Jacobus op sokkel aan 'de Lodewijk'
-c
D
God kan wel tegen kritisch onderzoek
Gebouw werd 25 jaar geleden weer kerk
A. van Beek op de plaats van H. Berkhof
ZATERDAG 19 JUNI 1982
Geestelijk leven
LEIDEN-LISSE - "Ze zijn in de stad zo aan 't gaten vullen, dat wij daaraan nu ook
weieens een steentje willen bijdragen".
Pastoor Vreeburg van de Lodewijkskerk (Steenschuur) doelt daarmee op het feit dat op
zondag 27 juni op de lege sokkel boven de ingang van zijn kerk een beeld wordt onthuld
van Sint Jacobus. Aanleiding is, dat 'de Lodewijk' - in 1477 als Jacobskapel gebouwd
- nu 25 jaar geleden opnieuw als kerk in gebruik werd genomen.
Dat gebeurde door de latere bisschop van Rotterdam, monseigneur Jansen. Met bisschop
Simonis, enkele oud-pastoors en oud-kapelaans van de parochie en pastoor Vreeburg
zal ook hij voorgaan in de dienst op 27 juni, die om half 12 begint.
De opdracht tot het maken van het
Jacobus-beeld ging naar de
beeldhouwster Heidemarie
Groeneveld-Kordt in Lisse, die
enige jaren geleden ook een
beeld van paus Paulus de Zesde
maakte. De Lodewijk-parochie
had daar toen belangstelling
voor, en haar creatie maakte zo'n
indruk, dat pastoor Vreeburg en
het kerkbestuur onmiddellijk
aan hóór dachten toen de lege
sokkel boven de ingang van de
Jacobstoren - want zo heet de
toren van de Lodewijkskerk offi
cieel ter sprake kwam.
Het is niet zeker, of er op de sokkel
aan de buitenkant van de kerk
ooit een beeld heeft gestaan. Mo
gelijk is, dat een figuur op die
plaats het slachtoffer is gewor
den van de beeldenstorm, zoals
zoveel buiten-beelden het in die
massale opruimwoede moesten
ontgelden, maar het is evengoed
denkbaar, dat het nooit tot plaat
sing van een beeld is gekomen. De
sokkel toont evenwel duidelijk
aan, dat dit zeker de bedoeling is
geweest. Die wordt dan eindelijk,
na ruim vier eeuwen, werkelijk
heid.
Paus
Het valt Heidemarie Groeneveld
niet moeilijk, afstand van haar
Jacobus de Meerdere te moeten
doen. Ze is erg ingenomen met
de plaats die de apostel krijgt.
Het talent van deze in het West-
duitse Bochum geboren kunste
nares rijpte pas op wat latere
leeftijd. Toen de kinderen groter
werden, greep zij de kans om iets
creatiefs te gaan doen. "Vóór die
tijd was er alleen maar een crea
tief bezig zyn in de huishouding.
Daar was je als meisje tenslotte
voor opgeleid"
Heidemarie volgde opleidingen in
het maken van glas-in-lood-ra-
men en keramiek, respectieve
lijk in Haarlem en Voorhout, en
een cursus beeldhouwen aan de
Vrije Kunstakademie in Den
Haag. In haar woning is duidelijk
te zien, dat zij naast het maken
van beelden de keramiek een
warm hart toedraagt. Verschei
dene werken van haar hand sie
ren de kamers.
De vele publiciteit rond de dood
van paus Paulus de Zesde bracht
haar indertijd op het idee, een
borstbeeld van hem te maken.
"Dat lukte, naar mijn idee, vrij
aardig, maar wéér zou het een
plaats moeten krijgen?" Een op
roep in de toenmalige rubriek
'Publiek' in deze krant leverde
een snelle reactie op van pastoor
Vreeburg. Hij wilde 'de paus' wel
hebben voor zijn kerk. En dat ge
beurde ook.
De opdracht tot vervaardiging van
het Jacobus-beeld luidde voor
Heidemarie een spannende pe
riode in.
