■c
3
/\chtergr°nd
Hoe maakt u geld over van uw
postrekening naar een bankrekening?
Strategie het struikelblok
model
De gezamenlijke banken en
spaarbanken zorgen er graag
voordat 't goed gebeurt.
WOENSDAG 23 JUNI 1982
Varia
Eigenlijk zijn de niet-beroemde
grafmonumenten op de Parijse
begraafplaatsen Père Lachaise
een stuk interessanter dan die
van de beroemdheden - althans
sommige. Bijvoorbeeld dat fami
liegraf van de familie Waha,
waarin vijf mensen begraven lig
gen maar waar op een zeer grote
steen met gigantische letters al
leen maar JACQUES gebeiteld
staat. Wat maakte Jacques zo bij
zonder, vergeleken met de rest
van zijn familie? Een paar gra
ven naast dat van de schrijfsters
Gertrude Stein en Alice B. To-
kias, met hun saaie grafsteen,
staat een complex familiegraf
van de familie Geoffroy-Mathieu.
Links tegen de steen een geëmail
leerde foto van een heer met
daarbij muzieknoten, in de steen
gebeiteld, en de woorden „A Mon
Grand Amour". Rechts een geë
mailleerde foto van een jongere
man, met een stervorm eromheen,
en de woorden: „A Notre Petit
Jean-Jean Chéri". In het midden
een foto van een artistiek ogende
jonge vrouw met de woorden: „A
Notre Petit Sussu Chérie". En
rechtsboven, waardoor de sym
metrie wat verstoord wordt, een
geëmailleerde foto van drie el
kaar omhelzende oude vrouwen
(zusters?), zonder verdere op- of
aanmerking. Het perk voor deze
grafsteen was volgestouwd met
plastic bloemwerken.
Pompeus, dat is waar, maar je
krijgt onwillekeurig toch ook de
indruk dat die mensen van el
kaar hielden. Elders staat een ho
ge versierde grafsteen met daar
voor, op een sokkel, het stand
beeld van een heer met een snor,
horlogeketting op het vest, gekle
de jas aan, met onder de rechter-
pand van de jas een hondekop,
die ons aanstaart. In zijn rech
terhand houdt hij, zo te zien,
beeldhouwgereedschappen; zou
hij het grafmonument zelf, bij le
ven en welzijn, al gemaakt heb
ben? Misschien in twee etappes:
eerst de „wand" achter het beeld,
waarna het beeld op de sokkel
vóór de wand werd geplaatst na
zijn dood. Op die wand is boven
in een vrouwenkop gebeeld
houwd, en onderin een vrouw
met een kruis in haar hand.
Daartussen, op omkrullend per
kamentpapier (zo lijkt het al
thans) zijn de volgende woorden
gebeiteld:
„Aan Agathe Moris. Ik ben geboren
in 1808. Mijn Lieve Tante, die
doodarm was, heeft mij liefderijk
opgenomen en opgevoed tot aan
haar dood in 1825. Dierbare
Geest, vanuit de hoogte van het
eeuwige licht ben ik uw dankba
re neef. 1884 Moris Senior".
Deze Louis Marie Moris leefde, zo
blijkt, van 1808 tot 1900, inder
daad zal hij dus eerst die wand
van dankbaarheid hebben opge
richt, en daarna hebben bedon
gen dat hijzelf er na zijn dood
vóór gezet werd.
Maar het mooist vond ik toch het
graf met dat levensgrote witste-
nen beeld van een jonge vrouw,
die op een soort met rozen afge
zette rotssteen op een antraciet-
grijze grafsteen zit. Ze heeft een
jurk aan met bloemmotieven, blo
te armen, een open kraagje, een
parelsnoer om haar hals, een ket
tinkje om-haar linkerpols en een
ring aan haar linkerwijsvinger.
Ze heeft haar rechterbeen losjes
over haar linker geslagen, en
kijkt de toeschouwer met een
glimlach recht in de ogen. In
haar handen houdt ze een open
geslagen boek vast, waarin, als je
er een onbescheiden blik in
werpt, de beroemde dichtregels
„Et Rose elle a vécu ce que vivent
les roses l'espace d'un matin"
blijken te staan.
Ze zijn van Franóois de Malherbe
(1555-1628) en betekenen onge
veer het volgende:
„En omdat zij een roos was, heeft
zij geleefd zo lang als rozen leven,
een ochtend lang".
