c
Scheepsbouw in zorgen
"Controle op
leningen moet
strenger zijn"
Rentestijging houdt aan:
hypotheektarieven omhoog
Beurs Amsterdam
kort zakelij
In vakantie
tot 1400
verdienen
"Overheidssteun blijft nodig"
FNV: niet verder bezuinigen
Beursoverzicht
DINSDAG 22 JUNI 1982
Economie
Mulder
Mulder's Fabriek van Rollend Ma
terieel NV heeft vorig jaar een
verlies geleden van 996 000 te
gen 278.000 winst in 1980. Het
verlies is vooral te wijten aan
prijsdumping op de internatio
nale markt voor betonmixers
door met name Duitse en Ita
liaanse fabrikanten. Door de van
19,1 tot 21,9 min gestegen om
zet kon de werkgelegenheid
(1980: gemiddels 150 mensen)
volledig gehandhaafd blijven, al
dus de directie.
Aankopen
De Nederlandse bevolking heeft in
het eerste kwartaal van dit jaar
ten opzichte van dezelfde perio
de vorig jaar 2,5 procent minder
gekocht, aldus gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek. Deze daling van de con
sumptieve bestedingen begon in
1980. Het dalingstempo is de
laatste kwartalen constant geble
ven (2,5 procent).
Luchtverbinding
Met ingang van 7 juli start de IJs
landse luchtvaartmaatschappij
Eagle Air een nieuwe geregelde
luchtverbinding Amsterdam-
Reykjavik.
Volgens een woordvoerder van de
maatschappij die dit gisteren
heeft meegedeeld, zal Eagle Air
als eerste en enige IJslandse
luchtvaartmaatschappij ook ge
durende het winterseizoen lijn
diensten op Amsterdam uitvoe-
Opec
De OPEC (Organisatie van Olie Ex
porterende Landen) zint op mid
delen om te voorkomen dat het
aanbod van olie op de wereld
markt weer gaat toenemen als
Iran en Irak hun onderlinge oor
log beeindigen. In deze zin heeft
zich tijdens het weekeinde de
Venezolaanse minister van olie,
Humberto Calderon Berti, uitge
laten in Caracas.
Iran en Irak produceren op het
ogenblik veel minder dan vóór
het uitbreken van de vijandelijk
heden. Beide landen hebben
echter veel geld nodig, nu nog
voor hun oorlogvoering maar
straks ook voor de wederop
bouw, en zullen elke druppel olie
uit willen voeren die ze boven de
grond kunnen halen. Dat zou er
toe kunnen leiden dat er op de
wereldmarkt weer een overschot
ontstaat, met en daling van de
prijzen als gevolg.
VAM
Het vuil verwerkingsbedrijf VAM
in Wijster heeft door de drie jaar
geleden gebouwde huisvuil-
scheidingsinstallatie een verlies
opgelopen van ruim dertien mil
joen gulden. Dit blijkt uit een ac
countantsrapport van de Vereni
ging van Nederlandse Gemeen
ten VNG dat volgens de VAM
nog vertrouwelijk is. Het rapport
is bestemd voor de vertrouwens
commissie, die is ingesteld door
de VAM en de gemeenten die
vuil afvoeren naar Wijster.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling van 21 juni 1982
Andijvie per kg 0,34-0,38, snijbonen
0,72-0,75, rode kool 0,71. spitskool 0,21.
waspeen Al-per kist 15,00-18,00, All
12.00-16.00. BI 25.20-30.00.
Aanvoer 50'/z ton
Uien per kg 0,45-0,47, peterselie (krul)
0,28-0,38, bloemkool 6 per bak I 2,30-
2,34, 6 II 0,59-0,95, 8 II 0,49-0,80.
Vandaag kwamen 4566 dieren op de
markt. Gespecificeerd zag de aanvoer er
als volgt uit slachtvee 100, gebruiksvee
305; graskalveren 30. nuchtere kalveren
2382; varkens 702, biggen 53; schapen/
lammeren 879; bok/geit 115.