Eerst moest zij zich natuurlijk ver
diepen in de figuur en de geschie
denis van deze prediker, die in 44
na Christus, op bevel van Hero
des Agrippa, werd onthoofd. Vol
gelingen van hem ontvreemdden
het lichaam en vervoerden het
naar Spanje. Daar vond Jacobus
zijn laatste rustplaats. In de loop
der eeuwen raakte zijn graf in de
vergetelheid, totdat een wonder
lijke verschijning het tot bede
vaartplaats maakte.
Brons
Heidemarie Groeneveld heeft ge
probeerd, in haar schepping de
liefde van de apostel Jacobus
voor de mens tot uitdrukking te
brengen. Gekleed in een mantel,
Zijn liefde tot de mens inspireerde Heidemarie Groeneveld bij het r
ken van deze apostel Jacobus.
voorstellende een schelp, als
symbool van bescherming en on
schendbaarheid, noodt de zacht
moedige figuur in een liefdevol
gebaar de beschouwer naar bin-
Het beeld - in ongeveer zes maan
den ontstaan - is ruim een meter
hoog. Heidemarie zelf typeert
het werken eraan als een 'worste
ling'. Een worsteling met klei en
ijzerdraad, die vorige maand ein
digde met het gieten in brons.
"Toen bronsgieter Ben Kemner en
zijn collega aan het werk gingen,
heb ik me volledig overgegeven.
Tenslotte zijn het vakmensen die
ermee bezig waren. Bovendien
had ik. als het eventueel fout zou
zijn gegaan, toch de zekerheid,
dat ik het kon".
Het vakmanschap van de Brabant
se bronsgieters stond borg voor
een goede afloop.
Niets staat nu de plaatsing van de
heilige Jacobus aan de voorgevel
van de Lodewijkskerk nog in de
weg.
De halfcirkelvormige holte boven
de kerkdeuren krijgt eindelijk
een zinvolle vulling.
Men kan zeggen, dat het samenstel
van 'versieringen', waardoor 'de
Lodewijk' zich van andere ker
ken onderscheidt, hiermee voorlo
pig is voltooid. "Voorlopig
schrijven wij met enige nadruk,
want dit kerkbestuur en zijn pas
toor hebben er al meermalen blijk
van gegeven, een fijn gevoel te
hebben voor kunstzinnige uitin
gen van geloof en traditie.
Maar er is ook een betekenis naar
buiten. In het aanzien van de his
torische binnenstad van Leiden
is, om pastoor Vreeburg na te
spreken, 'een gat' opgevuld.
Niet spectaculair - dat doet een
kerk tegenwoordig niet meer zo
maar wel waardevol.
De Nijmeegse theoloog professor
Edward Schillebeeckx is ak
koord gegaan met de inhoud van
de brief over de officiële ambts
opvatting in de Rooms-Kathohe-
ke Kerk. die de Nederlandse bis
schoppen. zoals wij gisteren
meldden, binnenkort zuilen pu
bliceren Aanleiding tot deze
brief zijn de publtkaties van
Schillebeeckx over het kerkelij
ke ambt. Deze worden op bepaal
de punten in strijd geacht met
wat de kerk leert.
Schillebeeckx is op het ogenblik in
Amerika. Een functionaris van
derooms-katholieke kerkprovin
cie bevestigde, dat hij de te pu
bliceren brief in grote lynen
kent
Reden voor de bnef was ook de
praktijk in sommige parochies,
waar parochieraden zelf ambts
dragers aanstelden, los van de
bisschoppen. De bisschoppen
hebben bezwaren tegen zulke
praktijken.
Hervormde Kerk: beroepen te
Ommen B. van 't Veld Nunspeet;
aangenomen naar Langezwaag
(Fr.) kandidaat mevrouw W H.
Roobol Amsterdam, naar Sint
Laurens (Walch.) kandidaat me
vrouw E. de Boer-Hessel Dui-
vendrecht; bedankt voor Oud-
Beijerland J. Kooien IJsselstein.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: aangenomen naar Zwolle
C Bijl Groningen Gereformeer
de Gemeenten: beroepbaar ge
steld T. M van Dijk Dirksland.
G. Bouw Elspeet en C. J. Meeuse
Ridderkerk.
