Consument de dupe
van automatisering
Wastablet
levert mager
resultaat op
Beurs Amsterdam
'Helden op sokkels'
prima foto-objecten
Boek waar
de echte
liefhebber
van smult
marktberichten
Beursoverzicht
MAANDAG 14 JUNI 1982
Varia
PAGINA 15
Inzage persoonsregister moeilijk
Wanneer u geen geadres
seerd reclamemateriaal
meer wenst te ontvangen,
hoeft u alleen maar een
kaartje naar Antwoord
nummer 666 (dus zonder
postzegel), 1200 Amster
dam te sturen, waarna aan
uw verlangen wordt vol
daan. Uw gegevens wor
den netjes uit alle syste
men van Nederlandse re-
clame-adressenbureaus
geschrapt. Althans, dat
beloven deze particuliere
regis treerders.
Veel privé-gegevens van Ne
derlanders zitten echter in
honderden (semi-)officiële
systemen, meestal in compu
ters. En ook deze informatie
vormt soms een lucratieve
handel. De Consumenten
bond, de stichting Waak
zaamheid Persoonsregistra
tie en de Technische Hoge
school Twente hielden on
langs in Amersfoort een con
gres over „Privacy en per
soonsregistratie"
Volgens drs. J. Kerver van de
THT was uit een onderzoek
bij ongeveer honderd „eige
naars" van systemen (Raden
van Arbeid, banken, bevol
kingsregister, ziekenhuizen,
artsen en dergelijke) geble
ken, dat het uiterst moeilijk
is om informatie over jezelf
onder ogen te krijgen.
Met name daar waar systemen
zijn geautomatiseerd ont
staan problemen. Dit kan er
in de toekomst toe leiden dat
inzage - waarvan de kosten in
rekening mogen worden ge
bracht volgens de Wet op de
persoonsregistratie - voor de
consumént onbetaalbaar
wordt. Deze wet zal overi
gens pas over vier jaar van
kracht worden, zo liet staats
secretaris Scheltema (Justi
tie) weten.
De wet is alleen van toepassing
op geautomatiseerde gege
vensbestanden. De organisa
toren waren slecht te spreken
over de late invoering en de
beperkingen in de wet. Er
zullen wèl tijdelijke maatre-
gelen komen om de persoon-
De Consumentenbond heeft
met name bezwaar tegen de
wildgroei en het feit dat veel
informatie bij commerciële
bedrijven terechtkomt. Dit
blijkt uit de ontvangst van re
clamemateriaal op het posta
dres. Bij het Bureau Krediet
Registratie in Tiel is bij
voorbeeld vastgelegd wie le
ningen heeft afgesloten en of
de klant goed van betalen is.
Maar tijdschriften weten ook
aan adressen van zwangere
vrouwen te komen, om maar
iets te noemen. Geloof, ge
zinssamenstelling, politieke
keuze, beroep, bezittingen en
wat niet meer, het is allemaal
op vele plaatsen vastgelegd
en de consument weet meest
al niet waar. Toch wees een
onderzoek in 1979 uit dat het
slechts 15 procent van de Ne
derlanders niet interesseert
wat er met zijn privé-gege-
vens gebeurt.
Op de bijeenkomst in Amers
foort werd voornamelijk aan
dacht besteed aan de moge
lijkheid om als individu inza
ge te eisen in persoonsinfor
matiesystemen en zonodig
correcties aan te brengen.
Dat kan, op basis van de Wet
Openbaarheid van Bestuur
bij gemeenten, provincie en
rijk.
Maar ook in de gezondheids
zorg, maatschappelijk werk
en geld- en kredietwezen zijn
mogelijkheden geschapen
om informatie in te zien. Wei
nig mensen weten dit. Vol
gens de congresorganisato
ren wordt op zo'n verzoek
overigens meestal wèl een
negatief antwoord gegeven.
De oorzaak moet vooral ge
zocht worden bij onbekend
heid.