De prijzen van de stieren tot de worst-
koeien waren hetzelfde als gisteren.
Prijzen nuchtere slachtkalveren 125 tot
200; slachtzeugen 325 tot 335
Gebruiksvee prijzen melk- en kalf-
koeien 2325 tot 3125; varekoeien 1900
tot 2600. pinken 1200 tot 1700; graskal
veren 850 tot 1300; nuchtere kalveren
rood 275 tot 550, nuchtere kalveren
zwart 175 tot 425, biggen 130 tot 135;
schapen 190 tot 225. lammeren 190 tot
215, geiten 70 tot 110; Texelse lammeren
175 tot 225.
De toelichtingen: slachtrunderen matig,
rustig stabiel; kalf- en melkkoeien dito;
varekoeien dito; pinken dito; graskalve
ren dito; nuchtere kalveren redelijk, re
delijk. stabiel, varkens dito; biggen ma
tig, redelijk, iets hoger; schapen/lamme
ren redelijk, vlot. stabiel; geiten rede
lijk, rustig, stabiel.
AMSTERDAM (ANP) - De te
kenen dat de rente in ons
land stijgt, blijven aanhou
den. Diverse banken hebben
gisteren de afgiftekoersen
van bank- en spaarbrieven
verlaagd, en ook enkele hy
potheekbanken verlaagden
de uitgiftekoersen van hun
pandbrieven. Dit betekent
een hoger rendement op deze
beleggingspapieren.
De Postgiro-RPS heeft al aan
gekondigd morgen de hypo
theektarieven te verhogen
met 0.3 procent. Verder gaat
bij de NCB om de 10,5 pet- en
11 pet-spaarbrieven, alsmede
de 10 pct-bankbrieven. Bij de
ABN heeft het betrekking op
de 10 pct-bankbrieven en de
11 pet-spaarbrieven, bij de
Amrobank om de 10,5 pet-
spaarbrieven en 10 pct-bank
brieven en bij Mees en Hope
om de 9,75 pet-spaarbrieven
en de 11 pct-bankbrieven. De
NMB voerde een verlaging
van de afgiftekoersen door
voor haar 10,25 pet-spaarbrie
ven en 10,25 pct-bankbrie
ven, terwijl Van Lanschot
hetzelfde deed voor haar 10
pct-bankbrieven.
De Ned. Scheepshypotheek-
bank verlaagde de koers van
afgifte van haar 11 pet- en 10
pet-pandbrieven en de West-
land-Utrecht Hypotheek
bank van haar 10,5 pet-pand-
bneven en van haar 10 pet-
pandspaarbrieven. Deze
bank gaat tevens weer over
tot de uitgifte van 11 pet-
pandbrieven 1981 per 1986-
1990 tegen 100 pet (effectief
rendement nu ongeveer 10,97
pet).
Evenals enkele hypotheekban
ken al eerder hadden gedaan
verhoogde de ABN enige hy
potheektarieven. Het gaat om
hypotheken met een 5 jaar
vaste rente, waarvan het ta
rief met 0,2 pet omhoog gaat.
De tarieven voor hypotheken
met een één en drie jaar vaste
rente zijn niet gewijzigd.
DEN HAAG (ANP) - Inkomsten
uit vakantiewerk tot een netto
bedrag van 1400 gulden zullen
niet van invloed zijn op het recht
van kinderbijslag. Minister de
Graaf van sociale zaken en werk
gelegenheid heeft dat vastge
steld.
Als de netto-inkomsten uit vakan
tiewerk meer dan 1400 gulden
bedragen wordt alleen het meer
dere in aanmerking genomen
voor de kinderbijslag. Het be
drag van 1400 gulden komt glo
baal overeen met het netto-mini
mumloon over juli voor een vol
wassen werknemer.
DEN HAAG (ANP) - In te
genstelling tot de optimis
tische geluiden voor de
scheepsnieuwbouw en
scheepsreparatie in het af
gelopen jaar zijn de ver
wachtingen voor de Ne
derlandse markt in de toe
komst weer somberder.