De firma J. Vermeulen te Alk
maar zal volgend jaar mei begin
nen met de restauratie van het
orgel in de Adventskerk te Al
phen aan den Rijn.
De oude Dorpskerk te Katwijk
aan den Rijn zal deze zomer, van
22 juni af, iedere dinsdagavond
van half 8 tot 9 uur ter bezichti
ging geopend zijn Organisten,
instrumentale ensembles en ko
ren verleden muzikale medewer
king.
LEIDEN -"Alleen de gelovige, die
God kent, kan theologische we
tenschap bedrijven. Alleen de
mens die is overmand door de
goddelijke Geest kan weten
schappelijk meepraten over God.
Ieder ander is óf bezig met iets
anders dan theologie - bijvoor
beeld psychologie of sociologie
óf hij praat over dingen waar hij
geen verstand van heeft. Op z'n
best praat hij iemand nd".
Ziehier een uitspraak van dr. A.
van de Beek in een rede die hij
gisteren hield bij de aanvaarding
van het hoogleraarsambt aan de
Leidse universiteit vanwege de
Nederlandse Hervormde Kerk.
Professor Van de Beek - tot
voor kort gewoon dorpsdominee
in Raamsdonk - is de opvolger
van professor H. Berkhof, die
met pensioen is gegaan. Hij ging
er in zijn rede, getiteld: 'God ken
nen met God leven', vanuit,
dat zelfstandig theologisch on
derzoek alleen mogelijk is als
men toegang heeft tot het object
van de theologie: tot God.
Voor de 'christelijke theologie'
komt daar nog bij, dat deze zich
niet bezig houdt met 'God in het
algemeen' maar met 'de God van
Jezus Christus'. "Immers, in
hém krijgt Gods aanwezigheid
gestalte onder ons"
Toch bleef dr. Van de Beek bij zijn
uitgangspunt dat God, als gezag
van buitenaf, alleen kenbaar is
door de Heilige Geest. "Dat Je
zus voor de christelijke gemeen
te méér is dan een revolutionair
of een wonderdokter, berust op
dezelfde onontkoombare over
tuiging als het godsgeloof. Ge
loof in God - voor wiens aange
zicht de wereld bestaat - en ge
loof in Jezus als de Zoon van
God gaan voor christenen hémd
in hand".
Waarheid
In de bijbel vindt men 'de waar
heid van God', hoewel niemand
kan 'bewijzen', dat de bijbel
'waar' is, in dién zin dat verifica
tie van buitenaf mogelijk is.
Hiervan zei dr. Van de Beek, dat
wij de geloofwaardigheid van de
bijbel niet vooraf hoeven vast te
stellen. "Hij maakt zichzélf ge
loofwaardig. Zijn gezag is een ge
zag achteraf; met de bijbel om
gaande blijkt, dat hij mij iets te
zeggen heeft. Hij heeft gezag
over de gelovige gekregen als
boek waarin God tot hem
spreekt".
De een hoort echter heel andere
dingen in de bijbel dan de ander.
Toch is hij geen verzameling los
se teksten en ook niet een verza
meling losse theologieën. "Het
gaat", zei dr. Van de Beek, "om
het kennen van God, die door de
ze teksten en theologieën tot ons
komt. Achter de menselijke ge
schriften van het Oude en Nieu
we Testament is de persoon van
God, die ze gezaghebbend laat
zijn door de Heilige Geest".
"Goddelijke waarheid is niet de
idee die mensen over God hebben,
of de leer van de kerk, of de letter
lijke tekst van de bijbel, of een be
paalde theologie, maar is de per
soon van God zelf. En kennis van
God is alleen mogelijk in een re
latie tussen hem en ons".
Daarom achtte professor Van de
Beek een 'definitieve beschrij
ving' van God niet mogelijk, hoe
wel dat 'beschrijven' ook bij de
theologie hoort. Theologie is, vol
gens hem, 'de echte geestesweten
schap': kennis door de geest van
de mens in gemeenschap met de
Geest van God. Het is spreken
mét maar ook óver God".