Toch heeft een groot aantal „re-
gistreerders" op basis van het
rapport 1974 van de commis-
sie-Koopmans besloten over
te gaan tot zelfregulering in
afwachting van de wet. Dat
wil zeggen dat geregistreer-
den inzage kunnen krijgen en
correcties mogen opgeven. In
de praktijk blijkt echter, zo
werd duidelijk op het con
gres, dat van de geboden ser
vice zelden gebruik wordt ge
maakt.
Oortelefoon
In vooijaar en zomer plegen
duizenden portable radio's
bossen en stranden (en trou
wens ook de omgeving van
woningen) te „verontreini
gen" met klanken die alleen
door de eigenaar van zo'n toe
stel gewaardeerd worden.
Het zou er in de natuur een
stuk vriendelijker op wor
den, als die radiootjes dan
ook alleen voor de gebruiker
zelf hoorbaar waren. Zo'n ap
paraatje bestaat: de Sonar
Boy, voorzien van een oorte
lefoontje. Zijn energie ont
leent hij aan het zonlicht, dat
de batterijcel oplaadt. Men
hoeft dus geen batterijen te
verwisselen.
Het „venster" moet op het zon
licht gericht worden, waarbij
de oortelefoon op de uitgang
dient te zijn aangesloten. Ui
teraard werkt de radio ook
zónder dat het venstertje op
y?
de zon is gericht; de cel bevat
voldoende energie om 50 uur
achtereen te functioneren.
We zagen de Sonar Boy gede
monstreerd op een beurs, in
de stand van Holland Ruyter,
Zwolle, tel. 05200-17389. De
prijs is ca. f 65.
Vakantie houden in eigen land
neemt toe en dat brengt vele
Nederlanders op plekjes die
ze nog niet kenden, maar
waar ze soms wel „oude be
kenden" tegenkomen: stand
beelden van allerlei figuren
uit de geschiedenis, de litera
tuur enz.
Standbeelden of monumenten
zijn vaak erg fotogeniek, en
het zijn uiterst geduldige
„modellen". Je kunt er een
uur lang met de camera om
heen lopen, zoekend naar de
beste hoek, zonder dat ze stijf
worden van het poseren.
Een snel geschoten plaatje van
een standbeeld gaat vaak
mank aan fouten als een sto
rende achtergrond of een ver
keerde lichtval. Dat licht is
heel belangrijk voor het ver
eeuwigen van een dergelijk
object. Het kan een stand
beeld er heel anders doen uit
zien, evenals bijvoorbeeld
een pas gevallen buitje een
totaal andere dimensie aan
het beeld kan geven; in natte
toestand komt het er soms
veel „levender" uit.
Kortom, de camera in de aan
slag om wat er aan standbeel
den in Nederland te vinden is
vast te leggen, moet voor elke
amateur-fotograaf een uitda
ging zijn. Zo'n reeks foto's
vormt op den duur trouwens
ook een boeiende verzame
ling, beslist méér dan alleen
maar een vakantieverslag.
Wie een handzame gids zoekt,
op speurtocht naar zulke ob
jecten, kan o.a. heel goed uit
de voeten met het boekje
„Helden op sokkels" van drs.
C. J. Kuik, die daarin zo'n
tweehonderd in steen of
brons vereeuwigde Neder
landse schrijvers (of hun fi
guren) verzamelde.
De foto bij dit artikel is van het
Herman de Man standbeeld
in Oudewater; het boerenge
zin op de bank symboliseert
in feite alle figuren uit zijn
streekromans. De structuur
in het brons is extra tot leven
gebracht met flitslicht. Toch
zou de plaat nog aan sterkte
gewonnen hebben als met de
telelens de (hier wat storen
de) achtergrond was wegge
werkt.