Wereldwijd zijn er twintig procent
minder orders geboekt en daar
door wordt het moeilijker het
Nederlandse aandeel te handha
ven. Daarom maken wij ons gro
te zorgen voor de werkgelegen
heid in de scheepsbouwindustrie
zelfs al voor 1983. Dit conclu
deerde ir. T. de Jooden, voorzit
ter van de Nederlandse vereni
ging van Scheepsbouwers Cebo-
sine, gisteren in Den Haag bij de
presentatie van het jaarverslag.
Door de recessie, het dalend olie-
verbruik en grote overcapaciteit
in bepaalde sectoren zoals tan
kers en bulkcarriers, zullen de
opdrachten voor nieuwe sche
pen sterk verminderen of zelfs
helemaal uitblijven. Hierdoor
neemt de druk op de markt voor
schepen die wel worden ge
vraagd toe, omdat meer werven
zich daarop richten om te overle
ven. Zo ontstaat volgens De Joo
den een kettingreactie die zich
zelfs kan uitstrekken op de Rijn
en waarop gespecialiseerde wer
ven zich bewegen zoals de bag-
gersector en plaatsgebonden
bouw van schepen zoals voor de
binnenvaart.
Behalve hierover maakt Cebosine
zich ook ernstige zorgen over de
concurrentie uit vooral Zuid-Ko-
rea. De Zuidkoreanen doen aan
biedingen die nauwelijks meer
dekken dan materiaalkosten en
geven kredietgaranties tot ne
gentig procent. Bovendien is het
land van plan zijn scheepsbouw-
capaciteit nog uit te breiden en
blijft het prijzen bieden die vaak
dertig procent lager zijn dan de
gebruikelijke. In West-Europa en
ook in Japan is daarentegen de
scheepsbouw met soms wel de
helft verminderd.
Om de Zuidkoreanen enig tegen
wicht te bieden vindt de Cebosi
ne het onontbeerlijk om ook na
1984 de scheepsbouw in ons land
met overheidskapitaal te blijven
ondersteunen. Zoals de plannen
nu zijn, getuige het vervolgbe-
leidsplan voor de jaren 1981 tot
1985, behoort vanaf 1985 de gene
rieke steun tot het verleden. Tot
die tijd wordt nog gerekend op
621 miljoen gulden overheids
steun. De afgelopen vijf jaar
heeft de overheid met order-
steun en investeringssteun deze
industrietak overigens al met on
geveer twee miljard gulden bij
gestaan. Te snel ophouden met
deze steunverlening kan volgens
De Jooden de hele herstructure
ring van de scheepsbouw in ge
vaar brengen.
DEN HAAG - F NV-voorzitter Wim Kok gisteravond tijdens een demonstratieve bijeenkomst van vakb
den tegen de aantasting van de uitkeringen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De FNV wijst de
jongste bezuinigingsvoostellen
van het kabinet af. Volgens de
vakcentrale hebben de rege
ringsplannen een negatief effect
op werkgelegenheid, bestedin
gen en produktie. Ook de bevrie
zing van de sociale uitkeringen
wordt door de FNV afgewezen.
Op een demonstratieve bijeen
komst in Scheveningen onder
streepten bestuurder Herman
Steun voor
kustvissers
DEN HAAG (ANP) - Zestien Ne
derlandse kustvissers krijgen dit
jaar steun uit het oriëntatie- en
garantiefonds voor de landbouw
van de Europese Gemeenschap.
Vijf van hen kunnen daardoor
een nieuw schip laten bouwen,
de elf anderen kunnen hun be
staande vaartuig laten verbou
wen of moderniseren. In totaal
bedraagt de EG-bijdrage maxi
maal 2.526.922 gulden. De Neder
landse overheid doet daar nog
3.032.307 gulden bij
Van de vijf nieuw te bouwen sche
pen krijgen er twee als thuisha
ven Lauwersoog, de andere
Breskens, Colijnsplaat en Den
Oever. De verbouwings- en mo-
derniseringssteun gaat voor zes
schepen naar Wieringen, en ver
der naar Urk, Den Helder en IJ-
muiden.