Tussen de rozen op de rots waarop
het meisje zit zijn de woorden „A
Notre Suzy Bien Aimée" gevloch
ten. Er is sprake van het graf van
de Familie Magne, waarin vier
personen begraven liggen: Suzy
Latron née Gozard 1904-1932
(dat is dus het lezende meisje, dat
28 jaar oud werd), Ferdinand
Gozard 1873-1923, Marthe Magne
1863 - née Moreau) - 1948, en Ber
ths Bucas Gozard 1883 - néé Mag
ne - 1957.
Wat kunnen we hieruit opmaken?
Suzy was getrouwd met mijnheer
Latron, die misschien nog leeft, of
elders ligt begraven. Ferdinand
was waarschijnlijk Suzy's vader.
Hij was getrouwd met de tien
jaar jongere Berthe, die Suzy
kreeg toen ze 21 was. Berthe heeft
Suzy 25 jaar overleefd. Berthe
heette van haar meisjesnaam
Magne, dus was de 20 jaar oude
re Marthe Magne (geboren Mo
reau) waarschijnlijk haar moe
der, en Suzy's oma. Vraag: waar
ligt Suzy's opa begraven? Niet in
het familiegraf van de Magnes,
waarin wel zijn vrouw, zijn
dochter, zijn schoonzoon en zijn
kleindochter begraven liggen.
Het beeld van Suzy is gemaakt
door P. Vandrey in 1934, twee
jaar na haar dLood, dus in op
dracht van haar moeder of groot
moeder. Er was nog iets vreemds.
Onder Suzy's voeten lag een ket
tinkje met steentjes en een kruis
je. Niet gebeeldhouwd maar los.
Ik heb het opgeraapt, bekeken, en
uiteraardweer teruggelegd.
voldoen. En als klap op de
vuurpijl voegde Jan T. daar
aan toe dat hij zal opstappen,
als hij zijn zin niet zou krijgen
op het D'66-congres.
Terlouw?
Misschien bedoeld als start
punt voor de discussie, is het
interview hem allerminst in
dank afgenomen. De Demo
craten zijn sinds hun oprich
ting trots op hun democrati
sche principes en de partij is
niet gewend aan politieke lei
ders die vooruitlopend op
een congres eisen stellen.
Voor zijn beurt gesproken, is
de algemene reactie van
D'66-ers op de uitspraken
van Terlouw. Sommigen
gaan zelfs veel verder. „Het is
maar zeer de vraag of het
goed is voor de partij als hij
blijft. Hij zal in ieder geval
zijn lijsttrekkerschap in her
overweging moeten nemen"
zegt een partij medewerker.
Het congres zal een 'wijs' be
sluit nemen, en daar moet
Terlouw zijn consequenties
maar uit trekken, zegt een an
der milder.
Een groep actieve partijleden
heeft de koppen bijeen gesto
ken om te bezien hoe tegen
gas te geven aan de voorbari
ge uitspraken van Terlouw
Dat is uitgelopen op en ad
vertentie in een landelijk
krant, waarin de leden wer
den opgeroepen naar een 'be
zinningsdag' in Amsterdam
te komen om zich te beraden
over de toekomst van de par
tij. De bijeenkomst vindt
plaats op 26 juni op voor D'66
historische grond: hotel
Krasnapolsky, waar D'66
eens werd opgericht.
Het initiatief sloeg aan. In korte
tijd stroomden de aanmeldin
gen binnen. Zoals het er nu
uitziet komen ongeveer 800
Gijs Korevaar
Na twee verkiezingsnederlagen en niet veel betere vooruitzichten voor de komen
de kamerverkiezingen, zijn de anders zo rustige Democraten '66 in grote verwar
ring geraakt. Talloze kiezers, die plachten op D'66 te stemmen, voelen zich poli
tiek ontredderd. Velen hebben het zicht op de koers van de partij verloren en
zijn massaal overgelopen naar PvdA en vvp
De discussies binnen de partij gaan niet meer in de eerste plaats over de oorzaak van
de verminderde aanhang. De schuld voor de besluiteloosheid van het gevallen
kabinet is vooral in de schoenen van PvdA en D'66 geschoven, terwijl het CDA min
of mppr huifpn srhot is crphlpvon
Terlouw deed het in de opposi
tie tegen het eerste kabinet
Van Agt bij het publiek erg
goed, maar als minister van
economische zaken is hij dat
vertrouwen kwijt geraakt.