Zoeken
Dat 'spreken over God' achtte de
nieuwe hoogleraar niet alleen
kerkelijk nodig maar ook weten
schappelijk. Resultaten van on
derzoek moeten worden bekend
gemaakt. Ze zijn echter wel voor
lopig. "God blijkt altijd weer rij
ker te zijn dan je vermoedde. Wij
proberen al zoekend met elkaar
meer zicht op hem te krijgen".
Daarom achtte professor Van de
Beek het gesprek, de discussie,
eventueel zelfs de twist een le
venszaak zowel voor de kerk als
voor de theologische weten
schap. Hij waarschuwde voor
confessionele zelfgenoegzaam
heid. "Die sluit een levende om
gang met God af. Dan is er geen
ruimte meer voor de Geest".
Van de Beek kenschetste de kerk als
een 'zoekende kerk'. Die kan ook
de confrontatie met de wereld
met uit de weg gaan. 'Ze moet
kritisch-wetenschappelijk onder
zoek niet afwijzen maar juist sti
muleren. God kan wel tegen kri
tisch onderzoek. De waarheid
moet aan het licht komen. Hoe
meer inbreng er is van mensen
uit het heden in discussie met el
kaar en rryet mensen uit een ge
schiedenis van eeuwen, hoe meer
we kunnen zien van Gods veel
kleurige wijsheid".
Met betrekking tot professor Berk
hof zei dr. Van de Beek, dat het
toch wel makkelyk is, een 'groot'
voorganger te hebben. "Nie
mand verwacht dan tenminste,
dat je het als pas beginnend
hoogleraar nét zo goed doet"
De Gr.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Bakker, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. De Graaf,
H.woude;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 dr. De Jon
ge, 11.15 dr. De Jonge en pastoor v.
Well;
Bethlehemk.(Driftstr.) 10 dr. Jongeneel;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) 9 en
10.30 dr. Vlijm, 5 ds. Hortensius;
Vredesk.(Burggravenl.) 10 dr. Lamping;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Terlouw.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Blom.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk. Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. De Zwart, V.schoten;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
Oude Vest 10 ds. Verdoom;
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Erin-
ga, Den Haag.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.):
8.30 hr. Zeilstra, 5 dienst.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 kand.
v. Wijk.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
ds. Toorman.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Estié, Hoorn.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10 ds. v. Straten, Leid-
schendam.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 hr. Smit, Den Haag.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. v. Diggelen.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
en di. 8 hr. Zijlstra. vrijd. 8 jeugdsam.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Eiker
bout.
Leger des Heils (Hooigr10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo. 8.
Zevendedagadventisten (Lokhorstk.):
elke zat 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl): 9.30. 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Church of England: 5 nam., in oud-kath.
k. Zoeterw.singel.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9 30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof).
Boshuizerkade zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12.
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Berg-
sma, ha.
AARLANDERVEEN Herv. Gem. 10
kand. De Boo, Koudekerk, 7 hr. Taze-
laar. Alphen.
Geref. K.: 10 en 6.30 ds. Modderaar, ha.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 6.30 ds. Wal
let, Ouderkerk a.d. Amstel.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 ds. v. Sliedregt, Kat
wijk aan Zee. 6.30 ds. De Jonge; Kruisk.
9.30 ds. v.d. Heiden; Opst.kerk 9.30 ds.
De Jonge. 6.30 ds. v.d. Heiden; G. Her
derkerk 10 ds. Oosthoek, 6.30 ds. Mul
der; De Bron 9 en 10.30 ds. Hoogendijk,
6.30 ds. Nieuwenhuis; Ashram (Mars
diep) 10 ds. Mulder; Albanianae (Dia-
mantstr.) i0 ds. Nieuwenhuis; Driehoor-
ne 7 nam. ds. Ouwendijk; Onderweg
(Lijsterlaan) 10 ds. Oort; Sionskerk (Pla-
netensingel) 9.30 ds. Ouwendijk, 6.30 ds.
Harkema, Bilthoven.
Geref. K Mar.kerk 9.30 ds. Vree, 6.30
ds. Doolaard, A.dam; Salv.kerk 9.30 ds.
Minnema, Rijswijk, 6.30 ds. Vree. Zie
ook herv. gemeente.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.30 ds. De
Romph.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 evang.