Bode en FNV-voorzitter Wim
Kok dat deze bezuinigingen een
groep mensen treft die op een
uitkering is aangewezen en toch
al zwaar is getroffen door ar
beidsongeschiktheid of werk
loosheid. Bovendien betekent
een bevriezing van de uitkerin
gen het loskoppelen van het so
ciale zekerheidstelsel van de
loonvorming.
Ook de voorgestelde premieverho
gingen vindt de FNV onaan
vaardbaar. In een brief aan het
parlement zegt de FNV dat hier
toe ten enenmale de noodzaak
ontbreekt. Onverteerbaar vindt
de FNV het dat deze premiever
hogingen alleen voor rekening
van de werknemers komt. „Hier
door worden de uitkomsten van
het cao-overleg ondergraven en
wordt een zware hypotheek ge
legd op de cao-onderhandelin
gen voor 1983", schrijft de FNV.
Sterk denivellerend noemt de FNV
de plannen om de kinderbijslag
te verlagen. De FNV wil evenals
Streekvervoer
UTRECHT (ANP) - Vorig jaar
nam het aantal passagiers in het
streekvervoer met acht tot negen
procent toe. Er werden circa 335
miljoen reizigers vervoerd. Des
ondanks bleven de opbrengsten
vorig jaar achter bij die van 1980
en dat is vooral te wijten aan de
invoering van de strippenkaart,
zo meldt de ESO, samenwer
kingsorgaan van alle streekver-
voerondernemingen in het
jaarverslag over 1981.
de PvdA een inkomensafhanke
lijke kinderbijslag, waarbij de
laagste inkomens moeten wor
den ontzien. Wel zal de FNV zich
neerleggen bij de alleen voor dit
jaar voorgestelde solidariteits-
heffing van 1,5 procent per 1 juli,
hoewel de FNV vindt dat er geen
waarborgen zijn dat dit geld in
extra werkgelegenheid wordt ge
stoken.
De FNV is bang, dat als de maatre
gelen toch zullen doorgaan dit
onaanvaardbare inkomensverlie
zen voor de uitkeringstrekkers
zal betekenen. De vakcentrale
zegt ongelukkig te zijn met de
manier waarop het kabinet de
echte minima via een eenmalige
uitkering aan het eind van het
jaar op peil wil houden.
HILVERSUM (ANP) - Fokker
maakt kans een order van 1 mil
jard gulden van de Amerikaanse
marine en luchtmacht in de
wacht te slepen. In een gesprek
met Tros-Aktua radio in Los An
geles zei de heer Verwey, hoofd
ondernemingsbetrekkingen bij
Fokker, dat het gaat om de leve
ring van ca. 30 toestellen van het
type F-28. Deze vliegtuigen moe
ten de verouderde transporttoe
stellen van de Amerikaanse ma
rine en luchtmacht vervangen.
Fokker had hiertoe al eerder een
samenwerkingsovereenkomst
gesloten met de Amerikaanse
vliegtuigfabrikant Lockheed.
Lockheed zal als hoofdcontrac
tant optreden bij zowel de offerte
die inmiddels gedaan is als bij de
activiteiten die daarop mogelijk
Banken en financierings
maatschappijen moe
ten objectieve maatsta
ven noteren om de kre
dietwaardigheid van
consumenten te bepa
len.
Dat zou kunnen via een
puntensysteem dat bij
de kredietaanvraag van
iedere klant op dezelf
de wijze wordt gehan
teerd. Commercieël
krediet aan mensen die
twee of meer leningen
nog niet hebben afge
lost moet worden voor
komen.
Consumenten die meer dan een
achtste deel van hun netto-in
komen moeten besteden om
leningen af te lossen, moeten
een budgetadvies krijgen. Dit
zijn aanbevelingen die de
Consumentenbond en het
Konsumentenkontakt doen
naar aanleiding van het giste
ren gepresenteerde Swoka-
rapport "ja, nee, geen le
ning".
