met verificatie, legt tevens een Sowjet-overwicht vast. De Russische overmacht duikt weliswaar steeds op in de re toriek die te Washington en met name ook in het NAVO- hoofdkwartier te Brussel wordt geproduceerd, doch is omstreden. Er zijn vele mili taire deskundigen, óók in Amerika, tot de slotsom ko men dat beide partijen even sterk zijn. In Genève zal dan ook allereerst de strijd moe ten worden gevoerd om een wederzijds aanvaardbare vaststelling van de respectie velijke sterkte. In het oude SALT 2-akkoord, dat wel plafonds vaststelde maar volgens Reagan c s. aan werkelijke vermindering niets bijdroeg en daarom on aanvaardbaar moest heten, ligt veel voorbereidend on- derhandelingswerk opgesla gen. Dit vormt een soort lo gistieke basis waarmee beide partijen wel willen werken, omdat het weinig zin heeft al dat bar ingewikkelde werk niet alleen nóg eens te doen. Bovendien is het ook politiek gevaarlijk om daaromtrent wederom te gaan onderhan delen. Kortom, SALT 2 mag dan niet geratificeerd zgn en dus for meel geen „verdrag" heten. Moskou en Washington heb ben besloten zich er aan te houden SALT 2 zou in 1985 hoe dan ook aflopen en het is aan te nemen dat het in zgn ongewisse staat van door de president geparafeerd docu ment, zijn tijd zal uitdienen. Pas daarna komt Start aan de orde Tegelgkertgd wordt straks on derhandeld over de strategi sche kernwapens, de atoom wapens voor de middellange afstand die de VS nog ïrv Eu ropa moet neerzetten en over het conventionele troepenbe stand in Centraal-Europa Deze strategie heeft vooral ten doel te voorkomen dat ook de wapens die tgdens on derhandelingen soms naar de grgze zones tussen specifiek strategische wapens en de al leen maar „lokaal" bruikbare werden geschoven, wederom met aan de orde zouden ko men. Struikelblok De Amerikaanse regering heeft, volgens zeggen van een topfunctionaris uit de poli tiek-militaire sector van het ministerie van buitenlandse zaken, criteria aangelegd VOOr een eventueel akkoord Die maatstaven zijn vrij sim pel er moeten grote wapen- vermindenngen kunnen wor den bereikt - de uitkomst moet militair houdbaar zijn, zodat geen bestaande one venwichtigheden in overeen komsten worden vastgebak ken - er moet verificatie mo gelijk zijn. De verificatie, waarbij de VS en de Sowjet- Unie elkaar wat het naleven van een akkoord betreft nauwkeurig op de vingers kijken, is een struikelblok van betekenis. De zogenaam de „nationale middelen", on der beheer van de eigen par tij. zijn volgens de Amerika nen niet toereikend, hoe scherp de satellieten ook kunnen gadeslaan wat op aarde gebeurt Er moet „sa menwerking" komen. Het is aannemelijk dat de VS zullen streven naar een af spraak die toelaat zijn inter continentale macht te be schermen met anti-raket-ra ketten. zodat een plotselinge overval van Russische kant niet bij slag het strategisch sterrebeeld kan veranderen. De VS met het grootste stuk van zijn strategische kern macht ondergebracht in on- derzeeers. voelt dc dreiging van de Russische landraket- ten. Volgens de Amerikanen moet eerst overeenstemming wor den bereikt over de vermin dering van de plus minus 7500 kernkoppen die beide partijen thans gereed hebben staan tot 5000, uitgesmeerd over land en zee. En dan moet in een tweede fase wor den onderhandeld over het gelgk maken van de draag kracht van de raketten, zodat geen van de partgen door stiekem niet één maar tien kernkoppen in een raket te verstoppen geruisloos een overwicht kan scheppen Het feit dat er van drie direct aan elkaar gebonden onder handelingen sprake is. geeft de gelegenheid tot fijnzinnig politiek spel. Als de zaken bij onderhandeling A niet goed gaan, kan bg onderhandeling B of C ook druk worden uit geoefend Maar het valt voor alsnog niet in te zien dat dc Russen erg enthousiast zul len zijn over Reagans voor stel om de conventionele strijdkrachten in Centraal Europa te beperken tot 700.000 man landstrgdkrach ten en 900 000 als luchtstrijd krachten ook worden meege teld. Te Wenen wordt al jaren vruchteloos beraadslaagd over de cgferstaten omtrent de wederzijdse sterkte Wel ke prgs denkt Reagan te kun nen bieden als de Russen 30.000 man terugtrekken en de Amenkanen uit het NA VO bestand ÏS OOO' In Washington woedt intussen de politieke strgd Over een Reagan die naar de smaak van conservatieven te toege vend is, te zeer ernaar streeft het iedereen naar de zin te maken, teneinde te voorko men dat Amerika zelfs zon der zgn eigen isolationisme, op den duur alleen komt te staan Een van die conserva tieven. de invloedrgke ru bnekschrgver George F Will, noteerde dezer dagen een op merking. waarmee zowel conservatieven als liberalen aan de slag kunnen „Rea gans (politieke) instincten la ten zich vergelgken met de n vier de Colorado Waar zg ontspringen, zgn zg helderen krachtig Stroomafwaarts worden zij modderig en ver lopen in het zand" HENK KOLB

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9