Wijmenga, 6.30 ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem. (techn. school Bos-
parkweg): 10 hr. v. Putten.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
Hoek, Alblasserdam, 6 ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 en 6.30 ds. Wieman;
Salv.kerk 9.30 dr. Hoek. Veenendaal,
6.30 ds. Schuurman, Zalk-Veecaten;
Bethl.kerk 9.30 ds. Heymans, Alphen,
6.30 ds. Driebergen, Katwijk aan Zee.
Avondmaal.
Geref. K.: 10 ds. Elderman, 6.30 kand.
Seelenberg, IJsselstein, jeugddienst
Geref. K. Vrijg.: 9.30 stud. Alserda, 2.30
ds. Ulehake.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, 6.30 dr. Haitsma;
De Stek 9.30 ds. Stelwagen.
Geref. K.: 9.30 ds. Bakker. Amstelveen,
6.30 ds. Verdoom, Wadd.veen.
Chr. Geref. K: 9.30 en 5 ds. CarUer.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE Herv. Gem. 9.30 ds.
Juffer, O.geest, 6.30 ds. Kaai, Rhenen,
jeugddienst.
Geref. K.. 9.30 ds. Brink, A.foort, 5 ds.
De Moor, Wadd.veen.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7. zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10.15 ds. Kris
pijn, 7 ds. v.d. Wal.
Geref. K.: zie herv. gem.
Chr. Geref. K.. 10 en 7 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart zat 7, zo. 8.30, 10 en
11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOG MADE: Herv. Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gemeente 9.30 ds.
Carstens, Middelharnis.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. Dorpsk. 9.30 en 6 ds. Aarenta.
Ontm.kerk 10 en 6.30 ds. Gebraad.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwyk (au
la P. Groen-college): zie Katwijk aan
Zee (by geen vermelding geen dienst)
Geref. K.: 9.30 ds. Koster, 6.30 ds. Vro
lijk.
Rk Kerk; zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
KATWIJK AAN ZEE: Herv Gem. N.
Kerk 10 ds. Visser, ha. 6 ds. Kielder, Ze
venhoven, ha;
O. Kerk 10 ds. Schuurman, ha, 6 ds. De
Jong;
Ichthusk. 10 ds. Driebergen, ha. 5 ds. v.
Sliedregt, ha,
Pnièlk. 9.30 ds. De Jong, ha. 6 ds.
Schuurman;
Gr. v. Pr.school 10 prof. dr. v.d. Beek
(Valkenburg);
Overduin 2.15 ds. Baas; wijkgebouw De
Hoeksteen 10 hr. v. Kempen, doven-
dienst.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwyk (au
la P. Groen-college): 9.30 ds. Nieber,
Huizen.
Geref. K: Vr.kerk 9.30 ds. v.d. Horst,
6.30 ds. Koster;
Triumfatork. 9.30 ds. Vrolijk, 5 ds. v.d.
Horst.
Geref. K. Vryg.: 10.15 leesd., 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. K: 8.45 ds. Waagmeester, 7
ds. Moggré.
Chr Geref. K.: 10 en 5 ds. H. van Leeu-
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5, di. 22
juni 7.30 ds. Elshout.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Bogers, Alphen, ha, 7 dr.
Bade, ha.
Geref. K: 10 dr. Bade, ha, 7 zie herv.
gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref
K. Dorpsk. 10 ds. v.d. Bom, 6.30 ds.
Hemstede;
Hoofdstr. 10 mevr. ds. Westera;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen.
Elis.ziekenhuis 10 rector Vyftigschüd.
Bapt.gem. (wykgeb. Zylkw.): 10 hr.
Schouten.
Rk Kerk zat 7. zo. 9.10.15 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem 9 30 ds.
Schalk. 11 camping 'De Drecht' ds.
Schalk
Geref. K: 9.30 kand. Dijkhuizen, Am
stelveen. 7 ds. Los, Zwyndrecht.
Rk Kerk zat 7. zo. 7 30. 9 30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds.