De Swoka, waarin de beide
consumentenorganisaties sa
menwerken, heeft onder
zocht dat van de 126.000 le
ningen met betalingsachter
stand er 54.000 gevallen zijn
die als financiële noodsitua
tie moeten worden gezien.
Te hoog
Overkreditering, het verstrek
ken van meer dan een lening
of een te hoge lening, is de
belangrijkste oorzaak van de
financiële problemen. Uit het
onderzoek blijkt dat lenin
gen, afgesloten bij een tus
senpersoon, de kans op afbe-
talingsprobiemen meer dan
verdubbelt. De consumen
tenorganisaties bepleiten dan
ook kredietverstrekking door
kundige instellingen. Zo lang
er geen vakbekwaamheidsei
sen en een vergunningstelsel
voor tussenpersonen wordt
verplicht, dienen de banken
zeer terughoudend te zijn ten
aanzien van kredietverstrek
king door tussenpersonen.
Van de overheid verwachten de
consumentenorganisaties
controlemaatregelen op deze
voorstellen. Voorts dient de
overheid de consument beter
te beschermen via het ver
plichten van een prospectus,
waarin de diverse kredietvor
men worden uiteengezet als
mede hun invloed op het be
stedingspatroon. De over
heid moet voorts kredietver
leners verplichten om de
werkelijke rente en de loop
tijd van leningen te publice
ren. Nu worden consumen
ten dikwijls nog met onvolle
dige informatie overgehaald
tot het besluiten van een le
ning, menen de consumen
tenorganisaties. Ook houden
zij een pleidooi voor meer
aandacht in het onderwijs
voor het omgaan met geld.
Derde
Mr. J.M. Vullings (vereniging
van financieringsonderne
mingen) noemde de belang
rijkste conclusie van het on
derzoek dat er een derde le
ning is die de kredietnemer
in moeilijkheden brengt. De
financieringsinstellingen zul
len daar volgens hem nu
meer rekening mee gaan hou
den. Bij de beoordeling van
de kredietwaardigheid werd
tot nu toe vooral gekeken
naar de inkomenshoogte, de
gezinssituatie en dergelijke,
zo zei hij.
Vullings erkende echter dat de
financieringswereld mede
schuldig is aan de schuldsi
tuatie. Maar de branche zelf
doet er een hoop aan om dit
te verbeteren, zo bracht hij er
tegenin. Hij noemde niet al
leen de bijdrage aan het Swo-
ka-onderzoek, maar ook een
nieuwe provisieregeling
(waarbij verband bestaat met
de kwaliteit van de verstrekte
lening), een eigen opleiding
voor kredietverzorgers, en
het stellen van acceptatie-
voorwaarden (onder meer
een maximum looptijd en
een bepaald inkomen dat de
kredietvrager moet overhou
den).
Ook de instelling van het bu
reau kredietregistratie (waar
alle leningen van vrijwel alle
kredietinstellingen geno
teerd staan) is een initiatief
van de kredietwereld zelf, zo
zei Vullings. Hij meende dat
deze registratie ook bijdraagt
tot voorkoming van onge
wenste kredietverlening.
Vulling verwees naar België,
waar een dergelijk bureau
niet bestaat en de situatie
veel zorgelijker is naar zijn
opvatting.
Tot slot zei hij blij te zijn dat het
aantal ernstige schuldsitua
ties nu wetenschappelijk is
vastgesteld en "wilde" getal
len van 150.000 of 200.000 en
meer ontzenuwd zijn.
Drs. H.R. Ziekenoppasser (mi
nister van CRM) gaf toe dat
de overheid door de versnip
perde wetgeving (vier wet
ten) wenig greep heeft op de
kredietverlening. Er wordt
wel gewerkt aan 'nieuwe wet
ten, maar die liggen niet bin
nen twee jaar op tafel, zo zei
de heer Ziekenoppaser.
(ANP).