Rhodondendrons
en azalea's:
Het boek Rhododendrons en
azalea's bestaat vooral uit
kleurenfoto's. Vaak ts de
tekst bij het plaatje overbo
dig. Althans, voor degenen
onder ons die niet kleuren
blind zijn. Zo wordt de rho
dodendron „Lissabon" als
volgt beschreven. „Een plant
met een tamelijk hoge en los
se groei. De bloemen zijn
lichtrood met een roze scha
kering". Verder staan er dan
een paar namen bij, waaruit
valt af te leiden dat J Bruns
de plant heeft gekweekt door
de Nova Zembla met de Wil-
namsianum te kruisen.
De plant krijgt een L en
een A-B. Dat betekent dat de
Lissabon door de keurings
commissie van de Koninklij
ke Vereniging voor Boskoop-
se Culturen als „goed" is ge
taxeerd, dat het een laat
bloeier is, die zwak tot rede
lijk tegen normale winters is
bestand.
Soms krijgen de foto's een iets
uitgebreider bijschrift. Voor
de slechte rekenaars wordt
dan vermeld dat de bloem
trossen 6 tot 8 bloemen heb
ben. Meer relevant is dat de
bloei zo rijk is dat de blade
ren van de plant nauwelijks
op het plaatje zijn te zien, dat
de bloemen een sterke geur
verspreiden of dat het de eer
ste rhododendrons was die in
kwekerijen in cultuur werd
genomen.
Behalve dat vrijwel alle in Ne
derland en België verkrijgba
re rhododendron en azalea's
de revue passeren, besteedt
het boek ook aandacht aan
herkomst, verzorging, tuin
aanleg, tuincompositie en
ziekten van deze planten, zij
het in beknopte vorm.
Desalniettemin lijkt Rhodo
dendrons en azalea's voor de
liefhebber een boek om van
te smullen. Anderen zullen
het wegleggen onder het uit
roepen van „Rhododen
drons".
(Rhododendrons en azalea's,
een uitgave van Elsevier in
samenwerking met Plant Pu
bliciteit Holland te Boskoop.
•Prys f32,50).
voerd, 825 slachtrunderen en 379 scha
pen of lammeren. Prijsnoteringen
slachtvee: stieren le kw 8.00-9.00, 2e kw
7.85-8.40; vaarzen le kw 8.20-9.15, 2e kw
7.60-8.10; koeien le kw 8.20-9.15, 2e kw
7.80-8.10, 3e kw 7.25-7.75; worstkoeien
6.25-7.60; extra kw 9.50-13.60. Prijsnote
ringen gebruiksvee: schapen 190-225;
lammeren 190-215. Toelichtingen (resp.
aanvoer-handel-prijzen): slachtrunde
ren matig-redelijk-stabiel; schapen en
lammeren redelijk-matig-iets lager.
LEIDEN - Groenteveiling: Datum 14-6-
Aardappelen 45-56, Andijvie 65-98, Do
perwten 360, Peulen 290-400, Snijbonen
300-430, Stambonen 500-690, Tuinbonen
87-103, Kroten 99, Spitskool 47-77,
Postelein 38-80, Prei 240-300, Rabarber
55-84, Spinazie 103-172, Uien 35-43, Wit
lof 95-115, Bloemkool 6 p. bak 92-136,
Bloemkool 8 p bak 69-103, Bloemkool
10 p bak 48-69, Sla 12-23, Bospeen 72-
150, Boskroot 34-82, Peterselie 73-89,
Radijs 30-67, Selderij 71-87, Bos uien 38-
52, Paprika st. 48-90.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling van 11 juni 1982.
Andijvie per kg 0,81-0,84, spitskool 0,36-
0,49, bospeen II 0,91-1,40, waspeen AI
per kist 20,00-26,00 (nieuw). All 17,00-
29,60 (nieuw), BI 9,50-11,90, Bil 8,00-
8,30.
Aanvoer: 43'/2 ton.
Rabarber 0,58-0,59, sla (natuur) 0,45, pe
terselie (krul) 0,42, selderij 0,47-0,49,
bloemkool 6 per bak 1 1,49-1,60,6 II 0,81-
0,96, 8 I 0,80-1,13, 8 II 0,53-0,68, 10 I 0,59,
12 I 0,49.
Aanvoer: 1050 stuks.