De Geeter, Castricum;
Pauluskerk 10 ds. 't Hooft, 7 ds. De Gel-
Geref. K: 10 en 7 ds. Boswyk.
Geref K Vryg.: 10 30 en 2 30 kand. De
Boer.
Ned. Geref. K. (Salvatori): 10.45 ds.
Schuurman, 5 leesdienst.
Chr. Geref. K 10 en 7 ds. v. Dyken
Geref. Gem.. 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45,
Engelbew. zat 7, zo. 8, 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP: Herv Gem. 9.30 ds Bal-
jé. Breukelen. 6.30 ds. v. Doom. Alphen
Geref. K: 9.30 ds. Korenhoff, Heemste
de, 6.30 ds. Elderman. Bodegraven.
Chr Geref K 9.30 en 6 30
Remonstr Gem.: 10 ds. Jonkers
Rk Kerk zat. 7. zo 9 en 10.45
NIEUWVEEN: Herv Gem. 9.30 en 6 30
ds. Molenaar
Geref. K: 9.30 ds. v. Leeuwen, 7 ds.
Steenstra. A.dam.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP. Herv. Gem. 9.30 en 7
ds. Goverts, ha.
Geref. K: 9.30 en 6.30 ds. Wijngaarden.
Chr. Geref K. 9.30 en 3 ds. Visser
Rk Kerk zat 7, zo. 10
NOORDEN Herv Gem. 9.30 en 7 ds
Zoutendijk, ha.
Geref K (W Verlaat) 9 30 en 7 ds. Note-
Rk Kerk: zat 7.30. zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJ K Herv Gem Voorstr
(Binnen) 10 ds. v.d. Lee, ha, 5 ds. Visser.
Katwyk; Vinkenlaan 7 ds. v.d. Lee,
Hoofdstr (Zee) 10 en 7 ds Keurung. ha.
Sole Mjo 9 ds v.d Lee,
De Rank (Golfbaan) 10 ds mr. De Man
Geref. K: Hoofdstr. (Zee) 10 ds
Schaafsma, Utrecht, ha;
Vinkenl. (Binnen) 9 30 ds. Hagen, Voor
burg, 7 ds. v.d. Lee.
Stichtingskerk 11 ds. Bouma. Zie ook
herv gem
Rk Kerk Zee zat 7. zo 9 30 en 11.
Binnen zat 7. zo. 8, 10 en 11 30
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk 10 ds
Streefland, Nijkerk;
De Zilk 10 ds. Kalkman.
Rk Kerk Victork. zat. 7. zo 9.30 en 11;
Jozefk zat 7, zo. 8 30 en 10
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Wül.kerk 11 ds. Ter Linden, oecum.
dienst;
Pauluskerk 9.30 ds. Ter Linden;
Gemeentecentrum (Lytw.) 10.30 ds. v.
Rossum, Voorburg, 7 ds. Ter Linden.
Geref. K: 10 ds. v d. Kamp, Wassenaar
Geref. K. Vrijg.- 8.45 en 5.
Ned. Geref. K. (Gem.centrum): 8 45 ds.
Janse. Den Haag. 4 ds. De Lange
Van Wyckerslooth 4 ds Hemmes.
Endegeest: 9.30 ds. Fnedench.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4
Rk Kerk: Wül.kerk zat 7. zo 9 en 10.30
OUD-ADE: Rk Kerk zat 7, zo 8 30 en
10.30
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem 9.30 en 7 ds De Korte, ha
Geref K: 9.30 en 6.30 ds. Czina, Wienn-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.30
ROELOFAREN DSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE Herv Gem 930
ds. De Leeuw, Maarn, 7 ds. Schalk
Chr. Geref. K 9.30 dienst 2.15 ds v
Sorge.
RIJNSBURG Herv Gem. Laurentius-
kerk 9.30 en 5 ds Romein,
Bethelkerk 9.30 ds. Batelaan, V.schoten.
Geref K. Petrak 9 30 en 5 ds Snel,
Imm.kerk 8 45,10.30en 5 dr v. Oevcren.
Mar.kerk 9.30 en 5 ds. Baayen. Avond
maal.