Fokker kans
op order VS
volgen. De eventuele vliegtuigen
zullen worden geleverd door
Fokker, waarna Lockheed het in
terieur en de elektronica zal in
stalleren.
In aanmerking komt een speciale
versie van de F-28 en wel de F-28
mk 3000. Dit toestel heeft ver
lengde vleugels en grotere
brandstoftanks en is hiermee ge
schikt voor het vervoeren van
mensen en materieel.
Minister Terlouw van economi
sche zaken, die als lid van een
economische missie Amerika be
zoekt, zei achter Fokker te staan
en zich sterk te maken voor de
order bij de Amerikaanse rege
ring.
Verder vertelde staatssecretaris
Dik van Exportbevordering en
Handel in Los Angeles aan Tros
Aktua, dat hij goede hoop had,
dat Fokker aantrekkelijke orders
in de wacht zal slepen in Zuid-
Oost-Azië. Het gaat hierbij om
een commandovliegtuig voor de
Thaise luchtmacht, een Vip-toe
stel voor de koning van Thailand
en vier tot tien F-28 vliegtuigen
voor Maleisië. In het laatste geval
is vanuit Maleisië een koppelver
koop voorgesteld, waarbij de Ma
leisische luchtvaartmaatschappij
MAS meer vliegrechten krijgt op
Amsterdam als compensatie
voor de Fokker-order.
DINSDAG 22 JUNI 1982
ACTIEVE
AANDELEN
Dorlcebe Petr Pref 218.4'
Abold
Akmo
ABN
Amro Bank
B^Kall»
DorUcb*
DorUcbc
BlMvkr NDU
Knal»
row
OU( BmUn
Nrdlloyd Groep
51.70 51.40
VNU
Volker
WUH
3.70 123.70
6.00 194.50
1.60 150,70
4 60 145.50
BINNENLANDSE
AANDELEN
75.50 75.00
312.00 312.00
68.60 69.00
43.00 43.20
29.30 29.90
200.00 197.00
20,30
26,70
305,00 305J)0
22.70 22.50
140,0°b HO.oOc
33,00e 35.00
0,00a 130,00a
295.00 300.00
295.00 295.00
106,00b 113.01
SUrtab. Bank
Telefraa/
Textiel Tw
Tllb Hyp Bk
VUbnmlJBul
VRG Bee
Wegener C.
25,10 25.10
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Leveraged 254.00 252,00
Obam 75,40 75,20
Tokyo PH (S) 139,00 140,00
Tokyo PH 190,00 190,00
Uni-Invest 102.00 101,50
Vlklnx 111.00 109.00
Wereldhave 91.00 91,50
Cnnceatra 175.50 175.50
LalTooda 323,00 323.00
CbemleaJ F 19,40 19.40
Cel. Growth 15,90 15,80
Japan Fund 21,30f 21,20
Mndlaon F-
Technologie F 23,40 23,«.0
Vance Sand. 12.80 12.80
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
126,75 129,75
516,00 517.00
AMSTERDAM (ANP) - Het Dam
rak heeft vandaag enig herstel te
zien gegeven na de flauwe stem
ming van gisteren. Van een fun
damentele omwenteling was
echter geen sprake, eerder zag
men er een technische reactie in
waarbij enkele koopjesjagers
hun slag konden slaan.
De dollar opende vandaag onge
veer 2 cent lager, maar dit weer
hield de internationale fondsen
niet met het bescheiden herstel
mee te doen. Bij de banken was
het herstel wat overtuigender.
ABN werd 2,50 hoger verhan
deld op ƒ281,50 en Amro bank
ging 1,20 vooruit tot 49,80.
NMB bewoog zich 1 hoger op
135,20. Verder was WUH 1,30
beter gestemd op 79 terwijl
FGH op 46 bleef staan. In de
verzekeringssector ging het ook
wat beter. Nationale Nederlan
den boekte een vooruitgang van
ƒ1,30 op ƒ112 en Amev ging
ƒ0,70 vooruit tot ƒ81,50, Ennia
verbeterde 0,50 tot 121.