Onze eigen test van het pas geïn
troduceerde wasmiddel in ta-
bletvorm heeft een uiterst ne
gatief resultaat opgeleverd.
De verkoper van het produkt,
de handelsonderneming P.
van der Mheen in Veenen-
daal, was onthutst toen wij
hem deze conclusie meedeel
den. „Dat is de negatiefste
reactie die wij tot nu toe heb
ben binnengekregen", aldus
een woordvoerder van het
bedrijf.
Onlangs kwam de onderne
ming met het persbericht
over een zogenaamd biolo
gisch wasmiddel, dat niet in
poeder-, maar in tabletvorm
wordt geleverd. Het zoge
naamde „D-wash"-tablet,
wordt geschikt genoemd
voor hand- en machinewas.
Het middel bevatte bij de in
troductie geen bleekstoffen
of fosfaten, maar wel een
wasverzachter. Het zou kalk-
werend zijn. Zestig sterk ge
concentreerde „D-wash "ta
bletten worden vergeleken
met vier kilo waspoeder. De
ruimtebesparing is 85 pro
cent.
Het tablet kan gewoon in het
zeepbakje van de wasmachi
ne worden gebruikt en lost
dan volkomen op, aldus het
persbericht. Voor een norma
le was is de dosering twee ta
bletten.
Het duurde ruim een maand al
vorens het familielid, dat ver
antwoordelijk is voor de
schone was, geestelijk gereed
was voor de proef. Twee ta
bletten die verdrinken in de
grote wasmiddella van de au
tomaat werken niet erg over
tuigend, als je gewend bent
grote scheppen witter-dan-
wit-poeder erin te smijten.
Medicijnen
Het resultaat was zo mager dat
het verantwoordelijke fami
lielid nu weigert een nieuwe
test te doen met de inmiddels
verbeterde tabletten. „Ver
spilling van tijd, water en
stroom", aldus de reactie.
„Dat spul wast helemaal
niet".
Deze ietwat onwetenschappe
lijke conclusie legden we
voor aan de firma Van der
Mheen. Het bedrijf heeft met
de tabletten demonstraties
gegeven in de winkels. „Som
mige mensen meenden wel
dat hun oude wasmiddel het
toch beter deed. Anderen
vonden de tabletten geweldig
goed", aldus de woordvoer
der van het bedrijf.
Veel positieve reacties kwamen
van mensen die zich voortdu
rend storen aan de enorme
pakken wasmiddelen, die
overal in de weg staan. De ta
bletten kun je bij wijze van
spreken in de medicijnenkast
opbergen. „DaiWtan ik net zo
goed wassen met de medicij
nen die ik over heb", conclu
deerde het halstarrige fami
lielid.
Aversie
De woordvoerder van Van der
Mheen gelooft dat de aversie
vooral te wijten is aan de gro
tere hoeveelheden fosfaten
die de Nederlandse wasmid
delen bevatten. Er zit meer in
dan in de buitenlandse pro-
dukten. Door de reclame
denkt iederen dat wasgoed
alleen schoon is wanneer het
verblindend wit is. Maar voor
dat harde wit is een optisch
middel gebruikt.
De poppetjes blauw van vroe
ger bijvoorbeeld die nu in
een moderne verpakking te
koop zijn, maken de was he
lemaal niet witter. Het spul
heeft hetzelfde effect als de
blauwe achtergrond die een
kunstschilder gebruikt om
de daarop aan te brengen wit
te kleur veel sterker te laten
uitkomen.
De tabletten zijn na de eerste
reacties van de verbruikers in
zoverre veranderd, dat er een
bleekmiddel aan is toege
voegd. Fosfaten zitten er niet
Er komt vermoedelijk een tijd
dat alle fosfaten in wasmid
delen verboden worden. Fos
faten, aldus steeds terugke
rende klachten, komen in het
afvalwater terecht en werken
als kunstmest in rivieren en
plassen. Zij bevorderen de
plantengroei in het water,
met alle nare gevolgen van
dien.