Camping 'Koningshof: 10 kap. Bcrg-
'Avondzon'- 2.30 ds. Romein, ha
Chr Geref. K 9 30 en 5 ds. v Sorge
Evang. Christengem (aula mavo): 10 br
V (I Stu n. H.i.irn, 7 .'Hl ndinr.: -a 1 >n<i
Rk Kerk zat 7. zo 10 30
RIJPWETERING Rk Kerk zat 7. zo
7 30. 9 en 10 30
SASSENHEIM Herv Gem 9 en 10.30
ds. v.d Meer. 7 ds v Achterberg
Geref K 9 30 en 7 ds Baas. ha
Chr Geref. K 10 en 5 ds Slofstra. ha
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR. Herv. Gem 9.30 ds Boer.
Katwyk aan Zee, 6.30 ds. Stelwagen.
Boskoop.
Geref. K. 9.30 en 6.30 ds. Broer, ha.
Rk Kerk Aardam zo 9 en 12,
kerk Langeraar zat 7, ro 8 30. 9 30 en
1130
VALKENBURG Herv Gem. 10 en 6 30
ds. Vermeulen, ha
Geref K 9 30 en 6 30 ds Ges ink.
Geref K. Vryg 9 30 ds Heida. 5 lees-
VOORHOUT Herv Gem 10 prof. dr
Rasker.
Rk Kerk zat. 7. zo. 9. 10 30 en 11 45
VOORSCHOTEN Herv Gem. Dorps
kerk 10 ds. Saraber, Zuidlaren.
De Ontmoeting (Noordhofland) 9 30
kand. Oomens, Wassenaar.
Hulp en Heü (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
Geref K 9 30 en 7 ds De Zeeuw. ha.
Geref. K Vryg 10 en 5 ds. Blokland
Aulagemeenschap Noordhofland 11 ge-
spreks- en gebedsdienst Ontwape
ning. ontwapenend*')
Rk Kerk: Laur kerk zat 7, zo 10 en
11.30.
M. Godskerk zat 7, zo. 10.30.
WADDINXVEEN Herv Gem Kruis
kerk 8 45 en Bethelkerk 10 -30 ds Roet
Hoeksteen 9 30 ds Verboom, 3 ds Roet-
man (met gehandicapten). 6 30 ds Ca-
zander;
Bethelk. 8 45 ds. Maasland, 5 ds. Ver
boom, 6.30 ds Maasland,
Imm.kerk 9.30 en 7 ds Hulst
Geref. Kerk Kruisk 10 ds De Moor;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Berg
WARMOND. Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk zat 7. zo 8 30, 10 en 11.30
WASSENAAR Herv Gem Dorpsk 10
ds. Steenstra. 4 30 ds Dekker. Loenen
aan de Vecht 7 ds Steenstra.
Kievietk 10 ds. v Bruggen.
Messiask 10 ds v Waasbergrn.
Dorpscentrum 9.30 ds De Graaf.
H woude
Geref K Zyllaan 10 ds Hoekstra, Den
Haag. 7 ds. Koole, 's Gravenzande,
Zuid (Bloemcamplaan) 10 ds. Hcetns-
kerk, O geest.
Ned. Prot Bond (Kerkdam) 10.30 ds.
Bosman, O.geest
WOUBRUGGE Herv Gem 9 30 en 6 30
ds Koelewyn. ha.
Geref K 9 30 ds Hemmes, O geest,
6.30 ds v.d. Horst. Katwyk
Rk Kerk: zat 7. zo 10
ZEVENHOVEN Herv Gem 9 30 ds
Kielder
Geref. K 9 30 ds Fernhout Alphen. 7
ds v Leeuwen
Rk Kerk zat 7, zo. 9 en 10 45.
ZOETERWOUDE Herv. Gem 10 ds
Wolthaus
Rk K. rk St Jan zo 9 30 en li.
Chr Dicnaark zat 7, zo 10,
H. Ryndyk zat. 7. zo 9.30 en 11
ZWAMMERDAM Herv Gem 9 30 en
6-30 ds. Haakman, ha
Geref. K 9 30 hr v.d. Kraan. R-dam.
6-30 ds. v.d. Berg. Bodegraven