Tenslotte hebben ongetwij
feld veel kiezers D'66 verla
ten vanwege het - tijdelijk?
- loslaten van de PvdA in
het interimkabinet.
De teleurstelling bij het par
tijkader in de provincies en
gemeenten is door de opge
lopen klappen groot. Een ka
merlid zegt daarover: „Ve
len hebben jaren hard voor
de partij gewerkt en hadden
gehoopt in de Provinciale
Staten of gemeenteraad te
komen. Dat is nu mislukt".
De plaatselijke partijleden
steken daarom een beschul
digende vinger uit in de
richting van Den Haag. Zij
vergeten dan wel de schan
daaltjes, die D'66 in op
spraak brachten en stem
men gekost kunnen hebben.
Zoals het Haarlemse raads
lid Bregman, die zijn huis in
brand stak, de Zuidholland
se lijsttrekker Pieters, die
om zijn verleden uit de par
tij werd gezet en penning
meester Klaver die zijn
functie neerlegde in ver
band met die affaire-Pieters.
Wat zich wreekt is de kwets
baarheid van de partij. Jan T.,
zoals hij in D'66-kring wordt
genoemd, bepaalt in grote
mate het gezicht van de par
tij. Bovendien hebben de
twee nederlagen tijdens Sta
ten- en gemeenteraadsverkie
zingen de partij geen goed ge
daan en heeft D'66 als een
jonge partij weinig aanspre
kende regionale leiders bin
nen de gelederen. Daardoor
kijken de kiezers meer naar
de Haagse Heren bij het be
palen van hun stemgedrag.
Toen het Terlouw als minister
niet meer zo goed ging, raak
te ook D'66 een deel van het
gezicht kwijt. Daarnaast zijn
de Democraten afhankelijk
van de stemmen van veel
zwevende kiezers, die dan
weer eens op de ene en dan
weer eens op de andere partij
stemmen.
Deze vrijblijvende groep kie
zers lijkt D'66 de rug te heb
ben toegekeerd. De grote
vraag voor het partijkader is
hoe deze mensen weer te be
wegen op D'66 te stemmen.
De discussie zal nauwelijks
gaan over de inhoud van het
verkiezingsprogramma. Dat
zal slechts een aangevulde en
aangepaste versie zijn van
het programma van vorig
jaar, op basis waarvan juist
een eclatante verkiezings
overwinning werd behaald.
Struikelblok
Het grote struikelblok voor
D'66 - waarover in de partij
de grootste verwarring is ont
staan - wordt gevormd door
de discussie over de strategie
die de partij tijdens de ko
mende verkiezingscampagne
zal voeren. Moet er weer een
strategie-resolutie komen en
hoe moet die er uitzien?
Tijdens de campagne van werd
een kabinet van CDA, WD
en D'66 uitgesloten. Die con
gresuitspraak vormde voor
toenmalig WD-leider Hans
Wiegel een uitstekend hand
vat om de Democraten ervan
langs te geven en kiezers weg
te trekken.
Op die strategie heeft het kie
zersvolk geen invloed. „Het
zijn de leden die de strategie
bepalen en dat moet ook zo
blijven", zegt het kamerlid
Ernst Bakker. Ook zijn colle
ga Gerrit Mik vindt dat de
partij geen rekening hoeft te
houden met de kiezers, maar
moet kijken naar wat de ei
gen leden willen.
Hoewel de discussie over de
strategie al in de afdelingen
startte na de val van het kabi
net-Van Agt II, was het Jan
Terlouw die de openbare dis
cussie een nieuwe dimensie
gaf. Weg blokkade tegen re
geringssamenwerking van
D'66 met CDA en WD. zei
hij in een interview met Else-
viers Weekblad. Veranderde
omstandigheden en een gera
dicaliseerde PvdA brachten
hem daartoe.
Hij houdt voorkeur voor de
PvdA als regeringspartner
maar dan moeten de socialis
ten aan heel wat D'66-eisen
verontruste Democraten naar
Amsterdam. Een teken van
de ongerustheid die Terlouw
met zijn uitspraak heeft ge
zaaid. De oorsprong van het
initiatief is volgens Chiel
Martens, kamerlid en een van
de ondertekenaars van de ad
vertentie, "het signaal van
een koerswijziging, waarvan
we niets willen weten".