De industrie is nu druk bezig
met het zoeken naar andere
grondstoffen. Kortman en
Schulte heeft onlangs meege
deeld dat het gebruik van de
fosfaatvrije Driehoek-was-
builtjes zich nog steeds in
stijgende lijn ontwikkelt.
Sinds de introductie van het
middel in oktober
het vorig jaar zijn vele
Fabrikant zegt dat consument te veel gewend ts aan wasmidde
len met fosfaten.
miljoenen wasbuiltjes ver- naai heetl kunnen inkopen
kocht. De vraag is zo groot voor de veranderde verpak-
dat men niet voldoende mate- king. HARRY BOUTS
MAANDAG 14 JUNI 1982
ACTIEVE
AANDELEN
ABN
B<>«KAIIS
DorUcbr.
78.70 82.00
50,30 50.00
90,60 91,10
113,00 114,80
113.80 114,00
VNU
WUH
123,10 123,10
200,00 200,00
151,30 151,50
144,50 146,30
54,20 55,60
8L50 84^00
BINNENLANDSE
AANDELEN
Au. Sl.R'Dam
Brllndo
Bcrkcl P
Blydrn.«t
200,00 200,00
59.10e 60,50
725,00 725.00
317.00 317,50
26.30 26,10
85,00 85,20
Centr. Suiker
73,90 74.80
155,30 153,00
154,50 153,00
15,30 15,20
54,00f 55,00
70.00 71,00
30.20 30,20
LclachW
MjkIDUM
Ned. Sprlugst
Norit
NIJv. Ten Cate
21.00 23,00
94,00 94,00
4570,00 4680,00
23,3i
24,8
164,50 165,00
34,10 34,10
780,00 780,00
216,00 217,00
3350,00 -
55,70 57,
,00b
50,8
8,00
105,50e 108,50e
133.80 133,80
56.50 58,50
55.50 56,00
Vlh*mlJButt.
VKG Bee 27,00
Wegener C. 17,50
WesMnen C. 68.00
Wyer* 25 00
Wijk en Her. ^09.00
BELEGGINGS
INSTITUTEN
11220
160.30
Blu Belf Vf
Intertoonds
Tokyo PH 196,00 194 00
Dnl-Invest 102,00 1020o
W*1** 116.50 ii7'50
Wereldhove 92.80 92io
Coneentro 177,00 177 00
cïm'^IF 33'.00
C„l Gr°-i» ui
Japan Fund 21,10 21 60
Madlaoo F
Technologie P. 23,40 03 60
Vid« Sand 12,80
GOUD EN ZILVER
Ooud onbrw 27930 Z.lvrr onbew 970
BUITENLANDS
GELD
100.23 11223
AMSTERDAM (ANP) - Het Dam
rak is de nieuwe beursweek op
eerwAat hoger niveau ten opzich
te van vrijdag begonnen. In de
ochtenduren werd cr echter
langzaam een aarzeling merk
baar. Er was enige scepsis over
de uitspraken in Den Haag. dal
het duurder worden van de gul
den gunstige effecten zou krij
gen voor onze economie.
Op korte termijn is de exportposi
tie wat moeilijker geworden.
Rond het middaguur hadden di
verse fondsen een deel van de
winst weer moeten prijsgeven.
Akzo was op dat moment 20 cent
beter op 24.10 en Unilever 70
cent op 146. Philips steeg een
dubbeltje naar 23.10. KLM ver
loor 40 cent op 95.80. terwijl
Kon. Olie en Hoogovens pas op
de plaats maakten
In de financiële sector waren de
hypotheekbanken wel vaster ge
stemd Fnesch-Groningsch ging
1 vooruit naar 53 en Wcst-
land-Utrecht 2 naar 84