Tegengas
„De partijleden behoren een
gelijkwaardige kans te krij
gen. Ze moeten niet voor vol
dongen feiten geplaatst wor
den. We wilden niet wachten
op het congres van 17 juli,
omdat dan veel mensen al op
vakantie en de congressen
van het CDA en de PvdA al
gehouden zijn. Wij zouden
dan alleen de andere partijen
kunnen volgen", zegt Mer-
tens.
De meerderheid in de Tweede-
Kamerfractie staat achter de
ideeen van de 'Krasnapolsky-
groep'. Jacob Kohnstamm is
het geheel eens met de initia
tiefnemers, maar heeft toch
van alles geprobeerd om de
advertentie uit de krant te
houden. Volgens hem is het
beter de geijkte kanalen in de
partij te gebruiken voor zo'n
discussie. Hij had daarvoor al
zijn Amsterdamse afdeling
aangespoord na te gaan den
ken over een concept-resolu
tie voor het congres van 17 ju
li.
Ook Ernst Bakker, die het ge
heel met de doelstellingen
van de 'Krasnapolsky-groep'
eens is, heeft zijn achterban
in Overijssel en Amsterdam
proberen te doordringen van
de noodzaak Terlouw tegen
gas te geven. Roel Heskamp
tenslotte, leider van de ge
meenteraadscampagne, is be
zig om met de Utrechtse af-
D'66 kan Jan Terlouw niet missen nu het erop aankomt zoveel mogelijk
jan het verloren terrein terug te winnen.
blijkt vreest een toenemend
aantal D'66-ers dat uitspraak
over de onwaarschijnlijkheid
onvoldoende is om dit te
voorkomen.
Al deze groepen komen uit op
een hernieuwde weigering
om samen met CDA en WD
in een kabinet te gaan zitten.
Niemand denkt eraan de
PvdA als partner los te laten.
Volgens Mertens moet er dit
keer geen resolutie komen,
waarin individuele partijen
worden genoemd, maar moet
het zoiets worden als „niet
aanschuiven bij een rechts
kabinet".
Brugfunctie
Daarmee zeggen de Democra
ten wat ze willen en kan hen
tevens niet worden verweten
dat zij een bepaalde partij uit
sluiten. „Alles wat we aan
identiteit hebben opge
bouwd zou anders verloren
gaan", vreest Mertens.
Anderen willen wel echte voor
keuren noemen, zoals Jan
Goeijenbier. voorlichter van
de kamerfractie. Hij wil dat
de partij uitspreekt dat na de
verkiezingen gestreefd moet
worden naar een kabinet met
PvdA en WD. Dan kan D'66
opnieuw de brugfunctie ver
vullen, die tussen CDA en
PvdA is mislukt.
Partijbestuur en fractie spra
ken afgelopen week beide
een duidelijke voorkeur uit
voor - weer - een coalitie
van CDA, PvdA en D'66, of
een coalitie van PvdA, WD
en D'66, met andere woor
den: de zeilde twee eerste
keuzen van 1981.
Pas wanneer die combinaties
niet mogelijk zijn, omt een
coalitie van D'66 met CDA en
WD om de hoek kijken.
Fractieleider Brinkhorst riep
zaterdag wel dat dit „hoogst
onwaarschijnlijk" is. maar
zoals al uit bovenstaande
De Democraten zijn bij dit al
zeker niet gerust op de afloop
van het PvdA-congres. Wan
neer de socialisten opnieuw
met een in de ogen van D'66
'radicaal' programma komen,
wordt het voor D'66 wel erg
moeilijk een voorkeur voor
de PvdA uit te spreken. Dan
zouden de sociaal-economi
sche paragrafen van de twee
partijen weer erg ver uit el
kaar komen te liggen met alle
bekende gevolgen vandien.
Anarcho-liberaal
Naast deze partij perikelen
heeft onlangs de D'66-actie-
groep (R)appel haar eerste
manifest gepubliceerd. Deze
groep, die al een jaar bestaat,
bepleit voornamelijk verbe
teringen van de partijstruc
tuur. Daarnaast doet zij ech
ter uitspraken over de politie
ke richting, die D'66 moet uit
gaan: anarcho-liberaal radi
caal, voorui tstrevenden tole
rant. „Wat krampachtig naar
etiketten voor D'66 zoeken
karakteriseert een kamerlid
de actiegroep.
In de strategiediscussie, waar
naar de aandacht van de De
mocraten de komende weken
vooral zal uitgaan, speelt
(R)appel slechts zijdelings
een rol De groep kondigt
echter een tweede pubiikatie
aan. waarin de politieke uit
gangspunten („vuistregels"
zegt (R)appel) zullen worden
uitgewerkt. Als dat snel gaat
kan de groep ook als zodanig
aan de discussie deelnemen.
Het is niet ae eerste keer dat
D'66 een moeizame interne
discussie voert. Het is ook
niet de eerste keer dat er lob
by's en clubs binnen de party
zijn. Bijna twee jaar geleden
moest de kernwapenpara
graaf van het verkiezingspro
gramma voor orden opge
steld. Het partijbestuur en de
Haagse politici wilden een
achterdeur openhouden voor
plaatsing van moderne kern-
raketten in Nederland.
Een deel van de leden, waarvan
het huidige kamerlid Dick
Tommei de woordvoerder
was, wilde echter een soort
PvdA-standpunt: onder geen
voorwaarde plaatsen van de
nieuwe wapensystemdh. Na
lange discussies, waarbij de
huidige fractieleider Laurens
Jan Brinkhorst en Dick Tom
mei recht tegenover elkaar
stonden, werd een compro
mis tussen de twee groepen
bereikt.
In de steek
Het verschil met de kernwa
pendiscussie en de huidige
strategiedisc ussie is dat de
groep-Terlouw dit keer wel
heel weinig aanhang lijkt te
hebben. Ook Brinkhorst
heeft al tijdens een vergade
ring van de Adviesraad over
de breuk in het kabinet ge
zegd, dat hij niet inziet dat
D'66 ooit deel zal nemen aan
een overwegend rechts kabi
net.
Brinkhorst heeft zich wel ach
ter de kandidatuur van Ter
louw als lijsttrekker gesteld.
Tijdens het debat over de re
geringsverklaring van het
minderheidskabinet van
CDA en D'66 noemde hij Jan
T. de „aanstaande lijsttrekker
van D'66".
Wanneer een zo open formule
wordt gekozen als vele De
mocraten wensen, kan Ter
louw gerust blijven, omdat
geen partij met zoveel woor
den wordt uitgesloten. Ter-
louw zal zich hier ook wel bij
neerleggen, meent men in
D'66. En al is het goede beeld
van Terlouw, dat ooit voor zo
veel stemmen zorgde, aange
tast, de Democraten zullen
hem niet kunnen missen nu
het erop aankomt zoveel mo
gelijk van het verloren ter
rein terug te winnen.
Een partij in grote verwarring,
zo kan D'66 momenteel het
best worden aangeduid. De
kiezers laten de partij mas
saal in de steek. Terlouw doet
uitspraken, die niet door een
meerderheid van de leden
worden gedragen. Er is te
leurstelling bij het kader. De
Democraten reageren voorlo
pig vrij rustig: discussies in
alle geledingen in de partij.
Brief
Laurens Jan Brinkhorst en par
tijvoorzitter Jan van Berkom
zien de bui hangen. In een ex
tra uitgave van het partijblad
doen zij in een gezamelijke
brief een poging leden en
vooral het kader te motiveren
voor een nieuwe inspanning
om de landelijke verkiezin
gen een succes te laten wor
den. „Vallen is noch gevaar
lijk, noch een schande; bly-
ven liggen is beide", menen
de twee partijtoppers.
ADVERTENTIE
adres
j.tkiaandijk
beethovenstfaa' 34
,3851 av amstelveen
de ruimte h« onder
Naam en adres van de bank waar
jan Jansen z'n rekening heeft.
Als u geld wilt overmaken van uw postreke
ning naar een bankrekening, denk er dan vooral
aan dat u twee nummers invult
Eén: het postrekeningnummer van de be
treffende bank. Twee: het bankrekeningnummer
van degene voor wie het geld bestemd is.
Ontbreekt in de omschrijving het bank
rekeningnummer (de 9 cijfers dus), dan komt uw
postgiro-overschrijving bij u terug. En dat kost tijd.
Let daarom altijd op die twee nummers.
Dan is uw geld op tijd waar "t zijn moet.
Let wel: als u zelf ook een bankrekening hebt,
is het raadzaam om het bedrag van uw bankreke
ning te laten overboeken. Dan gaat 't nog sneller.
girokaart m.etvouwenauc
Postrekeningnummer
van de bank van Jan Jansen b
Naam en bankreke
von Jan Jansen b.v.
